-
8-BITS FILOSOFIE
-
♪ (muziek) ♪
-
Is verandering alleen maar een illusie?
-
In de 5e eeuw voor Christus
-
stelde de Griekse filosoof Parmenides
-
dat het universum niet was gemaakt van vele verschillende onderdelen,
-
maar dat het een ondeelbare substantie is:
-
Een eeuwig 'nu' dat alle tijd
-
en alle dingen omvat.
-
En als het universum één is,
-
is alle verandering onmogelijk.
-
Want het idee van verandering houdt in
-
dat iets van de ene fase
-
naar een andere fase overgaat,
-
Maar volgens Parminedes
-
verschijnen alle fases gelijktijdig--
-
verandering is dus onmogelijk.
-
Na forse kritiek
-
van zijn tijdsgenoten schoot Parminedes's leerling,
-
Zeno van Elea, hem te hulp
-
door een serie paradoxen te creëren met als doel
-
aan te tonen dat tijd en verandering
-
feitelijk absolute onzin zijn.
-
♪ (Excite Bike (Nintendo) thema) ♪
-
Bedenk de situatie dat een motorrijder
-
racet tegen een voetganger.
-
Laten we aannemen dat de voetganger
-
50 meter voorsprong krijgt.
-
Als de motorrijder
-
het 50-meter punt heeft bereikt, is de man
-
al weer een stukje verder gelopen.
-
En als de motorrijder ook dat stukje overbrugt
-
is de man alweer
-
een stukje verder.
-
Als er oneindig aantal
-
meetbare afstanden is
-
tussen twee willekeurige punten,
zal de man altijd
-
voor de motorrijder uit blijven lopen.
-
Dit zal dan oneindig doorgaan,
-
en de motorrijder zal de voetganger
nooit inhalen.
-
Maar dit is absurd!
-
Want onze waarneming vertelt ons dat
-
de motorrijder de man snel zal inhalen.
-
Daarom vertel Zeno's paradox ons
-
dat onze waarneming gebrekkig is
-
en verandering in afstand absurd.
-
♪ (muziek) ♪
-
In een andere paradox praat Zeno
-
over een pijl die op een doel wordt geschoten.
-
Als die pijl er een seconde over doet om
-
20 meter te overbruggen, duurt het halve tel
-
om de helft daarvan te overbruggen.
-
Een kwart seconde voor
-
de helft daarvan enzovoorts.
-
Als dit proces doorgaat bereiken we
-
uiteindelijk een tijdsspanne in welke
-
de pijl een ruimte bezet in volledige rust.
-
Laten we deze tijdsspanne
-
'een moment' noemen.
-
Als het pad van de pijl de som is
-
van deze bevroren momenten,
-
hoe kan de pijl dan ooit doel treffen?
-
En zo geredeneerd is beweging dus onzinnig.
-
Zeno's paradoxen hebben studenten,
-
filosofen en wiskundigen uitgedaagd gedurende
-
meer dan 2.500 jaar.
-
Op zijn minst dwingen ze ons
-
voortdurend onze redeneringen
-
over de aard van ruimte en tijd te heroverwegen.
-
♪ (muziek) ♪