Τα μηνύματα σκοτώνουν τη γλώσσα. Πλάκα κάνω!!!

Αποτελεί η αποστολή μηνυμάτων το θάνατο των καλών ικανοτήτων γραφής; Ο Τζον Μακ Γουόρτερ υποστηρίζει ότι η αποστολή μηνυμάτων έχει κι άλλες πλευρές --γλωσσικές, πολιτιστικές--πέρα από τις προφανείς, και τα νέα είναι καλά.

Ακούμε πάντα ότι τα μηνύματα είναι μια μάστιγα.

Το σκεπτικό είναι ότι τα μηνύματα οδηγούν
στην κάθοδο και την πτώση

κάθε είδους σοβαρής γραφής,
ή τουλάχιστον ικανότητας γραφής,

μεταξύ των νέων στις Η.Π.Α.

και σε όλον τον κόσμο σήμερα.

Το γεγονός είναι ότι αυτό δεν αληθεύει,

και είναι εύκολο να πιστέψουμε ότι αληθεύει,

για να μπορέσουμε όμως να το δούμε
από μια άλλη πλευρά,

για να μπορέσουμε να δούμε ότι στην πραγματικότητα η αποστολή μηνυμάτων είναι κάτι το θαυματουργό

όχι μόνο γεμάτο ενέργεια, αλλά θαυματουργό,

ένα είδος εξελισσόμενης πολυπλοκότητας

που βλέπουμε να συμβαίνει αυτήν τη στιγμή,

πρέπει να κάνουμε κάποια βήματα πίσω

και να δούμε τι ακριβώς είναι η γλώσσα,

σ' αυτήν την περίπτωση, κάτι που βλέπουμε

είναι ότι η αποστολή μηνυμάτων
δεν είναι καν γραφή.

Τι εννοώ μ' αυτό;

Κατά βάση, αν σκεφτούμε περί γλώσσας,

η γλώσσα υπάρχει
εδώ και περίπου 150.000 χρόνια,

80.000 χρόνια το λιγότερο,

και αναδύθηκε ως λόγος.
Οι άνθρωποι μιλούσαν.

Αυτός είναι και ο πιθανότερος
γενετικός προορισμός μας.

Κατ 'αυτόν τον τρόπο χρησιμοποιούμε τη γλώσσα
επί το πλείστον.

Η γραφή είναι κάτι που δημιουργήθηκε
πολύ αργότερα,

και όπως είδαμε στην τελευταία ομιλία,

υπάρχει αρκετή διάσταση απόψεων
ως προς το πότε ακριβώς έγινε αυτό,

αλλά σύμφωνα με παραδοσιακούς
τρόπους υπολογισμού,

αν η ανθρωπότητα είχε ύπαρξη 24 ωρών,

τότε η γραφή μας προέκυψε γύρω στις 11:07 μ.μ.

Σε τέτοιο βαθμό έπεται η γραφή.

Άρα πρώτα υπάρχει ο λόγος
και μετά δημιουργείται η γραφή

ως ένα είδος εργαλείου.

Μη με παρεξηγήσετε,
η γραφή έχει σαφή πλεονεκτήματα.

Όταν γράφουμε, επειδή πρόκειται
για μια ενσυνείδητη διαδικασία,

επειδή υπάρχει η δυνατότητα της επισκόπησης,

μπορείς να δημιουργήσεις πράγματα με τη γλώσσα
που είναι λιγότερο πιθανά να γίνουν

απλά με την ομιλία.

Για παράδειγμα, φανταστείτε ένα τμήμα από το έργο
του Έντουαρντ Γκίμπον

«Η Παρακμή και η Πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας:»

«Στο σύνολό της η εμπλοκή
διήρκεσε πάνω από δώδεκα ώρες,

έως ότου η σταδιακή υποχώρηση
των Περσών μεταλλάχτηκε

σε μια άτακτη φυγή, όπου το επαίσχυντο παράδειγμα

δόθηκε από τους σημαντικότερους αρχηγούς
και τον Σουρένα τον ίδιο».

Πολύ όμορφο, αλλά ας το παραδεχθούμε,
κανείς δεν μιλάει έτσι.

Ή τουλάχιστον, δεν θα πρέπει
αν τους ενδιαφέρει

να αναπαραχθούν. Αυτός --

(Γέλια)

δεν είναι ο τρόπος που ο οποιοσδήποτε άνθρωπος
μιλάει καθημερινά.

Ο καθημερινός λόγος είναι κάτι αρκετά διαφορετικό.

Στην πραγματικότητα οι γλωσσολόγοι έχουν αποδείξει

πως όταν μιλάμε άνετα χωρίς να υπάρχει καταγραφή,

συνηθίζουμε να μιλάμε με πακέτα λέξεων ίσως

των εφτά έως 10 λέξεων.

Θα το παρατηρήσετε αυτό
αν ποτέ έχετε την ευκαιρία να ηχογραφήσετε

τον εαυτό σας ή μια ομάδα ανθρώπων να μιλούν.

Έτσι είναι ο λόγος.

Ο λόγος είναι πιο χαλαρός.
Είναι πολύ πιο τηλεγραφικός.

Είναι λιγότερο στοχαστικός -- πολύ διαφορετικός από τη γραφή.

Είναι φυσικό λοιπόν να έχουμε την τάση
να πιστεύουμε, επειδή βλέπουμε τη γλώσσα

σε γραπτή μορφή τόσο συχνά, π
ως αυτό ακριβώς είναι η γλώσσα,

στην πραγματικότητα όμως η γλώσσα είναι ο λόγος.
Είναι δύο πράγματα.

Τώρα βέβαια, στο ρού της ιστορίας,

ήταν φυσικό να υπήρχαν
κάποιες υπερβάσεις των ορίων

μεταξύ λόγου και γραφής.

Για παράδειγμα δηλαδή, κάποτε σε μια εποχή
πολύ μακρινή πια,

συνηθίζονταν όταν κάποιος έβγαζε ένα λόγο

κατά βάσει να μιλούσε όπως θα έγραφε.

Εννοώ δηλαδή το είδος του λόγου
που βλέπετε κάποιον να βγάζει

σε μια παλιά ταινία που καθαρίζουν το λαιμό τους,
και αρχίζουν:

«Εμ, κυρίες και κύριοι,»
και μετά μιλούν

με έναν συγκεκριμένο τρόπο που δεν έχει καμία σχέση
με την καθημερινή ομιλία.

Είναι επίσημος. Χρησιμοποιεί μεγάλες προτάσεις
σαν κι αυτή του Γκίμπον.

Βασικά μιλάτε όπως γράφετε,
κι έτσι, για παράδειγμα,

έχουμε στο μυαλό μας τόσο πολύ
τον Λίνκολν αυτές τις μέρες

λόγω της ταινίας.

Η Ομιλία στο Γκέτισμπεργκ δεν ήταν το κλού
εκείνης της εκδήλωσης.

Πριν απ' αυτό και για δύο ώρες,
ο Έντουαρντ Έβερετ μιλούσε

για ένα θέμα που, ειλικρινά,
δεν μας αγγίζει σήμερα

και μετά βίας μας άγγιζε και τότε.

Το κλειδί ήταν να τον ακούσεις

να μιλάει σαν να γράφει.

Απλοί άνθρωποι κάθισαν
και το άκουσαν για δύο ώρες.

Ήταν απολύτως φυσιολογικό.

Αυτό έκαναν οι άνθρωποι τότε,
μιλούσαν σαν να έγραφαν.

Ναι αλλά, αν μπορείς να μιλήσεις σαν να γράφεις,

τότε με την ίδια λογική ίσως επίσης θελήσεις

κάποιες φορές να γράψεις σαν να μιλάς.

Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι από υλικής,

μηχανικής απόψεως, ήταν πιο δύσκολο τότε

για τον απλούστατο λόγο ότι τα υλικά
δεν προσφέρονται γι' αυτό.

Είναι σχεδόν αδύνατον
να το κάνεις αυτό με το χέρι σου

παρά μόνο με στενογραφία,
και πάλι η επικοινωνία είναι περιορισμένη.

Σε μια μηχανική γραφομηχανή
ήταν πολύ δύσκολο,

αλλά και όταν είχαμε
ηλεκτρικές γραφομηχανές,

ή αργότερα πληκτρολόγια υπολογιστών,
το θέμα είναι

πως ακόμα και αν μπορείς να δακτυλογραφείς
αρκετά εύκολα ώστε να προλαβαίνεις

το ρυθμό της ομιλίας, πάνω - κάτω, χρειάζεσαι

κάποιον που να μπορεί να λαμβάνει
το μήνυμά σου γρήγορα.

Από τη στιγμή που θα έχουμε στην τσέπη μας κάτι
που μπορεί να λάβει αυτό το μήνυμα,

τότε έχουμε και τις συνθήκες που μας επιτρέπουν

να γράφουμε όπως μιλάμε.

Και εκεί υπεισέρχεται
η αποστολή γραπτών μηνυμάτων.

Έτσι, η αποστολή μηνυμάτων
είναι πολύ χαλαρή στη δομή της.

Κανείς δεν έχει στο μυαλό του κεφαλαία γράμματα
ή στίξη όταν γράφει μήνυμα,

αλλά κατά τον ίδιο τρόπο,
τα σκέφτεστε όταν μιλάτε;

Όχι, άρα γιατί θα έπρεπε
όταν γράφατε ένα μήνυμα;

Αυτό που είναι η αποστολή μηνυμάτων, παρά το

ότι αφορά κάτι που στην αδρή μορφή του
το ονομάζουμε γράψιμο,

το θεωρούμε δακτυλική ομιλία.
Αυτό είναι το γραπτό μήνυμα.

Τώρα μπορούμε να γράψουμε
όπως θα μιλούσαμε.

Και είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον,
αλλά παρ' όλα ταύτα

είναι εύκολο να νομίζουμε ότι ακόμα και έτσι
αντιπροσωπεύει κάποιου είδους παρακμή.

Βλέπουμε αυτή τη γενικότερη χαλαρότητα της δομής,

την έλλειψη ενδιαφέροντος για κανόνες
και για τον τρόπο που ξέραμε

μαθαίνοντας στον πίνακα, και έτσι πιστεύουμε

ότι κάτι έχει πάει στραβά.

Είναι απόλυτα φυσιολογική αίσθηση.

Αλλά η αλήθεια είναι πως αυτό που συμβαίνει

είναι ένα είδος ανερχόμενης πολυπλοκότητας.

Αυτό διακρίνουμε σ' αυτήν τη δακτυλική ομιλία.

Για να μπορέσουμε να την κατανοήσουμε,
αυτό που πρέπει να δούμε

είναι ο τρόπος, σ' αυτό το νέο είδος γλώσσας,

με τον οποίο γεννιέται μια νέα δομή.

Έτσι για παράδειγμα,
υπάρχει στα μηνύματα μια έννοια,

που λέγεται LOL.

Το LOL λοιπόν, θεωρούμε γενικώς

ότι σημαίνει «γελώντας δυνατά».

Φυσικά, στη θεωρία, αυτό σημαίνει,

και αν δείτε σε παλαιότερα μηνύματα,
το χρησιμοποιούσαν τότε οι άνθρωποι

για να δείξουν ότι όντως γελούσαν δυνατά.

Αν όμως στέλνετε μηνύματα τώρα,
ή αν είστε κάποιος που

γνωρίζει το υπόβαθρο της αποστολής μηνυμάτων
και το πώς έχει εξελιχθεί

θα παρατηρήσετε ότι το LOL

δεν σημαίνει πλέον γελώντας δυνατά.

Έχει εξελιχθεί σε κάτι πιο διακριτικό.

Αυτό είναι ένα πραγματικό μήνυμα που συντάχθηκε

από ένα μη αρσενικό άτομο ηλικίας περίπου 20 ετών

όχι πολύ καιρό πριν.

«Λατρεύω τη γραμματοσειρά
που χρησιμοποιείς, btw.»

Τζούλι: «lol ευχαριστώ το gmail είναι αργό αυτή τη στιγμή»

Αν λοιπόν το σκεφτείτε, αυτό δεν είναι αστείο.

Κανείς δεν γελάει. (Γέλια)

Όμως υπάρχει αυτό, οπότε υποθέτετε

ότι έγινε κάποιο λαθάκι.

Τότε η Σούζαν λέει: «lol, το ξέρω,»

ακόμα πιο ξεκαρδιστικό απ' ό,τι έχουμε συνηθίσει

όταν αναφερόμαστε σε τέτοιου είδους προβλήματα.

Οπότε η Τζούλι λέει: «Μόλις σου έστειλα ένα email».

Σούζαν: «lol, το βλέπω»

Πολύ αστείοι άνθρωποι, αν το LOL σημαίνει αυτό.

Αυτή η Τζούλι λοιπόν λέει: «Για πές, τί γινεται;»

Σούζαν: «lol, πρέπει να γράψω
μια εργασία 10 σελίδων».

Δεν το διασκεδάζει. Ας το σκεφτούμε κάπως.

Το LOL χρησιμοποιείται
με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο.

Είναι ένδειξη κατανόησης.
Είναι ένδειξη διευκόλυνσης.

Εμείς οι γλωσσολόγοι αυτά
τα ονομάζουμε μόρια πραγματισμού.

Όλες οι ομιλούμενες από πραγματικούς
ανθρώπους γλώσσες τα έχουν.

Άν κατά τύχη μιλάτε Ιαπωνικά, σκεφτείτε την

μικρή αυτή λέξη «νε» που χρησιμοποιείτε
στο τέλος πολλών προτάσεων.

Άν ακούσετε τον τρόπο που μιλάει
η νεολαία των μαύρων σήμερα,

σκεφτείτε τη χρήση της λέξης «γιό».

Ολόκληρες διατριβές θα μπορούσαν
να γραφούν γι' αυτό

και πιθανώς να γράφονται ήδη.

Ένα μόριο πραγματισμού,
αυτό έχει γίνει σταδιακά το LOL.

Είναι ο τρόπος που χρησιμοποιείται η γλώσσα
μεταξύ πραγματικών ανθρώπων.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η «κάθετος (/)».

Βασικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την κάθετο
έτσι όπως έχουμε συνηθίσει,

στο στυλ, «Πρόκειται να κάνουμε

ένα πάρτυ -κάθετος- δικτυακή συνεδρία».

Σ' αυτήν τη χρήση είμαστε λίγο-πολύ.

Η κάθετος χρησιμοποιείται
μ' έναν τελείως διαφορετικό τρόπο

από τους νέους,
για την αποστολή μηνυμάτων σήμερα.

Χρησιμοποιείται για να αλλάξει το πλάνο.

Σαν παράδειγμα, αυτή η Σάλυ λέει:

«Πρέπει λοιπόν να βρω ανθρώπους
και να χαλαρώσω μαζί τους»

και ο Τζέικ λέει: «Χαχα» --

μπορείς και για το «Χαχα» να γράψεις διατριβή,
αλλά δεν έχουμε χρόνο για κάτι τέτοιο --

«Χαχα και θα πας μόνη σου; Γιατί;»

Σάλυ: «Γι΄αυτό το καλοκαιρινό πρόγραμμα
στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης».

Τζέικ: «Χαχα. Κάθετος παρακολουθώ ένα βίντεο
με τους παίκτες της σανς

να προσπαθούν να κάνουν βολές με ένα μάτι».

Η κάθετος έχει ενδιαφέρον.

Στη πραγματικότητα δεν ξέρω καν
για τι πράγμα μιλάει ο Τζέικ μετά απ' αυτό

αλλά βλέπετε ότι αλλάζει θέμα.

Εντάξει αυτό μοιάζει λίγο κοινότυπο,

αλλά σκεφτείτε πως στη ζωή μας,

αν κάνουμε μια συζήτηση
και θέλουμε να αλλάξουμε θέμα,

υπάρχουν τρόποι να το κάνουμε ευγενικά.

Δεν το κάνετε άκομψα.

Θα χτυπήσετε απαλά με τα χέρια σας τα πόδια σας
και θα κοιτάξετε με νόημα στο κενό

ή θα πείτε κάτι σαν: «
Χμμ, σε βάζει σε σκέψεις αυτό --»

όταν στ' αλήθεια δεν σ' έβαλε ποτέ,
αλλά αυτό που στην πραγματικότητα --

(Γέλια) --

αυτό που προσπαθείτε στ' αλήθεια να κάνετε
είναι να αλλάξετε θέμα.

Αυτό δεν μπορείτε να το κάνετε όταν γράφετε μήνυμα,

και έτσι αναπτύσσονται τρόποι
ώστε να είναι εφικτό με αυτό το μέσο.

Όλες οι ομιλούμενες γλώσσες διαθέτουν
αυτό που οι γλωσσολόγοι ονομάζουν

δείκτη νέας πληροφορίας --ή δύο, ή τρεις.

Η αποστολή μηνυμάτων ανέπτυξε έναν τέτοιον
με αυτήν την κάθετο.

'Έτσι έχουμε μια ολόκληρη συστοιχία
από νέες κατασκευές

που αναπτύσσονται, και παρ' όλα αυτά
είναι εύκολο να σκεφτούμε,

πως, και πάλι κάτι δεν πάει καλά.

Υπάρχει ένα είδος έλλειψης δομής.

Δεν είναι τόσο εκλεπτυσμένη

όπως η γλώσσα της Γουόλ Στριτ Τζέρναλ.

Όμως η ουσία είναι,

δείτε αυτόν τον άνθρωπο το 1956,

και αυτό όταν η αποστολή μηνυμάτων δεν υπήρχε,

το «Αγαπώ τη Λούσυ»
παίζεται ακόμη στην τηλεόραση.

«Πολλοί δεν ξέρουν το αλφάβητο ή την προπαίδεια,

δεν μπορούν να γράψουν γραμματικά --»

Έχουμε ξανακούσει κάτι τέτοιο στο παρελθόν,

όχι μόνο το 1956. Το 1917, στο Κονέκτικατ
ένας δάσκαλος.

Το 1917. Αυτή είναι η εποχή που όλοι θεωρούμε

ότι όλα είναι κατά κάποιο τρόπο
τέλεια όσον αφορά τη γραφή

επειδή βλέπουμε τους ανθρώπους στη σειρά
«Αβαείο του Ντάουντον» να έχουν καλή άρθρωση,

ή κάτι τέτοιο.

Έχουμε λοιπόν, «Από κάθε πανεπιστήμιο της χώρας
ακούγονται φωνές που ειδοποιούν,

'Οι πρωτοετείς μας δεν ξέρουν ορθογραφία, δεν ξέρουν στίξη.'»

Και πάει λέγοντας. Μπορείτε να πάτε ακόμα πιο πίσω.

Είναι ο Πρόεδρος του Χάρβαρντ. Είμαστε στο 1871.

Δεν υπάρχει ηλεκτρισμός.
Οι άνθρωποι έχουν τρία ονόματα.

«Άσχημη ορθογραφία,

πολλά λάθη αλλά και έλλειψη λεπτότητας
στην έκφραση του γραπτού λόγου».

Αναφέρεται σε ανθρώπους
που κατά τα άλλα είναι

καλά προετοιμασμένοι για σπουδές στο πανεπιστήμιο.

Μπορείτε να πάτε ακόμα πιο πίσω.

Το 1841, κάποιος ξεχασμένος επιθεωρητής
είναι θυμωμένος

για όσα έχει τόσο καιρό «
σημειώσει μετά λύπης του

η απόλυτη εγκατάλειψη της αρχικής»
μπλα μπλα μπλα μπλα μπλα.

Ή μπορείτε να πάτε τελείως πίσω στο 63 μ.Χ.
--(Γέλια) --

όπου έχουμε αυτόν τον κακόμοιρο άνθρωπο
που δεν του αρέσει ο τρόπος

που οι άνθρωποι μιλούν Λατινικά.

Κατά πως φαίνεται, έγραφε
για τη γέννηση των Γαλλικών.

Έτσι λοιπόν, πάντα -- (Γέλια) (Χειροκροτήματα) --

πάντα υπάρχουν άνθρωποι
που ανησυχούν γι' αυτά τα πράγματα

και εντούτοις ο πλανήτης δείχνει
να εξακολουθεί να περιστρέφεται κανονικά.

Οπότε, το σκεπτικό μου
για την αποστολή μηνυμάτων αυτή την εποχή

είναι πως βλέπουμε έναν τελείως νέο τρόπο γραφής

που αναπτύσσουν οι νέοι άνθρωποι

τον οποίο χρησιμοποιούν παράλληλα
με τον παραδοσιακό τρόπο γραφής,

και αυτό σημαίνει ότι έχουν
την ικανότητα να κάνουν δύο πράγματα.

Ολοένα και αυξάνονται οι αποδείξεις ότι η διγλωσσία

είναι γνωστικά ευεργετική.

Αυτό ισχύει και για την ικανότητα χρήσης
δύο διαλέκτων.

Αυτό σίγουρα ισχύει για την ικανότητα χρήσης
δύο διαλέκτων όσον αφορά το γράψιμο σας.

Έτσι στην ουσία η αποστολή μηνυμάτων
αποτελεί απόδειξη της ισορροπίας που τηρούν

οι νέοι σήμερα, όχι ενσυνείδητα, φυσικά,

είναι όμως και μια επέκταση
του γλωσσικού τους ρεπερτορίου.

Είναι πολύ απλό.

Αν κάποιος που ζούσε το 1973 κοιτούσε

τι υπήρχε σ' έναν πίνακα ανακοινώσεων
μιας φοιτητικής εστίας το 1993,

η αργκό μπορεί να είχε αλλάξει λίγο

από την εποχή της «Ιστορίας Αγάπης,»

αλλά θα καταλάβαιναν αυτό που θα υπήρχε
στον πίνακα ανακοινώσεων.

Πάρτε τώρα αυτό το άτομο
από το 1993 --όχι τόσο παλιά,

μιλάμε για την «Απίθανη Περιπέτεια του Μπίλ
και του Τεντ» --αυτούς τους ανθρώπους.

Πάρτε αυτούς τους ανθρώπους να διάβαζαν

ένα πολύ αντιπροσωπευτικό μήνυμα γραμμένο
από έναν 20χρόνο σήμερα.

Πολλές φορές δεν θα καταλάβαιναν
ούτε τα μισά απ' ό,τι έλεγε

διότι έχει αναπτυχθεί μια εντελώς νέα γλώσσα

στούς κόλπους των νέων μας
οι οποίοι κάνουν κάτι τόσο κοινότυπο

όπως φαίνεται σ' εμάς όταν χτυπιούνται

με τις μικρές συσκευές τους.

Κλείνοντας λοιπόν, εάν μπορούσα
να ταξιδέψω στο μέλλον

εάν μπορούσα να πάω στο 2033,

το πρώτο πράγμα που θα ρωτούσα
θα ήταν αν ο Ντέιβιντ Σάιμον

έβγαλε το δεύτερο μέρος της σειράς «The Wire».
Θα ήθελα να ξέρω.

Και --αλήθεια θα το ρωτούσα αυτό --

και μετά θα ήθελα να ξέρω αλήθεια
τι γίνεται στη σειρά «Αβαείο του Ντάουντον».

Αυτό θα ήταν το δεύτερο.

Και το τρίτο θα ήταν,

δείξτε μου σας παρακαλώ μια χούφτα από μηνύματα

γραμμένα από 16χρονα κορίτσια,

γιατί θα ήθελα να ξέρω πόσο αυτή η γλώσσα

έχει αναπτυχθεί σε σχέση με τους δικούς μας καιρούς

και στην ιδανική περίπτωση θα τα έστελνα πίσω
σε σας και σε μένα τώρα

για να μπορούσαμε να εξετάσουμε
αυτό το γλωσσικό θαύμα

που συμβαίνει κάτω απ' τη μύτη μας.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ. (Χειροκρότημα)