Kâğıt plastiği yener mi? Çevresel inançları tekrar gözden geçirmenin yolu.

Çevre söz konusu olduğunda çoğumuz doğru olanı yapmak istiyoruz. Ancak, sürdürülebilirlik stratejisti Leyla Acaroglu, işlerin kâğıt torbayı tercih etmek kadar kolay olmadığını söylüyor. Gezegenimize nefes aldıracak sistemler ve ürünler yaratmak için, çevre konusunda sıkıca bağlandığımız mitlerden vazgeçmek ve daha büyük düşünmek üzere bize yapılan cesur bir çağrı.

Düşünün ki, bir süpermarkettesiniz,

yiyecek alışverişi yapıyorsunuz

ve size plastik veya

kâğıt torba kullanma tercihleri sunuluyor.

Çevre için doğru olanı yapmak istiyorsanız

hangisini seçerdiniz?

Çoğu insan kâğıdı seçer.

Evet, niye böyle olduğunu düşünelim.

Öncelikle, kağıt kahverengi renklidir.

Bu yüzden, çevre için iyi olmalı.

Biyobozunurdur. Yeniden kullanılabilir.

Bazı durumlarda, geri dönüştürülebilir.

İnsanların plastik torbaya baktıklarında,

şöyle bir şey düşünüyor olmaları muhtemeldir,

ki bunun kesinlikle berbat olduğunu hepimiz biliyoruz

ve bu türden çevresel felaketlere

ne pahasına olursa olsun engel olmalıyız.

Ancak, insanlar genellikle böyle

bir şey düşünmüyorlar,

bu da işin diğer yüzü.

Materyalleri üretirken,

onları çevreden elde etmek

ve bir sürü çevresel etki bırakmak zorundayız.

Yani olan şudur, karmaşık seçimler

yapmaya mecbur kaldığımızda,

biz insanlar gerçekten basit çözümleri severiz

ve genellikle basit çözümler ararız.

Ben tasarımda çalışıyorum.

Tasarımcılara ve yenilikçilere

sürdürülebilirlikle ilgili tavsiyelerde bulunuyorum

ve herkes bana hep şöyle diyor, "Leyla,

sadece çevreye zarar vermeyen
malzemeleri istiyorum."

Ve ben de şöyle diyorum, "Peki, ama bu çok karmaşık

ve çevreye zarar vermeyen malzemenin
tam olarak ne demek olduğu

hakkında konuşmak için dört
saat harcamak zorundayız,

çünkü bir noktada her şey

doğadan geliyor

ve çevresel etkiyi belirleyen şey

malzemeyi nasıl kullandığındır "

Yani olan şu ki, karar verirken

bir tür sezgisel çerçeveye

güvenmek zorundayız.

İşte bu sezgisel çerçeveyi,

çevresel inançlarımız olarak adlandırmak istiyorum.

Ya kafanızın içindeki küçük sestir bu

veya doğru olanı yaptığınız zaman sahip olduğunuz

içgüdüsel histir,

yani kâğıt torbayı seçtiğinizde

veya benzin tasarruflu arabayı aldığınızda.

Ve çevresel inançlar gerçekten çok önemlidir,

çünkü doğru olanı yapmaya çalışıyoruz.

Ancak, kişisel olarak, profesyonel olarak

ve toplum olarak eylemlerimizin

aslında doğal çevre üzerinde olan

net çevresel etkisini

gerçekten azalttığımızı nereden biliyoruz?

İşte çevresel inançlar,

genelde deneyimlerimize dayalıdır,

diğer insanlardan duyduğumuz şeylerdir.

Genellikle herhangi bir bilimsel
çerçeveye dayalı değildir.

Ve bu çok zordur, çünkü

inanılmaz karmaşık sistemler içerisinde yaşıyoruz.

Nasıl iletişim ve ilişki kurulacağına

dair beşeri kurallarımız

ve bütünüyle kurgulanmış toplumlarımız var.

Aslında ekonominin bütünü olan
endüstriyel sistemlerimiz var

ve bunların hepsi en büyük,

ve bence en önemli olan sistemin

içinde çalışmak zorunda,

ekosistemin.

Ve gördüğünüz gibi, birey olarak

yaptığımız bütün seçimlerin,

sahip olduğumuz her işte

yaptığımız seçimlerin,

hiyerarşi içinde ne denli yukarıda
ya da aşağıda olursanız olun,

bu sistemler üzerinde etkisi vardır.

Ve eğer gerçekten sürekliliği ele alacaksak,

çareler bulmak zorundayız,

bu karmaşık sistemleri birbirine bağlamak

ve net çevresel kazanımlar sağlayacak

daha iyi seçimler yapmak üzere.

Yapmamız gereken şey, daha azla

daha fazla şey yapmayı öğrenmek.

Artan bir nüfusumuz var

ve herkes cep telefonunu seviyor,

özellikle burada bu durumda.

Bu sebeple karşı karşıya olduğumuz bu sorunların bazılarını çözmek için yenilikçi yollar bulmak zorundayız.

Ve hayat döngüsü düşüncesi denen süreç,
işte burada ortaya çıkıyor.

Esasen yaratılan herşey,

bir dizi hayat döngüsü evresi içinden geçiyor

ve bu sistemlerin teknik kısımlarında

yaptığımız her şeyin doğal çevreyi
nasıl etkileyeceği ile

ilgili daha net bir resme sahip olmak için

hayat döngüsü değerlendirmesi adı verilen

bilimsel bir süreç kullanıyoruz

veya Amerika'da sizin söylediğiniz
şekliyle hayat döngüsü analizi.

Bu yüzden, ta ham maddenin

çıkarılmasına dek gideriz

ve sonra üretime bakarız,

paketleme ve ulaşıma bakarız,

kullanıma ve ömrünün sonuna

ve bu aşamaların her birinde

yaptığımız şeylerin

doğal çevreyle etkileşimi vardır

ve biz bu etkileşimin

dünyadaki hayatı mümkün kılan

sistemleri ve hizmetleri gerçekte
nasıl etkilediğini izleyebiliriz.

Ve bunu yaparak,

gerçekten çok etkileyici şeyler öğrendik.

Ve birçok efsaneyi yok ettik.

Öncelikle, çok kullanılan bir kelime var.

Pazarlamada çok kullanılır

ve bence sürdürülebilirlik hakkında

konuşurken çok kullanılır

ve bu kelime biyobozunurluktur.

Bakın, biyobozunurluk bir maddenin özelliğidir,

bir çevresel yarar tanımı değildir.

Şöyle açıklayayım.

Doğal bir şey,

selüloz lifinden meydana gelen bir şey,

örneğin bir parça ekmek, hatta
herhangi bir yemek artığı

veya bir parça kâğıt,

doğal bir şey doğal ortamda

son bulunca, normal bir şekilde bozunur.

Büyürken depoladığı küçük karbon molekülleri

doğal bir şekilde karbondioksit olarak

atmosfere tekrar salınır,

buradaki durum nettir.

Çoğu doğal şey

aslında doğada son bulmaz.

Çoğu şey, ürettiğimiz çoğu atık,
çöp sahasında son bulur.

Çöp sahası farklı bir çevredir.

Çöplüklerde, aynı karbon molekülleri

farklı şekilde bozunur,

çünkü çöp sahaları anaerobiktir.

Oksijen bulunmaz. Sıkışık ve sıcaktır.

Aynı moleküller metan haline gelir

ve metan karbondioksitten 25 kat daha güçlü

bir sera gazıdır.

Biyobozunur materyallerden meydana gelen,

attığımız eski

marullar ve ürünler

eğer çöp sahasında sonlanırsa,

iklim değişikliğine yol açarlar.

Bakın, artık bu metanı alıp

güç üretebilen

tesisler var,

fosil yakıt kaynaklı güç ihtiyacını ortadan kaldırıyorlar,

ancak bu konuda akıllı davranmalıyız.

Halihazırda yapılmakta olan bu tip şeylerden

nasıl yararlanmaya başlayacağımızı saptamalıyız

ve bu sorunları azaltacak sistemler

ve hizmetler tasarlamaya başlamalıyız.

Çünkü şimdi insanların yaptığı şey
dönüp şöyle söylemek,

"Plastik torbaları yasaklayalım. İnsanlara kâğıt torba

veririz, çünkü çevre için daha iyi."

Ancak onu çöpe atıyorsanız

ve yerel çöp tesisleriniz

normal olanlardansa,

o zaman ikili olumsuzluk dediğimiz şey ortaya çıkıyor.

Benim mesleğim ürün tasarımcılığı.

Sonra sosyal bilimler okudum.

Ve tüketim ürünleri konusunda

ve hayatımızı dolduran

bir çeşit bağışık hâle geldiğimiz tüketim ürünlerinin

doğal çevreye nasıl etkisi

olduğu konusunda tamamen büyülenmiş durumdayım.

Ve bu eşyalar seri suçlu gibiler

ve eminim ki bu odada bulunan herkes

bir buzdolabına sahiptir.

Evet, Amerika'nın buzdolaplarını giderek büyütmek

gibi bir kabiliyeti var.

Son birkaç yılda, ortalama bir kübik fit

büyüdüler, bir buzdolabının

standart büyüklüğü.

Ve sorun şu, şimdi öyle büyükler ki,

yiyemeyeceğimiz veya bulamayacağımız

kadar fazla yiyecek almak daha kolay.

Demek istediğim, buzdolabımın arkasında

yıllardır orada duran şeyler var, tamam mı?

Ve olan şey şu ki, daha fazla yiyecek israf ediyoruz.

Ve biraz önce açıklamaya çalıştığım gibi,
yiyecek israfı bir sorun.

Aslında burada, ABD'de ev için alınan

yiyeceğin yüzde 40'ı israf ediliyor.

Dünyada üretilen yiyeceklerin yarısı israf ediliyor.

Bu son B.M. istatistikleri. Yiyeceklerin yarısı kadarı.

Bu saçmalık. Bu yılda 1,3 milyar ton yiyecek demek.

Ve ben bunun için buzdolabını suçluyorum,

yani özellikle de Batı kültürlerinde,

çünkü bunu kolaylaştırıyor.

Demek istediğim, burada bir sürü
karmaşık sistem söz konusu.

Çok basite indirgemek istemiyorum.

Ancak buzdolabı buna ciddi
anlamda katkıda bulunuyor

ve bunların bir özelliği de

sebze çekmecesi.

Hepinizin sebze çekmecesi var, değil mi?

Hani marullarınızı koyduğunuz çekmece?

Marulların sebze çekmecesinde pörsümek gibi

bir huyları var, değil mi?

Evet? Pörsümüş marullar?

Birleşik Krallık'ta bu öylesine bir sorun ki,

birkaç yıl önce bir hükümet raporu

Birleşik Krallık'ta israf olan yiyeceklerin ikinci büyük

suçlusunun pörsümüş marul olduğunu söyledi.

Adı Pörsümüş Marul Raporu.

Tamam mı? Bakın, işte bu bir sorun.

Bu zavallı küçük marullar bol bol atılıyorlar,

çünkü sebze çekmeceleri gerçekten de

sebzeleri taze tutmak için tasarlanmamış.

Tamam. Dar bir alana ihtiyacınız var.

Doğal olarak meydana gelen bozunmayı

önlemek için havasız bir ortama ihtiyacınız var.

Ancak sebze çekmeceleri, sadece biraz daha iyi

bir yalıtımı olan çekmeceler.

Her neyse, belli ki buna takıntılıyım.

Sakın beni davet etmeyin, çünkü
buzdolabınıza bakmaya başlarım

ve bunun gibi şeyler ararım.

Ancak gerçekte bu büyük bir problem.

Çünkü marul gibi bir şeyi sistemde kaybettiğimizde,

sadece biraz önce açıkladığım gibi yaşam
döngüsü sonundaki etkiye sahip olmayız,

aynı zamanda o marulu büyütmek durumunda oluruz.

O marulun yaşam döngüsü etkisi astronomik boyutta.

Tarım alanı yaratmak zorunda kaldık.

Tohum, fosfor, gübre,

besin, su ve güneş ışığı katmak durumunda kaldık.

O marul içine katılan etkilerin hepsi

sistemden kayboldu,

bu da buzdolabından kaybedilen enerjiden

çok daha büyük bir çevresel etki demektir.

Bu yüzden bunun gibi şeyleri
çok daha iyi tasarlamalıyız,

eğer ciddi çevresel sorunları çözmeye başlayacaksak.

Sebze çekmecesi ve büyüklükle başlayabiliriz.

Bu odada buzdolabı tasarlayanlar varsa,

bu harika olurdu.

Sorun şu ki, aslında eşyaları nasıl tasarladığımızı

tekrar ele almaya başladığımızı bir düşünün.

Buzdolabına bir modernlik işareti olarak bakıyorum,

ancak aslında tasarımlarını 1950'lerden bu yana

çok fazla değiştirmedik.

Biraz, ancak bunlar hâlâ büyük kutular aslında,

bir şeyler depoladığımız soğuk kutular.

Gerçekten de bu sorunları tanımlamaya

ve bunu bu sorunları çözecek yenilikçi ve zarif

tasarım çözümlerine bir temel olarak

kullanmaya başladığımızı bir düşünün.

Bu, tasarımın yön verdiği sistem değişimidir,

sistemin nasıl daha sürdürülebilir olabileceğini

tasarımın dikte etmesidir.

Yüzde kırk yiyecek israfı çok büyük bir problem.

Bunu yarıya indirecek buzdolapları
tasarladığımızı bir düşünün.

Çok enteresan bulduğum başka bir nesne ise

elektrikli su ısıtıcısı.

Sizlerin bu ülkede su ısıtıcısı kullanmıyor

olduğunuzu fark ettim, öyle değil mi?

Ancak bunlar Birleşik Krallık'ta çok yaygın.

Birleşik Krallık'taki hanelerin yüzde doksan yedisinde

elektrikli su ısıtıcısı bulunuyor.

Yani oldukça popülerler.

Ve eğer bir tasarım firması veya
tasarımcıyla çalışıyor olsaydım

ve bunlardan birini tasarlıyor olsalardı

ve bunu çevreye zarar vermeden yapmak isteselerdi,

bana genellikle iki şey sorarlardı.

Şöyle derlerdi, "Leyla, bunu teknik
olarak nasıl verimli yapabilirim?"

Çünkü bu ürünle ilgili olarak
enerjinin bir sorun teşkil ettiği belli.

Veya "Nasıl çevre dostu malzemelerle yapabilirim?

İmalatta nasıl çevre dostu malzemeler

kullanabilirim?"

Bana bu soruları mı sorardınız?

Mantıklı görünüyorlar, değil mi? Evet.

Ben de şöyle derdim, "Yanlış sorunlara bakıyorsun."

Çünkü sorun kullanımla ilgili.

İnsanların ürünü nasıl kullandığı ile ilgili.

İngilizlerin yüzde altmış beşi,

sadece bir fincan çay için

su ısıtıcılarını fazla doldurduklarını itiraf ediyor.

Kaynatılan bu ekstra su

enerji gerektiyor ve su ısıtıcısı

kaynamasından kaynaklanan bir günlük

ekstra enerji kullanımının,

İngiltere'deki bütün sokak lambalarını

bir gece aydınlatmaya yeterli olduğu hesaplanmış.

İşte olay bu.

Ben buna ürün-insan hatası diyorum.

Bu küçük aletlerle ilgili olarak
ürün-sistem hatası söz konusu

ve öylesine sık kullanılıyorlar ki,
orada olduklarını bile fark etmiyorsunuz.

Ancak buradaki adam fark ediyor. Adı Simon.

Simon, Birleşik Krallık'taki kamu
elektrik şirketinde çalışıyor.

Herkesin evine güç sağlayabilecek

yeterli miktarın olması için,

sisteme gelen bütün elektriği

gözlemlemek gibi önemli bir işi var.

Aynı zamanda televizyon seyrediyor.

Bunun nedeni ise, çok popüler bir TV programı

bittiği anda Birleşik Krallık'a özgü

bir olgunun söz konusu olması.

Reklam arası başladığı anda,

bu adam Fransa'dan nükleer enerji

almak için koşturuyor,

çünkü herkes su ısıtıcılarını aynı anda

çalıştırıyor.

(Gülüşmeler)

1,5 milyon su ısıtıcısı, ciddi bir sorun.

Öyleyse düşünün ki, eğer su ısıtıcısı tasarlasaydınız,

aslında bu sistem hatalarını
çözecek bir yol bulurdunuz,

çünkü sistem üzerinde korkunç bir baskı

oluşturuyor,

sırf bu ürün dünyada kullanıldığı zaman yaratacağı

sorun düşünülmediği için.

Evet, piyasada bulunan bir sürü su ısıtıcısına baktım

ve minimum doldurma çizgisini buldum,

içine ne kadar koymanız gerektiğini söyleyen

o ufak parça bilgiyi,

sadece bir fincan çay yapmak için
iki ila beş buçuk fincan su

arasında olması gerekiyor.

İşte buradaki su ısıtıcısı iki haznesi

olan bir örnek.

Biri kaynatma haznesi ve diğeri de su tutma haznesi.

Kullanıcının suyu kaynatmak için

şu düğmeye basması gerekiyor,

yani şu anlama geliyor,
hepimiz tembel olduğumuz için

ne kadar ihtiyacın varsa o kadar dolduruyorsun.

Ve ben buna davranış değiştiren ürün diyorum:

sorunlara önceden müdahale eden ve onları çözen

ürünler, sistemler ve hizmetler.

İşte bu bir teknoloji arenası,

belli ki bu ürünler oldukça popüler,

ancak düşünüyorum da, eğer bu tür ürünleri

şimdiki hızımızda, ki bu çok yüksek, tasarlamaya

satın almaya ve atmaya

devam edeceksek,

şimdi dünyada yaşayan yedi milyar

insan var.

Geçen sene itibariyle altı milyar cep telefonu

kullanıcısı bulunuyor.

Her sene 1,5 milyar cep telefonu

üretim hatlarından geçiyor

ve bazı şirketler üretim hızlarının

insan doğum oranından daha
fazla olduğunu söylüyorlar.

Geçen sene A.B.D.'de yüz elli iki milyon telefon atıldı,

sadece yüzde 11'i geri dönüştürüldü.

Ben Avusturalya'lıyım. 22 milyon nüfusumuz var -gülmeyin-

ve 22 milyon telefonun insanların çekmecelerinde

olduğu rapor edildi.

Bu sorunları çözmenin yollarını bulmalıyız,

çünkü bu işler çok karmaşık.

İçlerinde pek çok şey barındırıyorlar.

Altın! Artık bir ton altın cevheri yerine

bir ton eski cep telefonundan altın çıkarmanın

aslında daha ucuz olduğunu biliyor muydunuz?

Bunların içinde bir sürü oldukça karmaşık ve değerli

malzeme gömülü,

bu yüzden demontaj edilmelerini teşvik
etmek için yollar bulmalıyız,

çünkü aksi taktirde olan bu.

Bu, Gana'da bir topluluk

ve B.M. tarafından 50 milyon ton kadar

e-atığın veya elektronik atığın

kaçırıldığı rapor ediliyor.

Altın ve diğer değerli malzemeleri

işte böyle çıkarıyorlar.

Elektronik atığı açık alanlarda

yakıyorlar.

Bunlar topluluklar ve bu dünyanın
her tarafında oluyor.

Ve biz tasarımcılar olarak, iş adamları olarak,

tüketiciler olarak seçimlerimizin sonuçlarını

görmediğimiz için,

bu tür zararlar ortaya çıkıyor

ve bunlar insanların hayatları.

Bu yüzden, eğer bu dünyada daha
sürdürülebilir bir şekilde

yaşamak istiyorsak, bu sorunlara

daha akıllı, daha sisteme dayalı,
yenilikçi çözümler bulmalıyız.

Düşünün ki, cep telefonunuzu satın aldığınızda,

eskisini değiştirdiğiniz için
aldığınız yeni telefonunuzu,

bu arada insanların telefonlarını

değiştirme süreleri ortalama 15 ila 18 ay,

işte böylesine bir cep telefonu değiştirme hızını

sürdüreceksek, o zaman bu sistemlerdeki

döngüyü tamamlamaya çalışmalıyız.

Bu telefonları üreten insanlar,

ki bazıları eminim ki bu odada şimdi,

belki kapalı çevrim sistemleri veya

ürün sistem hizmetleri dediğimiz
şeylere bir göz atabilirler,

yani pazar talebinin olduğunu

ve bu pazar talebinin bir yere
kaybolmayacağını saptayarak,

sorunu çözecek şekilde ürünü tasarlarsınız.

Demontaj için tasarlamak,
hafif ürünler için tasarlamak.

Bu tür stratejilerin bugün Tesla Motors arabalarında

kullanıldığını duyduk.

Bu tür yaklaşımlar zor değildir,

ancak sistemi anlayarak

ve sonra uygulanabilir, pazar odaklı tüketici talebine

alternatifler bulmaya çalışarak,

sürdürülebilirlik gündemini temelden

değiştirmeye başlayabiliriz,

çünkü size bunu söylemek istemezdim ama,

tüketim en büyük problem.

Ancak, tasarım en iyi çözümlerden biri.

Bu tür ürünler her yerde var.

Bunları yapmak için alternatif yollar bularak,

aslında yenilik yapmaya başlayabiliriz

ve gerçekten yenilik yapmaya başlayabiliriz diyorum.

Eminim ki, bu odadaki herkes çok yenilikçi.

Ancak sürdürebilirliği sisteme dayalı
çözümleri beslemek için

bir parametre, bir ölçüt olarak

kullanmayla ilgili olarak,

çünkü az önce bu basit ürünlerle
size gösterdiğim gibi,

bu büyük sorunlara katkıda bulunuyorlar.

Bu yüzden, yaptığımız ürünlerin tüm ömrüne

bakmak zorundayız.

Eğer kâğıt ya da plastik torba kullandıysanız,

tekrar kullanılabilir olması

elbette daha faydalı,

o zaman kâğıt daha kötüdür

ve kâğıdın daha kötü olmasının sebebi ağırlığının

plastikten dört ila on kat daha fazla olmasıdır

ve yaşam döngüsü perspektifinden bakarak

bir kilo plastikle bir kilo kâğıdı karşılaştırdığımızda,

kâğıt çok daha iyidir,

ancak alışverişinizi evinize taşımak için

plastik veya kâğıt torbanın işlevselliği her bir materyalin bir kilosuyla yapılmaz.

Az bir miktar plastik ve

oldukça fazla kâğıt ile yapılır.

Çünkü işlevsellik çevresel etkiyi tanımlar ve

tasarımcıların bana her zaman çevreye zarar vermeyen malzemeleri sorduğunu daha önce söylemiştim.

Tamamen kaçınmanız gereken birkaç
malzeme olduğunu söylüyorum.

Kalanlar ise uygulamalarla ilgili

ve sonuçta piyasa içinde tasarladığımız ve ürettiğimiz

veya tüketici olarak satın aldığımız
herşey fonksiyon ile ilgili.

Bir şeyi istediğimiz için alıyoruz.

Bu yüzden nesneleri alt kırılımlarına ayırarak ve

bütün sistemi ve nesnenin tüm yaşamını, herşeyi,

ta başlangıçtan yaşamının sonuna dek,

göz önüne alıp akıllı, zarif, sofistike çözümler

ortaya koyarak,

gerçekten de yenilikçi çözümler
bulmaya başlayabiliriz.

Ve sizi yakın zaman önce çalıştığım bir tasarımcı,

kıdemli bir tasarımcının söylediği kısa bir şeyle başbaşa bırakacağım.

Şöyle söyledim, "Neden sürdürebilirlik içerikli çalışmıyorsun? Bunu bildiğini sanıyorum."

Ve o da şöyle dedi, "Bak, kısa bir süre önce bir müşteriye bir sürdürülebilirlik projesi sundum

ve bana dönüp şöyle dedi,

'Daha ucuz olacağını biliyorum,

daha fazla satacağını biliyorum,

ancak biz öncü değiliz, çünkü öncülerin
sırtlarında oklar vardır.'"

Bir oda dolusu öncümüzün olduğunu
düşünüyorum ve orada bir yerlerde

daha fazla öncünün olduğunu umut ediyorum,
çünkü bu sorunları çözmek zorundayız.

Teşekkürler.

(Alkış)