Jak uchronić szybko rozwijające się miasta przed upadkiem
-
0:00 - 0:06Można zmniejszyć ilość zgonów
z powodu przemocy na świecie -
0:06 - 0:09o 50% przez kolejne 30 lat.
-
0:09 - 0:13Trzeba tylko zredukować morderstwa
-
0:13 - 0:18o 2,3% każdego roku
i cel zostanie osiągnięty. -
0:18 - 0:19Nie wierzycie mi?
-
0:19 - 0:23Czołowi epidemiolodzy
oraz kryminolodzy na świecie -
0:23 - 0:25uważają, że jest to możliwe
i ja też tak sądzę. -
0:25 - 0:28Pod warunkiem, że skupimy się na miastach,
-
0:28 - 0:30zwłaszcza tych najbardziej niestabilnych.
-
0:30 - 0:34Dużo rozmyślałem na ten temat.
-
0:34 - 0:38Przez ostatnie 20 lat pracowałem
w państwach i miastach -
0:38 - 0:41zniszczonych przez konflikt,
przemoc, terroryzm -
0:41 - 0:44lub podstępną mieszankę
tego wszystkiego. -
0:44 - 0:47Śledziłem handlarzy bronią
od Rosji po Somalię. -
0:47 - 0:51Pracowałem z watażkami
w Afganistanie i Kongo. -
0:51 - 0:57Liczyłem zwłoki w Kolumbii, Haiti,
Sri Lance, Papui-Nowej Gwinei. -
0:57 - 0:59Nie trzeba być na pierwszej linii frontu,
-
0:59 - 1:02żeby odczuć, że nasza planeta
wymyka się spod kontroli. -
1:02 - 1:07Mamy wrażenie, że międzynarodowa
niestabilność to nowa norma. -
1:07 - 1:10Ale chcę przeanalizować ten problem
bardziej szczegółowo. -
1:10 - 1:12Zauważycie, że geografia
przemocy się zmienia, -
1:12 - 1:15bo to nie państwa są owładnięte
przez konflikt i przestępstwa, -
1:15 - 1:23ale miasta: Aleppo, Bamako, Caracas,
Irbil, Mosul, Trypolis, Salvador. -
1:23 - 1:26Przemoc migruje do metropolii.
-
1:26 - 1:29I może tego należy oczekiwać.
-
1:29 - 1:33Ostatecznie większość ludzi dzisiaj
mieszka w miastach, nie na prowincji. -
1:33 - 1:39600 miast, włączając 30 megamiast,
odpowiada za 2/3 światowego PKB. -
1:39 - 1:41Jednak gdy chodzi o miasta,
-
1:41 - 1:44temat zdominowany jest przez Północ,
-
1:44 - 1:47Amerykę Północną, Zachodnią Europę,
Australię oraz Japonię. -
1:47 - 1:50Przemoc jest tam
na historycznie niskim poziomie. -
1:50 - 1:56W rezultacie entuzjaści miast mówią
o sukcesie miasta, klas twórczych -
1:56 - 1:58i o burmistrzach,
którzy będą rządzić światem. -
1:58 - 2:02Mam nadzieję, że burmistrzowie
będą kiedyś rządzić światem, -
2:02 - 2:07lecz problem w tym,
że nie słyszymy nic o tym, -
2:07 - 2:09co dzieje się na Południu;
-
2:09 - 2:13w Ameryce Łacińskiej, Afryce, Azji,
-
2:13 - 2:16gdzie przemoc czasem rośnie,
-
2:16 - 2:18gdzie infrastruktura jest przeciążona
-
2:18 - 2:23i gdzie o normalnym rządzie
w mieście można tylko pomarzyć. -
2:23 - 2:27Niektórzy dyplomaci,
eksperci rozwoju, specjaliści -
2:27 - 2:30mówią o 40 do 50 niestabilnych państwach,
-
2:30 - 2:32które ukształtują
bezpieczeństwo w XXI wieku. -
2:32 - 2:34[Miasta niestabilne]
-
2:34 - 2:36Myślę, że to niestabilne miasta zdefiniują
-
2:36 - 2:39przyszły porządek i nieporządek.
-
2:39 - 2:41To dlatego, iż działania
wojenne oraz humanitarne -
2:41 - 2:44będą skoncentrowane w miastach.
-
2:44 - 2:46Walka o rozwój określana jako
-
2:46 - 2:50likwidacja ubóstwa,
powszechna opieka zdrowotna, -
2:50 - 2:51walka ze zmianami klimatu,
-
2:51 - 2:53rozegra się w ubogich dzielnicach,
-
2:53 - 2:55slumsach i fawelach naszych miast.
-
2:55 - 2:59Porozmawiajmy o czterech
największych ryzykach, -
2:59 - 3:02które prawdopodobnie zdefiniują
niestabilność naszych czasów. -
3:02 - 3:03Jeśli uda nam się z nimi uporać,
-
3:03 - 3:06uda nam się też uporać z zabójstwami
spowodowanymi przemocą. -
3:06 - 3:08[Przemoc maleje i rusza na Południe]
-
3:08 - 3:10Zacznę od dobrych wiadomości.
-
3:10 - 3:15Żyjemy w najbardziej
spokojnych czasach w historii ludzkości. -
3:15 - 3:19Steven Pinker i inni wykazali,
że intensywność i częstotliwość konfliktów -
3:19 - 3:22jest w zasadzie na rekordowo
niskim poziomie. -
3:22 - 3:26Gaza, Syria, Sudan, Ukraina,
-
3:26 - 3:29choć są to miejsca makabrycznych
i przerażających konfliktów, -
3:29 - 3:32to jednak są przykładem
stosunkowo niewielkiego skoku -
3:32 - 3:35w trwającym 50 lat okresie spadku.
-
3:35 - 3:39Co więcej widać radykalny spadek zabójstw.
-
3:39 - 3:41Manuel Eisner i inni pokazali,
-
3:41 - 3:45że od wieków widać
niesamowity spadek morderstw, -
3:45 - 3:47zwłaszcza na Zachodzie.
-
3:47 - 3:51Większość północnych miast
jest dzisiaj 100 razy bezpieczniejsza -
3:51 - 3:52niż 100 lat temu.
-
3:52 - 3:54Te dwa fakty,
-
3:54 - 3:57spadek konfliktów zbrojnych
i spadek liczby morderstw, -
3:57 - 3:59należą do najbardziej niezwykłych,
-
3:59 - 4:01choć przemilczanych
osiągnięć w historii ludzkości. -
4:01 - 4:04Powinniśmy się bardzo cieszyć!
-
4:04 - 4:06Powinniśmy.
-
4:06 - 4:07Jest tylko jeden problem.
-
4:07 - 4:11Te dwie zmory nadal są z nami.
-
4:11 - 4:14525 tysięcy ludzi,
-
4:14 - 4:16mężczyźni, kobiety, chłopcy i dziewczęta,
-
4:16 - 4:20giną gwałtowną śmiercią każdego roku.
-
4:20 - 4:23Badania, które prowadziłem
wraz z Keithem Krause i innymi wykazały, -
4:23 - 4:25że od 50 tys. do 60 tys. osób
-
4:25 - 4:28umiera brutalną śmiercią w strefach wojny.
-
4:28 - 4:32Reszta, prawie 500 tys. osób,
umiera poza obszarami konfliktu. -
4:32 - 4:3510 razy więcej osób
-
4:35 - 4:38umiera poza strefami wojny
niż wewnątrz strefy. -
4:38 - 4:42Co więcej, przemoc
przemieszcza się na Południe, -
4:42 - 4:44do Ameryki Łacińskiej i Karaibów,
-
4:44 - 4:47miejsc w Centralnej
oraz Południowej Afryce -
4:47 - 4:50oraz do regionów na Bliskim
Wschodzie i w Azji Środkowej. -
4:50 - 4:5240 z 50 najniebezpieczniejszych
miast na świecie znajduje się -
4:52 - 4:56w Ameryce Łacińskiej, 13 w Brazylii.
-
4:56 - 5:00Najbardziej niebezpiecznym
z nich jest San Pedro Sula, -
5:00 - 5:02drugie co do wielkości
miasto w Hondurasie, -
5:02 - 5:06z szokującą liczbą 187 zabójstw
na 100 tys. mieszkańców. -
5:06 - 5:09Jest to 23 razy więcej powyżej
średniej światowej. -
5:09 - 5:12Jeśli przemoc przemieści się
ponownie na mapie świata -
5:12 - 5:15to przystosuje się do nowej
topografii świata, -
5:15 - 5:17bo w przypadku miast
"świat nie jest płaski", -
5:17 - 5:19choć Thomas Friedman lubi go tak nazywać.
-
5:19 - 5:21Jest spiczasty.
-
5:21 - 5:26Miejski styl życia to jedna
z najbardziej niezwykłych -
5:26 - 5:30przemian demograficznych w historii,
-
5:30 - 5:32która wydarzyła się bardzo szybko.
-
5:32 - 5:33Znacie statystyki.
-
5:33 - 5:35Obecnie jest na świecie
7,3 miliarda ludzi, -
5:35 - 5:38a do roku 2050 będzie 9,6 miliarda.
-
5:38 - 5:40Jednak weźcie pod uwagę to,
-
5:40 - 5:43że w XIX wieku jedna na 30 osób
mieszkała w mieście, -
5:43 - 5:46dzisiaj jedna na dwie,
-
5:46 - 5:49a w przyszłości praktycznie każdy
będzie mieszkał w mieście. -
5:49 - 5:53Rozwój urbanizacji nie będzie
ani równomierny ani sprawiedliwy. -
5:53 - 5:59Zdecydowana większość, 90%,
odbędzie się na w miastach Południa. -
5:59 - 6:03Miejscy geografowie
i demografowie twierdzą, -
6:03 - 6:06że wielkość czy gęstość
zaludnienia w miastach -
6:06 - 6:08niekoniecznie prorokuje przemoc.
-
6:08 - 6:1235-milionowe Tokio to jedna z największych
-
6:12 - 6:13i podobno najbezpieczniejszych
-
6:13 - 6:16metropolii na świecie.
-
6:16 - 6:19To prędkość rozwoju urbanizacji się liczy.
-
6:19 - 6:21Nazwę to "turbo-urbanizacją".
-
6:21 - 6:24Jest to główny czynnik niestabilności.
-
6:24 - 6:26[Zagrożenia "turbo-urbanizacji"]
-
6:26 - 6:30Myśląc o niesamowitym rozwoju miast
-
6:30 - 6:33oraz "turbo-urbanizacji",
weźmy pod uwagę Karaczi. -
6:33 - 6:39W 1947 roku Karaczi było tętniącym życiem,
500-tysięcznym miastem. -
6:39 - 6:44Dzisiaj jest to 21-milionowe miasto.
-
6:44 - 6:47Stanowi 3/4 pakistańskiego PKB
-
6:47 - 6:50a jest jednym z najbardziej
niebezpiecznych miast w Azji Południowej. -
6:50 - 6:55Dhaka, Lagos, Kinszasa miasta te są
obecnie 40 razy większe -
6:55 - 6:58niż były w latach 50.
-
6:58 - 7:00A teraz przyjrzyjmy się Nowemu Jorkowi.
-
7:00 - 7:03150 lat zajęło "Wielkiemu Jabłku",
-
7:03 - 7:05aby osiągnąć 8 milionów mieszkańców.
-
7:05 - 7:08San Paulo oraz Meksykowi
taki sam wzrost zajął 15 lat. -
7:08 - 7:10[Nagły przyrost młodzieży zwiększa
ryzyko miast] -
7:10 - 7:14Jak wyglądają średniej wielkości,
duże, mega i super miasta? -
7:14 - 7:16Jaka jest ich charakterystyka?
-
7:16 - 7:18Po pierwsze to młode miasta.
-
7:18 - 7:20Widzimy nagły przyrost młodzieży.
-
7:20 - 7:23Jest to akurat dobra wiadomość.
-
7:23 - 7:25Jest to funkcja spadku
umieralności dzieci. -
7:25 - 7:28Jednak nad przyrostem młodzieży
trzeba czuwać. -
7:28 - 7:32Odsetek młodzieży w niestabilnych miastach
-
7:32 - 7:36jest większy niż w miastach
zdrowych i zamożnych. -
7:36 - 7:37W niektórych niestabilnych miastach
-
7:37 - 7:4275% populacji stanowią osoby
poniżej 30 roku życia. -
7:42 - 7:463/4 osób ma mniej niż 30 lat.
-
7:46 - 7:48To jak Palo Alto na sterydach.
-
7:48 - 7:52Weźmy dla przykładu miasto Mogadiszu.
-
7:52 - 7:55Średnia wieku wynosi tam 16 lat.
-
7:55 - 7:58To samo w mieście Dhaka, Dili i Kabulu.
-
7:58 - 8:01A w Tokio? Średnia wynosi 46 lat.
-
8:01 - 8:04Ta sama średnia w większości
miast Europy Zachodniej. -
8:04 - 8:08Nie chodzi o to, że młodzież
sama w sobie zapowiada przemoc. -
8:08 - 8:10To tylko jeden z wielu czynników.
-
8:10 - 8:13Gdy młodość połączymy
z bezrobociem, brakiem edukacji, -
8:13 - 8:17i, co interesujące, męskością,
robi się źle, -
8:17 - 8:19Te wszystkie czynniki ryzyka
-
8:19 - 8:24są statystycznie współzależne
i przyczyniają się do wzrostu przemocy. -
8:24 - 8:27Jeśli słuchają mnie rodzice
nastoletnich synów, -
8:27 - 8:28wiedzą, o czym mówię.
-
8:28 - 8:32Wyobraźcie sobie syna
bez żadnej moralnej podstawy, -
8:32 - 8:36z kolegami-awanturnikami,
włóczącego się po okolicy. -
8:36 - 8:39Odbierzmy mu rodziców i edukację.
-
8:39 - 8:42Ograniczmy mu możliwość kształcenia się,
-
8:42 - 8:46dorzućmy narkotyki, alkohol i broń.
-
8:46 - 8:49Potem usiądźmy wygodnie
i zobaczmy, co się stanie. -
8:49 - 8:51Wnioski są niepokojące.
-
8:51 - 8:55W Brazylii średnia długość życia
wynosi 73,6 lat. -
8:55 - 8:58Dla mieszkańców Rio - dwa lata krócej.
-
8:58 - 9:00Młody, niewykształcony,
-
9:00 - 9:03bezrobotny, czarny mężczyzna,
-
9:03 - 9:07może liczyć na średnią
długość życia poniżej 60 lat. -
9:07 - 9:10Nie bez powodu młody wiek i przemoc
-
9:10 - 9:12są tu zabójcą numerem jeden.
-
9:12 - 9:14[Dobre i złe strony nowych technologii]
-
9:14 - 9:17Jednak nasze miasta nie są
całkowicie stracone. -
9:17 - 9:19Ostatecznie miasta to centrum innowacji,
-
9:19 - 9:22dynamizmu, dostatku, emocji, spójności.
-
9:22 - 9:25Tu gromadzą się mądrzy ludzie.
-
9:25 - 9:26Młodzież, o której wspomniałem,
-
9:26 - 9:31ma teraz największą wiedzę cyfrową
i techniczną w historii. -
9:31 - 9:34Eksplozja internetu
oraz mobilnej technologii -
9:34 - 9:41powoduje, że cyfrowy podział
między Północą a Południem maleje. -
9:41 - 9:43Jak już słyszeliśmy wiele razy
-
9:43 - 9:45nowe technologie mają swoje
dobre i złe strony. -
9:45 - 9:48Weźmy pod uwagę egzekwowanie prawa.
-
9:48 - 9:51Policja na całym świecie zaczyna używać
teledetekcji oraz danych osobowych, -
9:51 - 9:53żeby zapobiegać przestępstwom.
-
9:53 - 9:57Niektórzy policjanci potrafią przewidzieć
przestępstwo zanim się wydarzy. -
9:57 - 10:01Futurystyczne scenariusze
są już rzeczywistością, -
10:01 - 10:02ale trzeba uważać.
-
10:02 - 10:05Musimy radzić sobie z problemami
bezpieczeństwa publicznego -
10:05 - 10:07równolegle z prawami
do indywidualnej prywatności. -
10:07 - 10:10Jednak nie tylko policja wprowadza zmiany.
-
10:10 - 10:13Słyszeliśmy o niezwykłych akcjach
grup społeczeństwa obywatelskiego, -
10:13 - 10:16które działają lokalnie i globalnie,
-
10:16 - 10:19co prowadzi do cyfrowego protestu
i prawdziwej rewolucji. -
10:19 - 10:23Jednak najbardziej niepokoją
gangi przestępców, -
10:23 - 10:26które też zaczynają
zasiedlać cyberprzestrzeń. -
10:26 - 10:29Tam, gdzie pracowałem,
w Ciudad Juarez w Meksyku, -
10:29 - 10:33grupy takie jak "Zetas" oraz "Sinaloa"
przejęły media społeczne. -
10:33 - 10:36Używają ich do rekrutacji,
sprzedaży, wymuszania, -
10:36 - 10:38zastraszania oraz zabijania.
-
10:38 - 10:42Przemoc staje się wirtualna.
-
10:42 - 10:44Jest to tylko zarys zmiennych,
-
10:44 - 10:46dynamicznych i złożonych sytuacji.
-
10:46 - 10:48Istnieje wiele innych mega zagrożeń,
-
10:48 - 10:51które zdefiniują niestabilność
naszych czasów. -
10:51 - 10:52W szczególności nierówność dochodów,
-
10:52 - 10:56bieda, zmiana klimatu, bezkarność.
-
10:56 - 10:58Jednak musimy stawić czoło
ogromnemu dylematowi. -
10:58 - 11:03Niektóre miasta będą się rozwijać
i napędzać ogólnoświatowy rozwój. -
11:03 - 11:05Niektóre zaś będą się potykać i cofać.
-
11:05 - 11:07Jeśli zamierzamy zmienić bieg,
-
11:07 - 11:08musimy zacząć rozmawiać.
-
11:08 - 11:09[Zacznijmy o tym rozmawiać]
-
11:09 - 11:12Nie można ograniczać się
do sprawnych miast, -
11:12 - 11:16Singapurów, Kuala Lumpur,
Dubajów czy Szanghajów. -
11:16 - 11:20Musimy zacząć mówić
o miastach niestabilnych. -
11:20 - 11:23Jedna z metod to partnerstwo
-
11:23 - 11:26miast niestabilnych z prosperującymi.
-
11:26 - 11:28Rozpoczęcie procesu poznania i współpracy
-
11:28 - 11:31i dzielenia się doświadczeniem,
co skutkuje, a co nie. -
11:31 - 11:32[Współpraca miast]
-
11:32 - 11:36Wspaniałym tego przykładem jest
El Salvador oraz Los Angeles, -
11:36 - 11:40których burmistrzowie współpracują,
-
11:40 - 11:44żeby zaangażować byłych gangsterów
do pracy z obecnymi, -
11:44 - 11:46oferując szkolenia, edukację.
-
11:46 - 11:50czym wspomagają
zawieszenie broni i rozejm. -
11:50 - 11:52W San Salvador,
niegdyś jednym z najbardziej -
11:52 - 11:55niebezpiecznych miast na świecie,
morderstw jest mniej o 50%. -
11:55 - 11:57[Skupmy się na zagrożonych terenach]
-
11:57 - 11:59Skupmy się na trudnych miejscach.
-
11:59 - 12:02Miejsce oraz położenie mają
fundamentalne znaczenie -
12:02 - 12:03w występowaniu przemocy w miastach.
-
12:03 - 12:05Czy wiecie, że w niestabilnym mieście,
-
12:05 - 12:08na podstawie od 1 do 2% adresów,
-
12:08 - 12:12można przewidzieć do 99%
przestępstw z użyciem przemocy? -
12:12 - 12:14Weźmy San Paulo, miejsce mojej pracy.
-
12:14 - 12:18Z najbardziej niebezpiecznego
stało się najbezpieczniejsze. -
12:18 - 12:21Zdwojono wysiłki w zbieraniu informacji,
-
12:21 - 12:24stworzono mapy problematycznych rejonów,
zreformowano policję, -
12:24 - 12:27w rezultacie zabójstwa spadły
o 70% w ciągu 10 lat. -
12:27 - 12:30Trzeba też skupić się
na potencjalnych przestępcach. -
12:30 - 12:31[Potencjalni przestępcy]
-
12:31 - 12:35To straszne, lecz młodzi bezrobotni,
niewykształceni mężczyźni -
12:35 - 12:38zwiększają ilość morderców i ofiar.
-
12:38 - 12:44Musimy przerwać ten krąg przemocy
i edukować dzieci od małego, -
12:44 - 12:48podnosić ich wartość, a nie piętnować.
-
12:48 - 12:51Biorę udział we wspaniałych
projektach w Kingston, na Jamajce -
12:51 - 12:52oraz tutaj w Rio,
-
12:52 - 12:57gdzie edukacja, zatrudnienie
oraz rekreacja staje się dostępna -
12:57 - 12:59dla grup wysokiego ryzyka.
-
12:59 - 13:01W rezultacie miejscowa przemoc spada.
-
13:01 - 13:03Nasze miasta
muszą też być bezpieczniejsze, -
13:03 - 13:06zintegrowane i przyjazne dla wszystkich.
-
13:06 - 13:09Liczy się spójność społeczna.
-
13:09 - 13:12Liczy się możliwość przemieszczania.
-
13:12 - 13:16Musimy odejść od modelu segregacji,
wykluczania oraz miast otoczonych murem. -
13:16 - 13:19Mój ulubiony przykład
pochodzi z miasta Medellin. -
13:19 - 13:21W późnych latach 90.,
gdy mieszkałem w Kolumbii, -
13:21 - 13:25miasto to było światową stolicą
morderstw lecz zmieniło kierunek. -
13:25 - 13:27Dokonano tego przez umyślne inwestycje
-
13:27 - 13:30w dzielnicach najbiedniejszych
i najbardziej niebezpiecznych. -
13:30 - 13:33Zintegrowano je z bogatszymi dzielnicami
przez sieć kolejek linowych, -
13:33 - 13:36transport publiczny
i pierwszorzędną infrastrukturę. -
13:36 - 13:39Zabójstwa spadły o 79%
-
13:39 - 13:41w mniej niż dwadzieścia lat.
-
13:41 - 13:42I wreszcie jest technika.
-
13:42 - 13:46Technika jest obiecująca,
ale i niebezpieczna. -
13:46 - 13:49Widzieliśmy przykłady
nadzwyczajnej innowacji -
13:49 - 13:50i wiele pochodzi od was tutaj.
-
13:50 - 13:52Policja angażuje się
w prognozujące analizy. -
13:52 - 13:55Mieszkańcy angażują się
w szukanie nowych rozwiązań. -
13:55 - 13:57Nawet moja własna grupa tworzy aplikacje
-
13:57 - 14:00mające zwiększyć odpowiedzialność policji
-
14:00 - 14:03i podnieść bezpieczeństwo obywateli.
-
14:03 - 14:06Jednak musimy być ostrożni.
-
14:06 - 14:10Mam jedną, ważną wiadomość:
-
14:10 - 14:14zabójcza przemoc nie jest
tak nieunikniona, jak się wydaje -
14:14 - 14:18i możemy zwiększyć bezpieczeństwo miast.
-
14:18 - 14:22
Moi drodzy, jedyny raz w życiu -
14:22 - 14:26mamy możliwość zredukowania
morderczej przemocy o połowę. -
14:26 - 14:28Więc mam tylko jedno pytanie:
-
14:28 - 14:29na co czekamy?
-
14:29 - 14:31Dziękuję.
-
14:31 - 14:33(Brawa)
- Title:
- Jak uchronić szybko rozwijające się miasta przed upadkiem
- Speaker:
- Robert Muggah
- Description:
-
W skali światowej przemoc zanika. Jednak w zatłoczonych miastach na Południu, takich jak Aleppo, Bamako czy Caracas, przemoc wzrasta, napędzana przez handel narkotykami, masowe bezrobocie oraz zamieszki.
Badacz bezpieczeństwa Robert Muggah zwraca naszą uwagę na "wrażliwe miasta", szybko rosnące, ze słabą infrastrukturą oraz niesprawnymi zarządami. Ukazuje nam cztery największe zagrożenia, z którymi mamy do czynienia, oraz jak zmienić ich bieg. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:48
Krystian Aparta approved Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing | ||
Marta Rytwinska edited Polish subtitles for How to protect fast-growing cities from failing |
Rysia Wand
Odsyłam do ponownego przejrzenia. Proszę przepracować dzielenie linijek i poprawić literówki. Szczegóły i inne uwagi poniżej.
===
Między cyfrą a % nie dajemy spacji.
===
Niewłaściwe dzielenie /kończenie linijek/napisów. Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu.
Przykłady:
1. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie).
2. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne.
3. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji. Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines Zapis liczb – niewłaściwe separatory (np. kropka zamiast spacji). Zapis liczb - separator stosujemy w liczbach dłuższych niż czterocyfrowe. Ponadto w polskim powinna to być spacja, nie kropka. Czyli zamiast "3.000" powinno być "3000", a w przypadku dłuższych - "30 000" itd. Więcej informacji - http://lukaszrokicki.pl/2011/01/17/separatory-w-zapisie-liczb/
====
Ortografia Proszę zainstalować moduł sprawdzania pisowni. W tekście były literówki, które zostałyby wykryte przez tę funkcję. https://www.google.ca/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=UTF-8#q=how%20to%20install%20spell%20check
===== Niepotrzebne dzielenie / łączenie linijek. Nie trzeba dzielić linijki, jeśli bez trudu mieści się w limicie 42 znaków, ani łączyć dwóch jednolinijkowych boksów w jeden dwulinijkowy, jeśli każdy mieścił się w limicie czasowym. Tworząc dwie linijki tekstu przesłania się więcej ekranu, więc jeśli można, trzeba tego unikać.
=== tekst na ekranie dajemy w kwadratowych nawiasach http://translations.ted.org/wiki/File:Cheat-Sheet_ENG.png
====
warlord - watażka http://en.bab.la/dictionary/english-polish/warlord
====
Niektóre nazwy własne mają polskie odpowiedniki i należy ich używać. Np. Tripoli to Trypolis. http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation#Specialized_vocabulary
===
mayor to burmistrz, mer
W razie wątpliwości z tłumaczeniem należy pytać, np. na naszym forum na FB
Proszę ponownie przejrzeć wszystkie poradniki: http://translations.ted.org/wiki/Polish http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation
Rysia Wand
Dużo dobrych zmian i nie ma już ani jednego wykrzyknika - brawo :-)
Poproszę o jeszcze jedną rundkę i następujące zmiany:
1. tłumaczenie tekstu w slajdach prelegenta - nawiasy kwadratowe, z wielkiej litery, albo wielkimi literami http://translations.ted.org/wiki/OTP_Cheat-sheet
2. Moduł sprawdzania pisowni - zostały jeszcze literówki
3. Łamanie linijek w boksie czasowym - tutaj też linijka nie może się kończyć przyimkiem, Np. (4:19) nie można zostawić "z" na końcu linijki.
4. ale najważniejsze: Bardzo proszę, żebyś przeczytała uważnie cały tekst, nie w edytorze, tylko w http://www.amara.org/en/videos/mxiXlryaETyO/pl/898749/1965761/?tab=subtitles.
Jeśli umiesz na podstawie tekstu wyjaśnić własnymi słowami, o co chodzi - w porządku.
Jeśli nie, znaczy, że trzeba dany fragment przepracować. Możesz pytać, chętnie pomożemy, ale ważne, żebyś spróbowała.
Przykłady nieścisłości:
--unheralded to coś, o czym niewiele się mówi
--Thomas Friedman właśnie ukuł pojęcie "świat jest płaski" http://technopolis.polityka.pl/2006/swiat-jest-plaski-thomas-l-friedman
--Nie można dosłownie przetłumaczyć "in the 1800s, bo w polskim taki zwrot nie funkcjonuje. Z resztą z kontestu wynika, że chodzi mu o cały wiek, a nie tylko lata 1800 - 1809.
--Mówi się jedna NA pięć (osób coś tam robi).
--"Zdecydowana większość w 90%" - nie ma za bardzo sensu. Podobnie "rozmiar [...] zaludnienia niekoniecznie prorokuje przemoc".
Marta Rytwinska
Cześć Rysia,
1. Literówki - przejrzałam i poprawiałam
2. Tłumaczenie tekstu w slajdach prelegenta - nawiasy kwadratowe wstawione oraz rozpoczęte od dużych liter.
3. Nieścisłości - dziękuję za poprawienie tych, które zauważyłaś. Spróbuje zastosować się do twoich wskazówek i przeczytać tekst nie w edytorze.
Dziękuję i pozdrawiam
Marta