Return to Video

Kiedy woda jest zdatna do picia? - Mia Nacamulli

  • 0:08 - 0:11
    Przyjrzyj się wodzie w tej szklance.
  • 0:11 - 0:14
    Orzeźwiająca, nawadniająca
    i niezbędna do przeżycia.
  • 0:14 - 0:16
    Ale przed wypiciem zastanów się,
  • 0:16 - 0:19
    jak się upewnić, że nie zawiera
  • 0:19 - 0:21
    chorobotwórczych organizmów
  • 0:21 - 0:22
    i zanieczyszczeń?
  • 0:23 - 0:25
    Jedna na dziesięć osób na świecie
    nie ma pewności,
  • 0:25 - 0:28
    czy woda jest czysta
    i bezpieczna do spożycia.
  • 0:28 - 0:30
    Dlaczego?
  • 0:31 - 0:33
    Nieodpowiednie warunki sanitarne,
  • 0:33 - 0:35
    słaba ochrona zasobów wody pitnej
  • 0:35 - 0:37
    i niewłaściwa higiena
  • 0:37 - 0:40
    często prowadzą do zanieczyszczenia
    wody ściekami lub odchodami.
  • 0:40 - 0:43
    To stwarza idealne warunki
    do rozwoju groźnych bakterii,
  • 0:43 - 0:44
    wirusów
  • 0:44 - 0:45
    i pasożytów.
  • 0:46 - 0:49
    A wpływ tych patogenów
    na zdrowie jest zatrważający.
  • 0:49 - 0:53
    Biegunki spowodowane spożyciem wody
    są głównym powodem śmierci
  • 0:53 - 0:56
    dzieci poniżej 5 roku życia na świecie.
  • 0:56 - 0:59
    Według raportu ONZ z 2010 roku
  • 0:59 - 1:04
    choroby zakaźne przenoszone przez wodę
    zabijają rocznie więcej ludzi niż wojny.
  • 1:06 - 1:08
    Jednak poddanie wody odpowiednim procesom
  • 1:08 - 1:10
    może być odpowiedzią na te zagrożenia.
  • 1:10 - 1:11
    Zazwyczaj są to:
  • 1:11 - 1:13
    sedymentacja,
  • 1:13 - 1:14
    filtracja
  • 1:14 - 1:15
    i dezynfekcja.
  • 1:15 - 1:18
    Jak woda trafi już do oczyszczalni,
  • 1:18 - 1:19
    jest gotowa do oczyszczania.
  • 1:19 - 1:23
    Pierwszy etap - sedymentacja,
    wymaga po prostu czasu.
  • 1:23 - 1:28
    Woda stoi niezmącona, co pozwala
    cięższym cząsteczkom opaść na dno.
  • 1:28 - 1:31
    Ale często cząsteczki są
    po prostu zbyt małe
  • 1:31 - 1:33
    by mogła je usunąć sama sedymentacja
  • 1:33 - 1:35
    i trzeba je odfiltrować.
  • 1:36 - 1:38
    Siłą grawitacji woda spływa
    przez warstwy piasku,
  • 1:38 - 1:41
    którego porowatość wyłapuje
    pozostałe cząsteczki,
  • 1:41 - 1:44
    przygotowując wodę do ostatniego
    etapu oczyszczania:
  • 1:44 - 1:45
    dawki środka dezynfekującego.
  • 1:46 - 1:49
    Chemikalia, głównie związki chloru i ozon,
  • 1:49 - 1:51
    są mieszane po to, żeby zabić patogeny,
  • 1:51 - 1:55
    zdezynfekować rury i kontenery.
  • 1:55 - 1:59
    Chlor bardzo skutecznie niszczy,
    żyjące w wodzie drobnoustroje,
  • 1:59 - 2:02
    ale jego użycie jest
    regulowane prawnie przez rząd,
  • 2:02 - 2:05
    ze względu na potencjalnie szkodliwe
    działanie związków pochodnych.
  • 2:05 - 2:09
    Jeśli podczas dezynfekcji nie jest
    zachowana równowaga chlorowa,
  • 2:09 - 2:11
    mogą nastąpić inne reakcje chemiczne.
  • 2:12 - 2:15
    Na przykład znaczny wzrost
    poziomu pochodnych chloru,
  • 2:15 - 2:18
    takich jak trihalometany,
    może spowodować korozję rur
  • 2:18 - 2:23
    i uwolnienie żelaza, miedzi
    i ołowiu do obiegu wody pitnej.
  • 2:25 - 2:28
    Zanieczyszczenie wody
    z tych i innych źródeł,
  • 2:28 - 2:29
    jak z procesu ługowania,
  • 2:29 - 2:32
    wycieków chemicznych
    i spływania pestycydów
  • 2:32 - 2:35
    mają związek z długofalowymi
    zagrożeniami dla zdrowia jak rak,
  • 2:35 - 2:38
    choroby układu krążenia,
    choroby neurologiczne
  • 2:38 - 2:40
    czy poronienia.
  • 2:40 - 2:42
    Niestety dokładna analiza zagrożeń
  • 2:42 - 2:45
    chemicznego zanieczyszczenia
    wody jest trudna.
  • 2:45 - 2:48
    Wiadomo, że substancje dezynfekujące
    zwiększają poziom bezpieczeństwa,
  • 2:48 - 2:50
    usuwając chorobotwórcze patogeny,
  • 2:50 - 2:53
    eksperci jednak wciąż muszą
    określić pełen zakres
  • 2:53 - 2:56
    wpływu chemicznego koktajlu
    w wodzie pitnej
  • 2:56 - 2:58
    na zdrowie ludzkie.
  • 2:59 - 3:02
    Jak stwierdzić, czy woda
    do której mamy dostęp
  • 3:02 - 3:04
    w kranie lub z innych źródeł,
  • 3:04 - 3:05
    nadaje się do picia?
  • 3:05 - 3:08
    Po pierwsze zbyt duża mętność wody,
  • 3:08 - 3:09
    śladowe ilości związków organicznych,
  • 3:09 - 3:14
    lub nadmiar metali ciężkich
    jak arszenik, chrom lub ołów
  • 3:14 - 3:17
    to znak, że woda nie jest zdatna do picia.
  • 3:17 - 3:20
    Wielu z substancji zanieczyszczających
    jak ołów czy arszenik
  • 3:20 - 3:22
    nie da się wykryć bez odpowiednich testów,
  • 3:22 - 3:24
    ale pewne wskazówki, jak zmętnienie,
  • 3:24 - 3:25
    brązowy lub żółtawy kolor,
  • 3:25 - 3:27
    brzydki zapach
  • 3:27 - 3:29
    czy wyraźny zapach chloru
  • 3:29 - 3:32
    mogą wskazywać, że woda
    wymaga dalszych badań.
  • 3:32 - 3:35
    Zestawy do badań wody
    dają jeszcze więcej możliwości
  • 3:35 - 3:39
    i potwierdzają obecność wielu innych
    zanieczyszczeń i chemikaliów.
  • 3:40 - 3:42
    Przy tylu rodzajach zanieczyszczeń
  • 3:42 - 3:46
    są metody uzdatniania wody
    tuż przed użyciem, a nie u jej źródła.
  • 3:46 - 3:50
    Uzdatnianie w momencie użycia
    jest już znane od tysięcy lat.
  • 3:50 - 3:55
    Starożytni Egipcjanie usuwali z wody
    zanieczyszczenia, gotując ją na słońcu.
  • 3:56 - 3:59
    A w starożytnej Grecji Hipokrates
    zaprojektował torebkę
  • 3:59 - 4:02
    filtrującą z wody osady o niedobrym smaku.
  • 4:02 - 4:06
    Dzisiaj uzdatnianie w momencie użycia
    to zazwyczaj jonizacja wody,
  • 4:06 - 4:08
    żeby zmniejszyć zawartość minerałów.
  • 4:08 - 4:10
    Wykorzystywany jest
    również proces adsorpcji,
  • 4:10 - 4:14
    w którym porowaty materiał,
    zwany węglem aktywnym
  • 4:14 - 4:17
    usuwa z wody zanieczyszczenia
    i inne chemiczne odpady.
  • 4:18 - 4:21
    Choć nie jest to zawsze efektywne,
    długoterminowe wyjście,
  • 4:21 - 4:25
    uzdatnianie w momencie użycia jest metodą
    wygodną, przenośną i łatwą w instalacji.
  • 4:26 - 4:29
    A w regionach bez dostępu
    do oczyszczalni na wielką skalę
  • 4:29 - 4:32
    lub gdzie woda ulega zanieczyszczeniu
    na dalszych etapach wędrówki,
  • 4:32 - 4:36
    brak systemów oczyszczania
    nieraz decyduje o życiu i śmierci.
  • 4:37 - 4:40
    Czysta woda pozostaje cennym
    i często niedostępnym dobrem.
  • 4:40 - 4:44
    Prawie 800 milionów z nas
    wciąż nie ma do niej stałego dostępu.
  • 4:45 - 4:48
    Na szczęście ciągły rozwój
    metod uzdatniania wody,
  • 4:48 - 4:50
    na dużą i małą skalę,
  • 4:50 - 4:53
    może złagodzić złe warunki.
  • 4:53 - 4:56
    Wprowadzenie właściwych systemów
    uzdatniania tam, gdzie są potrzebne,
  • 4:56 - 4:58
    i poświęcanie uwagi
    tym, które już istnieją,
  • 4:58 - 5:02
    zaspokoi jedną z naszych
    najważniejszych ludzkich potrzeb.
Title:
Kiedy woda jest zdatna do picia? - Mia Nacamulli
Description:

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/when-is-water-safe-to-drink-mia-nacamulli
Woda jest orzeźwiająca, nawadniająca i niezbędna do przeżycia. Jednak czysta woda pozostaje cennym i często niedostępnym dobrem – prawie 800 milionów ludzi na świecie wciąż nie ma do niej stałego dostępu. Dlaczego tak jest? I jak można stwierdzić, czy woda, do której ma się dostęp — z kranu lub innych źródeł — jest zdatna do picia? Mia Nacamulli dokładnie bada, jakie są zanieczyszczenia wody oraz metody jej uzdatniania.

Lekcja: Mia Nacamulli, animacja: Rooftop Animation.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:24

Polish subtitles

Revisions