Nefesten gelen mutluluk - Emma Seppälä - TEDxSacramento

Bu konuşma TED’den bağımsız, yerel bir topluluğun düzenlediği bir TEDx etkinliğinde TED Konferansı formatı kullanılarak yapılmıştır. Daha fazla bilgi için: http://ted.com/tedx

Mutluluğunu kontrol etmek için gerekli olan araca zaten sahipsin. Emma Seppälä, ruh hâli kontrolünün arkasındaki bilimi ve bunun nasıl başarıya götüreceğini inceliyor.

Post-travmatik stres bozukluğunu atlatmaya çalışan ve Dr. Emma Seppälä tarafından alternatif yollarla tedavi edilen bir gazi, "Hayatımı geri verdiğiniz için teşekkür ederim," diyor. Dr. Seppälä, yeni kitabında ("The Happiness Track") mutluluk bilimini başarıya ulaşmak için nasıl uygulamak gerektiğini anlatıyor (www.emmaseppala.com/book/). Görünen o ki, mutluluk eskisi gibi ulaşılması zor değil. Bilişsel psikoloji ve nörobilim bulgularını kullanan Dr. Seppälä mutluluğu, herkesin tadabileceği bir şekilde sadeleştiriyor. Stanford Üniversitesi Şefkat ve Fedakarlık Araştırma ve Eğitim Merkezi bilim direktörü olarak, Dr. Seppälä sağlık psikolojisi, sağlık ve dayanıklılık konusunda önde gelen bir uzman. Harvard Business Review, Psychology Today and Scientific American Mind'a içerik sağlıyor. Mutluluk bilimine adanmış olan bir haber sitesi olan Fulfillment Daily'nin kurucusu ve baş editörü.

Herkese merhaba.

Stanford Üniversitesi'nde
yüksek lisans öğrencisi,

ayrıca psikolog ve
araştırma görevlisi olarak,

kampüsün güzelliğinden,

her gün parlayan güneşten ve etrafındaki

değerli bilim insanlarından
hep etkilenmişimdir.

Ancak, beni dehşete düşüren
bir unsur da var:

Sık sık perişan hâlde öğrenciler görüyorum

...endişeliler.

Çok fazla stres var.

Öğrenci olarak geçirdiğim ilk yılda,
kampüste üç intihar vakası oldu.

Bunun üzerine, meslektaşım
Carole Pertofsky ve ben,

bir şekilde mutluluk seviyesini
arttırma umuduyla

"Mutluluk Bilimi"
adlı bir ders vermeye başladık.

Bir gün, öğrencilerden biri
dersten sonra Carole'a gidip

"Benim dersi bırakmam lazım,

bu ders bildiğim her şeye aykırı." demiş.

Carole, "Ne demek istiyorsun?"
diye sormuş.

Öğrenci, "Ailem bana çok başarılı
olmam gerektiğini söyledi." demiş.

"Nasıl başarılı olacağımı sorduğumda,

'Çok sıkı çalışmalısın!' dediler."

Öğrenci,
"Yeterince çalıştığımı nasıl anlayacağım?"

diye sorduğunda ise,

"Perişan olduğunda,"

(Gülüşme)

Şok edici görünebilir, ama

bu yanlış anlamaya hepimiz
bir noktaya kadar düşüyoruz.

Başarılı olmak için mutluluğumuzu feda
etmemiz veya en azından

ertelememiz gerektiğine dair bir
yanlış anlaşılma var.

Özellikle, stresli olmadan başarılı

olunamayacağına dair bir fikir var.

Herhalde siz de bu fikrin
varlığına katılırsınız.

Benim araştırma alanım,

mutluluk, sağlık,
memnuniyet ve iyileşme üzerine.

Ve akademik araştırma yaptıkça,
her şeyi yanlış anladığımızı görüyorum.

Karşılaştığımız stres miktarını

kontrol etmemiz asla mümkün değilken,

profesyonel de olsa kişisel de olsa
karşımıza çıkan

baskıyı kontrol etmemiz de
mümkün değil.

Hepimiz stresle yüzleşmek durumundayız.

Hep böyle oldu ve böyle
olmaya devam edecek.

Bu konuda yapabileceğimiz
fazla bir şey yok.

Ancak, kontrol edebileceğimiz
bir şey var: Zihnimizin durumu.

Muhtemelen toplumumuzdaki
en stresli bireylerle,

Irak ve Afganistan'dan travmayla
dönen gazilerle çalıştım.

Bu genç erkek ve kadınlar,
muhtemelen duyduğunuz üzere,

sürekli bir tetikte olma
hâlinde yaşıyorlar.

Sanki stresin kaynağı hâlâ
ortadaymış gibi.

Bunun sonucu olarak, uyuyamıyorlar.

Olur da uyuyabilirlerse,
kâbus görüyorlar.

Gün içinde geçmişe dönüşleri oluyor.

Otoyolda araba kullanırken,

savaşa geri döndükleri
geçmişe dönüşleri yaşıyorlar.

İnsan ilişkilerinde sorunları var,

okula gitmeyi bırakın, bir işte kalmakta

bile zorlanıyorlar.

Doktrinde gördüğümüz şu ki,

pek çok vakada
terapi ve ilaçla müdahale işe yaramıyor.

Birçok vakada gaziler

tarafından sevilmeyen terapiler ve

yan etkisi olan ilaçlar kullanılıyor.

O yüzden tamamen yeni bir şey
yapmak istedik;

böylece TEDx'in "Yenilikler"
temasına da uymuş olduk.

Üstelik çok eski bir yöntem,

hatta tam şu anda siz de
yapıyorsunuz: Nefes almak.

Nefes almak, sözünüzü geçirebildiğiniz
tek otonomik fonksiyonunuzdur.

Örneğin, kalp atışınızı
kontrol etmek daha zordur.

Ama, nefes alıp verişiniz,
kendi iradenizle

kontrol edebileceğiniz bir şeydir.

Nefes aldığınızda, kalp atışınız hızlanır,

nefes verdiğinizde,
kalp atışınız yavaşlar.

Nefes almak enerjik hissettirir,
nefes vermek rahatlatır.

Nefesinizi derinleştirirseniz,
yavaşlatırsanız,

ve özellikle,
nefes verişinizi uzatırsanız,

kalp atışınız sakinleşir,
kan basıncınız azalır,

tetikte olmanın tam tersi olan,
sindiren ve dinlendiren

sistem olan parasempatik
sinir sistemini uyarırsınız:

Bu tüm sistemi sakinleştirir.

Nefesle ilgili bir başka ilginç bilgi,

duygularımızla nasıl
yakından ilgili olduğudur.

Farketmişsinizdir,
gergin olduğunuz günlerde

nefesiniz çok kısa olabilir,
pek derin olmayabilir;

aynısı sinirliyken de olur.

Çok mutlu birine baktığınızda, mesela

fıskiyelerde koşuşturan çocuklara,
ne kadar derin

nefes alıp verdiklerini görebilirsiniz,

karın kaslarının hareket edişini
görmek mümkündür.

Bunun diğer örnekleri,
hıçkırmak ve kahkaha atmaktır.

Bunlar, duyguların nefesimizle

bağlantılı olduğunu görebildiğimiz
çok açık örneklerdir.

Pierfilippo adlı bir psikolog, bu konuda
çok ilginç bir çalışma yürüttü.

Katılımcıları laboratuvarına davet etti,
kendilerinde belli başlı

duyguları uyandırmalarını istedi.

Mutluluk ve üzüntü gibi.

Duyguların karşılığı olan belli bir

nefes biçimi olup olmadığını
tespit etmek için

ne kadar derin nefes aldıklarını ve

nefeslerinin uzunluğunu inceledi.

Gelin görün ki, her duygunun
kendine has

bir nefes alıp verme biçimine
yol açtığını buldu.

Ancak çalışmasının daha ilginç olan
kısmı, ikinci kısımdı.

Bu sefer laboratuvarına tamamen
farklı kişileri çağırdı

ve sadece, duygunun
karşılığı olarak tespit ettiği

nefes alıp verme biçimine yönlendirdi.

Katılımcıları yönlendirdiği
bu nefes biçimleri,

çalışmanın ilk kısmında
farkına vardığı biçimlerdi.

Sonra, katılımcılara
nasıl hissettiklerini sordu.

Ne keşfettiğini tahmin edersiniz herhalde.

Nasıl nefes alıyorlarsa,
onun karşılığı olan

duyguları hissetmeye
başladıklarını keşfetmişti.

Bu, devrim niteliğinde.

Hepimizin yoğun hisleri olmuştur,

bu hislerden çıkmanın ne kadar
zorlayıcı olduğunu biliyoruz.

"Rahatla" veya "Sinirlenme, sakinleş"
diyebilirsiniz.

Ama hisler kuvvetli olduğunda
bu oldukça zor olabilir.

Hatta biri çıkıp da
sakinleşmenizi söylerse,

ve yardımcı olduğunu sanıyorsa,
daha da kötüdür.

Biz de gazileri laboratuvara çağırdık,

yarısı bir hafta süren
"Sudarshan Kriya" adlı nefes

programına katıldı
veya kısaca SKY Meditasyonu.

Bir hafta içinde
günde birkaç saat geldiler,

birtakım nefes teknikleri öğrendiler,

haftanın sonuna geldiğimizde,

stres seviyeleri, ölçülmesi mümkün olan

en az seviyeye inmişti.
Tekrar uyuyabiliyorlardı.

Hafta bittiğinde, bu etkinin
ne kadar süreceğini görmek istedik.

Bir ay sonra tekrar test yaptık.

Faydaların devam ettiğini
fark ettik, hâlâ uyuyabiliyorlardı.

Hâlâ daha iyi hissediyorlardı.

Bir sene sonra tekrar test yaptığımızda,

kalıcı olabilecek bu faydaların
hâlâ sürdüğünü gördük.

Hatta, bu çalışma hakkında
"Zihnini Özgürleştir" adlı

bir belgesel çekildi.

İki gazinin hayatını takip
edebiliyor, hayatlarında

meydana gelen dönüşümü
görebiliyorsunuz.

Bir tanesi, "Hayatımı geri verdiğiniz
için teşekkür ederim," diyor.

Şimdi o, bunu diğer gazilere
öğreten bir eğitmen oldu.

Nefesi, ruh hâlini etkilemek
için kullanabiliyor oluşumuz,

neyle yüzleşirsek yüzleşelim,
sakinleşmek için her zaman bir aracımız

olduğu anlamına geliyor, sadece
onunla bütünleşmeliyiz.

Günlük hayatta geçtiğiniz yollar
stresli olabilir.

Arabanın içinde

olmak gerginlik ve sinir
yaratıyor olabilir.

Jake muhtemelen tahmin
edebileceğiniz en

stresli yollardan geçiyordu.

Afganistan'da görevli olan
bir konvoyun son aracından

sorumlu olan Deniz
Kuvvetleri subayıydı.

Diğer tüm araçlar önünden
güvenle geçtiler.

Ama onun aracı, maalesef,
gelişmiş bir patlayıcının (IED)

üstüne doğru sürmüştü.

Büyük bir patlama oldu.

Toz dumanı kaybolduğunda
aşağı doğru baktı,

bacaklarının, dizden aşağısının
parçalandığını gördü.

O anda, Yarbay Grossman'ın
genç subaylar için yazdığı

"Muharebede" adlı kitabından öğrendiği

nefes tekniğini hatırladı.

Bu nefes tekniğinde,
nefes alırken

dörde kadar sayıp,
dörde kadar tutup,

verirken dörde kadar verip,
tekrar dörde kadar tutuluyordu.

Yani kare nefes çalışması.

O anda bunu hatırladı ve nefesini
böyle alıp vermeye başladı.

Bu sayede, adamlarının
iyi olup olmadığını

kontrol etmek için gerekli
olan soğukkanlılığa sahipti.

Yardım çağırmaları için emir vermek ve

kendi bacağına turnike
yapmak için gerekli

sakinliğe sahipti.

Ancak o zaman, yani
görevini yaptığında

ve her şeyi hallettiğinde, sırtüstü uzandı

ve bayıldı.

Daha sonra öğrendiğine göre,
bu soğukkanlılığı olmasaydı

komaya girebilirdi ya da
kanaması ölümcül olabilirdi.

Jake benim arkadaşım,
düğünüme de katıldı.

Protez bacak kullanıyor ve
ayakta durması çok acılı oluyor.

Yine de, düğünümde onu
dans ederken gördüm.

Eğer Jake nefes sayesinde
soğukkanlı olabiliyorsa,

biz de olabiliriz.

Bu en büyük sırlardan biri,

umarım sizler de bunu
bugün benimsersiniz,

çünkü bence gerçekten
paylaşmaya değer bir bilgi.

Teşekkürler.

(Alkışlar)