Dlaczego leniwce są takie powolne? - Kenny Coogan
-
0:07 - 0:13W 1796 roku Thomas Jefferson
otrzymał skrzynię z nieznanymi kośćmi. -
0:13 - 0:16Długi ostry pazur przypominał pazur lwa,
-
0:16 - 0:19jednak kości ramienia sugerowały,
że było to większe zwierzę -
0:19 - 0:22o długości około trzech metrów.
-
0:22 - 0:27Myśląc, że może być to nieznany gatunek
ogromnego lwa północnoamerykańskiego, -
0:27 - 0:30Jefferson polecił odkrywcom
Lewisowi i Clarkowi -
0:30 - 0:35odnaleźć tajemniczego drapieżnika.
-
0:35 - 0:38Jednak kości, które otrzymał Jefferson,
nie należały do lwa. -
0:38 - 0:42Były to szczątki wymarłego gatunku
ogromnego leniwca. -
0:42 - 0:48Leniwce naziemne pojawiły się
około 35 milionów lat temu. -
0:48 - 0:52Wiele ich gatunków żyło w Ameryce
Północnej, Południowej i Centralnej -
0:52 - 0:55wraz z takimi prehistorycznymi
stworzeniami jak mastodonty -
0:55 - 0:57i zębolity olbrzymie.
-
0:57 - 1:02Niektóre leniwce naziemne
były rozmiaru kota, jak leniuchowcowate, -
1:02 - 1:04ale wiele było też ogromnych.
-
1:04 - 1:08Megalonyx, leniwiec Jeffersona,
ważył około tony, -
1:08 - 1:10ale to i tak niewiele
w porównaniu z megaterium, -
1:10 - 1:15który mógł osiągnąć wagę
sześciu ton, tyle co słoń. -
1:15 - 1:19Zwierzęta te przedzierały się
przez lasy i sawanny dzięki silnym łapom -
1:19 - 1:21i ostrym pazurom,
-
1:21 - 1:23wyrywały rośliny, wspinały się na drzewa,
-
1:23 - 1:29żywiły się trawami, liśćmi
i prehistorycznymi awokado. -
1:29 - 1:35Gdyby nie ogromne leniwce,
być może dziś nie mielibyśmy awokado. -
1:35 - 1:39Mniejsze zwierzęta nie były w stanie
połknąć wielkiej pestki awokado, -
1:39 - 1:40ale leniwce mogły to robić,
-
1:40 - 1:45przez co rozpowszechniły
drzewa awokado na wielu terenach. -
1:45 - 1:47Przez miliony lat leniwce naziemne
radziły sobie doskonale, -
1:47 - 1:51jednak 10 tysięcy lat temu zaczęły znikać,
-
1:51 - 1:56podobnie jak inne ogromne ssaki
z półkuli zachodniej. -
1:56 - 1:59Naukowcy są zdania,
że leniwce naziemne wyginęły -
1:59 - 2:01z powodu nadchodzącej epoki lodowcowej
-
2:01 - 2:05lub przez rywalizację
z innymi gatunkami, może ludźmi, -
2:05 - 2:09którzy pojawili się mniej więcej wtedy,
gdy większość leniwców wyginęła. -
2:09 - 2:14Niektóre z mniejszych leniwców przetrwały
i przeniosły się na czubki drzew. -
2:14 - 2:18Obecnie istnieje sześć gatunków,
które nadal żyją w koronach drzew -
2:18 - 2:21lasów tropikalnych
Ameryki Centralnej i Południowej. -
2:21 - 2:24Wisząc na drzewach,
mogą ukryć się przed drapieżnikami -
2:24 - 2:27i żywić się liśćmi.
-
2:27 - 2:30Ta dieta ma jednak swoje wady.
-
2:30 - 2:34Zwierzęta czerpią energię z pożywienia,
wykorzystując ją do poruszania się, -
2:34 - 2:36utrzymania temperatury,
-
2:36 - 2:37funkcjonowania organów,
-
2:37 - 2:41a także do innych czynności
niezbędnych do przetrwania. -
2:41 - 2:44Same liście nie zawierają
jednak wiele energii, -
2:44 - 2:47a tę, którą mają, trudno pobrać.
-
2:47 - 2:51Większość roślinożerców
uzupełnia dietę liściastą -
2:51 - 2:54wysokoenergetycznymi składnikami,
jak owoce i nasiona. -
2:54 - 3:01Ale leniwce, zwłaszcza trójpalczaste,
żywią się niemal tylko liśćmi. -
3:01 - 3:06Rozwinęły doskonałe mechanizmy,
aby móc przetrwać przy tak ścisłej diecie. -
3:07 - 3:13Po pierwsze, czerpią tyle energii
z jedzenia, ile się da. -
3:13 - 3:17Leniwce mają wielokomorowy żołądek,
który stanowi 1/3 ich ciała, -
3:17 - 3:19a w zależności od gatunku
-
3:19 - 3:25spędzają od pięciu do siedmiu dni,
czasem tygodnie, na trawieniu posiłku. -
3:25 - 3:29Ważne jest też jak najmniejsze
zużycie energii. -
3:29 - 3:34W tym celu leniwce ograniczają ruch.
-
3:34 - 3:38Większość czasu spędzają
na jedzeniu, odpoczynku i spaniu. -
3:38 - 3:40Z koron drzew schodzą
tylko raz w tygodniu, -
3:40 - 3:42aby udać się na stronę.
-
3:43 - 3:46Jeśli już leniwce się ruszają,
robią to niezbyt szybko. -
3:46 - 3:51Przejście ulicy na osiedlu
zajęłoby leniwcowi około pięciu minut. -
3:51 - 3:57Powolny tryb życia oznacza,
że leniwce nie muszą korzystać z mięśni. -
3:57 - 4:04Mają o 30% mniejszą masę mięśniową
niż zwierzęta w podobnym rozmiarze. -
4:04 - 4:07Zużywają także mniej energii,
aby się ogrzać, -
4:07 - 4:12ponieważ ich temperatura ciała może się
wahać w granicach pięciu stopni Celsjusza. -
4:12 - 4:17To mniej niż u zimnokrwistych gadów,
ale więcej niż u większości ssaków. -
4:17 - 4:22Te fizyczne i behawioralne czynniki
pozwoliły zmniejszyć zużycie energii, -
4:22 - 4:25czyli tempo przemiany materii.
-
4:25 - 4:31Leniwce trójpalczaste mają najniższe
tempo metabolizmu wśród ssaków. -
4:31 - 4:33Drugie miejsce zajmuje panda wielka,
-
4:33 - 4:36a trzecie są leniwce dwupalczaste.
-
4:36 - 4:42Wolne tempo poruszania się umożliwiło
leniwcom rozwój w ich leśnym środowisku. -
4:42 - 4:47Sprawiło też, że same leniwce
są idealnym środowiskiem dla organizmów, -
4:47 - 4:54na przykład alg, które mogą być
dodatkowym kamuflażem, a nawet przekąską. -
4:54 - 4:57Leniwce może nie są już gigantyczne,
-
4:57 - 5:00ale to nie czyni ich
ani trochę mniej niesamowitymi.
- Title:
- Dlaczego leniwce są takie powolne? - Kenny Coogan
- Speaker:
- Kenny Coogan
- Description:
-
Zobacz całą lekcję na: http://ed.ted.com/lessons/why-are-sloths-so-slow-kenny-coogan
Leniwce spędzają większość czasu na jedzeniu, odpoczywaniu i spaniu. Schodzą z koron drzew tylko raz w tygodniu za potrzebą. Dlaczego te stworzenia zużywają tak mało energii? Kenny Coogan opowiada
o predyspozycjach fizycznych i behawioralnych leniwców, które umożliwiają im tak wolny tryb życia.Lekcja: Kenny Coogan, animacja: Anton Bogaty.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:15
Marta Konieczna approved Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Ola Królikowska accepted Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for Why are sloths so slow? | ||
Anna Gzik edited Polish subtitles for Why are sloths so slow? |