Return to Video

วิทยาศาสตร์เบื้องหลังตำนาน: "โอดิซี" ของโฮเมอร์ - แมท คาเพลน (Matt Kaplan)

  • 0:07 - 0:08
    "โอดิซีย์" ของโฮเมอร์
  • 0:08 - 0:10
    หนึ่งในงานเขียนตะวันตกที่เก่าแก่ที่สุด
  • 0:10 - 0:13
    ที่เล่าเรื่องการผจญภัยของวีรบุรุษกรีก
    โอดิซูส (Odysseus)
  • 0:13 - 0:16
    ระหว่างใช้เวลาเดินทางกลับบ้านถึงสิบปี
    จากสงครามโทรจัน
  • 0:16 - 0:19
    แม้ว่าบางส่วนอาจมีพื้นฐานมาจากเรื่องจริง
  • 0:19 - 0:24
    การพบกับสัตว์ประหลาด ยักษ์
    และนักมายากล
  • 0:24 - 0:26
    ถูกพิจารณาว่าเป็นนิยายล้วน ๆ
  • 0:26 - 0:30
    แต่มันจะมีอะไรมากไปกว่านี้อีกไหม
    สำหรับนิทานปรัมปรานี้
  • 0:30 - 0:32
    ลองมาดูที่บทหนึ่งจากกลอนอันโด่งดัง
  • 0:32 - 0:34
    ในการเดินทางอันยาวนานของพวกเขา
  • 0:34 - 0:39
    โอดิซุอุสและลูกเรือของเขาพบว่า
    พวกเขาอยู่บนเกาะปริศนานามว่า อีเลีย (Aeaea)
  • 0:39 - 0:43
    พวกเขาทั้งหิวและเหนื่อย
    บางคนหลงไปพบบ้านอันโอ่อ่า
  • 0:43 - 0:47
    ที่ซึ่งมีหญิงเลอโฉมให้การต้อนรับพวกเขา
    ด้วยอาหารอันแสนหรูหรา
  • 0:47 - 0:51
    แน่ล่ะ มันฟังดูดีเกินจะเป็นจริง
  • 0:51 - 0:55
    อันที่จริงแล้ว ผู้หญิงคนนั้นคือ
    แม่มดจอมชั่วร้าย เซอร์ซี (Circe)
  • 0:55 - 0:58
    และเมื่อทหารรับประทานกันจนเต็มพุง
  • 0:58 - 1:02
    นางก็สาปพวกเขากลายร่างเป็นสัตว์
    ด้วยการกวาดไม้กายสิทธิ์
  • 1:02 - 1:04
    โชคยังดี ที่ชายคนหนึ่งหนีออกมาได้
  • 1:04 - 1:08
    ตามหาโอดีซุส
    และแจ้งเหตุเลวร้ายเกี่ยวกับลูกเรือ
  • 1:08 - 1:10
    แต่เมื่อโอดีซุสรุดไปเพื่อช่วยคนของเขา
  • 1:10 - 1:13
    เขาก็พบกับผู้นำสารจากพระเจ้า เฮอเมส (Hermes)
  • 1:13 - 1:16
    ผู้ซึ่งแนะนำให้เขารับประทานสมุนไพรวิเศษเสียก่อน
  • 1:16 - 1:18
    โอดีซุสทำตามคำแนะนำ
  • 1:18 - 1:21
    และในที่สุดเมื่อเขาได้พบกับเซอร์ซี
    มนต์ของนางก็ไม่เป็นผลกับเขา
  • 1:21 - 1:25
    ทำให้เขาเอาชนะนางได้
    และช่วยลูกเรือได้สำเร็จ
  • 1:25 - 1:29
    โดยธรรมชาติแล้ว เรื่องราวแม่มดมนต์ดำ
    และการกลายร่างเป็นสัตว์
  • 1:29 - 1:33
    ถูกเมิน ว่ามันไม่ได้เป็นอะไรไปมากกว่า
    จินตนาการที่เก่าแก่หลายศตวรรษ
  • 1:33 - 1:37
    แต่ไม่นานมานี้ การกล่าวถึงสมุนไพรและยา
    ตลอดทั้งบทความนั้น
  • 1:37 - 1:39
    กระตุ้นความสนใจของนักวิทยาศาสตร์
  • 1:39 - 1:41
    ทำให้มีการเสนอว่า
  • 1:41 - 1:46
    นิทานปรัมปราอาจเป็นการนำเสนอในแบบนิยาย
    จากประสบการณ์จริงก็เป็นได้
  • 1:46 - 1:49
    ข้อความของโฮเมอร์ฉบับที่เก่าที่สุด
  • 1:49 - 1:52
    กล่าวว่า เซอร์ซี ผสมยาที่เป็นอันตราย
    ลงในอาหาร
  • 1:52 - 1:56
    ซึ่งยานั้นจะทำให้ลูกเรือ
    ลืมบ้านเกิดของเขาไปอย่างสิ้นเชิง
  • 1:56 - 2:00
    ในขณะเดียวกัน พืชอย่างหนึ่ง
    ที่เติบโตในเขตเมดิเตอเรเนียน
  • 2:00 - 2:03
    คือสมุนไพรที่ฟังดูไร้พิษภัย
    ที่รู้จักกันในชื่อ จิมสัน วีด (Jimson weed)
  • 2:03 - 2:06
    ซึ่งผลของมันรวมถึงการทำให้เกิด
    อาการความจำเสื่อมอย่างชัดเจน
  • 2:06 - 2:10
    พืชยังเต็มไปด้วยองค์ประกอบ
    ที่ขัดขวางการทำงานของสารส่งประสาทที่สำคัญ
  • 2:10 - 2:13
    ที่เรียกว่า อะซิทิลโคลีน
  • 2:13 - 2:16
    การขัดขวางสามารถทำให้
    เกิดอาการภาพหลอนอย่างชัดเจน
  • 2:16 - 2:17
    มีพฤติกรรมแปลกๆ
  • 2:17 - 2:21
    และโดยทั่วไป จะทำให้ยากที่จะแยก
    จินตนาการความฝันออกจากความจริง
  • 2:21 - 2:22
    อาจเป็นสิ่งนั้นเอง
  • 2:22 - 2:26
    ซึ่งอาจทำให้คนเชื่อว่า
    พวกเขาถูกสาปให้กลายร่างเป็นสัตว์
  • 2:26 - 2:29
    ซึ่งยังเป็นการอธิบายอีกว่า
    เซอร์ซีไม่ได้เป็นแม่มด
  • 2:29 - 2:35
    แต่อันที่จริง นักเคมีรู้ว่าจะใช้พืชท้องถิ่น
    ให้เกิดผลดีได้อย่างไร
  • 2:35 - 2:37
    แต่จิมสัน วีด เป็นแค่ครึ่งหนึ่งของเรื่องนี้
  • 2:37 - 2:40
    ไม่เหมือนกับงานส่วนอื่นๆ ในโอดิซี
  • 2:40 - 2:44
    ข้อความเกี่ยวกับสมุนไพรที่เฮอเมส
    ให้กับโอดีซุสเป็นอะไรที่จำเพาะอย่างไม่ธรรมดา
  • 2:44 - 2:46
    สิ่งที่เรียกว่า ยาแก้มนตร์เสน่ห์โดยพระเจ้า
  • 2:46 - 2:49
    ถูกบรรยายไว้ว่ามันสามารถพบได้ในป่าหุบเขา
  • 2:49 - 2:53
    รากสีดำและดอกไม้สีขาวเหมือนนม
  • 2:53 - 2:55
    เช่นเดียวกันกับบทอื่นที่มี เซอร์ซี
  • 2:55 - 2:59
    ยาแก้มนตร์เสน่ห์ถูกเมิน ว่าเป็นการประดิษฐ์
    แนวงานวรรมกรรมมาเป็นเวลาหลายศตวรรษ
  • 2:59 - 3:03
    แต่ในค.ศ. 1951 นักเภสัชศาสตร์ชาวรัสเซีย
    มิคาฮิล มาร์ชคอฟสคี
  • 3:03 - 3:06
    ค้นพบว่า ชาวเมืองในเทือกเขาอูราล (Ureal)
  • 3:06 - 3:09
    ใช้พืชที่มีดอกสีขาวเหมือนนม และรากดำ
  • 3:09 - 3:13
    เพื่อขจัดอาการอัมพาตในเด็ก
    ที่ป่วยเป็นโรคโปลิโอ
  • 3:13 - 3:14
    พืชที่เรียกว่า สโนว์ดรอป (snowdrop)
  • 3:14 - 3:18
    กลายเป็นว่ามีองค์ประกอบที่เรียกว่า
    กาแลนตาไมน์ (galantamine)
  • 3:18 - 3:22
    ที่ป้องกันการขัดขวาง
    ของสารสื่อประสาทอะซิทิลโคลีน
  • 3:22 - 3:24
    ทำให้มันไม่เพียงแต่มีประสิทธิภาพ
    ในการรักษาโปลิโอเท่านั้น
  • 3:24 - 3:28
    แต่ยังมีประสิทธิภาพกับโรคอื่น ๆ ด้วย
    เช่น อัลไซเมอร์
  • 3:28 - 3:30
    ที่การประชุมประสาทวิทยาโลกครั้งที่ 12
  • 3:30 - 3:34
    นายแพทย์ อันเดรส พลาอิทาคิส
    และโรเจอร์ ดูวอยซิน
  • 3:34 - 3:39
    ได้เสนอเป็นครั้งแรกว่าอันที่จริง สโนวดรอป
    คือพืชที่เฮอเมสให้กับโอดีซุส
  • 3:39 - 3:42
    แม้ว่ามันอาจไม่ใช่หลักฐานโดยตรง
    ที่ว่าคนในยุคโอเมอร์
  • 3:42 - 3:45
    รู้ถึงผลกระทบของมัน
    ที่เกี่ยวข้องกับภาพหลอน
  • 3:45 - 3:49
    เรามีบทความจากศตวรรษที่ 4
    นักเขียนชาวกรีก ทีโอฟราสทัส (Theophrastus)
  • 3:49 - 3:54
    กล่าวไว้ว่ายาแก้มนตร์เสน่ห์
    ถูกใช้เพื่อเป็นยาถอน ไว้ต้านพิษ
  • 3:54 - 3:55
    ฉะนั้น หรือทั้งหมดนี้หมายความว่า
  • 3:55 - 3:59
    โอซีอุส, เซอร์ซี และตัวละครอื่นๆ
    ในโอดิซีส์ มีตัวตนจริง ๆ
  • 3:59 - 4:01
    ไม่จำเป็น
  • 4:01 - 4:05
    แต่นั่นเสนอแนวคิดที่ว่า
    เรื่องโบราณอาจมีส่วนที่เป็นเรื่องจริงอยู่
  • 4:05 - 4:07
    มากกว่าที่เราเคยคิดเอาไว้
  • 4:07 - 4:10
    และเมื่อเราได้เรียนรู้
    เกี่ยวกับโลกรอบ ๆ ตัวเรามากขึ้น
  • 4:10 - 4:13
    เราอาจได้เปิดเผยความรู้เดียวกันบางอย่าง
  • 4:13 - 4:16
    ที่ถูกซ่อนอยู่ในนิทานปรัมปราและตำนาน
    ที่ผ่านกาลเวลามาอย่างยาวนาน
Title:
วิทยาศาสตร์เบื้องหลังตำนาน: "โอดิซี" ของโฮเมอร์ - แมท คาเพลน (Matt Kaplan)
Description:

ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/the-science-behind-the-myth-homer-s-odyssey-matt-kaplan

"โอดิซี" ของโฮเมอร์ เล่าเรื่องการผจญภัยของวีรบุรุษกรีก โอดิซีอุส ระหว่างการเดินทางกลับบ้านจากสงครามโทรจัน แม้ว่าบางส่วนอาจมีพื้นฐานมาจากเรื่องจริง การพบกับสัตว์ประหลาด ยักษ์ และนักมายากล ถูกพิจารณาว่าเป็นนิยายล้วนๆ แต่มันจะมีอะไรเกี่ยวกับตำนานนี้ไปมากกว่านี้อีกไหม แมท คาเพลน อธิบายว่ามันอาจมีความจริงอยู่เบื้องหลัง "โอดิซี" มากไปกว่าที่เราคิด

บทเรียนโดย Matt Kaplan, แอนิเมชันโดย Mike Schell

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:32

Thai subtitles

Revisions