Buồn chán có thể dẫn đến những ý tưởng tuyệt vời như thế nào

Có phải khi xếp quần áo, rửa chén hoặc chẳng làm gì cả thì bạn lại có những ý tưởng sáng tạo nhất không? Đó là vì khi cơ thể bạn tự điều hành, não sẽ bận rộn tạo ra những liên kết thần kinh mới kết nối ý tưởng và giải quyết vấn đề. Hãy học cách yêu sự buồn chán như cách Manoush Zomorodi giải thích sự liên kết giữa việc mơ màng và óc sáng tạo.

Con trai tôi và iPhone được sinh ra
cách nhau 3 tuần

vào tháng Sáu năm 2007.

Khi những người tiên phong về công nghệ
còn đang xếp hàng bên ngoài

chờ để chạm tay lên
tiện ích mới mẻ tuyệt vời này,

Tôi thì đang kẹt ở nhà
và luôn tay luôn chân với một thứ khác

thứ mà đang gửi ra
những thông báo liên tục

(Cười)

một đứa trẻ khổ sở vì đau bụng

chỉ ngủ trong chiếc xe đẩy đang di chuyển
mà phải với sự im lặng tuyệt đối.

Thật sự là tôi đã đi bộ
10 tới 15 dặm mỗi ngày,

số cân tăng sau khi sinh giảm đi.

Phần đó thì thật tuyệt.

Nhưng trời ạ, tôi mới buồn chán làm sao!

Trước khi có con, tôi là nhà báo

người đã lao đến vụ rơi máy bay Concorde.

Tôi là một trong những người đầu tiên
vào Belgrade

khi có một cuộc cách mạng ở Serbia.

Giờ đây, tôi đã kiệt sức.

Việc đi bộ này đã kéo dài hàng tuần.

Tuy nhiên, chỉ tới khi được 3 tháng rồi
thì có gì đó thay đổi.

Khi tôi nện gót trên vỉa hè,

tâm trí tôi cũng bắt đầu lang thang.

Tôi bắt đầu tưởng tượng mình sẽ làm gì
khi cuối cùng tôi sẽ ngủ lại được.

Và rồi cơn đau bụng của bé cũng giảm,

và rồi tôi cũng có chiếc iPhone

và tôi đặt hết những giờ lang thang ấy
vào thành hành động.

Tôi đã tạo ra việc làm trong mơ của mình
là tổ chức một buổi phát thanh công cộng.

Vậy nên tuy không còn lao đến vùng chiến,

nhưng nhờ chiếc điện thoại thông minh,

Tôi có thể vừa làm mẹ, vừa làm nhà báo.

Tôi có thể vừa ở sân chơi với con,
và dùng Twitter cùng lúc đó.

Thì, khi tôi nghĩ như thế,

khi công nghệ đến và tiếp quản,

cũng là lúc tôi bí đường.

Tôi muốn bạn tưởng tượng như thế này:

Bạn tổ chức một podcast,
và bạn phải chứng minh

rằng tiền bạc đầu tư vào
đài phát thanh công cộng vào bạn

là xứng đáng.

Mục tiêu của tôi là tăng lượng khán giả
gấp mười lần.

Vậy nên một ngày nọ,
tôi ngồi xuống để nghĩ ý tưởng,

như bạn vẫn hay làm,

và tôi đã chẳng nghĩ được gì.

Điều này khác với việc nhà văn bí ý,
đúng không?

Nó không phải kiểu có một cái gì đó ở đó
chờ được khai phá.

Hoàn toàn không có gì hết.

Nên tôi bắt đầu nghĩ ngược lại:

Lần cuối cùng tôi thực sự có
một ý tưởng hay là khi nào?

Đó là lúc tôi đang đẩy chiếc xe đẩy đó.

Và giờ thì mọi kẽ hở trong ngày
đều bị lấp đầy với chiếc điện thoại.

Tôi xem tiêu đề tin tức,
trong khi chờ mua latte.

Tôi cập nhật lịch
khi đang ngồi trên ghế sofa.

Việc nhắn tin biến mỗi lúc rảnh rỗi

thành cơ hội để chứng tỏ với đồng nghiệp
và người chồng yêu quý

rằng tôi là một người đáp trả nhanh nhẹn,

hoặc ít nhất nó là cơ hội
để tìm một chiếc ghế hoàn hảo khác

để ngồi lo cho trang Pinterest .

Tôi nhận ra rằng mình không bao giờ chán.

Dù sao thì, chẳng phải người tẻ nhạt
mới cảm thấy chán sao?

Nhưng rồi tôi bắt đầu tự hỏi:

Điều gì sẽ thật sự xảy ra
khi chúng ta thấy chán?

Hoặc, quan trọng hơn là: Điều gì sẽ xảy ra
nếu chúng ta không bao giờ thấy chán?

Điều gì có thể xảy ra nếu chúng ta
hoàn toàn bỏ cảm xúc này của con người?

Tôi bắt đầu tham khảo các nhà
thần kinh học và tâm lý học nhận thức,

và những gì họ nói với tôi thật hấp dẫn.

Thì ra, khi bạn thấy chán,

bạn châm ngòi một hệ thống trong não
gọi là "chế độ mặc định."

Nên cơ thể chúng ta tự điều hành
khi chúng ta xếp quần áo

hoặc khi đi bộ đến chỗ làm,

nhưng thật ra thì đó là lúc não chúng ta
trở nên bận rộn nhất.

Đây là nhà nghiên cứu sự buồn chán,
Bác sĩ Sandi Mann,

(Audio) Một khi bạn bắt đầu mơ mộng

và để tâm trí thật sự lang thang,

bạn bắt đầu nghĩ
vượt ra ngoài ý thức một chút,

một chút vào trong tiềm thức,

điều này cho phép những
mối liên hệ diễn ra.

Điều này thật sự tuyệt vời.

MZ: Hoàn toàn tuyệt vời, đúng chứ?

Còn đây là não của tôi trong một fMRI,

và tôi học được rằng ở chế độ mặc định,
chúng ta liên kết những ý tưởng tách biệt,

chúng ta giải quyết một vài
vấn đề dai dẳng nhất,

và chúng ta làm một việc gọi là
"lên kế hoạch tự truyện."

Là lúc ta nhìn lại
cuộc sống của mình,

ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ,
tạo ra một câu chuyện cá nhân,

rồi đặt ra những mục tiêu

và tìm ra những bước
mình cần làm để đạt được chúng.

Nhưng bây giờ, chúng ta thư giãn trên sofa
trong khi cập nhật Google Doc

hoặc trả lời email.

Chúng ta gọi đó là
"thôi làm cho xong"

nhưng nhà thần kinh học
Bs. Daniel Levitin chỉ ra

chúng ta thật ra đang làm gì.

(Audio) Mỗi lần bạn chuyển sự chú ý

từ thứ này sang thứ khác,

não bộ phải tham gia vào
việc chuyển đổi hóa học thần kinh

nó dùng hết chất dinh dưỡng trong não
để làm việc đó.

Nên nếu bạn định làm việc đa nhiệm,

làm bốn hoặc năm việc cùng một lúc,

thật ra bạn không phải đang
làm bốn hay năm việc cùng lúc,

vì não không làm việc như vậy.

Thay vào đó, bạn đang chuyển
từ việc này qua việc khác,

và bạn làm cạn kiệt tài nguyên thần kinh.

Chuyển đổi, chuyển đổi, chuyển đổi
bạn đang dùng glucose, glucose, glucose.

Đúng thế, và chúng ta chỉ có
một lượng cung hạn chế thứ đó thôi.

Một thập kỷ trước, chúng ta chuyển
tập trung khi làm việc

mỗi 3 phút.

Bây giờ chúng ta làm thế mỗi 45 giây,

và chúng ta làm thế cả ngày.

Người trung bình kiểm tra email
74 lần trong một ngày,

và chuyển đổi việc làm trên máy tính

566 lần trong một ngày.

Tôi phát hiện tất cả những thứ này
khi nói chuyện với một giáo sư Tin học,

Tiến sĩ Gloria Mark.

(Audio) Chúng tôi thấy là
khi người ta căng thẳng,

họ có khuynh hướng chuyển
sự tập trung nhanh hơn.

Chúng tôi cũng thấy, kỳ lạ thay,

rằng số giờ ngủ của một người càng ít,

thì họ càng có nhiều khả năng
dùng Facebook.

Và rồi chúng ta kẹt trong
chu kỳ thói quen luẩn quẩn này.

Nhưng chu kỳ này có thể bị phá không?

Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta
phá vỡ chu kỳ luẩn quẩn này?

Có lẽ thính giả có thể giúp tôi tìm ra.

Sẽ ra sao nếu chúng ta đòi lại
những kẽ hở trong ngày ấy?

Nó có thể giúp ta khởi đầu
sự sáng tạo của mình không?

Chúng tôi gọi dự án này là
"Bored and Brilliant."

Tôi mong khoảng vài trăm người tham gia,

nhưng hàng ngàn người đã bắt đầu đăng ký.

Và họ nói với tôi rằng
lý do họ làm việc này

là vì họ lo lắng rằng
mối quan hệ giữa họ và chiếc điện thoại

đã trở nên gần như...
"phụ thuộc lẫn nhau."

(Audio) Mối quan hệ
giữa một đứa trẻ và con gấu bông

hoặc một đứa trẻ và chiếc núm vú giả

hoặc một đứa trẻ muốn cái nôi của mẹ

sau khi bị người lạ ẵm...

(Cười)

Đó là mối quan hệ giữa tôi
và chiếc điện thoại của mình.

(Audio) Tôi xem điện thoại
như một công cụ đầy quyền lực:

cực kỳ hữu ích, nhưng nguy hiểm
nếu tôi không dùng đúng cách.

(Audio) Nếu tôi không chú ý kỹ,

tôi sẽ đột nhiên nhận ra
mình đã mất một tiếng

làm một việc hết sức vô ý thức.

MZ: Ok, nhưng để thực sự
đo bất kỳ cải tiến nào,

chúng ta cần số liệu, đúng không?

Vì đó là những gì ngày nay chúng ta làm.

Nên chúng tôi liên kết với vài ứng dụng
để đo bao nhiêu thời gian

chúng ta tiêu trên điện thoại mỗi ngày.

Nếu bạn nghĩ rằng thật mỉa mai

khi tôi yêu cầu người ta
tải thêm một ứng dụng

để họ tiêu ít thời gian hơn
trên điện thoại:

vâng, nhưng bạn phải "gãi đúng chỗ ngứa."

(Cười lớn)

Trước tuần thử thách,

chúng tôi tính trung bình 2 tiếng
dùng điện thoại mỗi ngày

và 60 lần kiểm tra điện thoại.

Bạn biết đó, kiểu như kiểm tra nhanh
có email mới không?

Đây là những gì Tina, sinh viên
ở Bard College,

khám phá về bản thân cô.

(Audio) Trước mắt, tôi đã tiêu

khoảng 150 đến 200 phút
trên điện thoại mỗi ngày,

và tôi kiểm tra điện thoại
70 đến 100 lần mỗi ngày.

Và điều này thật đáng lo ngại,

vì có quá nhiều thời gian
mà lẽ ra tôi có thể dùng

làm việc khác có năng suất hơn,
sáng tạo hơn, cho bản thân hơn,

vì khi tôi dùng điện thoại,
tôi không làm gì quan trọng cả.

MZ: Như Tina, mọi người đang bắt đầu
quan sát hành vi của chính họ.

Họ bắt đầu chuẩn bị sẵn sàng
cho tuần thử thách.

Và thứ Hai hôm đó,

họ bắt đầu thức dậy với
những chỉ dẫn trong hộp thư đến,

và những thử nghiệm.

Ngày một:

"Bỏ điện thoại vào túi."

Để điện thoại ra khỏi tay.

Xem thử bạn có thể loại bỏ phản xạ
kiểm tra nó cả ngày không,

chỉ một ngày thôi.

Và nếu điều này nghe có vẻ dễ,

thì bạn chưa từng thử đâu.

Đây là thính giả Amanda Itzko.

(Audio) Tôi thực sự đang
ngứa ngáy tay chân.

Tôi cảm thấy hơi phát điên,

vì tôi đã phát hiện mình
xem điện thoại

khi đi từ phòng này sang phòng khác,

trong thang máy,

và thậm chí, và điều này làm tôi
rất xấu hổ

khi phải nói ra,

trong xe hơi.

MZ: Ôi trời.

Thì đó, nhưng như Amanada đã thấy,

cảm giác ngứa ngáy tay chân này
thật ra không phải lỗi của cô ấy.

Đây chính xác là hành vi mà
công nghệ được xây dựng để kích hoạt.

(Cười lớn)

Tôi nói đúng chứ?

Đây là nhà cựu thiết kế của Google,
Tristan Harris.

(Audio) Nếu tôi là Facebook,
Netflix, hoặc Snapchat,

tôi thực sự có hàng ngàn kỹ sư

mà công việc của họ là
thu hút sự chú ý của bạn.

Tôi rất giỏi trong việc này,

và tôi không muốn bạn dừng lại.

CEO của Netflix gần đây có nói,

"Đối thủ lớn nhất của chúng ta
là Facebook, YouTube và giấc ngủ."

Có hàng triệu nơi để dùng
sự chú ý của bạn,

nhưng đang có một cuộc chiến
để giành nó.

Bạn biết cảm giác đó:

tập phim "Transparent" tuyệt vời đó
kết thúc

và rồi tập tiếp theo bắt đầu chiếu

và bạn thì kiểu, eh, được rồi,
mình sẽ thức và xem phim.

Hoặc, thanh quá trình của Linkedin
chỉ rằng bạn đã gần

làm xong một hồ sơ hoàn hảo,

nên bạn thêm một vài thông tin cá nhân.

Như là một nhà thiết kế UX nói với tôi,

những người gọi khách hàng của họ
là "người dùng" chỉ có thể là

kẻ buôn thuốc phiện
và chuyên gia công nghệ.

(Cười lớn)

(Vỗ tay)

Và người dùng, như chúng ta biết,
đáng giá rất nhiều tiền.

Đây là cựu tác giả và quản lý sản phẩm
của Facebook,

Antonio García Martínez.

(Audio) Nói như thế này, nếu bất kỳ
sản phẩm nào cũng miễn phí

thì bạn là sản phẩm;
sự chú ý của bạn là sản phẩm.

Nhưng sự chú ý đáng giá ra sao?

Đó là tại sao mỗi lần bạn mở
một trang web,

không chỉ Facebook hoặc
bất kỳ ứng dụng nào,

có một cuộc đấu thầu diễn ra ngay lập tức,
hàng tỷ lần mỗi ngày,

để xem chính xác bao nhiêu chi phí
cho một lần hiển thị quảng cáo.

Bên cạnh đó, một người trung bình
dùng hai năm cuộc đời

trên Facebook.

Quay lại với tuần thử thách.

Ngay lập tức, chúng ta đã thấy
vài sự sáng tạo diễn ra.

Đây là Lisa Alpert từ New York.

(Audio) Tôi đang chán, tôi đoán thế.

Rồi đột nhiên, tôi nhìn cầu thang
kéo dài lên tầng trên cùng của trạm tàu,

và tôi nghĩ, bạn biết đó,

tôi vừa mới đi xuống cầu thang,
nhưng tôi có thể đi lên lần nữa

rồi lại đi xuống,
tập thể dục một chút.

Và tôi đã làm thế.

Rồi tôi có thêm một chút thời gian,
nên tôi làm đi làm lại,

và tôi đã làm thế 10 lần.

Tôi đã có một buổi tập hoàn chỉnh.

Tôi lên tàu R, cảm thấy
mình hơi kiệt sức,

nhưng, kiểu như, wow,
nó chưa bao giờ xảy ra với tôi.

Sao mà lại có thể như thế?

(Cười lớn)

Tôi thấy rằng, sự sáng tạo mang ý nghĩa
khác nhau giữa người này và người kia.

(Cười)

Nhưng mọi người đều thấy rằng
ngày thử thách thứ ba là khó nhất.

Nó được gọi là "Xóa ứng dụng đó đi."

Chọn ứng dụng đó, bạn biết là cái nào;

cái mà luôn đeo đuổi bạn,
hút bạn vào,

xóa nó khỏi điện thoại,

dù là chỉ một ngày.

Tôi đã xóa trò chơi Two Dots
và xém khóc.

(Cười lớn)

Vâng, người chơi Two Dots
hiểu tôi đang nói gì.

Nhưng sự đau khổ của tôi
có người bầu bạn.

(Audio) Đây là Liam ở Los Angeles,

và tôi đã xóa Twitter, Facebook,
Instagram, Tumblr, Snapchat và Vine

trên điện thoại

tất cả cùng một lúc.

Lúc đầu thì đó là một trải nghiệm
cảm xúc khá là xấu hổ.

Tôi cảm thấy cô đơn một cách kỳ lạ
khi nhìn màn hình khóa

không hề có thông báo gì.

Nhưng tôi thích việc tự quyết định
cho bản thân

khi nghĩ về hay truy cập
mạng xã hội,

không để điện thoại có quyền
quyết định dùm mình.

Cảm ơn.

(Audio): Xóa Twitter rồi thì tôi rất buồn,

và tôi cảm thấy có lẽ mình đã nghiện
Twitter,

khi dùng nó suốt một năm qua,

và thử thách "Bored and Brilliant"
đã thực sự làm tôi nhận ra.

Sau khoảng thời gian ngắn cảm thấy
khủng khiếp

như là cơn đau đầu vì thiếu caffeine,

giờ đây tôi thấy thật vui vẻ.

Tôi đã ăn tối vui vẻ bên gia đình.

Tôi mong sẽ tiếp tục dùng những công cụ
bổ ích này một cách hệ thống.

(Audio): Tôi không còn cảm giác tội lỗi

khi biết mình đang phí
thời gian vào điện thoại.

Có lẽ tôi sẽ phải bắt đầu tự đề ra
những thử thách và nhắc nhở như vầy

mỗi buổi sáng.

Đúng thế, đây là tiến độ.

Tôi không thể chờ để xem những
con số nói lên điều gì

vào cuối tuần đó.

Nhưng khi số liệu đến,

hóa ra là chúng tôi đã giảm bớt,

trung bình,

chỉ 6 phút

từ 120 phút mỗi ngày trên điện thoại

xuống thành 114.

Quá "thích" luôn.

Tôi quay lại với các nhà khoa học,
trong lòng thấy khá tệ.

Họ cười tôi,

rồi họ nói, việc thay đổi hành vi
của người ta

trong một khoảng thời gian ngắn

quả là tham vọng một cách nực cười.

Và, thật ra thì những gì bạn đã đạt được
vượt xa những gì chúng tôi nghĩ là có thể.

Vì những câu chuyện của họ
quan trọng hơn những con số.

Họ cảm thấy được truyền sức mạnh.

Điện thoại của họ đã được biến đổi

từ "giám đốc điều hành"

trở về thành công cụ.

Và thật ra, tôi đã thấy những gì
người trẻ nói là hấp dẫn nhất.

Một số người nói rằng

họ không nhận ra vài cảm xúc

trong tuần thử thách.

Bởi vì, bạn nghĩ đi,

nếu bạn chưa bao giờ biết đến
cuộc sống không có kết nối mạng,

thì có lẽ đã không trải qua sự nhàm chán.

Và điều đó có thể có hậu quả.

Những nhà nghiên cứu ở USC đã phát hiện,
họ nghiên cứu thanh thiếu niên

dùng mạng xã hội khi đang
nói chuyện với bạn bè

hoặc đang làm bài tập,

và sau 2 năm, họ trở nên ít sáng tạo
và nghèo trí tưởng tượng hơn

về tương lai của mình

và cách giải quyết các vấn đề xã hội,
như là bạo lực ở khu mình ở.

Chúng ta rất cần thế hệ tiếp theo này

có thể tập trung vào những vấn đề lớn:

thay đổi khí hậu, chênh lệch kinh tế,

những sự khác biệt khổng lồ về văn hóa.

Chả trách mà các CEO trong
một cuộc khảo sát IMB gần đây

đã chỉ ra sự sáng tạo là
năng lực lãnh đạo hàng đầu.

Ok, tuy nhiên, có tin tốt là:

Cuối cùng thì 20,000 người đã tham gia
"Bored and Brilliant" vào tuần đó.

90% trong số họ giảm phút dùng điện thoại.

70% đã có nhiều thời gian để suy nghĩ hơn.

Người ta nói với tôi rằng
họ ngủ ngon hơn.

Họ cảm thấy hạnh phúc hơn.

Lời tôi thích là từ một anh chàng
tâm sự rằng anh ấy thấy như đang tỉnh giấc

từ một cơn ngủ đông của trí óc.

Vài số liệu cá nhân và thần kinh học

đã cho phép chúng ta offline
thêm một chút.

Một chút buồn tẻ cho chúng ta
sự rõ ràng

và giúp vài người trong chúng ta
đề ra mục tiêu.

Ý tôi là, có lẽ sự kết nối liên tục

sẽ không tốt trong vài năm.

Nhưng trong thời gian đó, việc dạy
cho mọi người, đặc biệt là trẻ em,

làm sao dùng công nghệ
để cải tiến cuộc sống

và để tự quản chính mình

cần được trở thành một phần
của kỹ năng kỹ thuật số.

Nên lần tới khi bạn kiểm tra điện thoại,

hãy nhớ rằng nếu bạn không quyết định
dùng công nghệ như thế nào,

thì chính nó sẽ quyết định giúp bạn.

Và hãy hỏi chính mình:

Mình thật sự đang tìm kiếm gì?

Vì nếu chỉ để kiểm tra email,
được thôi, hãy làm cho xong.

Nhưng nếu để làm sao lãng
từ việc khó khăn

mà cần suy nghĩ sâu hơn, nhiều hơn,

thì cứ nghỉ ngơi một chút,

nhìn ra ngoài cửa sổ,

và biết rằng dù không làm gì

bạn thật ra đang ở trạng thái
rất có năng suất và sáng tạo.

Đầu tiên bạn có thể cảm thấy
lạ và không thoải mái,

nhưng sự buồn tẻ thật sự có thể
dẫn đến sự tài giỏi.

Cảm ơn.

(Vỗ tay)