Return to Video

Het echte verhaal achter Archimedes' "Eureka!" | Armand D'Angour

  • 0:11 - 0:14
    Als je aan het eurekamoment
    van Archimedes denkt,
  • 0:14 - 0:16
    denk je waarschijnlijk hieraan.
  • 0:16 - 0:20
    Misschien ging het echter meer zo.
  • 0:20 - 0:26
    In de derde eeuw voor Christus koos Hiëro,
    koning van de Siciliaanse stad Syracuse,
  • 0:26 - 0:31
    Archimedes voor de begeleiding
    van een bouwproject van ongekende schaal.
  • 0:31 - 0:33
    Hiëro gaf de opdracht voor een zeilschip
  • 0:33 - 0:37
    dat 50 keer groter was
    dan standaard oorlogsschepen uit die tijd.
  • 0:37 - 0:40
    Het zou de Syracusia heten,
    naar zijn stad.
  • 0:40 - 0:43
    Hiëro wilde het grootste schip
    aller tijden bouwen,
  • 0:43 - 0:45
    dat bedoeld was als cadeau
  • 0:45 - 0:48
    voor de heerser van Egypte, Ptolemaeus.
  • 0:48 - 0:52
    Maar zou een boot zo groot als een paleis
    ooit kunnen blijven drijven?
  • 0:52 - 0:55
    In de tijd van Archimedes
    had nog nooit iemand zoiets geprobeerd.
  • 0:55 - 0:59
    Het was alsof je vroeg
    of een berg kan vliegen.
  • 0:59 - 1:02
    Voor koning Hiëro
    hing er veel van die vraag af.
  • 1:02 - 1:04
    Honderden arbeiders
    zouden jarenlang zwoegen
  • 1:04 - 1:06
    om de Syracusia te bouwen
  • 1:06 - 1:10
    van dennen- en sparrenhout
    van de vulkaan Etna,
  • 1:10 - 1:12
    touwen van hennep uit Spanje
  • 1:12 - 1:14
    en pek uit Frankrijk.
  • 1:14 - 1:17
    Het bovenste dek, waarop
    acht wachttorens zouden staan,
  • 1:17 - 1:20
    zou niet ondersteund worden door zuilen,
  • 1:20 - 1:25
    maar door enorme houten beelden van Atlas
    met de wereld op zijn schouders.
  • 1:25 - 1:27
    Op de boeg van het schip
  • 1:27 - 1:33
    zou een reusachtige katapult komen
    die stenen van 80 kilogram kon afvuren.
  • 1:33 - 1:35
    Voor de passagiers
  • 1:35 - 1:38
    zou het schip een promenade krijgen
    met bloemen erlangs,
  • 1:38 - 1:43
    een beschut zwembad en badhuis
    met verwarmd water,
  • 1:43 - 1:46
    een bibliotheek vol boeken
    en standbeelden,
  • 1:46 - 1:49
    een tempel voor de godin Aphrodite
  • 1:49 - 1:50
    en een gymnasium.
  • 1:52 - 1:55
    Om het nog moeilijker te maken
    voor Archimedes,
  • 1:55 - 1:59
    was Hiëro van plan het schip vol te laden:
  • 1:59 - 2:01
    400 ton graan,
  • 2:01 - 2:03
    10.000 potten ingelegde vis,
  • 2:03 - 2:06
    74 ton drinkwater
  • 2:06 - 2:09
    en 600 ton wol.
  • 2:09 - 2:13
    Er zouden ruim 1000 mensen aan boord zijn,
  • 2:13 - 2:16
    inclusief 600 soldaten,
  • 2:16 - 2:20
    en er was plaats voor 20 paarden
    in aparte stallen.
  • 2:20 - 2:21
    Wat als je zoiets groots bouwt,
  • 2:21 - 2:25
    en het zinkt tijdens de eerste reis?
  • 2:25 - 2:29
    Laten we zeggen dat mislukking
    geen aangename optie was voor Archimedes.
  • 2:29 - 2:32
    Dus hij pakte het probleem aan:
    zou het schip zinken?
  • 2:32 - 2:35
    Misschien zat hij op een dag
    in het badhuis
  • 2:35 - 2:38
    en vroeg hij zich af
    hoe een zware badkuip kon drijven
  • 2:38 - 2:40
    toen hij inspiratie kreeg.
  • 2:40 - 2:43
    Een voorwerp dat gedeeltelijk
    onder water ligt
  • 2:43 - 2:45
    wordt drijvend gehouden door een kracht
  • 2:45 - 2:50
    gelijk aan het gewicht van de vloeistof
    die het voorwerp verplaatst.
  • 2:50 - 2:51
    Met andere woorden:
  • 2:51 - 2:56
    als een Syracusia van 2000 ton
    precies 2000 ton water zou verplaatsen,
  • 2:56 - 2:58
    zou ze maar net blijven drijven.
  • 2:58 - 3:02
    Als ze 4000 ton water verplaatste,
    zou ze zonder problemen drijven.
  • 3:02 - 3:06
    Verplaatste ze echter maar 1000 ton water,
  • 3:06 - 3:10
    nouja, dan zou Hiëro
    niet zo tevreden zijn.
  • 3:10 - 3:12
    Dit is de wet van opwaartse kracht,
  • 3:12 - 3:16
    en ingenieurs noemen het nog steeds
    de Wet van Archimedes.
  • 3:16 - 3:18
    Deze wet verklaart
    waarom een stalen supertanker
  • 3:18 - 3:21
    net zo makkelijk drijft
    als een houten roeiboot
  • 3:21 - 3:22
    of een badkuip.
  • 3:22 - 3:26
    Als het gewicht van het water
    dat het schip onder de kiel verplaatst
  • 3:26 - 3:28
    gelijk is aan het gewicht van het schip,
  • 3:28 - 3:32
    zal alles boven de kiel
    boven de waterlijn blijven drijven.
  • 3:32 - 3:36
    Dit lijkt veel op een ander verhaal
    met Archimedes en een badkuip,
  • 3:36 - 3:40
    en dat zou kunnen komen
    omdat het eigenlijk hetzelfde verhaal is,
  • 3:40 - 3:42
    verdraaid door de grillen
    van de geschiedenis.
  • 3:42 - 3:45
    Het klassieke verhaal
    van Archimedes' "Eureka!",
  • 3:45 - 3:47
    waarna hij naakt door de straten rende,
  • 3:47 - 3:50
    draait om een kroon,
    'corona' in het Latijn.
  • 3:50 - 3:57
    De kern van het verhaal over de Syracusia
    is een kiel, 'korone' in het Grieks.
  • 3:57 - 3:59
    Kunnen die twee
    door elkaar zijn gehaald?
  • 3:59 - 4:00
    We zullen het misschien nooit weten.
  • 4:00 - 4:03
    Op de dag dat de Syracusia
    aankwam in Egypte
  • 4:03 - 4:05
    tijdens haar eerste en enige reis,
  • 4:05 - 4:07
    kunnen we ons slechts indenken
  • 4:07 - 4:10
    hoe de inwoners van Alexandrië
    toestroomden in de haven
  • 4:10 - 4:14
    om zich te verbazen over de aankomst
    van dit majestueuze drijvende kasteel.
  • 4:14 - 4:19
    Dit buitengewone schip
    was de Titanic van de Oudheid,
  • 4:19 - 4:21
    maar dan zonder het zinken,
  • 4:21 - 4:24
    dankzij onze vriend Archimedes.
Title:
Het echte verhaal achter Archimedes' "Eureka!" | Armand D'Angour
Speaker:
Armand D'Angour
Description:

Bekijk de volledige les: http://ed.ted.com/lessons/the-real-story-behind-archimedes-eureka-armand-d-angour

Als je denkt aan het eurekamoment van Archimedes, dan denk je waarschijnlijk aan een man in een badkuip. Er blijkt echter veel meer achter te zitten. Arman D'Angour vertelt hoe Archimedes' grootste opdracht -- een enorm drijvend paleis besteld door een koning -- hem hielp om eureka te vinden.

Les door Armand D'Angour, animatie door Zedem Media.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:42

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions