Return to Video

Menstrüasyon nasıl işler? - Emma Bryce

  • 0:07 - 0:10
    İnanması zor gelebili fakat şu anda,
  • 0:10 - 0:15
    gezegende 300 milyon kadın aynı şeyi
    yaşıyor:
  • 0:15 - 0:16
    regl.
  • 0:16 - 0:19
    Regle neden olan aylık adet döngüsü
  • 0:19 - 0:23
    dünya üzerindeki çoğu kadının
    hayatlarında katlanacağı bir gerçeklik.
  • 0:23 - 0:25
    Fakat bu döngü neden bu kadar evrensel?
  • 0:25 - 0:28
    Ve ilk etapta, bunu bir döngü yapan nedir?
  • 0:28 - 0:32
    Regl periyodları, 28 günde bir
    ortaya çıkar ve,
  • 0:32 - 0:36
    iki ya da yedi gün arasında sürer.
  • 0:36 - 0:38
    Bütün sistem, bir kadının hayatı boyunca
  • 0:38 - 0:43
    yaklaşık olarak 450 kere meydana gelerek,
    tekrar eder.
  • 0:43 - 0:45
    Kamera arkasındakiler, adet döngüsünü bu
    28 günde
  • 0:45 - 0:48
    başlatmak ya da bitirmek için vücudun iç
    çalışmalarını
  • 0:48 - 0:53
    ayarlayan bir hormonal kontroller
    dizisidir.
  • 0:53 - 0:55
    Bu iç makine, her biri bir oosit, bir
    döllenmemiş,
  • 0:55 - 0:58
    yumurta hücresi, içeren, foliküller olarak
    adlandırılan
  • 0:58 - 1:03
    binlerce minik keseyle dolu iki
    yumurtalığı içerir.
  • 1:03 - 1:06
    Ergenlikte, yumurtalıklar 400 binden fazla
    yumurta hücresi tutar,
  • 1:06 - 1:09
    fakat her ay sadece bir tanesini
    serbest bırakır
  • 1:09 - 1:12
    ve bu da hamilelik ya da regl
    ile sonuçlanır.
  • 1:12 - 1:15
    İşte bu döngünün nasıl geliştiği.
  • 1:15 - 1:17
    Ergenlik sırasında başlayarak her ay,
  • 1:17 - 1:20
    beyindeki hormon üreten hipofiz bezi,
  • 1:20 - 1:23
    kana iki madde salgılamaya başlar:
  • 1:23 - 1:26
    folikül uyarıcı hormon ve
    luteinizan hormonu.
  • 1:26 - 1:28
    Yumurtalıklara ulaştıklarında,
  • 1:28 - 1:31
    iç yumurta hücrelerinin büyümelerine
    ve olgunlaşmalarına destek olurlar.
  • 1:31 - 1:34
    Foliküller, östrojen pompalayarak
    karşılık verirler.
  • 1:34 - 1:38
    Yumurta hücreleri büyür ve östrojen
    seviyeleri zirveye ulaşır,
  • 1:38 - 1:40
    folikül uyarıcı hormon üretimini
    kısıtlayarak ve,
  • 1:40 - 1:44
    hipofize daha fazla luteinizan hormonu
    salgılamasını söyleyerek.
  • 1:44 - 1:47
    Bu, yumurtalıkların birinden sadece en
    olgun yumurta hücresinin
  • 1:47 - 1:51
    folikülden patlayarak yumurtalık duvarına
    doğru çıkmasına neden olur.
  • 1:51 - 1:52
    Buna yumurtlama denir,
  • 1:52 - 1:57
    ve genellikle regl başlangıcından
    on ya da on sekiz gün önce olur.
  • 1:57 - 2:00
    Küçük oosit fallop tüpü boyunca
    hareket eder.
  • 2:00 - 2:04
    Hamilelik yalnızca, yumurta gelecek 24
    saat içinde bir sperm hücresiyle
  • 2:04 - 2:07
    döllenirse meydana gelebilir.
  • 2:07 - 2:09
    Aksi halde, yumurtanın kaçamağı
    sona erer,
  • 2:09 - 2:12
    ve hamilelik defteri o ay için
    kapanmış olur.
  • 2:12 - 2:16
    Bu sırada, boş olan folikül, rahmin
    astarına, döllenmiş bir yumurtanın
  • 2:16 - 2:18
    oraya yerleşmesi ve orada büyümesi
    ihtimaline
  • 2:18 - 2:21
    karşın kan ve besinler yardımıyla
    genişlemesini
  • 2:21 - 2:25
    söyleyen progesteron adlı başka bir
    hormon salgılar.
  • 2:25 - 2:27
    Eğer yumurta yerleşmezse,
  • 2:27 - 2:31
    birkaç gün sonra, vücudun progesteron
    ve östrojen seviyeleri düşer,
  • 2:31 - 2:35
    bu da rahmin genişlemeyi bırakıp
    bozulmaya başladığı anlamına gelir,
  • 2:35 - 2:37
    en sonunda düşer.
  • 2:37 - 2:41
    Kan ve doku bedeni terk eder, bu regli
    oluşturur.
  • 2:41 - 2:46
    Rahmin kullanılmamış maddeleri atması
    bir hafta sürebilir,
  • 2:46 - 2:48
    bundan sonra, döngü tekrar başlar.
  • 2:48 - 2:52
    Kısa süre sonra, yumurtalıklar tekrar
    östrojen salgılamaya başlar,
  • 2:52 - 2:53
    ve rahim astarı kalınlaşır,
  • 2:53 - 2:56
    döllenmiş bir yumurtanın yerleşmesine
    ya da atılmaya
  • 2:56 - 2:58
    hazırlanır.
  • 2:58 - 3:01
    Hormonlar, doğru zamanda doğru
    miktarları
  • 3:01 - 3:05
    dolaştırarak, durmadan bu aktiviteleri
    kontrol ederler.
  • 3:05 - 3:07
    Döngü, gebelik ya da regle
  • 3:07 - 3:11
    yönelik görevi boyunca her gün ve her
    haftayı bir kilometre taşına çevirerek
  • 3:11 - 3:13
    dönmeye devam eder.
  • 3:13 - 3:16
    Bu döngü saat mekanizması tarafından
    hareket
  • 3:16 - 3:18
    ettiriliyor gibi görünse de, değişim
    ihtimali var.
  • 3:18 - 3:20
    En nihayetinde, kadınlar ve vücutları
    eşsiz.
  • 3:20 - 3:24
    Adet döngüsü ay içinde farklı
    zamanlarda meydana gelir,
  • 3:24 - 3:27
    yumurtlama döngünün çeşitli zamanlarında
    olur,
  • 3:27 - 3:30
    ve bazı regl dönemleri diğerlerinden
    uzun sürer.
  • 3:30 - 3:33
    Hatta regl için başlangıç ya
    da bitiş zamanı da kadınlar
  • 3:33 - 3:36
    arasında farklıdır.
  • 3:36 - 3:39
    Başka bir deyişle, regl dönemleri
    arasındaki değişimler normaldir.
  • 3:39 - 3:43
    Bu farklılıkları anlamak ve bu aylık
    süreç hakkında bilgi sahibi olmak
  • 3:43 - 3:45
    kadınları güçlendirebilir, anlamaları
  • 3:45 - 3:49
    ve kendi bedenlerinin sorumluluklarını
    almaları için gerekli araçlar verilerek.
  • 3:49 - 3:52
    Bu şekilde, bu küçük döngüyü daha
    büyük bir yaşam döngüsü
  • 3:52 - 3:54
    haline getirebilirler.
Title:
Menstrüasyon nasıl işler? - Emma Bryce
Description:

Tüm dersi görüntüleyin: http://ed.ted.com/lessons/how-menstruation-works-emma-bryce

Always #LikeAGirl kampanyasının ortaklığıyla yapıldı.

Şu anda dünya üzerindeki 300 milyon kadın aynı şeyi yaşıyor: regl. Regli oluşturan aylık adet döngüsü, dünya üzerindeki çoğu kadının hayatlarında katlanacakları bir gerçeklik. Fakat bu döngü neden çok evrensel? Ve ilk olarak, bunu bir döngü yapan ne? Emma Bryce regl hakkında kısa bir bilgi sunuyor.

Ders Emma Bryce tarafından, animasyon Kozmonot Animation Studio tarafından.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:12

Turkish subtitles

Revisions