Η πραγματική ιστορία του «Εύρηκα!» του Αρχιμήδη - Αρμάν Ντ' Ακγκούρ

Δείτε το πλήρες μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/the-real-story-behind-archimedes-eureka-armand-d-angour

Όταν σκέφτεστε τη στιγμή « Εύρηκα» του Αρχιμήδη, πιθανόν να σκέφτεστε έναν άνθρωπο στη μπανιέρα, σωστά; Όπως φαίνεται, η ιστορία περιλαμβάνει πολύ περισσότερα. Ο Αρμάν Ντ' Αγκούρ διηγείται την ιστορία του μεγαλύτερου έργου που ανέλαβε ο Αρχιμήδης - ένα τεράστιο πλωτό παλάτι, παραγγελία ενός βασιλιά - που τον βοήθησε να βρει το «Εύρηκα».

Μάθημα από τον Αρμαν Ντ΄Ανγκούρ, κινούμενη απεικόνιση από Ζέντεμ Μίντια.

Όταν σκέφτεστε το «Εύρηκα!» του Αρχιμήδη,

πιθανότατα σκέφτεστε αυτό εδώ.

Αποδεικνύεται ότι μάλλον ήταν κάτι τέτοιο.

Τον τρίτο π.Χ αιώνα, ο Ιέρων, βασιλιάς
της Σικελικής πόλης των Συρακουσών,

επέλεξε τον Αρχιμήδη

να επιβλέψει ένα σχέδιο μηχανικής
μοναδικό στο είδος του.

Ο Ιέρων παρήγγειλε ένα πλεούμενο

50 φορές μεγαλύτερο από ένα σύνηθες
αρχαίο πολεμικό πλοίο,

που ονομάστηκε «Συρακουσία»
προς τιμή της πόλης του.

Ο Ιέρων ήθελε να κατασκευάσει
το μεγαλύτερο πλοίο που υπήρξε ποτέ,

το οποίο θα δινόταν ως δώρο
στον ηγεμόνα της Αιγύπτου, τον Πτολεμαίο.

Ήταν όμως δυνατό να επιπλέει
ένα πλοίο στο μέγεθος παλατιού;

Τον καιρό του Αρχιμήδη, κανείς
δεν είχε επιχειρήσει κάτι παρόμοιο.

Ήταν σαν να ρωτούσες:
«Μπορεί ένα βουνό να πετάξει;»

Ο βασιλιάς Ιέρων προβληματίστηκε πολύ
στο ερώτημα αυτό.

Εκατοντάδες εργάτες θα δούλευαν για χρόνια
για την κατασκευή του «Συρακουσία»

από δοκούς πεύκου και έλατου
από το όρος Αίτνα,

σχοινιά από κάνναβη της Ισπανίας,

και πίσσα από τη Γαλλία.

Το πάνω κατάστρωμα, στο οποίο
θα υπήρχαν οκτώ πύργοι,

δε θα στηρίζονταν με κολώνες,

αλλά με τεράστιες αναπαραστάσεις
του Άτλαντα

που κρατά τον κόσμο στους ώμους του.

Στην πλώρη του πλοίου,

ένας τεράστιος καταπέλτης θα εκτόξευε
πέτρινα βλήματα βάρους 82 κιλών.

Για τη διασκέδαση των επιβατών,

στο πλοίο θα υπήρχε ένας ανθόσπαρτος
διάδρομος για βόλτα,

μια στεγασμένη πισίνα,

και λουτρό με ζεστό νερό,

μια βιβλιοθήκη γεμάτη με βιβλία
και αγάλματα,

ένας ναός αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη,

και ένα γυμναστήριο.

Αυτό που έκανε δυσκολότερο το πράγμα
για τον Αρχιμήδη,

ήταν ότι ο Ιέρων σκόπευε
να φορτώσει πλήρως το πλοίο:

με 400 τόνους σπόρων,

10.000 βάζα με παστά ψάρια,

74 τόνους πόσιμου νερού,

και 600 τόνους μαλλί.

Θα μετέφερε πάνω από 1.000 επιβάτες,

μαζί με τους 600 στρατιώτες.

Θα φιλοξενούσε, ακόμη,
20 άλογα σε ξεχωριστούς στάβλους.

Να φτιάξει κανείς κάτι τόσο γιγαντιαίο,

μόνο για να βυθιστεί
στο παρθενικό του ταξίδι;

Ας υποθέσουμε ότι η αποτυχία

δε θα ήταν μια ευχάριστη επιλογή
για τον Αρχιμήδη.

Έθεσε λοιπόν το πρόβλημα: θα βυθιστεί;

Πιθανόν να ήταν στο λουτρό κάποια μέρα,

διερωτώμενος πώς μια βαριά μπανιέρα
μπορεί να επιπλέει,

όταν του ήλθε η έμπνευση.

Ένα αντικείμενο μερικώς βυθισμένο σε υγρό
μπορεί να επιπλεύσει από δύναμη

ίση με το βάρος του υγρού
που εκτοπίζεται από το αντικείμενο.

Με άλλα λόγια, αν η «Συρακούσια»
με βάρος 2.000 τόνων,

εκτόπιζε ακριβώς 2.000 τόνους νερό,
τότε θα επέπλεε οριακά.

Αν εκτόπιζε 4.000 τόνους νερό,
θα επέπλεε χωρίς κανένα πρόβλημα.

Αν βέβαια εκτόπιζε μόνο 1.000 τόνους νερό,

ε, τότε ο Ιέρων δε θα ήταν ευχαριστημένος.

Αυτός είναι ο νόμος της άνωσης

και οι μηχανικοί ακόμη τον αποκαλούν
η «Αρχή του Αρχιμήδη».

Εξηγεί γιατί ένα ατσάλινο δεξαμενόπλοιο

μπορεί να επιπλέει το ίδιο εύκολα
όσο μια ξύλινη βάρκα ή μια μπανιέρα.

Αν το βάρος του νερού που εκτοπίζεται
από το πλοίο κάτω από την καρίνα,

είναι ίσο με το βάρος του πλοίου,

οτιδήποτε βρίσκεται πάνω από την καρίνα

θα επιπλέει πάνω από την επιφάνεια
της γραμμής του νερού.

Ακούγεται σαν μια άλλη ιστορία
με τον Αρχιμήδη και την μπανιέρα

και μάλλον είναι,
γιατί πρόκειται για το ίδιο γεγονός,

που διαστρεβλώθηκε
από τα καπρίτσια της Ιστορίας.

Η κλασσική ιστορία του Αρχιμήδη
να φωνάζει «Εύρηκα!»

και μετά να τρέχει γυμνός στους δρόμους,

επικεντρώνεται γύρω από ένα στέμμα
ή κορώνα στα Λατινικά.

Στον πυρήνα της ιστορίας της Συρακουσίας
υπάρχει μια καρίνα ή κορώνα στα Ελληνικά.

Είναι πιθανόν να έχει γίνει παρανόηση;

Μάλλον δε θα μάθουμε ποτέ.

Την ημέρα που η «Συρακουσία»
έφτασε στην Αίγυπτο,

στο πρώτο και μοναδικό της ταξίδι,

μπορούμε να φανταστούμε το συνωστισμό
του πλήθους στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας

για να θαυμάσει την άφιξη
του μεγαλόπρεπου, πλεούμενου κάστρου.

Αυτό το ξεχωριστό πλοίο
ήταν ο Τιτανικός του αρχαίου κόσμου,

αλλά χωρίς να βυθιστεί,
χάρη στο φίλο μας, τον Αρχιμήδη.