Return to Video

Wat zijn die drijvende dingen in je oog? - Michael Mauser

  • 0:07 - 0:10
    Heb je ooit gemerkt dat er iets
    in je gezichtsveld zwom?
  • 0:10 - 0:14
    Het kan op een kleine worm lijken
    of een doorzichtig bol ding.
  • 0:14 - 0:18
    Als je het beter probeert te zien,
    verdwijnt het weer.
  • 0:18 - 0:22
    Je ziet het pas weer
    als je je blik verschuift.
  • 0:22 - 0:24
    Ga je ogen niet uitspoelen.
  • 0:24 - 0:28
    Het verschijnsel wat je ziet,
    staat bekend als een 'floater' (drijver).
  • 0:28 - 0:32
    De wetenschappelijke naam hiervoor
    is Muscae volitantes,
  • 0:32 - 0:34
    Latijn voor 'vliegende vliegen',
  • 0:34 - 0:38
    en dat klopt wel:
    ze kunnen je enigszins storen.
  • 0:38 - 0:42
    Het zijn in feite geen beestjes
    of iets anders aan de buitenkant.
  • 0:42 - 0:45
    Integendeel, ze zitten in je oogbol.
  • 0:45 - 0:49
    Floaters lijken te leven,
    omdat ze bewegen en van vorm veranderen,
  • 0:49 - 0:51
    maar ze leven niet.
  • 0:51 - 0:54
    Floaters zijn kleine voorwerpen
    die hun schaduw werpen op het netvlies,
  • 0:54 - 0:58
    het lichtgevoelige weefsel
    aan de achterkant van je oog.
  • 0:58 - 1:00
    Het kunnen stukjes weefsel zijn,
  • 1:00 - 1:01
    rode bloedcellen,
  • 1:01 - 1:03
    of klompjes eiwit.
  • 1:03 - 1:06
    Omdat ze in het glasvocht zitten,
  • 1:06 - 1:09
    het gel-achtige vocht
    waarmee je oog is gevuld,
  • 1:09 - 1:11
    drijven ze mee met oogbewegingen
  • 1:11 - 1:15
    en lijken ze wat te stuiteren
    als je oog stopt.
  • 1:15 - 1:19
    Floaters zijn meestal
    nauwelijks te onderscheiden.
  • 1:19 - 1:23
    Je ziet ze beter
    als ze dichter bij het netvlies zitten,
  • 1:23 - 1:25
    zoals een hand onder het licht
  • 1:25 - 1:29
    dichterbij de tafel
    een scherpere schaduw geeft.
  • 1:29 - 1:35
    Floaters zie je vooral goed
    als je naar een egaal helder vlak kijkt,
  • 1:35 - 1:36
    zoals een leeg computerscherm,
  • 1:36 - 1:37
    sneeuw,
  • 1:37 - 1:39
    of een heldere lucht,
  • 1:39 - 1:43
    waarbij de achtergrond
    ze beter zichtbaar maakt.
  • 1:43 - 1:47
    Hoe helderder het licht is,
    hoe meer je pupil samentrekt.
  • 1:47 - 1:48
    Dit heeft hetzelfde effect
  • 1:48 - 1:51
    als het vervangen
    van een groot, diffuus licht
  • 1:51 - 1:53
    door een enkele lamp boven je hoofd,
  • 1:53 - 1:56
    die de schaduwen ook scherper maakt.
  • 1:56 - 2:00
    Er is nog een ander visueel verschijnsel
    dat lijkt op floaters,
  • 2:00 - 2:02
    maar dat er niets mee te maken heeft.
  • 2:02 - 2:05
    Als je wel eens puntjes licht
    rond hebt zien gaan
  • 2:05 - 2:07
    als je naar een heldere blauwe hemel keek,
  • 2:07 - 2:12
    heb je gezien wat bekend staat als
    het blauw veld entoptisch fenomeen.
  • 2:12 - 2:16
    Het is in zekere zin het tegengestelde
    van het zien van floaters.
  • 2:16 - 2:17
    Je ziet hier geen schaduwen,
  • 2:17 - 2:22
    maar kleine bewegende vensters
    die licht doorlaten naar het netvlies.
  • 2:22 - 2:25
    De vensters worden veroorzaakt
    door witte bloedlichaampjes
  • 2:25 - 2:28
    die door haarvaatjes gaan
    langs je netvlies.
  • 2:28 - 2:33
    Deze leukocyten kunnen zo groot zijn
    dat ze een haarvat bijna vullen
  • 2:33 - 2:37
    waardoor ze een plasmaruimte
    vóór zich creëren.
  • 2:37 - 2:39
    Omdat de ruimte in de witte bloedcellen
  • 2:39 - 2:42
    doorzichtiger is voor blauw licht
  • 2:42 - 2:45
    dan de rode bloedcellen in haarvaten,
  • 2:45 - 2:48
    zien we bewegende lichtpuntjes
    als dat gebeurt.
  • 2:48 - 2:53
    Zij volgen het pad van de haarvaten
    en bewegen met je hartslag.
  • 2:53 - 2:55
    Onder ideale omstandigheden
  • 2:55 - 2:59
    zie je zelfs iets wat lijkt
    op een donkere staart die de punt volgt.
  • 2:59 - 3:03
    Dit zijn de rode bloedcellen die zich
    achter de leukocyten hebben opgehoopt.
  • 3:03 - 3:08
    Sommige wetenschapsmusea stellen
    een scherm van blauw licht tentoon,
  • 3:08 - 3:13
    waarmee je de blauweluchtgeesten
    duidelijker ziet dan normaal.
  • 3:13 - 3:16
    Iedereen kan dit soort effecten zien,
  • 3:16 - 3:19
    maar de hoeveelheid en soort varieert.
  • 3:19 - 3:24
    Bij de floaters zie je ze vaak niet,
    omdat je hersenen ze negeren.
  • 3:24 - 3:29
    Maar abnormale hoeveelheden
    of grote floaters die je zicht belemmeren,
  • 3:29 - 3:34
    kunnen een teken zijn van iets ernstigers
    en moeten meteen behandeld worden.
  • 3:34 - 3:38
    Maar meestal zijn
    entoptische verschijnselen,
  • 3:38 - 3:40
    zoals floaters en blauweluchtgeesten,
  • 3:40 - 3:44
    een vriendelijke herinnering aan het feit
    dat wat we denken te zien
  • 3:44 - 3:47
    net zo veel afhangt
    van ons lichaam en onze geest
  • 3:47 - 3:50
    als van de buitenwereld.
Title:
Wat zijn die drijvende dingen in je oog? - Michael Mauser
Speaker:
Michael Mauser
Description:

Volledige les: http://ed.ted.com/lessons/what-are-those-floaty-things-in-your-eye-michael-mauser

Soms zie je tegen een egale heldere lucht of een computerscherm dingen drijven in je gezichtsveld. Wat zijn deze bewegende voorwerpen en hoe zie je ze? Michael Mauser legt dit visuele verschijnsel van de drijvers uit.

Les door Michael Mauser, animatie door Reflective Films,

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:05

Dutch subtitles

Revisions