Return to Video

Kuyruklu yıldızlar Dünya'daki yaşamın kaynağı olabilir mi? - Justin Dowd

  • 0:07 - 0:11
    İnsanlar binlerce yıldır yolları Dünya'dan
    görülebilir bir uzaklığa düşen
  • 0:11 - 0:13
    kuyruklu yıldızları gözlemlemişlerdir.
  • 0:13 - 0:15
    Tarihsel kayıtlara bakılırsa,
  • 0:15 - 0:18
    bir anda beliren ve kısa sürede kaybolan
  • 0:18 - 0:20
    bu gizemli ışıklar,
  • 0:20 - 0:23
    savaşın ve kıtlığın ya da
    tanrıların gazabının
  • 0:23 - 0:24
    kötü işaretleri olarak düşünülmüştür.
  • 0:24 - 0:28
    Ancak yakın zamanda yapılan araştırmalar,
    kuyruklu yıldızların, bu efsanelerde
  • 0:28 - 0:30
    söylenenden çok daha derin biçimde
  • 0:30 - 0:34
    insanlıkla ve Dünya'daki varlığımızla
    bağlantılı olabileceğini açığa çıkardı.
  • 0:34 - 0:38
    Güneş Sistemi'ni düşündüğünüzde,
    Güneş'in etrafında dönen muhtemelen dokuz,
  • 0:38 - 0:41
    pardon sekiz gezegen düşünüyorsunuz.
  • 0:41 - 0:44
    Ancak Neptün'ün ötesinde,
    Güneş'in ısısından çok uzakta
  • 0:44 - 0:48
    boyutları bilyelerden küçük gezegenlere
    kadar değişen buzul yığınlarından oluşmuş
  • 0:48 - 0:50
    seyrek bir halka bulunur.
  • 0:50 - 0:54
    Bundan binlerce kez daha uzakta,
    Güneş Sisteminin en uzak uçlarında ise
  • 0:54 - 0:58
    küçük parçalardan ve gazlardan oluşan
    küresel bir bulut bulunur.
  • 0:58 - 1:02
    Bu antik yıldız tozu kümelerinin çoğu
    Güneş Sisteminin 4,6 milyar yıl önceki
  • 1:02 - 1:05
    oluşum zamanlarından kalma olup
  • 1:05 - 1:09
    en uzaktakilerden bazılarının komşu bir
    sistemden gelme olasılıkları bile vardır.
  • 1:09 - 1:12
    Ancak bazen geçtikleri gezegenlerin
    veya yıldızların kütleçekimi
  • 1:12 - 1:14
    onları Güneş'imize doğru çekerek
  • 1:14 - 1:18
    milyonlarca yıl sürebilecek
    bir yolculuğu başlatır.
  • 1:18 - 1:21
    Donmuş nesne Güneş Sistemi'nin
    içerilerinde ilerledikçe,
  • 1:21 - 1:24
    Güneş uzak bir kıvılcımdan
    bir cehenneme dönüşerek
  • 1:24 - 1:28
    milyarlarca yıl sonra ilk kez
    buzun erimesine yol açar.
  • 1:28 - 1:30
    Gaz ve buhar, uzaya toz yayarak
  • 1:30 - 1:33
    koma adı verilen parlak bir
    çevreleyici bulut oluşturur.
  • 1:33 - 1:36
    Koma, Güneş'ten bile büyük
    boyutlara ulaşabilir.
  • 1:36 - 1:39
    Güneş rüzgarı olarak bilinen
    yoğun yüksek enerjili parçacık akımı
  • 1:39 - 1:42
    Güneş'ten sürekli yayımlanırken,
    kuyruklu yıldızın çekirdeğinden de
  • 1:42 - 1:45
    parçacık sürükleyerek,
    milyonlarca mil uzunluğunda
  • 1:45 - 1:49
    döküntü kuyrukları
    oluşmasına neden olur.
  • 1:49 - 1:53
    Kuyruktaki buz, gaz ve toz
    ışığı yansıtarak ışıl ışıl parlar.
  • 1:53 - 1:56
    Bir kuyruklu yıldız doğmuştur ve
    Güneş Sistemindeki diğer
  • 1:56 - 1:59
    nesnelerle birlikte, Güneş'in
    çevresindeki yörüngesinde dolaşır.
  • 1:59 - 2:02
    Ancak kuyruklu yıldız Güneş
    Sisteminde yolculuk ederken,
  • 2:02 - 2:07
    güneş rüzgarı, molekülleri ayırıp parçalar
    ve farklı bileşikler biçimine sokar.
  • 2:07 - 2:11
    İlk olarak Kanada'nın kuzeyinde dağılan
    bir göktaşı parçasının bıraktığı taşlarda,
  • 2:11 - 2:15
    ardından bir kuyruklu yıldızın kuyruğundan
    uzay aracı tarafından toplanan örneklerde,
  • 2:15 - 2:18
    bilimcilerin bulduğu bazı bileşikler,
  • 2:18 - 2:21
    amino asitler kadar önemliydi.
  • 2:21 - 2:26
    Bunlar, DNA'da kodlanmış olan yönergelere
    göre proteinleri oluşturmak için birleşir
  • 2:26 - 2:29
    ve bakterilerden mavi balinalara kadar,
  • 2:29 - 2:31
    yaşayan tüm hücrelerin
    temel aktif bileşenleridir.
  • 2:31 - 2:35
    Eğer kuyruklu yıldızlar, bu yaşam
    yapıtaşlarının ilk oluştuğu yerlerse,
  • 2:35 - 2:38
    o zaman Dünya'daki yaşamın
    nihai kaynağı demektirler ve
  • 2:38 - 2:41
    belki de ziyaret ettikleri
    başka yerlerdeki yaşamların.
  • 2:41 - 2:45
    Geceleri gökyüzünde görülen hemen her
    yıldızın çevresinde gezegenler olduğunu ve
  • 2:45 - 2:49
    bu yıldızların beşte birinin boyut ve
    sıcaklık bakımından Dünya'ya benzer
  • 2:49 - 2:51
    gezegenleri olduğunu biliyoruz.
  • 2:51 - 2:54
    Eğer Dünya benzeri gezegenler ve DNA'da
    bulunan moleküller anormallik değilse,
  • 2:54 - 2:58
    belki de biz, doğru koşullarda bulunan
    bir gezegenin bir kuyruklu yıldız
  • 2:58 - 3:00
    tarafından organik
    moleküllerle tohumlanmasının
  • 3:00 - 3:02
    olası sonuçlarından sadece biriyiz.
  • 3:02 - 3:04
    Yani bir ölüm işareti değil de,
  • 3:04 - 3:07
    amino asitleri Dünya'ya
    ilk getiren kuyruklu yıldız,
  • 3:07 - 3:09
    yaşamın bir işareti olmuş olabilir.
  • 3:09 - 3:13
    Yıldız tozundan oluşmuş yaratıkların,
    uzak bir gelecekte uzaya dönüp
  • 3:13 - 3:17
    nereden geldiklerine ilişkin gizemi
    bulmaya çalışacaklarının işareti.
Title:
Kuyruklu yıldızlar Dünya'daki yaşamın kaynağı olabilir mi? - Justin Dowd
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/could-comets-be-the-source-of-life-on-earth-justin-dowd

Tarihsel açıdan kuyruklu yıldızlar savaş ve kıtlığın kötü işaretleri olarak düşünülmüş olsa da, günümüz bilimi bu göksel gezginlerin aslında Dünya'daki yaşamın yapıtaşı olan amino asitleri içerdiğini açığa çıkardı. Justin Dowd, bu muhteşem keşfin düşündürdüklerini inceliyor.

Ders: Justin Dowd, animasyon: Justin Dowd.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:38

Turkish subtitles

Revisions