Return to Video

Հունական ողբերգությունների պայքարը - Մելանի Սիրոֆ

  • 0:00 - 0:09
    Բարի երեկո, տիկնայք և պարոնայք:
  • 0:09 - 0:15
    Բարի գալուստ մեծ ողբերգակների միջև պայքարի
    վերջին և ամենադրամատիկ փուլ:
  • 0:15 - 0:17
    Հին Հունաստանում գարնանային, արևոտ օր է:
  • 0:17 - 0:22
    Դիոնիսոսի թատրոնում հավաքվել են մոտ
    17000 մեկենասներ՝
  • 0:22 - 0:24
    դիտելու մեծն ողբերգակների,
  • 0:24 - 0:28
    այդ թվում՝ սիրված Էսքիլոսի ու
    Սոփոկլեսի պայքարը:
  • 0:28 - 0:31
    Ու՞մ հերոսը կլինի ամենաողբերգականը,
  • 0:31 - 0:34
    ու՞մ պատմությունը ամենասարսափելին:
  • 0:34 - 0:35
    Սեքրեստոպոլիս,
  • 0:35 - 0:37
    անցյալ շաբաթվա պայքարում
  • 0:37 - 0:42
    բոլոր հեղինակների երգչախմբերի 50
    անդամները բեմի վրա հետ ու առաջ էին շարժվում`
  • 0:42 - 0:46
    ասմունքելով բանաստեղծական տները ու քառատողերը`
    երգելով հանկարծահաս դժբախտության մասին:
  • 0:46 - 0:49
    Այսորվա առաջին երգչախումը
    բարձրանում է բեմ ու
  • 0:49 - 0:52
    տեղավորվում է ներքևում՝ նվագախմբի մոտ:
  • 0:52 - 0:55
    Մարիո Լոպեդակիա,
    ոչ մի նոր բան:
  • 0:55 - 1:00
    50 անադամներից յուրաքանչյուրը
    իր հոգու խորքից է ասմունքում:
  • 1:00 - 1:02
    Ապա, ի՞նչ է սա:
  • 1:02 - 1:04
    Սեքրեստոպոլիս, ես այսպիսի
    բան դեռ չէի տեսել:
  • 1:04 - 1:08
    Երգչախմբից առանձնանում է մի դերասան՝
  • 1:08 - 1:11
    հաստատելով այս ներկայացման մեջ
    իր ինքնուրույն դերը:
  • 1:11 - 1:13
    Կարո՞ղ ես տեսնել, թե ով է:
  • 1:13 - 1:14
    Թեսպիսն է:
  • 1:14 - 1:16
    Նա, կարծես, փոխում է իր դիմակը
  • 1:16 - 1:18
    և այլ հերոսի դեր կատարում:
  • 1:18 - 1:25
    Անհավատալի է: Անշուշտ, Թեսպիսը
    աշխարհի առաջին դերասանն է:
  • 1:25 - 1:29
    Նա հեղափոխեց թատերգությունը:
  • 1:29 - 1:31
    Եվ սա դեռ միայն սկիզբ է:
  • 1:31 - 1:33
    Անցում կատարենք հիմնական ներկայացմանը:
  • 1:33 - 1:35
    Բեմը Էսքիլոսի տրամադրության տակ է:
  • 1:35 - 1:37
    Տեսնենք` նա ինչ է
    պատրաստել մեզ համար:
  • 1:37 - 1:39
    Մենք մեծ ակնկալիքներ ունենք:
  • 1:39 - 1:41
    Անցյալ անգամ, Սոփոկլեսը թեթևակի
    նրանից առաջ անցավ,
  • 1:41 - 1:44
    սակայն, Էսքիլոսն է համարվում
    Հունական Մեծն Ողբերգակը:
  • 1:44 - 1:48
    Էսքիլոսը հաճախ չէ որ մասնակցում է
    Դիոնիսիայի թատերական փառատոնին:
  • 1:48 - 1:49
    Չնայած որ նրա
    ողբերգությունները դաժան են,
  • 1:49 - 1:52
    արյունալի տեսարանները հանդիսատեսը
    երբեք չի տեսնում,
  • 1:52 - 1:55
    որի հետևանքով կենտրոնական
    բեմում դրամատիկ լարվածություն է հաստատվում:
  • 1:55 - 1:58
    Տեսնենք` նա այսօր ինչ քայլեր կձեռնարկի
    իր տիտղոսը հետ նվաճելու հանար:
  • 1:58 - 2:00
    Ահա Էսքիլոսի երգչախումբը,
  • 2:00 - 2:03
    սակայն մի քանի դերասաններ բացակայում են:
  • 2:03 - 2:05
    Ի՞նչ է կատարվում:
  • 2:05 - 2:07
    Մի քանի դերասաններ շարքից հեռացել են
  • 2:07 - 2:11
    և դիրքավորվել բեմի կենտրոնում:
  • 2:11 - 2:14
    Այսպիսի բան դեռ չէի տեսել:
  • 2:14 - 2:20
    Նա կատարելագործել է Թեսպիսի գաղափարը`
    ներմուծելով երկրորդ դերասանին:
  • 2:20 - 2:25
    Էսքիլոսի երկու դերասաններն են շարադրում
    ստեղծագործությունը:
  • 2:25 - 2:30
    Ողբերգության մեջ հնարավոր երկխոսությունը
    ավելի է կարևորվում քան երգչախմբի ասքը:
  • 2:30 - 2:33
    Զարմանալի չէ, որ դրա ծավալը փոքրացավ:
  • 2:33 - 2:36
    Արժանի ծափահարություններ:
  • 2:36 - 2:37
    Հանդիսատեսը հանդարտվեց:
  • 2:37 - 2:40
    Սոփոկլեսի դերասաններն ու
    երգչախումբն են զբաղեցնում բեմը`
  • 2:40 - 2:43
    իր «Էդիպուս արքա» ողբերգությամբ:
  • 2:43 - 2:46
    Ինչպես միշտ, երգչախումբը
    տեղավորվում է նվագախմբի մոտ:
  • 2:46 - 2:49
    Ապա, ի՞նչ է սա:
  • 2:49 - 2:52
    Սոփոկլեսը ներմուծել է երրորդ դերասանի:
  • 2:52 - 2:55
    Այս հաղթարշավը վերջ կտեսնի արդյո՞ք:
  • 2:55 - 2:56
    Երեք դերասանները,
  • 2:56 - 3:00
    փոխելով իրենց դիմակները ու
    տարբեր դերեր կատարելով,
  • 3:00 - 3:03
    ներկայացնում են Էդիպուսի պատմությունը`
  • 3:03 - 3:07
    մի համակրելի մարդու, ով սպանում է
    իր հորը ու ամուսնանում մոր հետ:
  • 3:07 - 3:10
    Սպանում է իր հորը՞, ամուսնանում մո՞ր հետ:
  • 3:10 - 3:12
    Ինչ ողբերգական է հնչում:
  • 3:12 - 3:15
    Հիմնականում հենց այդպես է,
    Մարիո Լոպեդոկիա:
  • 3:15 - 3:18
    Գուցե ինձ խելագար համարեն, բայց վստահ
    եմ, որ հետագա սերունդները
  • 3:18 - 3:23
    կգնահատեն այս երկը ու կբեմադրեն
    որպես ողբերգության փայլուն օրինակ:
  • 3:23 - 3:24
    Կներես, Սեկրեստոպոլիս:
  • 3:24 - 3:30
    Էդիպուսը լքում է բեմը` հասկանալով,
    որ Յոկաստան իր կինն ու մայրն էր:
  • 3:30 - 3:32
    Ու՞ր գնաց:
  • 3:32 - 3:34
    Պատկերացում անգամ չունեմ:
  • 3:34 - 3:37
    Սպասի′ր: Մինջորդ մեկը բարձրանում է բեմ
  • 3:37 - 3:40
    ու ներկայացնում մեծն թագավորի կյանքը:
  • 3:40 - 3:45
    Ըստ նրա, Էդիպուսը գտնվելով իր կնոջը,
    կամ մորը, էական չէ, Յոկաստային
  • 3:45 - 3:48
    իրենց արյունապիղծ ննջարանում
    ինքնասպան եղած,
  • 3:48 - 3:52
    վերցնում է նրա զգեստի կրծքազարդը
    ու խրում իր աչքերի մեջ:
  • 3:52 - 3:53
    Չես կարող նրան մեղադրել, այնպես չէ՞:
  • 3:53 - 3:58
    Սիրային կապի մեջ էր նա իր մոր հետ, սպանել էր իր հորը,
    ու սեփական երեխաների եղբայր էր:
  • 3:58 - 4:00
    Ես էլ այդպես կվարվեի:
  • 4:00 - 4:03
    Բարեկամս, վախենամ մենք ամեն
    ինչ տեսանք այս աշխարհում:
  • 4:03 - 4:04
    Անկասկած:
  • 4:04 - 4:07
    Էդիպուսից ավելի ողբալի կերպեր էլ չես գտնի:
  • 4:07 - 4:11
    Իհարկե, ժյուրին, ով վիճակահանությամբ
    ընտրվել է հույն ժողովրդի կողմից,
  • 4:11 - 4:14
    պատրաստ է հայտարարարել հաղթողին:
  • 4:14 - 4:17
    Ժողովուրդ, սա պատմության գիրկն է անցնելու:
  • 4:17 - 4:21
    Սև ձին` թատերգակ Ֆիլոկլեսը
    առաջին տեղն է զբաղեցնում:
  • 4:21 - 4:25
    Ինչ ողբերգություն է:
  • 4:25 - 4:27
    Հրաշալի երեկո էր, հարգելիներս:
  • 4:27 - 4:30
    Մենք ականատես եղանք ժամանակակից
    թատրոնի հիմնադրմանը ու
  • 4:30 - 4:32
    մի շարք այլ նորամուծությունների`
  • 4:32 - 4:34
    երգչախմբի կրճատմանը,
  • 4:34 - 4:36
    երեք դերասանների խաղին,
  • 4:36 - 4:38
    և այլ նորույթների:
  • 4:38 - 4:41
    Արդյո՞ք մեծ ողբերգությունը մեզ բոլորիս
    նոր շունչ ու ուժ չի հաղորդում:
  • 4:41 - 4:44
    Իհարկե, սակայն մեր ժամանակը սուղ է:
  • 4:44 - 4:46
    Ես Սեկրեստոպոլիսն էի,
  • 4:46 - 4:48
    իսկ ես` Մարիո Լոպեդոկիան:
  • 4:48 - 4:50
    Խաղաղություն, սեր ու
    նորամուծություններ մեզ բոլորիս:
Title:
Հունական ողբերգությունների պայքարը - Մելանի Սիրոֆ
Description:

Ամբողջական դասը` http://ed.ted.com/lessons/the-battle-of-the-greek-tragedies-melanie-sirof
Ժամանակակից թատերգությունը հիմնված է հին հունական ողբերգությունների վրա:
Դեռևս մ.թ.ա. 5-րդ դարում, դերասանները ու թատերգակները զբաղեցրել են հանդիսատեսին հետաքրքրաշարժ սյուժեներով: Մելանի Սիրոֆը բացահայտում է հնագույն թատերական նորամուծությունները, որոնք Բրոդվեյի համար ճանապարհ հարթեցին:
Դասը պատրաստեց Մելանի Սիրոֆը, անիմացիան` Էնդրյու Ֆոեսթեր:

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:07

Armenian subtitles

Revisions