Балаларға тәртіп қажет

Балалардың жақсы бастама алуына қалай көмектесе аласыз? Бұл жүрекжарды баяндамасында АҚШ-тың бұрынғы мемлекеттік хатшысы Колин Пауэл ата-аналарды, достарды және туыстарды бастауыш сыныпқа бармас бұрын балаларға қарым-қатынас және жауапкершілікті көрсетіп, қолдау көрсетулерін сұрайды. (TEDxMidAtlantic түсірілген.)

Бүгін түстен кейін жоспардан тыс

нәрсемен айналысқым келіп тұр.

Сыртқы саясат, ол туралы

Рэйчел Мэддоу не басқадан біле аласыз,

бірақ - (Күлкі) -

Жастар және тәртіп туралы айтқым келіп тұр

жастар және тәртіп.

Өткен сәрсенбіде түстен кейінгі мезгілде

Нью Йорк, Бруклиндегі мектепте

Иезуиттердің Кристо Рей
колледжінде болған.

Мына студенттермен сөйлескенмін,
қараңыздар.

Олар мені айнала отырды.

Байқаған боларсыз көпшілігі
қара нәсілділер.

Ғимарат қарапайым екенін байқай аласыз

Бұл Нью Йорктегі ескі мектеп ғимараты,
артық ештеңесі жоқ

Олар әлі де тақта және
басқаларын қолданады.

Бұл жерде 300 жуық бала оқиды,

мектептің ашылғанына 4 жыл,

олар бірінші сыныпты аяқтағалы жатыр.

Жиырма екі адам аяқтағалы жатыр,

және 22-сі де колледжге түспекші.

Олардың көпшілігі үйінде

бір ғана ата-анасы бар отбасынан шыққан,

әдетте тек анасы немесе әжесі.

Бұл жерге білім алу үшін

және бағдар алу үшін келеді.

Бұл сурет түсірілгеннен кейін

өткен аптада Facebook желісіндегі
парақшама жүктедім,

және біреу оған былай деп жазды,

"Хм, ол неге оны олай тік тұрғызып қойды?"

Келесі пікір, "Бірақ ол жақсы көрінеді."
(Күлкі)

Оның жақсы көрінуінің себебі балаларға
тәртіп қажет,

мектепте сөйлегенде әрдайым қолданатын
сиқырым -

балаларға насихат жүргізіп болғаннан кейін

олардың маған сұрақ қоюларына
мүмкіндік беремін

қолдарын көтергенде "Жақында" деймін,

олар маған жақындап, алдымда тұрады.

Оларды сарбаз сияқты тік тұрғызамын.

Қолдарыңды жаныңа тік ұста,

көзіңді көтер, көзіңді аш, тіке қара,

және сұрағыңды барлығы еститіндей
қатты айт.

Бүкіреймеу, шалбары дұрыс тұру,
т.б. болмауы

(Күлкі)

Әрі мына Круз атты жасөспірімге
бұл ұнады

Бұның бәрі оның Facebook желісіндегі
парақшасында бар және бұл вирусқа айналды.

(Күлкі)

Мені мейірімсіз деп ойлайды.

Жоқ, біз жай көңіл көтерудеміз

Бастысы, мен осылай көп жылдар бойы
жасап келемін,

жасы кіші болған сайын, қызықтырақ.

Алты-жеті жасар топтармен жұмыс жасағанда,

оларды тыныштандыру жолын
табу керек болды.

Олардың үнемі сөйлеп
отыратынын білесіздер.

Алдымда тік тұрғызбас бұрын,

олармен шағын ойын ойнаймын.

Мен оларға, "Тыңда. Әскерде,

өзімізге назар аударту үшін,

бұйрық қолданамыз. Ол 'еркін тұр.'

Бәрі тынышталып, назар аударсын
дегенді білдіреді. Тыңда.

Түсініп тұрсың ба?"

"Иә, иә, иә." "Жаттығып көрейік.
Бәрің әңгімелесе бастаңдар"

10 минут рұқсат беремін де, кейін
"Еркін тұр!"деймін

"Иә!" (Күлкі)

"Құп болады, Генерал.
Құп болады, Генерал."

Өз балаңызбен көріңіз.
Пайдалы ма екен. (Күлкі)

Олай ойламаймын.

Қалай десек те, бұл ойын

менің әскери тәжірибемнен алынған.

Өйткені ересек өмірімнің көп бөлігін

өзім қарулы жасөспірімдер деп атайтын,
балалармен өткіздім.

Оларды әскерге апарып,

алғашқы жасайтынымыз оларды

тәртіпке салып, сапқа тұрғызып,

бәрін бірдей етіп киіндіріп,

шаштарын алып,

олардың сапқа тұрғандарына көз жеткізу.

"Оңға", "солға" бұйрықтарын,

оған бағынуды,

бұйрыққа бағынбаудың салдары
қандай болатынын үйретеміз

Бұл оларды тәртіпке келтіреді.

Кейін олар бірден жек көріп кететін адам,
әскери дайындық сержантымен таныстырамыз

Және олар оны жек көреді.

Сержант оларға дауыс көтеріп,

мүмкін емес нәрселерді орындата бастайды.

Бірақ бірнеше уақыттан кейін ғажайып
жағдайлар орын ала бастайды

Тәртіп орнатылып,

бәрінің себебі бар екендігін,

"Бұл жерде анаң жоқ, ұлым"
екендігін түсінеді.

Мен сенің ең қорқынышты түсіңмін.
Сенің анаң да, әкең де мен.

Дәл солай. Түсіндің бе?

Солай, мен саған сұрақ қойғанда,
оған тек үш жауап қана бар:

иә, мырза; жоқ, мырза; және
кешірім жоқ, мырза.

Бір нәрсені неге
жасамағады айтудың керегі жоқ.

Тек иә, мырза; жоқ, мырза;
және кешірім жоқ, мырза."

"Қырынбапсың." "Бірақ мырза"

"Маған бетіңді бүгін таңертең қанша
рет тазалағаның туралы айтпа.

Мен саған қырынбапсың деп тұрмын."

"Кешірім жоқ, мырза." "Жарайсың,
тез үйреніп алыпсың."

Оларды тәртіпке салсаңыз олармен не жасай

алатындығыңыз сізді таң қалдырады.

18 аптада олардың дағдысы қалыптасады.
Есейеді.

Білесіз бе, олар сержантқа
таңдана қарай бастайды

және оны ешқашан ұмытпайды.

Оны сыйлай бастайды.

Осылайша балаларымызды тәртіп
пен сыйластыққа

үйретуіміз қажет.

Мен жастармен көп уақыт өткіземін,

және адамдарға былай деп сұрақ қоямын,
"Білім беру неден басталады?"

Біз үнемі "Мектепті ретке келтірейік.

Мұғалімдерімізге көмектесейік.
Компьютерлер санын көбейтейік.

Бәрін интернет желісіне қосайық," дейміз.

Бұл толық жауап емес. Жауаптың
бір бөлігі ғана.

Негізінен жауап баланы мектепке
әкелуден,

бойындағы және жүрегіндегі тәртіптен
басталады.

Оқу процесі қашан басталады?
Бірінші сыныпта басталады ма?

Жоқ, жоқ, ол анасы баласын алғаш

қолына алғаннан және

анасына қарап

"Бұл менің анам болуы керек.

Мені тамақтандыратын жалғыз адам.

Өзімді жаман сезінсем

ол мені қарайды.

Менің үйренетінім де оның тілі,"
дегенінен басталады.

Дәл сол уақытта олар үйренуге болатын

өзге тілдердің бәрінен алшақта болады,

үш ай дегенде.

Егер біреу солай жасап жатса, ол ана

не әже, қайсысы болса да,

бұл тәрбие беру процесінің басталғаны.

Тілдің бастау алатын уақыты.

Махабаттың басталуы. Тәртіптің басталуы.

Балаңыздың бойына келесі
нәрсені сіңіруіңіз

"сен ерекшесің,

әлемдегі басқа балалардың бәрінен өзгесің.

Саған соны түсіндіргелі жатырмыз."

Бұл түсіндірілмеген бала

мектепке барғанда қауіпті
жағдайға тап болады.

Түсті ажырата алмайтын,

не уақытты айта алмайтын, аяқ киімінің
бауын байлай алмайтьн,

осының жасалуын білмейтін,

бала кезімде үйреткені есімде
деп заттардың

жасалу жолын білмейтін бала болады.

Әдетіңізді, ересектерді, айтқаныңызды
есте сақтаңыз!

Бұл балалалардың дұрыс тәрбиеленуі.

Өсіп келе жатқан өзімнің немерелерімді
бақыладым

олар балаларымның көңілін түсіреді,
кезіндегі өзіміз сияқты.

Не екенін білесіз бе?
Сіз ізіңізді қалдырғансыз.

Білім мен мектепке балаңызды дайындау
үшін сізге жасау қажеті осы.

Бар күшімді салып,

келесі хабарламаны жеткізуге тырысудамын:

бізге мектепке дейінгі білім мен
күшті бастама,

перинаталдық күтім қажет.

Тәрбие дүниеге келмей тұрып ақ басталады,

ал егер оны жасамасаңыз, кейін
қиын болады.

Көптеген қоғамда кездесіп жатқан
қиындықтар бар

және көптеген мектептерде бірінші
сыныпқа келген

балалардың көздері жалындап тұр,

олар сөмкелерін асынып алып, оқуға дайын,

кейін өздерінің басқаларға ұқсас
еместігін біледі,

оларға оқыған кітапты таниды,
алфавитті біледі.

Үшінші сыныпқа жеткенде, айтылған

тәртіп басынан берілмеген балалар,

өзгеден қалып жатқанын түсінеді,
сонда не істейді?

Олар қойылым қояды. Олар қойылым қояды,
және бұл оларды

түрмеге немесе оқудан шығуға апарар жол.

Бұл түсінікті.

Егер сен үшінші сыныпта дұрыс
оқып білмесең,

18 жасқа келгенде түрме
күтіп тұр дей беріңіз,

бізде қамауға алынғандардың
ең жоғары көрсеткіші

өйткені балаларымызға дұрыс
бастау бермедік.

Менің кітабымның соңғы тарауы

"Жақсы бастаудың сыйы" деп аталады.

Жақсы бастаудың сыйы. Әр бала
жақсы бастауға лайық.

Маған жақсы бастау алуға бұйыртты.

Жақсы оқушы болғаным жоқ.

Нью Йорктегі жалпыға ортақ мектеп

оқушысы болдым, орташа оқыдым.

Менде Нью Йорк қаласының
Білім бөлімі берген көшірме бар

балабақшадан колледжге дейінгі бағалардың.

Алғашқы кітабымды жазғанда
қажет болды.

Есімнің дұрыстығына
көз жеткізгім келді,

Құдайым, дұрыс болып шықты

түгел үштік баға.

Әйтеуір жоғарғы сыныптардан өтіп,

Нью Йорк, Сити колледжіне
оқуға қабылдандым,

78,3 орта баллмен қабылдануым
керек болмаса да,

инженерлік бағытта оқуымды бастадым,

бірақ ол тек алты ай ғана
жалғасты. (Күлкі)

Кейін геологияның бастапқы
деңгейіне ауыстым

Кейін резерв офицерлерін дайындайтын
әскери курспен таныстым.

Қолымнан келетін және өзіме
ұнайтын нәрсені таптым,

және өзім сияқты жастарды кездестірдім.

Сонымен бар өмірім әскери курс пен
әскери іске арналды.

Жүрген жерімде балаларға - Сіздер өсіп,

бұл тәртіп бойыңызда қалыптасып
келе жатқанда,

қолыңыздан келетін және
сүйіп айналысатын ісіңізді ізденіңіз,

осы екеуін қатар тапсаңыз, қалағаныңызға
қол жеткізесіз, дейтінмін.

Міне осылай. Менің тапқаным осы.

Нью Йорктегі Сити колледжінің басшылары
менен шаршады,

ол жерде 4,5 жыл,
5 жылға жуық болдым,

үлгерімім де айтарлықтай жақсы болмады,

басшылармен де қиындықтарым болып тұратын.

Бірақ олар "Ол әскери дайындықтан жақсы.

Қараңыз, ылғи бестіктер, басқа пәндер
сияқты емес" дейтін.

Тағы да олар "Тыңдаңыздар, әскери
дайындық бойынша бағаларын алып,

орташа баллына қосып, не боларын
көрейік" деді.

Солай жасады, орташа баллым 2.0
болып шықты. (Күлкі)

Иә. (Күлкі) (Шапалақ)

Олардың айтқаны "Үкімет үшін бұл жарайды.

Әскерге жіберу керек. Одан кейін қайта
көрмейміз оны. Қайта көрмейміз."

Солай мені әскерге жіберді,

қараңызшы, бірнеше жыл салып,

Нью Йорктегі Сити колледжінің ең жақсы
студенттерінің біріне айналдым. (Күлкі)

Жастарға әрдайым айтатыным,

өміріңізді қай жерде бастайтыныңыз емес,
онымен не жасайтыныңыз

сіздің қандай болатыныңызды анықтайды,

сіздерге қай жерден бастасаңыз да

өзіңізге сенуге мүмкіндік берілетін

елде тұруға бұйыртқан,

қоғамға және елге сенесіз,

өзіңізді әрі қарай дамытуға

оқуға сенесіз.

Бұл – табыс кілті.

Алай да бұның бәрі жақсы бастамадан
бастау алады.

Балаларымыздың әрқайсысына бұл
сыйды бермесек,

ерте жастан барымызды салмасақ,

қиындықтарға тап боламыз.

Осы себепті оқуды тастаушылар саны шамамен
25% құрайды

ал қара нәсілді тұрғындардың 50%

кірісі төмен аймақтарда өмір сүреді,

өйткені оларға жақсы бастау берілмеген.

Маған берілген жақсы бастау тек
жақсы отбасы ғана емес,

маған былай деген жақсы отбасы:

"Тыңда, біз бұл елге банан қайығымен

1920-1924 жылдары кегенбіз.

Тігін өнеркәсібінде талмай еңбек еттік.

Қазір біз ол іспен айналыспаймыз,
өйткені сенің өзіңе зақым келтіргеніңді

қаламаймыз. Мектепті тастауды
ойыңа да алма."

Егер де мен қоныс аударған адмдарға келіп

"Мектептен шаршадым, оны тастаймын"
дейтін болсам,

олар маған "Біз сені тастап, басқа
бала аламыз" дер еді.

(Күлкі)

Олар өздерінің барлық бауырларынан

және де Оңтүстік Бронксте тұратын қоныс
аударған туыстарынан үміт күтеді,

алайда олардың біздерден күтетіні
тек үміт қана емес.

Олар ұят сезімін жүрегімізге
қанжар сұққандай

ұялатқан: "Отбасыңды ұятқа қалдырма."

Қиындыққа тап болып,

ата-анам үйге келген кезде

не боларын күтіп өз бөлмемде отырғанда

өзіме былай дейтінмін "Жарайды,

белбеумен мені ұрыңдар, Құдайым 'жанұямды
ұятқа қалдырды' деген атаққа қалдырма."

Анам солай дегенде менің
көңілімді түсіретін.

Сонымен қатар, кеңейтілген
кеңеске қатысатынмын.

Баларлармен қарым-қатынас жасау қажет
Оларға тегінің, отбасының

қоршаған ортасының
бір бөлігі болуы қажет.

Менің жағдайымда көп пәтерлі үйде
тұратын тәтейлер болатын.

Осы жерде қанша Нью Йорк тұрғыны
барын білмедім,

бірақ көп пәтерлі үйлер болатын,

және ол әйелдер үнемі жастыққа таянып алып

терезеге асылып тұратын.

Кетпейтін. (Күлкі)

Мен, Құдайым жәрдем етсін, сол
көшелерде жүріп есейдім,

ал олар өз орыдарында болатын.

Жуыну бөлмесіне бармайтын.
Тамақ та пісірмейтін. (Күлкі)

Еш нәрсе жасамайтын.

Олардың ісі бізге еркін тыныс алуға
мүмкіндік бермеу еді.

Мүмкіндік бермейтін.

Олар үшін бәрібір болатын,

сен дәрігер. әлде заңгер, жоқ әлде
генерал боласың ба,

олар отбасында генерал
болады деп күтпейтін,

сен білім алып, жұмысқа
орналасқанға дейін.

"Өзін-өзі таныту сияқты
сөздерді доғарыңдар.

Жұмыс тауып, үйді босатыңдар.

Бос өткізетін уақытымыз жоқ.

Кейін қолдау көрсетесіңдер.
Сендердің жұмыстарың сол."

Осы сияқты мәдениетті отбасымызға,

барлық отбасына қайтарғанымыз маңызды.

Маңыздысы осы жерде отырған

барлық табысты адамдардың

тамаша отбасы, балалары, тіпті
немерелері барына сенімдімін, алайда

бұл жеткіліксіз. Сізге алға ұмтылып,
қайта оралып,

Круз мырза сияқты тәрбиелесеңіз
дұрысталатын

балаларды табу қажет,

егер оралып жәрдем етсеңіз,
қадағаласаңыз,

ер және қыз балалар клубына
барыңызды салсаңыз,

мектеп жүйесімен жұмыс жасасаңыз,

жақсы мектеп жүйесі екендігіне
көз жеткізсеңіз

балаңыз баратын мектеп қана емес,
Гарлем қаласының сыртындағы мектептің де,

тек Вест Сайдтағы Монтессоридің
орталығындағы емес.

Барлығымыз осыны жасауға міндеттіміз.

Тек балалар үшін қаржы салып қоймаймыз.

Олардың болашағы үшін саламыз.

Біз көп қара нәсілді ел болғалы жатырмыз

бір ұрпақтан кейін.

Аз ғана дейтіндеріміз қазірдің
өзінде көбейіп келеді.

Олардың көбейуге дайын екендігіне
сенімді болуымыз керек

Олардың біздің алып еліміздің көшбасшы

болуға дайын екендігіне сенімді
болуымыз керек,

ешбір елге ұқсамайтын ел,

әр күн сайын мені таң
қалдыратын ел,

ешкімге бағынбайтын ел
Үнемі бір-бірімізбен тайталасамыз

Дәл осылай жүйелі жұмыс жасауы керек.

Осындай қарама-қайшылықтар елі,
алайда бұл ұлттардың ұлты.

Біздің әр ұлтқа қатысымыз бар,
әр ұлттың бізге қатысы бар.

Біз көшіп келушілер ұлтымыз.

Сондықтан бізге мықты иммигранттар
саясаты қажет.

Елімізге келіп, алып ұлттың бір
бөлігі боламын

деушілерді қарсы алу үшін тұрақты
саясаттың жоқтығы күлкілі,

болмаса білім беріп қайтарып жібере аламыз

барып елдерін кедейліктен шығаруға
көмектесу үшін.

Ұнатып айтатын
әңгімелерімнің бірі

Нью Йоркке оралып,

бір күні Парк-авеньюде
серуендеп келе жатып,

жан-жақтан келген адамдарды

көріп таң қалғаным.

Менің үнемі жасайтыным көшеде тоқтап,

елімізге көшіп келген сатушыдан
хот дог сатып аламын.

Тұрып қалған хот догты
алуым керек. (Күлкі)

Қай жерде немесе не жасасам да,

солай жасауым керек.

Мемлекеттік хатшы бола тұра да
солай жасағанмын.

Уолдорф Асториядағы люкс бөлмемнен шығып

(Күлкі)

көшемен жаяулатып 55-көшеге
дейін жүретінмін

сатушы иммигрантты іздеп.

Сол кезде айналамда 5 оққағарым болатын

және үш полицей көлігі айналамда жүретін,

мені ешкімнің өлтірмейтіндігіне
көз жеткізу үшін. (Күлкі)

Мен хот дог алмақ болған жігіт

дайындап жатып, айналамдағы

оққағарлар мен полицейлерді көріп

"Жасыл картам бар!
Жасыл картам бар! (Күлкі)

"Жарайды, жарайды."

Ал қазір жалғызбын. Жалғызбын.

Оққағарларым жоқ, полицейлер де жоқ.
Ештеңем жоқ.

Бірақ хот дог бар.

Өткен аптада алғанмын. Сейсенбі күні кеште

Коламбус Сёклдан қашық емес жерде болатын.

Бұл үнемі қайталанып тұрады.

Барып хот дог сұраймын,

жігіт дайындап болып жатқанда

"Сізді білемін. Сізді
теледидардан көремін.

Сіз генерал Пауэлсыз." дейді.

"Иә, иә." "А..."

Ақашасын беремін.

"Жоқ, генерал. Төлемеңіз. Төленіп қойған.

Америка төлеп қойған. Қайдан
келгенімді ұмытпаймын.

Ал қазір америкалықпын. Рахмет мырза."

Жомарттығын қабыл алып
көше бойымен кете беремін

Құдайым, кентетен ойыма,

90 жыл бұрын менің ата-анамды қабылдаған
ел екендігі келеді.

Әлі де сол керемет елміз,

бірақ біз жан-жақтан келген

жастармен толығудамыз,

және де өзінің тамаша елін қолдайтын

тұрғындар ретінде біздің міндетіміз

ешбір баланың назардан тыс қалмайтындығы.

Рахмет.

(Шапалақ)