Return to Video

Hikayeler: Benliğimizin Mirası - Awele Makeba

  • 0:14 - 0:16
    Ben Awele.
  • 0:16 - 0:19
    Alice'in kızı, Ruht'un torunu,
  • 0:20 - 0:24
    Büyük Anne Alive ve Madir Corine'in
    büyük torunu,
  • 0:24 - 0:29
    Anna ve Zitii Benyen'in
    büyük büyük torunu.
  • 0:30 - 0:32
    Benim umudum
  • 0:32 - 0:37
    başkalarının hizmetinde mümkün olan
    en iyi kendimi bulmak.
  • 0:38 - 0:41
    Babam eskiden bana hikayeler anlatırdı.
  • 0:41 - 0:43
    Babacığım, derdi ki
  • 0:43 - 0:46
    ''Kim olduğunu ve nereden geldiğini
    bilmeni istiyorum.
  • 0:46 - 0:49
    Kim olman gerektiğini keşfederken
  • 0:49 - 0:50
    bu sana yol gösterecektir.
  • 0:51 - 0:54
    Şimdi, bu hikayeyi dinle,
    tamam mı bebeğim?
  • 0:54 - 0:55
    Bunu bir kitapta bulamazsın.
  • 0:55 - 0:57
    Öğretmenin bunu anlatmayacak,
  • 0:57 - 1:00
    ama kim olduğunu anlaman gerekiyor.''
  • 1:01 - 1:02
    Bu anlatmak istediğim hikayelerde
  • 1:02 - 1:04
    yol gösterici bir ilke haline geldi.
  • 1:05 - 1:08
    Benliğimizin mirası hakkında hikayeler.
  • 1:10 - 1:12
    Sürekli olarak çocukların
    geleceğimiz olduğunu duyardım,
  • 1:13 - 1:15
    bu klişe gerçekten ne anlama geliyor?
  • 1:15 - 1:17
    Onları nasıl hazırlıyoruz?
  • 1:17 - 1:20
    Bu yüzden gençler
    ve değişim aracıları olarak
  • 1:20 - 1:23
    getirdikleri mirasla ilgili
    anlatılar aradım.
  • 1:23 - 1:26
    Şu anda sahip olduğunuz güç.
  • 1:27 - 1:30
    Bugün 2 Mart, 1955--
  • 1:30 - 1:33
    sizinle paylaşmak istediğim hikaye
  • 1:33 - 1:36
    2 Mart 1955 tarihinden geliyor.
  • 1:36 - 1:39
    16 yaşındaki cesur kız çocuğu
  • 1:39 - 1:41
    Claudette Colvin hakkında.
  • 1:42 - 1:43
    Tam bugüne denk geliyor,
  • 1:43 - 1:46
    çünkü bir hafta önce bugün,
    San Francisco'da
  • 1:46 - 1:47
    ortaokul öğrencilerim,
  • 1:47 - 1:50
    Plessy v. Ferguson'un 1892'den 1896'ya
  • 1:50 - 1:52
    yeniden canlandırılmasıyla başlayarak,
  • 1:52 - 1:55
    "Değişim Aracıları" adlı yazdığım
  • 1:55 - 1:58
    bir programı sergilediler,
  • 1:58 - 2:00
    Brown v. Yönetim Kurulu'na
    ve Barbara Rose Johns'un
  • 2:00 - 2:02
    öğrenci önderliğindeki
    greve taşınarak
  • 2:02 - 2:06
    Claudette Colvin ve Montgomery
    Bus Boycott'a atladı
  • 2:06 - 2:10
    ve 1960 yılında öğrenciler
    tarafından yürütülen
  • 2:10 - 2:13
    şiddet içermeyen hareket olan
    Sit-In Hareketi ile sona erdi.
  • 2:14 - 2:16
    Bu yüzden hikayeyi paylaşacağım
  • 2:16 - 2:19
    ve yaptığım çalışmayı da
    bir vaka çalışması olarak
  • 2:19 - 2:21
    paylaşmak istiyorum.
  • 2:23 - 2:26
    Otobüsün önünde paramı ödedim
  • 2:26 - 2:28
    ve sonra renkli çocukların geri kalanı ile
  • 2:28 - 2:29
    arka kapıya koştum,
  • 2:29 - 2:32
    böylece sürücü biz binmeden
    kalkış yapmıyordu.
  • 2:32 - 2:36
    Ayrıca, beyazlar koridorda yürürken
    bizi yanlarında istemiyorlar.
  • 2:37 - 2:38
    Otobüse bindiğimde,
  • 2:38 - 2:40
    renkli bölümü doluydu,
  • 2:40 - 2:43
    bu yüzden orta bölüme oturdum.
  • 2:43 - 2:45
    Soldaki son sıradaki koltuğa oturdum,
  • 2:45 - 2:46
    pencerenin hemen yanındaydı,
  • 2:46 - 2:49
    net bir şey düşünmüyordum.
  • 2:49 - 2:50
    ''Hey.''
  • 2:53 - 2:56
    Yanımdaki kızı da tanımıyordum,
    yaşı biraz büyüktü.
  • 2:56 - 2:58
    Ben de pencereden dışarı baktım.
  • 2:58 - 2:59
    Sürücü duraklara uğradı,
  • 2:59 - 3:02
    daha fazla renkli
    ve beyaz insan biniyordu.
  • 3:02 - 3:04
    Kısa zaman sonra boş koltuk kalmamıştı.
  • 3:04 - 3:06
    "O koltukları boşaltın"
    diye seslendi şoför.
  • 3:06 - 3:08
    Renkli insanlar kalkmaya başladı.
  • 3:08 - 3:10
    Beyaz insanlar yerlerine oturmaya başladı
  • 3:10 - 3:11
    ama ben oturuyordum.
  • 3:11 - 3:14
    Yanımda ve karşısındaki diğer iki kız -
  • 3:14 - 3:15
    onlar da oturuyordu.
  • 3:15 - 3:18
    Yasak bölgede olmadığımı biliyordum.
  • 3:18 - 3:19
    "Kalksana!"
  • 3:19 - 3:21
    Yanımdaki kız hızlıca ayağa kalktı.
  • 3:21 - 3:24
    Koridorda ayakta durdu,
    sonra diğer kızlar da.
  • 3:24 - 3:27
    Ama kendime buranın yasaklı
    olmadığını söyledim.
  • 3:27 - 3:29
    Sürücü, başını kaldırıp
  • 3:29 - 3:31
    pencereye baktı,
  • 3:31 - 3:32
    o aynaya.
  • 3:33 - 3:34
    Aracı durdurdu.
  • 3:35 - 3:37
    Hamile bir kadın, Bayan Hamilton
    otobüse bindi.
  • 3:37 - 3:39
    Arkaya koştu ve oturdu,
  • 3:39 - 3:42
    beni koltuğumdan etmeye
    çalıştığını bilmiyordu.
  • 3:42 - 3:44
    Direkt yanıma oturdu.
  • 3:44 - 3:47
    "İkinizin ayağa kalkması gerekiyor,
    böylece sürmeye devam edebilirim."
  • 3:47 - 3:51
    "Efendim, paramı ödedim, ücretimi ödedim.
  • 3:51 - 3:53
    Bu benim hakkım, bilirsiniz,
    anayasal - "
  • 3:53 - 3:57
    "Anayasa mı? Ha-ha, polisi çağırıyorum."
  • 3:57 - 4:00
    İndi ve iki motorcuya
    işaret etti ve geldiler.
  • 4:00 - 4:03
    Motorcular otobüse bindiler.
  • 4:04 - 4:06
    Bayan Hamilton'a baktılar.
  • 4:06 - 4:09
    "Şimdi ikinizin kalkması gerekiyor,
    böylece sürücü devam edecek."
  • 4:09 - 4:12
    "Efendim, paramı ödedim. Hamileyim.
  • 4:12 - 4:15
    Eğer şimdi hareket edersem
    rahatsızlanırım efendim. "
  • 4:15 - 4:18
    "Efendim, ben de paramı ödedim,
    biliyorsunuz, bu benim hakkım,
  • 4:18 - 4:20
    anayasal hakkım.
  • 4:20 - 4:22
    Ben Amerika Birleşik Devletleri
    vatandaşıyım.
  • 4:22 - 4:25
    Sadece 13. ve 14. maddeyi okuyunuz.
  • 4:25 - 4:27
    Yasayı biliyorum. Öğretmenim
    bunu okulda öğretti."
  • 4:27 - 4:30
    Görüyorsunuz, öğretmenim, Anayasa,
  • 4:30 - 4:32
    Haklar Bildirgesi,
    Bağımsızlık Bildirgesi,
  • 4:32 - 4:35
    Patrick Henry'nin konuşmasını öğretti -
    hatta ezberledim.
  • 4:35 - 4:39
    Öğretmenimiz, ne düşündüğümüzü
    görmeye çalışarak
  • 4:39 - 4:40
    zihnimize bakardı.
  • 4:40 - 4:43
    "Kimsin sen? Hmm?
  • 4:43 - 4:45
    Şu an burada oturan sen, kimsin?
  • 4:45 - 4:49
    İnsanların dışarıdan gördüklerini
    düşündüğü kişi mi?
  • 4:50 - 4:52
    İçeride kimsin? Nasıl düşünüyorsun?
  • 4:52 - 4:54
    Nasıl hissediyorsun? Neye inanırsın?
  • 4:54 - 4:56
    Biri sizi farklı olduğunuz için
    geri tutmak istese bile
  • 4:56 - 5:00
    inandığınız şeye karşı
    durmak ister misiniz?
  • 5:00 - 5:03
    Güzel kahverengi teninizi seviyor
    musunuz çocuklar? Hmm?
  • 5:04 - 5:05
    Amerikan mısınız?
  • 5:06 - 5:09
    Amerikan olmak ne demek? Ha?
  • 5:09 - 5:13
    Bu gecenin ödevi, bir deneme yazın:
    "Amerikalı olmak ne demek?"
  • 5:13 - 5:15
    Kim olduğunuzu bilmeniz gerek çocuklar! "
  • 5:15 - 5:18
    Öğretmenim, bize tarih
    ve güncel olayları öğretirdi.
  • 5:18 - 5:21
    Olan her şeyi böyle anlayabileceğimizi
  • 5:21 - 5:23
    ve bunun hakkında bir şeyler
    yapabileceğimizi söyledi.
  • 5:24 - 5:27
    "Efendim, tek bildiğim
    Jim Crow'dan nefret ettiğim.
  • 5:27 - 5:30
    Yaşamaya değecek bir şey yoksa
    ölmeye değecek bir şey de yoktur.
  • 5:30 - 5:33
    Öyleyse bana özgürlük ya da ölüm ver!
  • 5:33 - 5:36
    Of! Umurumda değil! Beni hapse götürün. "
  • 5:36 - 5:38
    Onu otobüsten sürükleyerek indirdiler.
  • 5:38 - 5:41
    Bir sonraki şey, Claudette Colvin
    bir araba koltuğunda,
  • 5:41 - 5:44
    polis arabasının arka koltuğunda,
  • 5:44 - 5:46
    pencerelerden kelepçeliydi.
  • 5:49 - 5:50
    Ertesi yıl,
  • 5:50 - 5:53
    11 Mayıs 1956'da,
  • 5:53 - 5:56
    Claudette Colvin federal
    mahkeme davası olan
  • 5:56 - 5:59
    Browder/Gayle davasında baş tanıktı.
  • 6:00 - 6:02
    O, 18 yaşında bir genç
  • 6:02 - 6:06
    ve diğer iki kadın, Bayan Browder.
  • 6:08 - 6:12
    Browder/Gayle davaları,
    yüksek mahkemeye gitti.
  • 6:13 - 6:15
    Brown Eğitim Kuruluna karşı,
  • 6:15 - 6:19
    14. Madde ve o günkü güçlü ifadesi,
  • 6:20 - 6:23
    geri kalanı ise tarih.
  • 6:24 - 6:27
    Şimdi, neden bu hikayeyi bilmiyoruz?
  • 6:27 - 6:28
    Montgomery Otobüs Eylemi -
  • 6:28 - 6:31
    biz Rosa Parks,
    Martin Luther King'i duyduk,
  • 6:31 - 6:33
    onlar sonsuza kadar
    göklere çıkarılacaktır.
  • 6:33 - 6:36
    Ancak kadınların bu harekette
    oynadığı rol,
  • 6:36 - 6:40
    Claudette'in üst düzey rolü,
  • 6:40 - 6:44
    bugün bize meydan okuyan
    önemli dersler veriyor.
  • 6:45 - 6:48
    Katılımcı olmak ne demektir?
  • 6:48 - 6:51
    Demokraside sorumlu bir vatandaş?
  • 6:52 - 6:55
    Cesaret ve inanç dersleri?
  • 6:56 - 6:59
    Bu yüzden gençleri içeren
    özgürlük hareketi tarihini öğrendim,
  • 6:59 - 7:02
    böylece bu büyük kimlik fikirlerini,
  • 7:02 - 7:05
    seçilen kimliğini
  • 7:05 - 7:07
    ve dayatılan kimliği keşfedebilirler.
  • 7:07 - 7:09
    Topluma üyelik ne anlama gelir?
  • 7:09 - 7:12
    Kim üyedir? Nasıl değişiklik yapabiliriz?
  • 7:13 - 7:16
    Amerika'da ırk ve şiddetin yanı sıra
  • 7:17 - 7:19
    katılımcı vatandaşlık.
  • 7:21 - 7:25
    Böylece bu hikayeler konuşmamı,
    söylenemez olanı,
  • 7:25 - 7:27
    birçoğunun yapmaktan korktuğunu
  • 7:27 - 7:29
    söylememi sağlıyor.
  • 7:29 - 7:31
    Bir keresinde Eugene, Oregon'da,
  • 7:31 - 7:34
    ortaokula giden, genç, sarı saçlı,
    mavi gözlü bir çocuk,
  • 7:34 - 7:36
    diyalogdaki bir performansın sonunda,
  • 7:36 - 7:38
    "Ama Bayan Awele, ırkçılık bitti,
    değil mi?" dedi.
  • 7:39 - 7:41
    Ona cevap vermek istemedim, dedim ki,
  • 7:41 - 7:44
    "Yanınızda oturan kişiye dönün.
    Kanıt bulup bulamayacağınıza bakın."
  • 7:45 - 7:47
    Konuşmaları için dört dakika verdim.
  • 7:47 - 7:50
    Biraz sonra, topluluklarındaki
    ırkçılığın kanıtı olan
  • 7:51 - 7:53
    hikayeleri anlatmaya başladılar.
  • 7:54 - 7:58
    San Francisco'da bir lise öğrencisi olan
    bir kız bana şunu yazdı:
  • 7:58 - 7:59
    "Okula gitmeyecektim
  • 7:59 - 8:02
    ama sonra bir toplantımız olduğunu
    duydum, bu yüzden geldim.
  • 8:02 - 8:04
    Öğrencilerin konuşmasını dinledikten
  • 8:04 - 8:06
    ve performansınızı gördükten sonra
  • 8:06 - 8:08
    arkadaşlarımı organize etmem
    gerektiğini düşündüm
  • 8:08 - 8:11
    ve bir yönetim kurulu toplantısına gitmeli
  • 8:11 - 8:13
    ve onlara A'dan G'ye gereksinimleri için
  • 8:13 - 8:15
    ileri sınıflar istediğimizi söylemeliyiz.
  • 8:17 - 8:21
    Öyleyse, bugün size bu hikayeyi,
  • 8:21 - 8:24
    daha önceki gençlerin mirası
    şerefine anlatıyorum,
  • 8:24 - 8:27
    böylece Claudette Colvin gibi
  • 8:28 - 8:31
    bu dünyada görmek istedikleri
    değişim için rehberlik
  • 8:31 - 8:33
    ve işaretlere sahip olacaklar.
  • 8:33 - 8:35
    Çünkü O, Montgomery, Alabama'da
  • 8:36 - 8:37
    ayrılmış koltukların
  • 8:38 - 8:39
    anayasallığını bozdu.
  • 8:40 - 8:41
    Teşekkür ederim.
  • 8:41 - 8:47
    (Alkış)
  • 8:47 - 8:49
    Teşekkür ederim.
  • 8:49 - 8:53
    (Alkış)
Title:
Hikayeler: Benliğimizin Mirası - Awele Makeba
Description:

Hikaye anlatıcısı ve eğitimci Awele Makeba, Amerikan sivil haklar hareketinden güçlü bir hikaye anlatmak için sahne sanatları ve tarihi birleştirir.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
09:02

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.