Return to Video

Protez uzuvların ağrı sorunu

  • 0:01 - 0:04
    Ben Sierra Leone'da doğup büyüdüm,
  • 0:05 - 0:08
    Batı Afrika'daki küçük ve çok güzel,
  • 0:09 - 0:11
    hem maddi kaynaklar
  • 0:11 - 0:12
    hem de yaratıcı yetenekler
  • 0:12 - 0:14
    bakımından zengin bir ülkede.
  • 0:14 - 0:17
    Ancak, Sierra Leone'nun 90'lı yıllarda on yıl süren
  • 0:17 - 0:20
    ve tüm köylerin yakılıp yıkıldığı iç savaştan
  • 0:20 - 0:22
    dolayı kötü bir şöhreti vardır.
  • 0:22 - 0:26
    Bu süre boyunca yaklaşık 8.000 erkek, kadın ve çocuğun
  • 0:26 - 0:30
    kol ve bacakları kesilmiştir.
  • 0:30 - 0:33
    Yaklaşık 12 yaşlarındayken ailemle beraber
  • 0:33 - 0:36
    bu saldırılardan birinden kaçtığımızda
  • 0:36 - 0:40
    kendi çocuklarımı bizim
    yaşadıklarımızı yaşamaktan korumak için
  • 0:40 - 0:45
    elimden gelen her şeyi yapmaya karar verdim.
  • 0:45 - 0:48
    Aslında, onlar artık savaşın ve amputasyonun
  • 0:48 - 0:50
    güç elde etme taktiği olmadığı
  • 0:50 - 0:54
    bir Sierra Leone'nun parçası olacaktı.
  • 0:55 - 0:59
    Tanıdığım, sevdiğim insanların
  • 0:59 - 1:01
    bu yıkımın yaralarını sarışını izlerken
  • 1:01 - 1:03
    beni çok üzen şey ülkede
  • 1:03 - 1:06
    uzuvları kesilmiş olan çoğu insanın
  • 1:06 - 1:08
    protezlerini kullanmamasıydı.
  • 1:08 - 1:10
    Sebebi, sonradan öğrendiğim üzere
  • 1:10 - 1:13
    protez soketlerinin düzgün oturmadığı için
  • 1:13 - 1:16
    canlarını yakmasıymış.
  • 1:17 - 1:20
    Protez soketi, uzvu kesilmiş kişinin
  • 1:20 - 1:23
    kesik uzvuna taktığı ve böylece
  • 1:23 - 1:25
    uzvu protez ayağa bağladığı parçadır.
  • 1:25 - 1:27
    Gelişmiş ülkelerde bile
  • 1:27 - 1:31
    bir hastanın rahat bir soket alabilmesi
  • 1:31 - 1:34
    3 haftadan yıllara kadar çıkabiliyor, tabi alabilirse.
  • 1:35 - 1:38
    Protez kullananlar tek parça protez soketleri yapmak için
  • 1:38 - 1:40
    hala kalıp çıkarma ve kalıba dökme gibi
  • 1:40 - 1:44
    geleneksel yöntemler kullanıyor.
  • 1:44 - 1:47
    Bu tür soketler genelde hastanın uzvuna
  • 1:47 - 1:49
    dayanılmaz ölçüde baskı yaparak
  • 1:49 - 1:53
    yaralara ve su toplamasına neden oluyor.
  • 1:54 - 1:56
    Protez ayak
  • 1:56 - 1:59
    ne kadar güçlü olursa olsun.
  • 1:59 - 2:02
    Eğer protez soketiniz rahat değilse
  • 2:02 - 2:03
    bacağınızı kullanamazsınız, ki bu da açıkça
  • 2:03 - 2:06
    bizim çağımızda kabul edilemez bir şey.
  • 2:07 - 2:09
    Yaklaşık iki buçuk yıl önce bir gün,
  • 2:09 - 2:11
    Profesör Hugh Herr ile tanıştım ve o bana
  • 2:11 - 2:14
    bu sorunun nasıl çözüleceğini bilip bilmediğimi sordu.
  • 2:14 - 2:16
    "Hayır, henüz değil,
  • 2:16 - 2:18
    ama öğrenmeyi çok isterim" dedim.
  • 2:18 - 2:22
    Böylece, MIT Medya Laboratuvarı'nda
  • 2:22 - 2:24
    doktora çalışmam olarak
  • 2:24 - 2:27
    hızlı ve ucuz bir şekilde
  • 2:27 - 2:29
    klasik soketlerden daha rahat
  • 2:29 - 2:32
    protez soketleri tasarladım.
  • 2:32 - 2:34
    Hastanın anatomisinin gerçek biçimini yakalamak için
  • 2:34 - 2:38
    manyetik rezonans görüntülemesini kullandım ve
  • 2:38 - 2:41
    normal kuvvetlerde iç gerilme ve deformasyon noktalarını
  • 2:41 - 2:43
    daha iyi tahmin edebilmek için
  • 2:43 - 2:45
    sonlu elemanlar modellemesini kullandım,
  • 2:45 - 2:50
    sonra da üretilmek üzere bir protez soketi yaptım.
  • 2:50 - 2:53
    Hastanın anatomisinde
  • 2:53 - 2:57
    gerekli yerlerdeki baskıyı azaltan
  • 2:57 - 3:00
    çok parçalı bir protez soketi yapmak için
  • 3:00 - 3:03
    üç boyutlu yazıcı kullandık.
  • 3:03 - 3:06
    Kısacası, çabuk ve ucuz
  • 3:06 - 3:10
    yeni soketler yapmak için verileri kullanıyoruz.
  • 3:10 - 3:12
    Son bir denemede, Medya Laboratuvarı'nda,
  • 3:12 - 3:14
    artık tamamladık,
  • 3:14 - 3:16
    hastalarımızdan biri, Amerikalı bir gazi,
  • 3:16 - 3:19
    düzinelerce protez giymiş
  • 3:19 - 3:22
    neredeyse 20 yıllık bir ampüte,
  • 3:22 - 3:27
    bizim yazdırdığımız parçalardan biri hakkında dedi ki,
  • 3:27 - 3:29
    "Çok yumuşak, yastıkların üzerinde yürüyormuşsun gibi
  • 3:30 - 3:32
    ve çok çekici."
  • 3:32 - 3:35
    (Gülüşmeler)
  • 3:36 - 3:39
    Günümüzde engellilik
  • 3:39 - 3:42
    kimseyi manidar yaşamlar sürmekten
  • 3:42 - 3:44
    alıkoymamalı.
  • 3:44 - 3:47
    Umudum ve dileğim şu ki, araştırma grubumuzda
  • 3:47 - 3:50
    geliştirdiğimiz araçlar ve yöntemler
  • 3:50 - 3:53
    ona ihtiyacı olanlara çok işlevli protezler
  • 3:53 - 3:54
    götürmekte kullanılabilir.
  • 3:55 - 4:00
    Bana göre, savaş ve hastalıktan etkilenen ruhları
  • 4:00 - 4:02
    iyileştirmeye başlamanın yolu
  • 4:04 - 4:07
    bedenleri için rahat ve ekonomik
  • 4:07 - 4:09
    arayüzler oluşturmaktır.
  • 4:10 - 4:13
    Sierra Leone'da veya Boston'da,
  • 4:13 - 4:16
    umarım bu yalnızca onları iyileştirmekle kalmaz,
  • 4:16 - 4:20
    aynı zamanda onların insan
    potansiyeli anlayışlarını da değiştirir.
  • 4:20 - 4:22
    Çok teşekkür ederim.
  • 4:22 - 4:27
    (Alkışlar)
Title:
Protez uzuvların ağrı sorunu
Speaker:
David Sengeh
Description:

David Sengeh'i daha rahat protezler yapmaya sevk eden neydi? Sierra Leone'da büyümüş ve sevdiği insanların çoğu ordaki acımasız iç savaştan sonra uzuvlarını kaybetmiş. İnsanların aslında protezlerini giymediğini fark edince nedenini ve MIT Medya Laboratuvarı'ndaki ekibiyle beraber sorunun çözümünü araştırmaya başlamış.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:43

Turkish subtitles

Revisions