Return to Video

جذابیت‌های پنج دریاچه آمریکا - چری دابس و جنیفر گابریس

  • 0:07 - 0:10
    ویژگیهای ۵ دریاچه آمریکا چیست؟
  • 0:10 - 0:14
    اینها به عنوان دریاهای
    داخلی آمریکا شناخته میشوند.
  • 0:14 - 0:15
    پنج دریاچه بزرگ آمریکای شمالی
  • 0:15 - 0:16
    هیوران،
  • 0:16 - 0:17
    اونتاریو،
  • 0:17 - 0:18
    میشیگان،
  • 0:18 - 0:18
    ایری،
  • 0:18 - 0:19
    و سوپریر (بزرگترین)
  • 0:19 - 0:22
    اینها آنقدر پهناور هستند که
    بین هشت ایالت کشیده شدهاند
  • 0:22 - 0:26
    و دارای ۲۳ میلیون میلیارد لیتر آب هستند.
  • 0:26 - 0:30
    این مقدار برای پوشش دادن سطح زمین
    سراسر ایالات متحده به عمق
  • 0:30 - 0:32
    سه متر کافی است.
  • 0:32 - 0:34
    این مخازن وسیع آب شامل جنگل،
  • 0:34 - 0:35
    مرتع،
  • 0:35 - 0:36
    و محیطهای مرطوب است،
  • 0:36 - 0:41
    و منطقهای را تغذیه میکند که
    خانهی ۳.۵۰۰ گونه حیاتی است.
  • 0:41 - 0:45
    اما چگونه چنین پدیدهی بزرگ و منحصر بفرد
    زمینشناسی به وجود آمده؟
  • 0:45 - 0:50
    داستان از پایان آخرین عصر یخبندان
    نزدیک ۱۰.۰۰۰ سال قبل آغاز میشود،
  • 0:50 - 0:52
    زمانی که آب و هوا گرم میشد
  • 0:52 - 0:56
    و یخچالهای طبیعی که سطح زمین را
    پوشانده بودند آرام آرام عقب نشستند.
  • 0:56 - 1:00
    این برگههای یخی پهناور
    درههای متعددی را تراشیدند.
  • 1:00 - 1:03
    آن درهها با ذوب شدن یخها
    کمکم پر از آب شدند،
  • 1:03 - 1:07
    و بزرگترین پهنهی دریاچههای
    آب شیرین را به وجود آوردند.
  • 1:07 - 1:10
    در طی زمان، کانالهایی
    بین این درهها ایجاد شد،
  • 1:10 - 1:13
    و آب کم کم در جریان
    تغییرات حاکم قرار گرفت
  • 1:13 - 1:15
    که تا امروز ادامه دارد.
  • 1:15 - 1:18
    در واقع، امروز،
    پنج دریاچهی متصل به هم
  • 1:18 - 1:23
    ۲۰٪ ذخیرهی آب شیرین
    سطح زمین را دارا هستند.
  • 1:23 - 1:27
    سفر این آب از مناطق دور
    در شمال دریاچهی سوپریر شروع میشود،
  • 1:27 - 1:30
    دریاچهای که عمیقترین، سردترین،
    و زلالترین این پنج دریاچه است،
  • 1:30 - 1:33
    و نصف کل آب را در خود دارد.
  • 1:33 - 1:37
    دریاچه سوپریر تا عمق
    ۴۰۶ متری پایین میرود،
  • 1:37 - 1:42
    و زیستبوم متنوع منحصر به فردی را
    میسازد که شامل ۸۰ گونه ماهیان میشود.
  • 1:42 - 1:47
    بخش معینی از آب به طور متوسط
    ۲۰۰ سال را در این دریاچه سپری میکند
  • 1:47 - 1:50
    و بعد به دریاچه میشیگان یا
    دریاچه هیرون میریزد.
  • 1:50 - 1:55
    این دو دریاچه که توسط تنگههای مکیناک
    به هم متصلاند در واقع یک دریاچه هستند.
  • 1:55 - 1:57
    در بخش غربی میشیگان،
  • 1:57 - 2:00
    سومین دریاچه بزرگ از نظر سطح قرار دارد.
  • 2:00 - 2:03
    آب به آرامی در ریخت همانند
    بنبست آن جریان پیدا میکند
  • 2:03 - 2:06
    و با بزرگترین خاکریزهای
    آب شیرین جهان مواجه میشود،
  • 2:06 - 2:07
    با خیلی از گونههای حیات وحش،
  • 2:07 - 2:09
    و مرجانهای فسیل شدهی منحصر به فرد.
  • 2:09 - 2:13
    در سمت شرق دریاچه هیرون است،
    که بیشترین ساحل را دارد.
  • 2:13 - 2:16
    به طور پراکنده جمعیتهایی دارد،
    اما بیشتر جنگل دارد،
  • 2:16 - 2:19
    شامل درختان سنگ بستهی ۷.۰۰۰ ساله.
  • 2:19 - 2:23
    پایین آنها، آب به سمت جنوب شرق
    به حرکت ادامه میدهد
  • 2:23 - 2:25
    از دریاچه هیرون به سمت دریاچه ایری.
  • 2:25 - 2:29
    دریاچه ایری گرمترین و کمعمقترین
    دریاچه بین این پنج تا است
  • 2:29 - 2:34
    و گونههای حیاتوحش زیادی را حمایت میکند،
    از جمله میلیونها پرندهی مهاجر.
  • 2:34 - 2:38
    سرانجام، این آب به آخرین ایستگاه خود
    میرسد با سقوط کردن بیش از
  • 2:38 - 2:42
    ۵۰ متر در عمق عجیب
    آبشار نیاگارا
  • 2:42 - 2:45
    داخل دریاچه اونتاریو، کوچکترین دریاچه
    از نظر مقدار سطح.
  • 2:45 - 2:50
    از آنجا، مقداری از این آب پر سفر
    به رودخانهی سن.لورنس ریخته،
  • 2:50 - 2:52
    و در نهایت به اقیانوس اطلس میرسد.
  • 2:52 - 2:54
    علاوه بر این که یکی از
    عجایب طبیعت است،
  • 2:54 - 2:58
    پنج دریاچه بزرگِ همیشه در جریان،
    فواید بسیاری برای ما دارند.
  • 2:58 - 3:00
    آنها باعث تصفیهی طبیعی آب،
  • 3:00 - 3:01
    کنترل سیل،
  • 3:01 - 3:03
    و چرخش مواد مغذی میشوند.
  • 3:03 - 3:06
    با حرکت دادن آب در مسیری
    ۳.۲۰۰ کیلومتری،
  • 3:06 - 3:11
    این پنج دریاچه بزرگ، آب شرب
    ۴۰ میلیون نفر را نیز تأمین میکنند
  • 3:11 - 3:15
    و روزانه ۲۱۲ میلیارد لیتر آب
    برای مصارف صنعتی و کشاورزی
  • 3:15 - 3:17
    که در سواحل آن ایجاد شدهاند.
  • 3:17 - 3:21
    اما وابستگی ما به این پنج دریاچه،
    تأثیرات بدی هم در پی دارد.
  • 3:21 - 3:26
    مناطق پرحیات سواحل دریاچههای بزرگ
    از بین رفته و مدام پر جمعیتتر میشوند،
  • 3:26 - 3:27
    که آبهایی که زمانی
    بکر بودند را برای
  • 3:27 - 3:31
    مصارف صنعتی، شهری،
    و آلایندههای کشاورزی مصرف میکنند.
  • 3:31 - 3:35
    زیرا کمتر از ۱٪ از آبی که
    هر ساله این پنج دریاچه را ترک میکند،
  • 3:35 - 3:38
    آلایندههای چند ده ساله
    همچنان آب دریاچه را آلوده میکنند.
  • 3:38 - 3:40
    همچنین انسانها سهواً بیش از
  • 3:40 - 3:45
    ۱۰۰ گونه حیاتی غیر بومی را
    به دریاچهها وارد کردهاند،
  • 3:45 - 3:49
    مانند صدفهای زبرا و کوگا
    و مارماهی دریایی
  • 3:49 - 3:52
    که بخش زیادی از جمعیت
    ماهیهای در خطر را از بین بردهاند.
  • 3:52 - 3:55
    در مقیاسی بزرگتر، تغییرات اقلیمی
    باعث گرم شدن آبها میشود،
  • 3:55 - 4:00
    در نتیجه سطح آب و توزیع حیات
    آبی کاهش پیدا میکند.
  • 4:00 - 4:04
    خوشبختانه، در سالهای اخیر، دولت
    شروع به شناختن ارزش بالای
  • 4:04 - 4:06
    این منابع طبیعی کرده است.
  • 4:06 - 4:10
    همکاری بین ایالات متحده و کانادا
    در جریان است تا از آلودگی بکاهند،
  • 4:10 - 4:12
    از حیات ساحلی حفاظت کنند،
  • 4:12 - 4:15
    و گسترش گونههای غیر بومی را
    متوقف سازند.
  • 4:15 - 4:18
    محافظت از چیزی به عظمت
    پنج دریاچه بزرگ آمریکا
  • 4:18 - 4:21
    نیازمند همکاری سازمانهای متعددی است،
  • 4:21 - 4:22
    اما این تلاشی جدی هست
  • 4:22 - 4:26
    تا بتوانیم از این دریای عجیب داخلی
    و همیشه در جریان حفاظت کنیم.
Title:
جذابیت‌های پنج دریاچه آمریکا - چری دابس و جنیفر گابریس
Description:

درس کامل در نشانی زیر:
http://ed.ted.com/lessons/what-s-so-great-about-the-great-lakes-cheri-dobbs-and-jennifer-gabrys

پنج دریاچه بزرگ آمریکای شمالی -- هیرون، اونتاریو، میشیگان، ایری، و سوپریر ــ آنقدر بزرگ هستند که بین ۸ ایالت کشیده شده و دارای ۲۳ میلیون میلیارد لیتر آب هستند. آن ها شامل جنگ، مرتع، و مناطق زیستی مرطوبی هستند که ۳.۵۰۰ گونه حیاتی را در خود جای داده اند، اما چگونه چنین منطقه‌ی وسیع و منحصر به فرد زمین شناختی به وجود آمده؟ چری دابس و جنیفر گابریس ما را به عصر یخ‌بندان به عقب می برند تا پاسخ آن را بیابیم.

درس از چری دابز و جنیفر گابریس، پویانمایی از TED-Ed.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:52

Persian subtitles

Revisions Compare revisions