Clay Shirky: Jak internet (któregoś dnia) zmieni rząd

Świat otwartego oprogramowania (open-source) nauczył się radzić sobie z zalewem nowych, często rozbieżnych, pomysłów wykorzystując usługi hostingowe na przykładzie GitHub.
Dlaczego nie mogą tego zrobić rządy? W tym żarliwym wystąpieniu Clay Shirky pokazuje, czego demokracje mogą nauczyć się z internetu, by stać się przejrzystymi, jak również korzystać z wiedzy każdego ze swoich obywateli.

Chcę wam dziś opowiedzieć

jak świat open-source może uczyć demokracji,

ale zanim do tego przejdziemy...

Zacznijmy od tego.

To jest Marta Payne. 9-letnia Szkotka,

z Argyll and Bute.

Kilka miesięcy temu, zaczęła prowadzić blog o jedzeniu -

NeverSeconds. Codziennie brała ze sobą aparat,

by dokumentować

obiady szkolne.

Widzicie warzywa? (Śmiech)

I jak to czasem bywa,

jej blog najpierw miał kilkudziesięciu,

potem kilkuset,

a w końcu, tysiące czytelników,

czytających oceny szkolnych obiadów,

w tym moją ulubioną kategorię:

"Włosy znalezione w jedzeniu". (Śmiech)

Oto "dzień zero". Dobre.

Jednak dwa tygodnie temu, napisała:

"Żegnajcie".

"Bardzo mi przykro,

dziś dyrektor powiedział mi,

że nie wolno mi robić zdjęć w stołówce.

Pisanie bloga było frajdą.

Dziękuję wszystkim za czytanie. Żegnajcie".

Można się domyślać, co się stało później. (Śmiech)

Wybuchło tak gwałtowne oburzenie,

że Rada Argyll and Bute,
jednogłośnie zmieniła zdanie

dodając:

"Nigdy, nie ocenzurowalibyśmy bloga 9-latki". (Śmiech)

Z wyjątkiem dzisiejszego ranka. (Śmiech)

Tu pojawia się pytanie,

Jakim cudem oni myśleli, że coś takiego

ujdzie im na sucho? (Śmiech)

Odpowiedź jest prosta
i znajduje się w historii ludzkości.

(Śmiech)

Co się dzieje, gdy nagle medium

wprowadza do obiegu wiele nowych pomysłów?

Pytanie nie dotyczy tylko dzisiejszych czasów.

Pojawiało się już

w ostatnich kilku stuleciach.

Pojawienie się telegrafu oznaczało,

globalizację branży informacyjnej.

Do czego miało to prowadzić?

To oczywiste - do pokoju na świecie.

Telewizja, która pozwoliła nam nie tylko słuchać,

ale widzieć, co się dzieje na świecie,

do czego to miało prowadzić?

Do pokoju na świecie. (Śmiech)

A telefon?

Zgadliście: pokój na świecie.

Przepraszam, ale pokoju na świecie nie ma.

Zakładano, że prasa drukarska

stanie się narzędziem umocnienia

katolickiej hegemonii intelektualnej w Europie.

Zamiast tego...95 tez Marcina Lutra,

reformacja,

i wojna trzydziestoletnia.

Wszystkie te prognozy prawidłowo przewidziały,

że gdy wiele nowych pomysłów nagle

pojawia się w obiegu,
doprowadzają do zmian społecznych.

Jednak całkiem źle przewidziały następstwa.

Im więcej pomysłów w obiegu,

tym więcej pomysłów, by się z nimi nie zgadzać.

Więcej mediów zawsze oznacza więcej kłótni.

To się dzieje, gdy rozszerza się przestrzeń medialna.

Wracając do prasy drukarskiej -

w pierwszych latach bardzo się podobała.

Entuzjastyczne nastawienie do druku.

Jak pogodzić te dwie rzeczy:

postępowe zmiany i wzrost konfliktów?

Odpowiedź znajduje się w takich przykładach.

To okładka "Philosophical Transactions"

pierwszego czasopisma naukowego w języku angielskim,

z połowy XVII wieku.

Stworzone przez grupę ludzi, nazywających siebie

"The Invisible College",

grupę filozofów przyrody, którzy później

zaczęli nazywać siebie naukowcami.

Chcieli poprawić sposób,

dysputy filozoficznej.

W tym celu musieli zrobić dwie rzeczy.

Potrzebowali otwartości - stworzyć normę,

który stanowiła by, że publikacja

eksperymentu musi zawierać i tezy

i opis jego przebiegu.

Nie powiesz jak to zrobiłeś, nie uwierzymy ci.

Druga rzecz, której potrzebowali to szybkość.

Musieli umieć szybko synchronizować

wiedzę wszystkich filozofów. W przeciwnym razie

dyskusja nie była możliwa.

Druk był odpowiednim medium do tego celu,

ale książka była już zbyt powolna.

Dlatego wymyślili czasopismo naukowe

jako sposób synchronizacji przebiegu dyskusji

we wspólnocie naukowców.

Rewolucja naukowa nie nastała dzięki prasie.

Dokonali jej naukowcy,

ale miałoby to miejsca, gdyby nie

narzędzie w postaci prasy drukarskiej.

A co z nami? Co z naszym pokoleniem,

naszą rewolucją multimedialną, internetem?

Przewidywany pokój na świecie? Jak wyżej. (Śmiech)

Więcej kłótni? Właśnie zdobyliście główną nagrodę. (Śmiech)

(Śmiech)

YouTube to kopalnia takich przykładów. (Śmiech)

Lepszy sposób kłócenia się? Oto jest pytanie.

Zajmuję się badaniem mediów społecznościowych,

obserwuję jak ludzie się kłócą.

I gdybym miał wybrać kto jest

naszym Invisible College, to są to ludzie

próbujący wykorzystać te narzędzia

do lepszych dyskusji.

Programiści zajmujący się open source.

Programowanie jest trójstronną relacją

między programistą, kodem źródłowym

a komputerami. Jednak one

interpretują instrukcje w mało elastyczny sposób.

Niezwykle trudno napisać zestaw

instrukcji, które komputer wie jak wykonać.

Przy założeniu, że instrukcje pisze jedna osoba.

Gdy kod pisze więcej osób,

łatwo można nadpisać wzajemnie

efekty swojej pracy na tym samym pliku.

Mogą też przesłać niezgodne instrukcje,

co spowoduje zawieszenie komputera.

Skala tego problemu zwiększa się

wraz z rosnącą liczbą programistów.

Problem zarządzania

dużym projektem to kwestia

utrzymania ludzkiego chaosu pod kontrolą.

Od dziesięcioleci typowym rozwiązaniem

jest zastosować tzw.

"system kontroli wersji".

Działa on tak, jak się nazywa.

Zakłada przechowywanie podstawowej kopii programu

na serwerze.

Jedyni mogący wprowadzać zmiany,

posiadają konkretne uprawnienia dostępu do tej wersji.

Dodatkowo, opuszczani są tylko do wycinka,

do którego mają uprawnienia zmiany.

Zwykle diagramy systemów kontroli wersji

wyglądają tak,

jak schematy organizacyjne.

I nie trzeba mocno główkować,

by odkryć "polityczne" konsekwencje systemu.

To feudalizm: jeden właściciel, wielu pracowników.

To dobre w branży oprogramowania komercyjnego.

Tak działa Microsoft Office i Adobe Photoshop.

Właścicielem oprogramowania jest korporacja.

Programiści przychodzą i odchodzą.

Ale pojawił się jeden, który stwierdził,

że to nie tak powinno działać.

Nazywa się Linus Torvalds.

Jest najbardziej znany programista open-source,

stworzył Linuksa. Zajął się tym,

w jaki sposób open source radził sobie z tym problemem.

Podstawowym założeniem licencji open-source jest,

że wszyscy powinni mieć dostęp do całego kodu źródłowego

cały czas. To niesie oczywiście

groźbę chaosu, do którego nie można dopuścić,

jeśli coś ma zadziałać.

Dlatego w projektach open-source

przyjęto "feudalny" system zarządzania.

Torvalds powiedział: "nie, nie zamierzam tego zrobić".

Jego punkt widzenia był bardzo klarowny.

Przyjmując narzędzie, przyjmujesz

też filozofię zarządzania z nim związaną.

Nie miał zamiaru przyjąć czegoś, co nie działałoby

jak społeczność linuksowa.

Aby pokazać jak ogromna była waga

tej decyzji, spójrzcie na mapę

wewnętrznych zależności w Linuksie,

w ramach systemu Linux, gdzie części składowe

programu zależą od innych,
które muszą działać, by działał system.

To niezwykle skomplikowany proces.

I niezwykle skomplikowany program.

Dodatkowo Torvalds przez długie lata

kierował wszystkim bez zautomatyzowanych narzędzi,
ale za pomocą e-maila.

Ludzie po prostu przysyłali mu zmiany mailem,

a on wprowadzał je ręcznie.

Po 15 lat obserwowania Linuksa

i jego społeczności powiedział: "Myślę, że wiem

jak napisać system kontroli wersji dla wolnych ludzi".

Nazwał go "Git." To rozproszona kontrola wersji.

Są dwie duże różnice

między nią, a tradycyjnymi systemami.

Pierwsza, to spełnienie założeń filozofii

open-source. Każdy, kto pracuje nad projektem

ma dostęp do całego kodu źródłowego przez cały czas.

Diagram przepływu pracy w Git

wygląda tak.

I nie trzeba rozumieć, co oznaczają te kółka,

pola i strzałki, by zobaczyć, że to bardziej

skomplikowany sposób pracy,

niż w standardowym systemie.

Ale równocześnie przywraca chaos,

i to jest druga wielka innowacja Git.

Oto zrzut ekranu z GitHub,
głównej usługi hostingowej systemu Git.

Za każdym razem, gdy programista go używa,

by wprowadzić jakąkolwiek zmianę,

utworzyć plik, zmodyfikować istniejący,

albo połączyć dwa pliki, Git tworzy taki podpis.

Długi ciąg cyfr i liter w tym miejscu,

to unikatowy identyfikator związany z każdą zmianą,

ale bez centralnej koordynacji.

Każdy system Git generuje numer w ten sam sposób.

Podpis jest bezpośrednio powiązany

i nie do oddzielenia od zmiany.

Ma to następujące skutki:

Programista w Edynburgu i programista w Entebbe

mogą dostać to samo - kopię tego samego oprogramowania.

Każdy z nich może dokonać zmian i scalić je

po fakcie, nawet jeśli wcześniej nie wiedzieli

o swoim istnieniu.

To właśnie jest współpraca bez koordynacji.

To jest ta wielka zmiana.

Nie mówię o tym,
by przekonać was jakie to świetne,

że programiści open source mają teraz narzędzie

wspierające filozofię ich pracy,

chociaż tak uważam.

Mówię o tym, bo wiem co to oznacza

dla sposobu współpracy w społecznościach.

Umożliwiając współpracę bez koordynacji,

Git dał początek rozwoju niezwykle dużych

i złożonych społeczności.

Oto schemat społeczności języka Ruby.

To otwarty język programowania.

Wszystkie połączenia między ludźmi...

to wykres przedstawiający ludzi, nie oprogramowania.,

wszystkie połączenia między osobami

pracującymi nad tym projektem...

Nie wygląda jak schemat organizacyjny,

raczej dezorganizacyjny, a mimo to,

społeczność, pod warunkiem używania tych narzędzi,

może stworzyć coś razem.

Dlatego są dwa powody, aby myśleć,

że tego rodzaju technikę można stosować

w szeroko pojętej demokracji, w stanowieniu prawa.

Gdy mówisz publicznie,

że internet zwiastuje coś dobrego

dla demokracji, często dostajesz taki odzew.

(Muzyka) (Śmiech)

Twierdzisz, że chodzi

o śpiewające koty? Czy to jest to,

co ma przynieść dobro społeczeństwu?

Odpowiadam na to tak - z tymi kotami jest tak,

jak zawsze. To zawsze się zdarza.

I nie dotyczy tylko internetu,

a każdych mediów, kropka.

Nie trzeba było długo czekać,

by po pojawieniu się druku,

ktoś stwierdził,
że drukowanie powieści erotycznych to dobry pomysł. (Śmiech)

Nie musisz mieć motywacji ekonomicznej

ani długo czekać, zanim ktoś powie: "Hej, wiecie co?

Wiem za co ludzie zapłacą" (Śmiech)

Trzeba było kolejnych 150 lat, by ktoś w ogóle

pomyślał o czymś takim jak pismo naukowe...
(Śmiech) (Brawa)

Wykorzystanie druku przez Invisible College,

do tworzenia pisma naukowego,

było niesamowicie ważnym wydarzeniem,
ale nie odbyło się z hukiem,

nie stało się szybko ani nagle,

więc jeśli masz zamiar szukać zmian,

patrz na obrzeża.

Działanie przepisów wiąże się też z zależnościami.

Oto schemat ordynacji podatkowej USA

i zależności jednej ustawy od innych

do uzyskania końcowego efektu.

Istnieje strona do zarządzania kodami źródłowymi.

Ale prawo i przepisy to także zjawisko,

na którego temat cyrkuluje wiele opinii,

które muszą doprowadzić
do powstania jednej, wzorcowej.

Wchodząc na GitHub i rozglądając się chwilę

można odkryć, że istnieją miliony projektów,

dotyczących kodów źródłowych.

A spoglądając na obrzeża, znajdujemy

ludzi eksperymentujących z politycznymi konsekwencjami

stosowania takiego systemu.

Ktoś umieścił wszystkie depesze

Departamentu Stanu ujawnione
przez WikiLeaks oraz program

do interpretowania treści, w tym, moj ulubiony sposób

wykorzystania ich treści, czyli narzędzie do wykrywania

samorzutnie powstałych haiku
w "prozie" Departamentu Stanu.

(Śmiech)

Dobrze. (Śmiech)

Senat Nowego Jorku zamieścił coś, zwanego

Open Legislation na GitHub.

Znowu - z uwagi na aktualizację i płynność.

Możesz wejść, wybrać senatora i zobaczyć

wykaz ustaw, przy których pracował.

Kogoś o nicku Divegeek wrzucił kodeks Utah,

prawa tam obowiązującego.
Zamieścił to

nie tylko po to, by rozpowszechniać "kod".

Stworzył ciekawą możliwość użycia

tego do dalszego rozwoju prawodawstwa.

Podczas zeszłorocznej debaty senackiej
o prawach autorskich

ktoś zamieścił narzędzie i napisał:
"to dziwne, że Hollywood

ma większy dostęp do kanadyjskich ustawodawców

niż obywatele Kanady. Dlaczego nie wykorzystać GitHub

do pokazania jak mógłby wyglądać projekt ustawy opracowany przez obywateli"?

Do tego odnosi się prezentowany zrzut ekranu.

To z prawej nazywa się "diff".

W przypadku tekstu edytowanego
przez wielu ludzi "diff" pokazuje,

kto i kiedy wprowadził zmianę

i na czym polegała.

Elementy w kolorze czerwonym to te, które usunięto,

w zielonym, które zostały dodane.

Programiści biorą tę możliwość za pewnik.

Nie ma demokracji na całym świecie dającej taką funkcję

obywatelom odnośnie ustawodawstwa lub budżetów,

mimo że te rzeczy powstają

za naszą zgodą i z naszych pieniędzy.

Naprawdę chciałbym móc powiedzieć, że fakt

wypracowania przez open source

wspólnej metody, wielkoskalowej, rozproszonej,

taniej i zgodnej z ideałami demokracji...

Chciałbym móc powiedzieć,
że skoro mamy już odpowiednie narzędzia,

to innowacja jest nieunikniona. Ale tak nie jest.

Jedna z przyczyn to brak informacji.

Ktoś umieścił pytanie w serwisie Quora:

"Dlaczego ustawodawcy nie używają

rozproszonej kontroli wersji"?

Uzyskał taką graficzną odpowiedź. (Śmiech)

(Śmiech) (Brawa)

Faktycznie, to część problemu, ale tylko część.

Większy problem to oczywiście władza.

Ludzie eksperymentujący z udziałem w tych procesach

nie mają władzy ustawodawczej, a ludzie, którzy ją mają

nie eksperymentują ze zmianą udziału.

Eksperymentują z otwartością.

Demokracja jest nic nie warta, jeśli nie ma

przejrzystości ruchu, ale przejrzystość to otwartość

tylko w jednym kierunku. Deska rozdzielcza

bez kierownicy nigdy nie była fundamentem

demokracji dla swych obywateli.

Zastanówcie się nad tym.

Marta Payne mogła upubliczniać swoje opinie

dzięki technologii,

ale to wola polityczna to umożliwiła.

Obywatele oczekiwali,

że nie będą cenzurowane.

Podobnie jest obecnie z narzędziami współpracy.

Mamy je. Dostrzegliśmy. Działają.

Możemy ich użyć?

Możemy zastosować techniki, które się sprawdziły?

T.S. Eliot powiedział, "jedną z najbardziej doniosłych rzeczy,

jaka może się zdarzyć w kulturze,

to powstanie nowej formy prozy".

Moim zdaniem nie miał racji... (Śmiech)

Myślę, że jest to prawdziwe w tej argumentacji.

Doniosła rzecz, jaka może się zdarzyć kulturze

to opracowanie nowego stylu prowadzenia sporów:

ława przysięgłych, prawo głosu, recenzowanie
i to, o czym mówiłem. Zgadzacie się?

Nowa forma prowadzenia sporów została wynaleziona za naszego życia,

w ciągu ostatniej dekady.

Jest wielka, rozproszona, tania

i zgodna z ideami demokracji.

A pytanie brzmi: czy mamy zamiar zostawić

to narzędzie wyłącznie programistom?

A może spróbujemy wykorzystać je dla dobra

całego społeczeństwa?

Dziękuję za uwagę. (Brawa)

(Brawa)

Dziękuję. Dziękuję. (Brawa)