Return to Video

Farklı bir şekilde bağış yapmalı mısınız?

  • 0:01 - 0:02
    Zannediyorum
  • 0:02 - 0:04
    Afrika'daki tüm yardım çalışanları
  • 0:04 - 0:06
    kariyerlerinde, projelerine dair
  • 0:06 - 0:09
    bütün parayı alıp —
  • 0:09 - 0:12
    bir okul ya da eğitim
    programı olabilir —
  • 0:12 - 0:14
    bir bavula doldurup
  • 0:14 - 0:18
    ülkenin en fakir köylerinin
    üzerinden geçen bir uçaktan
  • 0:18 - 0:21
    aşağı atmak ister.
  • 0:21 - 0:23
    Çünkü emektar yardım çalışanlarına göre,
  • 0:23 - 0:26
    dünyanın en fakir insanlarının eline
  • 0:26 - 0:29
    nakit para vermek
  • 0:29 - 0:31
    çılgınca değil,
  • 0:31 - 0:35
    kulağa çok tatmin edici geliyor.
  • 0:35 - 0:38
    Bu noktaya 10 yıl içinde geldim
  • 0:38 - 0:40
    ve şanslıyım ki, aynı zamanda bu fikrin
  • 0:40 - 0:44
    zaten var olduğunu öğrendim.
  • 0:44 - 0:48
    Bu, yardım sisteminin
    ihtiyacı olan şey olabilir.
  • 0:48 - 0:51
    Ekonomistler buna koşulsuz
    para transferi diyor
  • 0:51 - 0:53
    ve bu tam olarak: Herhangi bir şarta
  • 0:53 - 0:55
    bağlanmaksızın nakit para vermek.
  • 0:55 - 0:57
    Gelişmiş ülkelerin hükûmetleri
  • 0:57 - 0:58
    bunu on yıllardır yapıyor
  • 0:58 - 1:01
    ve şimdi, daha fazla kanıtla
  • 1:01 - 1:04
    ve yeni teknoloji ile
    yardım ulaştırmak için
  • 1:04 - 1:08
    bir model yapılabilmesi mümkün.
  • 1:08 - 1:11
    Oldukça basit bir fikir, değil mi?
  • 1:11 - 1:15
    Peki, fakirler hakkında diğer şeyler için
  • 1:15 - 1:17
    neden harcama yapıyorum?
  • 1:17 - 1:21
    Dürüstçe söylemek gerekirse,
    inanıyorum ki onlar için daha çok parayla
  • 1:21 - 1:23
    fakirlerin kendileri için
    yapabildiklerinden
  • 1:23 - 1:25
    daha iyi şeyler yapılabilir.
  • 1:25 - 1:27
    İki varsayım tuttum:
  • 1:27 - 1:29
    Birincisi, fakir insanlar kısmen fakirdi
  • 1:29 - 1:31
    çünkü onlar eğitimsizlerdi
  • 1:31 - 1:33
    ve iyi kararlar seçmekten yoksundular.
  • 1:33 - 1:36
    İkincisi, onların ihtiyaçların anlamak
    ve bunları sağlamak için
  • 1:36 - 1:40
    benim gibi insanlara ihtiyacımız var.
  • 1:40 - 1:44
    Öyle görünüyor ki, kanıtlar
    farklı gösteriyor.
  • 1:44 - 1:48
    Son yıllarda araştırmacılar,
    fakir insanlara nakit para verildiğinde,
  • 1:48 - 1:50
    ortaya neyin çıkacağı
    üzerinde çalışıyorlar.
  • 1:50 - 1:53
    Çok sayıda çalışma, ülke çapında,
  • 1:53 - 1:56
    insanların kendi yaşamlarını
    iyileştirmek için nakit para
  • 1:56 - 1:58
    transferini kullandıklarını gösteriyor.
  • 1:58 - 2:01
    Uruguay'da hamile kadınlar
    en iyi yiyecekleri almak
  • 2:01 - 2:03
    ve daha sağlıklı bebekler
    doğurmak istiyorlar.
  • 2:03 - 2:06
    Sri Lanka erkekleri iş hayatları
    süresince yatırım yapıyor.
  • 2:06 - 2:09
    Kenya'daki çalışmalarımızı
    inceleyen araştırmacılar,
  • 2:09 - 2:12
    insanların hayvancılıktan ev dekorasyonu
    ekipmanlarına kadar
  • 2:12 - 2:16
    çeşitli varlıklara yatırımlar
    yaptıklarını buldular
  • 2:16 - 2:19
    ve para gönderildikten bir yıl sonra
  • 2:19 - 2:20
    ticaret ve tarımdaki
  • 2:20 - 2:24
    gelir artışını gördüler.
  • 2:25 - 2:27
    Çalışmaların hiçbirinde bu insanların
  • 2:27 - 2:30
    daha fazla içki ya da sigara içmek
    veya az çalışmak için
  • 2:30 - 2:32
    para harcamadıkları görüldü.
  • 2:32 - 2:35
    Aslında, onlar fazlasıyla çalışıyorlar.
  • 2:36 - 2:39
    Şimdi, gerekli materyallere sahipler.
  • 2:39 - 2:42
    Vietnam'da, ihtiyar alıcılar
  • 2:42 - 2:47
    tabutların parasını ödemek için
    nakit para transferini kullanırlar.
  • 2:47 - 2:51
    Maslow'un yanlış düşünüp
    düşünmediğini merak eden birisi olarak,
  • 2:51 - 2:55
    bu manevi ihtiyaca dair seçimi
  • 2:55 - 2:58
    çok alçakgönüllü bulurum.
  • 2:58 - 3:00
    Bilmiyorum, eğer yiyecek alma
    fırsatımız varsa
  • 3:00 - 3:03
    ya da ekipman veya tabut,
  • 3:03 - 3:06
    hangi mesele üzerinde dururuz.
  • 3:06 - 3:09
    Kaynaklarımızı fakirler adına
  • 3:09 - 3:11
    kullanmakta ne kadar iyiyiz?
  • 3:11 - 3:14
    Maliyet değerinde miyiz?
  • 3:14 - 3:15
    Yine, insanlara bizim seçtiğimiz
  • 3:15 - 3:18
    bir şeyler verince ne oluyor
  • 3:18 - 3:21
    diye gözlemsel bulgulara bakabiliriz.
  • 3:21 - 3:24
    Hindistan'da çok çarpıcı
    bir çalışmaya bakılmış,
  • 3:24 - 3:27
    çalışmada aşırı fakir olarak adlandırılan
    kişilere çiftlik hayvanı verilmiş
  • 3:27 - 3:31
    ve görülmüş ki, alıcıların %30'u
  • 3:31 - 3:35
    geriye dönüp nakit için verilen
  • 3:35 - 3:39
    hayvanlarını satmışlar.
  • 3:39 - 3:40
    Asıl ironi ise,
  • 3:40 - 3:43
    bu programın her kişiye
  • 3:43 - 3:45
    100 dolar değerinde yardım etmek için
  • 3:45 - 3:50
    bir başka 99 dolar harcamış olması.
  • 3:50 - 3:53
    Peki, yardım ajanslarından veya
    herhangi birimizden
  • 3:53 - 3:58
    gelen parayı teknolojiyi kullanarak
    koymaktansa,
  • 3:58 - 4:02
    doğrudan fakir insanın eline koysak?
  • 4:02 - 4:04
    Günümüzde, 4 Kenyalıdan 3ü mobil para
    kullanıyor,
  • 4:04 - 4:07
    mobil para temelde herhangi bir telefonda
  • 4:07 - 4:09
    çalışan bir banka hesabı.
  • 4:09 - 4:12
    Gönderici yüzde 1,6 harç ödeyerek
  • 4:12 - 4:14
    ve tek bir tuşa basarak,
  • 4:14 - 4:17
    parayı doğrudan alıcının hesabına
  • 4:17 - 4:20
    aracı olmadan yollayabilir.
  • 4:20 - 4:23
    Kendi hayatlarımızdaki endüstriyi
  • 4:23 - 4:25
    bozan teknoloji gibi,
  • 4:25 - 4:27
    fakir ülkelerdeki ödeme teknolojileri de
  • 4:27 - 4:30
    yardım etmeyi bozabilir.
  • 4:30 - 4:33
    O kadar hızlı yayılıyor ki,
  • 4:33 - 4:35
    dünyadaki milyarlarca fakire ulaşılmasını
  • 4:35 - 4:38
    hayal etmek mümkün.
  • 4:38 - 4:40
    İşte bu bizim GiveDirectly'de yapmaya
    başladığımız şey.
  • 4:40 - 4:42
    Fakir insanlara para transferi
  • 4:42 - 4:45
    sağlayan ilk organizasyonuz.
  • 4:45 - 4:50
    Kırsal Kenya ve Uganda genelinde
    35.000 kişiye,
  • 4:50 - 4:51
    aile başına tek seferlik
  • 4:51 - 4:54
    1.000 dolar
  • 4:54 - 4:57
    para yolladık.
  • 4:57 - 4:59
    Şimdiye dek, dünyanın bu tarafında
  • 4:59 - 5:02
    en fakir köylerdeki en fakir
    insanlara baktık.
  • 5:02 - 5:04
    Çamur ve samandan yapılmış
  • 5:04 - 5:05
    evlerde yaşıyorlar,
  • 5:05 - 5:08
    çimento ve demirden değil.
  • 5:08 - 5:10
    Hadi diyelim ki bu sizin aileniz.
  • 5:10 - 5:12
    Android bir telefonla kapınıza geliyoruz.
  • 5:12 - 5:15
    Adınızı alıp sizin ve barakanızın
  • 5:15 - 5:16
    fotoğrafını çekiyoruz
  • 5:16 - 5:18
    ve GPS koordinatlarını alıyoruz.
  • 5:18 - 5:21
    O gece, tüm veriyi buluta yolluyoruz
  • 5:21 - 5:23
    ve her parça bağımsız bir ekip tarafından
  • 5:23 - 5:25
    uydu görüntüleri kullanılarak
  • 5:25 - 5:28
    kontrol ediliyor.
  • 5:28 - 5:30
    Sonra geri geliyoruz,
  • 5:30 - 5:32
    eğer bir telefonunuz yoksa,
  • 5:32 - 5:35
    size basit bir telefon satıyoruz
  • 5:35 - 5:37
    ve birkaç hafta sonra
  • 5:37 - 5:39
    ona para yolluyoruz.
  • 5:39 - 5:41
    Beş yıl önce bunu yapmak
  • 5:41 - 5:42
    imkânsız görülebilirdi.
  • 5:42 - 5:45
    Şu an yolsuzluk olmadan
  • 5:45 - 5:47
    verimli bir şekilde yapabiliyoruz.
  • 5:47 - 5:50
    Fakirlere verdiğimiz daha çok paranın
  • 5:50 - 5:53
    işe yaradığının daha çok kanıtı oldukça
  • 5:53 - 5:56
    onlara verdiğimiz başka her şeyi
  • 5:56 - 5:58
    daha çok ele almalıyız.
  • 5:58 - 6:02
    Günümüzde, yardımın arkasındaki mantık
  • 6:02 - 6:05
    en azından iyi bir şey yapıyoruz.
  • 6:05 - 6:06
    Kendi bariyerimiz olarak
  • 6:06 - 6:09
    buna memnun olunca,
  • 6:09 - 6:11
    kendi kendimize yardım etmek
  • 6:11 - 6:14
    hiç etmemekten daha iyidir deriz.
  • 6:14 - 6:17
    Aklımızda çakan inovatif fikirlemizde,
  • 6:17 - 6:21
    rapor yazmada,
  • 6:21 - 6:23
    uçak biletleri ve SUV'lerde
  • 6:23 - 6:27
    verimsiz yatırım yapma eğiliminde oluruz.
  • 6:27 - 6:29
    Peki ya mantık, doğrudan verilen
  • 6:29 - 6:34
    nakitten daha iyisini
    yapacak mıyız olsaydı?
  • 6:34 - 6:36
    Organizasyonlar, fakirler için
  • 6:36 - 6:39
    onların kendileri için yaptıklarından
    daha çok şey yaptıklarını
  • 6:39 - 6:41
    kanıtlamak zorunda kalırlardı.
  • 6:41 - 6:44
    Tabii ki, nakit vermek halk için
    hastalıkların kökünü kurutmaz
  • 6:44 - 6:49
    veya sağlam kurumlar kurmaz,
  • 6:49 - 6:52
    ama kendi başına ailelerin
    hayatını iyileştirmek için
  • 6:52 - 6:54
    nasıl yapmamız gerektiği konusunda
  • 6:54 - 6:56
    yüksek bir çizgi koyabilir.
  • 6:57 - 6:59
    Yardıma inanıyorum.
  • 6:59 - 7:02
    İnanıyorum ki, çoğu yardım uçaktan dışarı
  • 7:02 - 7:04
    para atmaktan daha iyidir.
  • 7:04 - 7:06
    Ayrıca kesinlikle eminim ki,
  • 7:06 - 7:09
    bugün birçok yardım
  • 7:09 - 7:12
    fakirlere doğrudan verilmesinden
    daha iyi olmayacak.
  • 7:12 - 7:16
    Umuyorum ki, bir gün bu olacak.
  • 7:16 - 7:18
    Teşekkür ederim.
  • 7:18 - 7:22
    (Alkışlar)
Title:
Farklı bir şekilde bağış yapmalı mısınız?
Speaker:
Joy Sun
Description:

Teknoloji, dünyadaki en fakir insanlara doğrudan nakit para ulaştırmamıza müsaade ediyor. Bunu yapmalı mıyız? Düşünmeye sevk eden bu konuşmada, emektar yardım gönüllüsü Joy Sun, fakir insanlara yardım için keşfettiği iki yolu anlatıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:35

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.