Dracula đã trở thành ma cà rồng nổi tiếng nhất thế giới như thế nào? - Stanley Stepanic
-
0:06 - 0:08Dracula đã trở thành ma cà rồng
nổi tiếng nhất như thế nào? -
0:08 - 0:12Hơn 100 năm sau kể từ ngày
người tạo ra Dracula yên nghỉ, -
0:12 - 0:18Dracula tiếp tục sống mãi trong lịch sử
như là ma cà rồng nổi tiếng nhất. -
0:18 - 0:20Nhưng quý tộc Transylvania này,
-
0:20 - 0:25vốn không phải ma cà rồng hư cấu đầu tiên
hay nổi tiếng nhất vào thời đó, -
0:25 - 0:30có lẽ đã mãi bị chôn vùi nếu
không có một bước ngoặt lịch sử. -
0:30 - 0:36Dracula xuất hiện lần đầu năm 1897 trong
tiểu thuyết cùng tên của Bram Stoker. -
0:36 - 0:39Nhưng truyền thuyết về ma cà rồng
đã xuất hiện từ trước đó rất lâu. -
0:39 - 0:44Quỷ hút máu người đã xuất hiện trong
văn học dân gian khoảng ít nhất 800 năm. -
0:44 - 0:48Chính nền văn học dân gian Slavic
đã cho chúng ta từ "ma cà rồng", -
0:48 - 0:51hay "upir" trong tiếng Nga cổ.
-
0:51 - 0:55Thuật ngữ này được biết đến
lần đầu trong văn bản từ thế kỉ 11. -
0:55 - 0:58Truyền thuyết ma cà rồng được đồn thổi
trước khi Cơ đốc giáo xuất hiện -
0:58 - 1:03và vẫn còn tồn tại mặc cho nhà thờ
đã ra sức ngăn chặn các niềm tin dị giáo. -
1:03 - 1:08Truyện về ma ca rồng bắt nguồn từ
sự diễn dịch sai lầm từ các căn bệnh như -
1:08 - 1:09bệnh dại,
-
1:09 - 1:10pellagra,
-
1:10 - 1:12và sự phân hủy.
-
1:12 - 1:17Ở trường hợp sau cùng, cơ thể bị phù nề
và máu tràn ra ngoài miệng -
1:17 - 1:22có thể khiến xác chết trông như
vẫn còn sống và vừa mới được cho ăn. -
1:22 - 1:26Ma cà rồng được miêu tả với răng và
móng tay mọc dài quá mức bình thường. -
1:26 - 1:31Việc này đã phát sinh nhiều nghi lễ
ngăn xác chết sống dậy, -
1:31 - 1:34như chôn xác với tỏi
hoặc hạt hoa anh túc, -
1:34 - 1:35cũng như đóng cọc,
-
1:35 - 1:36hoặc hỏa táng,
-
1:36 - 1:38hay cắt xén.
-
1:38 - 1:42Truyền thuyết ma cà rồng duy trì
hiện tượng này đến tận thế kỉ 18 -
1:42 - 1:46khi Serbia bị kẹt trong trận chiến
giữa hai thế lực, -
1:46 - 1:47chế độ quân chủ Habsburg
-
1:47 - 1:50và đế quốc Ottoman.
-
1:50 - 1:53Quân lính và chính phủ Áo
đã quan sát và ghi chép lại -
1:53 - 1:56những nghi thức chôn cất lạ lùng,
-
1:56 - 1:59và các báo cáo này sau đó
đã được công bố rộng rãi. -
1:59 - 2:04Cơn cuồng loạn về ma cà rồng
mất kiểm soát đến độ vào năm 1775, -
2:04 - 2:08Nữ hoàng Áo buộc phải phái cử
bác sĩ riêng của mình. -
2:08 - 2:11Ông này đã điều tra và dập tắt tin đồn
-
2:11 - 2:14bằng việc xuất bản một bác bỏ
rất khoa học và chi tiết. -
2:14 - 2:18Cơn hoảng loạn nguôi bớt,
nhưng ma cà rồng đã bắt rễ -
2:18 - 2:20trong trí tưởng tượng ở Tây Âu,
-
2:20 - 2:23sinh ra các tác phẩm như
"The Vampyre" năm 1819, -
2:23 - 2:29và "Carmilla"
của Joseph Sheridan Le Fanu năm 1872. -
2:29 - 2:35Cuốn sách này sau đó ảnh hưởng sâu sắc đến
nhà phê bình kịch trẻ tuổi Bram Stoker. -
2:35 - 2:38Stoker, sinh năm 1847 tại Dublin,
-
2:38 - 2:43nổi tiếng vì đã nằm liệt giường do
một căn bệnh bí ẩn đến tận năm bảy tuổi. -
2:43 - 2:46Suốt thời gian đó, cậu được mẹ
kể những câu chuyện dân gian -
2:46 - 2:48và những câu chuyện rùng rợn có thật,
-
2:48 - 2:54gồm cả trải nghiệm của bà về
đợt bùng phát dịch tả vào năm 1832. -
2:54 - 2:59Trong đó, các nạn nhân được
chôn sống tại các ngôi mộ tập thể. -
2:59 - 3:04Về sau, Stoker sáng tác truyện
tưởng tượng, lãng mạn, phiêu lưu, -
3:04 - 3:09và, năm 1897, ông viết "Dracula".
-
3:09 - 3:11Mặc dù nhân vật chính hung ác
và tên của hắn -
3:11 - 3:16được cho là dựa trên hình mẫu lịch sử
của vương thân Vlad III Dracula, -
3:16 - 3:17hay Vlad the Impaler,
-
3:17 - 3:21sự liên quan cùng lắm
có lẽ chỉ là trùng tên. -
3:21 - 3:25Còn các yếu tố và nhân vật khác
được truyền cảm hứng trực hoặc gián tiếp -
3:25 - 3:28bởi rất nhiều tác phẩm thuộc
thời đại Victoria, -
3:28 - 3:30như "Người lạ mặt bí ẩn".
-
3:30 - 3:35Cuốn tiểu thuyết, khi ra đời,
chỉ là một thành công khiêm tốn, -
3:35 - 3:38và thậm chí cũng không phải là
tác phẩm nổi tiếng nhất của Stoker, -
3:38 - 3:43chỉ được nhắc thoáng qua
trong một cáo phó vào năm 1912. -
3:43 - 3:47Nhưng cuộc chiến bản quyền gay gắt
đã thay đổi toàn bộ số phận của Dracula, -
3:47 - 3:51đưa nhân vật này thành tên tuổi
lừng lẫy trong giới văn chương. -
3:51 - 3:57Năm 1922, một hãng phim Đức chuyển thể
thành phim câm kinh điển "Nosferatu" -
3:57 - 3:59mà không trả phí bản quyền.
-
3:59 - 4:03Dù tên các nhân vật và vài chi tiết
của truyện đã được thay đổi, -
4:03 - 4:08sự giống nhau vẫn khá rõ ràng,
và hãng phim này bị kiện đến phá sản. -
4:08 - 4:10Để ngăn chặn bị tiếp tục đạo văn,
-
4:10 - 4:13góa phụ của Stoker đã quyết định
thiết lập bản quyền -
4:13 - 4:15cho phiên bản sân khấu của "Dracula"
-
4:15 - 4:19bằng cách phê duyệt tác phẩm sản xuất
bởi người bạn của gia đình Hamilton Deane. -
4:19 - 4:23Mặc dù chuyển thể của Deane
làm câu chuyện bị cắt xén đáng kể, -
4:23 - 4:25tác phẩm rốt cuộc lại trở thành kinh điển,
-
4:25 - 4:29phần lớn nhờ công diễn xuất
của Bela Lugosi trên sân khấu Broadway. -
4:29 - 4:34Lugosi bay lên hàng sao
từ phiên bản phim năm 1931 của Universal, -
4:34 - 4:38mang đến cho nhân vật rất nhiều
tính cách đặc trưng của ông. -
4:38 - 4:42Kể từ đó, Dracula tái xuất
trong vô số phiên bản, -
4:42 - 4:47tìm kiếm cuộc sống bất tử vượt xa
những trang sách đã khai sinh ra mình.
- Title:
- Dracula đã trở thành ma cà rồng nổi tiếng nhất thế giới như thế nào? - Stanley Stepanic
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/how-did-dracula-become-the-world-s-most-famous-vampire-stanley-stepanic
Hơn 100 năm sau kể từ ngày người tạo ra Dracula yên nghỉ, Dracula tiếp tục sống mãi trong lịch sử như là ma cà rồng nổi tiếng nhất thế giới. Nhưng quý tộc Transylvania này - vốn không phải ma cà rồng hư cấu đầu tiên hay nổi tiếng nhất vào thời đó - có lẽ đã mãi bị chôn vùi nếu không có một bước ngoặt lịch sử. Stanley Stepanic sẽ giải thích cho ta biết làm thế nào một cuộc đấu tranh dữ dội vì bản quyền đã nâng tầm nhân vật của Bram Stoker lên hàng "sao" trong thế giới văn chương.
Bài học của Stanley Stepanic, minh họa bởi Nguyễn Phương Mai.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:06
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Loc Bui accepted Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Loc Bui edited Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Loc Bui edited Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Loc Bui edited Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Loc Bui edited Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Loc Bui edited Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic | ||
Retired user edited Vietnamese subtitles for How did Dracula become the world's most famous vampire? - Stanley Stepanic |