Return to Video

Chim di cư, một hành trình nguy hiểm - Alyssa Klavans

  • 0:06 - 0:10
    Mỗi mùa xuân, những người yêu thiên nhiên lại háo hức chào đón những dấu hiệu
  • 0:10 - 0:12
    cho thấy rằng mùa đông cuối cùng đã đến hồi kết thúc.
  • 0:12 - 0:13
    Khi ngày trở nên ấm hơn,
  • 0:13 - 0:15
    các loại cây lại đâm chồi nở hoa,
  • 0:15 - 0:17
    và khắp mọi nơi lại căng đầy nhựa sống
  • 0:17 - 0:18
    với những tiếng chim hót du dương
  • 0:18 - 0:20
    để tìm kiếm bạn tình
  • 0:20 - 0:22
    Nhưng những âm thanh mê hoặc này
  • 0:22 - 0:24
    đã ẩn mình đi đâu suốt mùa đông?
  • 0:24 - 0:26
    Gần 200 loài chim hay hót,
  • 0:26 - 0:28
    mùa đông của chúng đã được chuyển
  • 0:28 - 0:29
    xuống vùng khí hậu nhiệt đới
  • 0:29 - 0:32
    ở Trung và Nam Mỹ.
  • 0:32 - 0:33
    Trong khi điều này nghe có vẻ lý tưởng,
  • 0:33 - 0:35
    nó lại liên quan đến một trong những chuyến đi nguy hiểm nhất
  • 0:35 - 0:38
    trong toàn bộ Vương Quốc động vật.
  • 0:38 - 0:40
    Cuộc hành trình này được gọi là di cư,
  • 0:40 - 0:41
    và với các loài chim hay hót,
  • 0:41 - 0:43
    điều này có thể bao gồm di chuyển đến một nơi cách xa
  • 0:43 - 0:46
    từ một vài trăm đến gần 7.000 dặm
  • 0:46 - 0:47
    trong một khoảng thời gian từ vài tuần
  • 0:47 - 0:49
    đến bốn tháng.
  • 0:49 - 0:50
    các loài chim dành hàng tuần để chuẩn bị
  • 0:50 - 0:51
    cho cuộc hành trình đầy cam go này
  • 0:51 - 0:53
    bằng cách tọng vào người một lượng lớn thực phẩm,
  • 0:53 - 0:55
    đôi khi gấp đôi trọng lượng của chúng
  • 0:55 - 0:57
    trước thời điểm khởi hành.
  • 0:57 - 0:58
    Trong khi đang bay, chim có thể mất
  • 0:58 - 1:01
    gần như một phần trăm trọng lượng cơ thể trong một giờ,
  • 1:01 - 1:04
    Vì vậy tống thêm pounds là rất quan trọng cho sự sống còn của chúng.
  • 1:04 - 1:06
    Tuy nhiên, bên cạnh căng thẳng về mặt thể chất,
  • 1:06 - 1:08
    chim di trú bây giờ phải đối mặt với
  • 1:08 - 1:10
    một nỗi khó khăn mới:
  • 1:10 - 1:12
    thay đổi cảnh quan.
  • 1:12 - 1:13
    Chỉ cần tưởng tượng bạn là người
  • 1:13 - 1:15
    đã chuẩn bị sẵn sàng cho chuyến đi.
  • 1:15 - 1:16
    Bạn đã chất đầy xe
  • 1:16 - 1:17
    với tất cả mọi thứ bạn nghĩ rằng mình cần,
  • 1:17 - 1:18
    đổ xăng đầy bình,
  • 1:18 - 1:20
    ăn một bữa ăn sáng hoành tráng,
  • 1:20 - 1:21
    và lên đường.
  • 1:21 - 1:23
    Bạn đã thực hiện cuộc hành trình này trước đây.
  • 1:23 - 1:25
    Bạn biết tất cả các điểm dừng chân yêu thích của mình
  • 1:25 - 1:27
    và một vài quán ăn trong ngõ hẻm cho những bữa ăn vội vàng.
  • 1:27 - 1:29
    Tất cả mọi thứ đã được lên lịch trước.
  • 1:29 - 1:31
    Nhưng cũng giống như cây kim của đồng hồ xăng bắt đầu
  • 1:31 - 1:32
    rơi xuống vùng màu đỏ,
  • 1:32 - 1:34
    bạn đi qua nơi mà đúng ra phải có một trạm xăng,
  • 1:34 - 1:36
    ngoại trừ việc nó đã đóng cửa.
  • 1:36 - 1:37
    "Không vấn đề gì," bạn nghĩ,
  • 1:37 - 1:40
    "Một trong những cái kế tiếp không thể ở quá xa đây được."
  • 1:40 - 1:42
    Nhưng rồi thì trạm tiếp theo không bao giờ xuất hiện.
  • 1:42 - 1:45
    Thật không may, khi bạn tiếp tục trên con đường của mình,
  • 1:45 - 1:48
    tình hình thực tế bắt đầu hiện ra rõ mồn một.
  • 1:48 - 1:50
    Càng nhiều trạm xăng đóng cửa
  • 1:50 - 1:52
    hoặc bị xóa khỏi bản đồ của bạn.
  • 1:52 - 1:54
    Bất chợt, chuyến đi thường xuyên của bạn
  • 1:54 - 1:55
    bỗng trở thành một cuộc tìm kiếm tuyệt vọng
  • 1:55 - 1:57
    chỉ để tìm thấy một nơi nào đó an toàn để nghỉ ngơi
  • 1:57 - 1:59
    và tiếp thêm nhiên liệu cho ban đêm.
  • 2:00 - 2:02
    Trường hợp này đã trở thành thực tế
  • 2:02 - 2:04
    đối với phần lớn các loài chim di cư
  • 2:04 - 2:07
    khi sự phát triển đất đai của con người ở ngoài tầm kiểm soát.
  • 2:07 - 2:09
    Con người đang thay đổi những điểm dừng chân quan trọng
  • 2:09 - 2:12
    mà các loài chim đã sử dụng qua nhiều thế hệ.
  • 2:12 - 2:14
    Khi những sinh vật di cư này vượt qua lục địa,
  • 2:14 - 2:16
    chúng đang đi qua đầy rẫy những nguy hiểm,
  • 2:16 - 2:19
    bao gồm việc uống phải thuốc trừ sâu trong những cánh đồng ở nông thôn,
  • 2:19 - 2:21
    mất đi môi trường sống ở các vùng ngoại ô phát triển,
  • 2:21 - 2:24
    cũng như mất phương hướng từ những ô nhiễm nhẹ,
  • 2:24 - 2:25
    và thậm chí là va chạm với các tòa nhà
  • 2:25 - 2:29
    với những khung cửa kính cao và tấm kính phản chiếu.
  • 2:29 - 2:31
    Ước tính khoảng 20 tỷ cá thể chim
  • 2:31 - 2:34
    là dân cư mùa thu,
  • 2:34 - 2:36
    nhưng chỉ khoảng một nửa trong số chúng sẽ trở lại
  • 2:36 - 2:37
    để sinh sản vào mùa xuân kế tiếp
  • 2:37 - 2:39
    Hầu như một tỷ trong số chúng bị chết
  • 2:39 - 2:42
    do những va chạm vào các tòa nhà.
  • 2:42 - 2:44
    Với các tổn thất hàng năm đáng kinh ngạc này,
  • 2:44 - 2:46
    con người có nguy cơ mất mát nhiều hơn
  • 2:46 - 2:48
    là chỉ những màu sắc đẹp và những bài hát hay của các loài chim,
  • 2:48 - 2:51
    chúng cũng đóng một vai trò quan trọng trong hệ sinh thái.
  • 2:51 - 2:54
    Chim giúp kiểm soát côn trùng,
  • 2:54 - 2:55
    sự thụ phấn,
  • 2:55 - 2:57
    và sự phân bố các hạt mầm trên các vùng đất.
  • 2:57 - 2:59
    Nếu không có chim, thế giới tự nhiên
  • 2:59 - 3:00
    sẽ trở nên rất khác.
  • 3:00 - 3:02
    Mặc dù chim đang phải đối mặt với mối đe dọa
  • 3:02 - 3:04
    từ phát triển đất đai của con người,
  • 3:04 - 3:06
    có những hành động mà chúng ta có thể làm để giúp đỡ chúng.
  • 3:06 - 3:08
    Nhiều quốc gia và chính quyền địa phương
  • 3:08 - 3:09
    đã thông qua những điều luật quan trọng
  • 3:09 - 3:12
    hạn chế việc sử dụng thuốc trừ sâu độc hại.
  • 3:12 - 3:15
    Bằng cách sử dụng sản phẩm tự nhiên hơn, dựa trên nguồn gốc thực vật,
  • 3:15 - 3:17
    chúng ta có thể duy trì các trang trại và vườn tược của mình
  • 3:17 - 3:19
    mà không gây nên các tác dụng phụ nguy hiểm.
  • 3:19 - 3:22
    Bên cạnh đó, khi dân số toàn cầu đang tiếp tục phát triển
  • 3:22 - 3:24
    và mọi người cần những nơi gọi là nhà,
  • 3:24 - 3:26
    không gian xanh có thể cung cấp cả môi trường sống cho các loài chim
  • 3:26 - 3:28
    cũng như một nơi yên bình và tự nhiên
  • 3:28 - 3:30
    cho chúng ta tận hưởng.
  • 3:30 - 3:31
    Những thay đổi nhỏ ở nhà
  • 3:31 - 3:33
    cũng có thể tạo nên một sự khác biệt rất lớn.
  • 3:33 - 3:34
    Bằng cách treo những hộp đựng thức ăn
  • 3:34 - 3:37
    và xây dựng những nhà ở cho chim khu vực ngoài trời,
  • 3:37 - 3:39
    chúng ta có thể cung cấp cho chúng thực phẩm cần thiết và nơi trú ẩn an toàn
  • 3:39 - 3:41
    trong thời gian dài di cư.
  • 3:42 - 3:43
    Tắt đèn ở ngoại ô
  • 3:43 - 3:44
    và khu đô thị
  • 3:44 - 3:45
    cũng có thể giúp chim
  • 3:45 - 3:47
    , vốn bay theo những ngôi sao, tìm đúng hướng đi.
  • 3:47 - 3:49
    Với sự giúp đỡ của chúng ta, các du khách của bầu trời
  • 3:49 - 3:51
    có thể đến nơi an toàn,
  • 3:51 - 3:55
    và hy vọng chúng sẽ tiếp tục trở lại năm này qua năm khác.
Title:
Chim di cư, một hành trình nguy hiểm - Alyssa Klavans
Description:

Xem bài học đầy đủ: http://ed.ted.com/lessons/bird-migration-a-perilous-journey-alyssa-klavans

Gần 200 loài chim di cư về phía nam vào mùa đông, một số vượt qua chặng đường lên đến 7.000 dặm. Nhiệm vụ không hề dễ dàng, hành trình hàng năm này nguy hiểm đối với các loài chim do sự biến đổi cảnh quan - nhiều đến nỗi mà, mà chỉ có một nửa các loài chim di cư về phía nam có thể trở về nhà được vào mùa xuân. Alyssa Klavans giải thích thêm về lý do tại sao chim di cư lại gặp nhiều khó khăn đến vậy và làm thế nào mà chúng ta có thể giúp đỡ các bạn nhỏ ríu rít này của mình.

Bài học: Alyssa Klavans, hoạt hình: Igor Coric.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:10

Vietnamese subtitles

Revisions