Return to Video

สุนัข "มองเห็น" ด้วยจมูกได้อย่างไร - อเล็กซานดรา โฮโรวิตซ์ (Alexandra Horowitz)

  • 0:07 - 0:08
    “สวัสดี บ๊อบ”
  • 0:08 - 0:11
    “อรุณสวัสดิ์เคลลี ดอกทิวลิปดูสวยดีนะ”
  • 0:11 - 0:15
    คุณเคยสงสัยไหมว่าเจ้าตูบของคุณ
    รับรู้สิ่งต่าง ๆ ในโลกได้อย่างไร
  • 0:15 - 0:17
    สิ่งที่เธอมองเห็นเป็นแบบนี้
  • 0:17 - 0:19
    ก็ดูไม่ค่อยน่าสนใจเท่าไหร่
  • 0:19 - 0:22
    แต่สิ่งที่เธอได้กลิ่นนี่สิ
    ต่างกันอย่างสิ้นเชิง
  • 0:22 - 0:25
    เริ่มต้นจากจมูกที่พัฒนาการมาอย่างน่าทึ่ง
  • 0:25 - 0:28
    เมื่อสุนัขสัมผัสอากาศบริสุทธิ์เพียงน้อยนิด
  • 0:28 - 0:35
    ผิวนอกของจมูกที่เปียกชื้นและเป็นรู
    ช่วยมันตรวจหากลิ่นที่พัดมาตามลม
  • 0:35 - 0:37
    รูจมูกแต่ละรูสามารถดมกลิ่นแยกจากกันได้
  • 0:37 - 0:39
    โดยการดมกลิ่นจะเป็นแบบสามมิติ
  • 0:39 - 0:42
    ซึ่งช่วยบอกทิศทางต้นกำเนิดของกลิ่น
  • 0:42 - 0:44
    ดังนั้น พอดมฟุดฟิดเพียงครู่เดียว
  • 0:44 - 0:48
    สุนัขไม่เพียงแค่รู้ว่าเป็นกลิ่นของอะไร
  • 0:48 - 0:51
    แต่ยังรู้ว่าต้นตอของกลิ่นอยู่ที่ไหน
  • 0:51 - 0:52
    เพราะเมื่ออากาศเข้าไปในจมูก
  • 0:52 - 0:56
    เนื้อเยื่อที่พับไปมาขนาดเล็ก
    จะแบ่งจมูกออกเป็นสองช่อง
  • 0:56 - 0:59
    ช่องแรกสำหรับหายใจ
    และอีกช่องสำหรับดมกลิ่น
  • 0:59 - 1:01
    ช่องที่สองนี้นำไปสู่ส่วนที่เต็มไปด้วย
  • 1:01 - 1:04
    เซลล์ประสาทที่รับกลิ่นโดยเฉพาะ
  • 1:04 - 1:09
    ซึ่งมีเป็นร้อยล้านเซลล์เลย
    เมื่อเทียบกับคนเราที่มีแค่ห้าล้านเซลล์
  • 1:09 - 1:12
    และขณะที่เราหายใจเข้าและออก
    ผ่านรูจมูกเดียวกัน
  • 1:12 - 1:15
    เจ้าตูบจะหายใจออกผ่านช่องแคบ ๆ ข้างจมูก
  • 1:15 - 1:19
    ทำให้เกิดลมหมุนที่ช่วยดึงโมเลกุลกลิ่นใหม่
    เข้ามาใกล้จมูก
  • 1:19 - 1:24
    พอดมไปหลาย ๆ ครั้งก็เกิดกลิ่นที่เข้มข้นขึ้น
  • 1:24 - 1:28
    แต่โครงสร้างจมูกที่น่าทึ่งนี้
    อาจไม่มีประโยชน์มากเท่าไหร่
  • 1:28 - 1:33
    หากไม่มีสิ่งที่ประมวลผลข้อมูลมากมาย
    ที่จมูกดึงเข้ามา
  • 1:33 - 1:37
    นั่นคือระบบประสาทรับกลิ่นสำหรับประมวลผล
  • 1:37 - 1:43
    ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าของคนเราหลายเท่า
  • 1:43 - 1:44
    ทั้งหมดนี้ทำให้เจ้าตูบสามารถแยกแยะ
  • 1:44 - 1:48
    และจดจำกลิ่นเฉพาะได้มากมาย
  • 1:48 - 1:53
    แม้กลิ่นจะเจือจางกว่าที่จมูกมนุษย์
    สัมผัสได้ถึง 100 ล้านเท่า
  • 1:53 - 1:56
    เช่นหากคุณได้กลิ่นน้ำหอมอ่อน ๆ
    ในห้องเล็ก ๆ
  • 1:56 - 2:00
    สุนัขจะสัมผัสกลิ่นดังกล่าว
    ในสนามกีฬาได้สบาย ๆ
  • 2:00 - 2:03
    แถมยังแยกส่วนผสมของกลิ่นนั้นได้อีกด้วย
  • 2:03 - 2:06
    ทุก ๆ อย่างบนท้องถนน
    ผู้คนและรถทุกคันที่สัญจรไปมา
  • 2:06 - 2:08
    ของทุกอย่างในถังขยะของเพื่อนบ้าน
  • 2:08 - 2:10
    ต้นไม้แต่ละชนิด
  • 2:10 - 2:12
    รวมทั้งนกและแมลงทุกอย่างบนต้นไม้
  • 2:12 - 2:16
    กลิ่นเฉพาะของสิ่งของต่าง ๆ
    ทำให้เจ้าตูบรู้ว่าเป็นกลิ่นอะไร อยู่ที่ไหน
  • 2:16 - 2:19
    และเคลื่อนที่มาจากทางไหน
  • 2:19 - 2:21
    นอกจากการรับรู้กลิ่นที่เหนือกว่าเราแล้ว
  • 2:21 - 2:26
    ประสาทรับกลิ่นของสุนัขยังรับรู้
    ถึงสิ่งที่มองไม่เห็นได้ด้วย
  • 2:26 - 2:28
    และระบบประสาทรับกลิ่นทั้งหมดนี้
  • 2:28 - 2:32
    เรียกว่า โวมีโรนาซอล ออแกน
    (vomeronasal organ) ซึ่งอยู่เหนือบริเวณปาก
  • 2:32 - 2:36
    สามารถสัมผัสฮอร์โมนที่สิ่งมีชีวิตต่าง ๆ
    หลั่งออกมาได้ด้วย
  • 2:36 - 2:38
    สามารถทำให้เจ้าตูบหาคู่ได้
  • 2:38 - 2:42
    หรือแยกแยะสัตว์ที่เป็นมิตรหรือศัตรูได้
  • 2:42 - 2:44
    สามารถรับรู้อารมณ์ของเราได้
  • 2:44 - 2:48
    และยังบอกได้ด้วยว่าคนที่พบท้องหรือป่วย
  • 2:48 - 2:51
    เนื่องมาจากประสาทการดมกลิ่น
    พัฒนาก่อนประสาทอื่น ๆ
  • 2:51 - 2:54
    ส่งสัญญาณไปทางสมองส่วนธาลามัสและ
    เชื่อมโยงกับโครงสร้างสมองโดยตรง
  • 2:54 - 2:57
    สัมพันธ์กับอารมณ์และสัญชาตญาณ
  • 2:57 - 3:02
    อาจกล่าวได้ว่าการรับกลิ่นของสุนัข
    เป็นสัญชาตญาณที่ไวมากกว่าของคนเรา
  • 3:02 - 3:04
    อีกหนึ่งสิ่งที่น่าฉงนที่สุดเกี่ยวกับจมูกสุนัข
  • 3:04 - 3:06
    คือ มันสามารถย้อนเวลาได้
  • 3:06 - 3:09
    อดีต ปรากฏตามทางเดินที่ผู้คนสัญจรไปมา
  • 3:09 - 3:12
    ความร้อนของรถที่เพิ่งจอด
  • 3:12 - 3:17
    สิ่งที่หลงเลือกจากที่ที่คุณจากมา
    และสิ่งที่คุณเพิ่งจะทำ
  • 3:17 - 3:19
    สิ่งที่สังเกตได้เช่นท่อดับเพลิงและต้นไม้
  • 3:19 - 3:22
    เป็นเหมือนป้ายประกาศ
    ที่บอกว่าใครผ่านมาทางนี้
  • 3:22 - 3:23
    พวกเขากินอะไรมา
  • 3:23 - 3:25
    และพวกเขารู้สึกอย่างไร
  • 3:25 - 3:27
    รวมทั้งอนาคตก็วนเวียนอยู่ในสายลม
  • 3:27 - 3:31
    เตือนให้พวกมันรู้ว่าอะไรกำลังจะเข้ามา
    ก่อนที่เราจะเห็นด้วยซ้ำ
  • 3:31 - 3:34
    ในขณะที่เรามองเห็น
    หรือได้ยินอะไรบางอย่างเพียงไม่นาน
  • 3:34 - 3:38
    เจ้าตูบสัมผัสได้ถึงกลิ่น
    และรับรู้เรื่องราวตั้งแต่ต้นจนจบ
  • 3:38 - 3:41
    ตัวอย่างที่ดีที่สุดที่คนกับเจ้าตูบทำงานร่วมกัน
  • 3:41 - 3:44
    คือ พวกมันสามารถรับรู้
    และแสดงปฏิกิริยาต่อสิ่งเหล่านั้น
  • 3:44 - 3:47
    พวกมันแสดงออกอย่างอ่อนโยน
    ต่อคนที่ที่กำลังกังวล
  • 3:47 - 3:49
    หรือก้าวร้าวต่อสิ่งที่เป็นภัย
  • 3:49 - 3:52
    เนื่องจากความเครียดและความโกรธ
    แสดงออกทางฮอร์โมน
  • 3:52 - 3:55
    ที่จมูกสุนัขรับรู้ได้
  • 3:55 - 3:56
    ถ้าหากมีการฝึกฝนที่ดี
  • 3:56 - 3:58
    พวกมันจะสามารถเตือนเรา
    ให้รับรู้ถึงภัยที่จะมาถึง
  • 3:58 - 4:01
    ตั้งแต่ระเบิด จนถึงมะเร็ง
  • 4:01 - 4:03
    สำหรับเพื่อนที่ดีที่สุดของเรา
  • 4:03 - 4:07
    ไม่ใช่เพียงร่วมรับรู้
    ประสบการณ์ต่าง ๆ ด้วยกัน
  • 4:07 - 4:12
    แต่จมูกที่น่าอัศจรรย์นั้นสามารถสัมผัส
    ประสบการณ์ได้มากกว่าที่ตาเรามองเห็น
Title:
สุนัข "มองเห็น" ด้วยจมูกได้อย่างไร - อเล็กซานดรา โฮโรวิตซ์ (Alexandra Horowitz)
Speaker:
Alexandra Horowitz
Description:

ชมบทเรียนเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/how-do-dogs-see-with-their-noses-alexandra-horowitz

คุณอาจเคยได้ยินที่ว่า สุนัข 'มองเห็นด้วยจมูก' ของมัน แต่โครงสร้างที่น่าทึ่งของจมูกเจ้าพวกสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ได้เผยโลกทั้งใบที่เกินกว่าเราจะมองเห็น อเล็กซานดรา โฮโรวิตซ์จะแสดงให้เห็นว่าจมูกของสัขสามารถได้กลิ่นอะไรได้บ้างตั้งแต่อดีตไปจนอนาคต และรวมถึงสิ่งที่พวกมันไม่สามารถมองเห็นได้อีกด้วย

บทเรียนโดย Alexandra Horowitz, แอนิเมชันโดย by Província Studio
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:28

Thai subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.