İnsan anatomisinin büyüleyici sanatı

Vanessa Ruiz bizleri insan anatomisinin yüzyıllardır süregelen resimli macerasına çıkarıyor, bu görsel bilime hayat veren resimleri - ve ondan ilham alan çağdaş sanatçıları - bize tanıtıyor. "Anatomi sanatının tıp kitaplarından çok daha ileri gidip bizleri sanat yoluyla en içten şekilde vücutlarımıza bağlama gücü var" diyor.

Bir insan anatomisi hayranı olarak,

vücutlarımızı sonunda dikkat odağı haline
getirdiğimiz için çok heyecanlıyım.

Koruyucu hekimlik, hasta güçlendirme,

öz izleme gibi

bazı uygulamalarla beraber

attığımız her adımı dikkate alıyoruz.

Bu çalışmaların hepsi biz
ve vücudumuz arasında

sağlıklı bir bağ kurabilmek için.

Sağlıklı olmaya bu kadar
odaklanmamıza rağmen,

toplumun anatomik bilgi düzeyi zayıf.

Birçok insan, hayati organların yerlerini

hatta nasıl çalıştıklarını bile bilmiyor.

Bunun nedeni ise, insan anatomisinin zor

ve yoğun zaman gerektiren bir konu olması.

Burada kaçınız anatominin
üstesinden gelebildi?

Vay, güzel --

çoğunuz tıbba ilgili.

Ben de tıpkı sizin gibi, sayısız saatimi
yüzlerce yapıyı ezberlemek için harcadım.

Anatomi öğrencisi görsellerden
yardım almadan bir şey yapamazdı.

Çünkü günün sonunda,

Her bir minik yapıyı hatırlasanız da
hatırlamasanız da,

anatomi çalışmayı ilgi çekici yapan şey
bu tıbbi çizimler.

Çünkü onlara bakarak

aslında kendimizin kılavuzunu
incelemiş oluyoruz.

Peki çalışmayı bitirdiğimizde ne oluyor?

O güzel çizimler bir ders
kitabının arasında

ya da bir uygulamada

terk edilip,

sadece ihtiyaç olduğunda tekrar bakılıyor.

Tıbbi çizimler,

toplumun karşısına sadece bir
muayenehanenin

duvarında çıkıyor.

Modern tıbbın başlangıcından itibaren

tıbbi çizim

ve anatomi

öncelikle tıbbi alanlar içerisinde
var olmuştur.

Ama şimdi müthiş bir şey gerçekleşiyor.

Sanatçılar anatomiyi tıp dünyasının
sınırlarından kurtarıp

toplum içine itiyor.

Son dokuz yıldır bu anatomik
sanattaki artışı

listeleyip halk ile paylaşıyorum --

tıbbi bir çizer olarak benim açımdan.

Bugün sanatçıların anatomiyi nasıl geri
kazandığına geçmeden önce,

geçmişte sanatın anatomiyi nasıl
etkilediğini anlamak önemli.

Şu an, anatomi kendi doğası gereğince
görsele dayalı bir bilim

ve bunu anlayan ilk anatomistler,
Rönesans döneminde yaşamış.

Keşiflerini halka aktarmak için

sanatçılara başvurmuşlar.

Bu hem eğitme hem de eğlendirme çabası

bazı çok ilginç anatomik
çizimlerle sonuçlanmış.

Anatomi, bilim ve sanat arasında

500 yıl boyunca gidip gelmiş.

Sanatçılar, parçalanmış kadavralara

böyle komik şekillerde hayat vermişler.

Bunları bugün ders kitaplarınızda
gördüğünüzü hayal edin.

Büyük oranda ölü,
istemsizce derileri soyulmuş

halleri de gösterilmiş.

Bazen gövdeden ayrılmış uzuvlar
canlı gibi yerleştirilmiş.

Bazı çizimler popüler kültüre bile
atıfta bulunmuş.

Bu Clara,

1700'lerin ortasında, türüne rastlamanın
oldukça zor olduğu bir zamanda,

Avrupa'da dolaşan ünlü bir gergedan.

Bu çizim de dahil,
bugünkü şöhret sponsorluğuna yakındı.

Renklendirmenin ortaya çıkışı

anatomiye onu çekici kılan

yepyeni bir derinlik ve duruluk kattı.

20. yüzyılın başlarına gelindiğindeyse,

tıp çizerlerinin ortaya çıkmasıyla

bilim ve sanat arasındaki denge bozuldu.

Yeni bir anatomi sunumu yarattılar,

-ne canlı, ne de ölü-

sanatsal kültürün bütün
bu hükümlerinden uzak.

Bu şatafatsız kesinliğe odaklanma,

tam da tıp eğitiminin yararınaydı.

Bugün hala öğrenmekte
olduğumuz şeyler bunlar.

Peki tıbbi çizimler

-geçmişte ve günümüzde-

neden hayal gücümüzü esir alıyor?

Doğuştan insan vücudundaki
güzelliğe duyarlıyız.

Tıbbi çizim hâlâ bir sanat.

Hiçbir şey duygusal bir tepkiyi

-zevk yahut iğrenti-

insan vücudundan daha güzel
ortaya koyamaz.

Bugün,

bu duyguya sahip sanatçılar,

anatomiyi tıp dünyasından alıp

en yaratıcı şekillerde ona
sanatla hayat veriyor.

Çağdaş İspanyol sanatçı Fernando Vicente,
buna mükemmel bir örnek.

19. yüzyılda yapılan erkek vücudu
resimlerini

kadın zarafetiyle kaplıyor.

Bu resimlerdeki kadınlar bizlere yüzeysel
anatomilerinin ötesini göstermeyi vaadedip

anatomik sunumda önceleri eksik olan güçlü

kadınsılığı tanıtıyor.

Sanat, insan vücudunun yapımı ve
onarımın da görülebilir.

Bu, patenle kayarken bileği çatlayan
ve çıkan bir kadının

röntgen filmi.

Travmasının bir anısı olan

hasarlı alt bacağının maketini
Montreal merkezli bir mimar olan

Federico Carbajal'a yaptırmıştır.

Şimdi, maketteki kırmızı vidaların
büyütülmüş hallerine bakın.

Bunlar bacağın onarımında kullanılan
gerçek çiviler.

Sanatla yeniden değerlendirilen şey,
tıbbi bir donanım.

Bazen bana nasıl online olarak
sergilediğim ya da galerilerde sunduğum

bir sanatı seçtiğim soruluyor.

Bana göre bu, tekniğin ve anatominin
sınırlarını kendisini tanımak için

zorlayan konseptin dengesi

ve bu da Michael Reedy'nin beni
etkilemiş olmasının sebebi.

Onun ciddi çizimleri sık sık espri
unsurlarıyla buluşmuş.

Mesela, kadının yüzüne bir bakın.

Kırmızı izleri gördünüz mü?

Michael yıkıcı bir cilt hastalığını

kontrolden çıkmış rahatsızlık verici

manik canavarlar olarak ortaya koymuş.

Yansıtılmış figürde ise,

anatominin tamamını yorumlamış

ve onu parıltılarla kaplayıp

şekerleme gibi göstermiş.

Bunu yaparak,

Michael, anatominin hastalık

ve ölümle bağdaştırılmış anatomi
düşüncesini eleştirmiş.

Bir sonraki konsept pek bir anlam
ifade etmeyebilir

ama insan anatomisi artık insanlarla
sınırlı değil.

Çocukken, oyuncaklarınızın

canlı olmasını ister miydiniz?

Jason Freeny oyuncak teşrihleriyle

bu hayali gerçekleştirmiş.

(Kahkahalar)

Bunun birilerinin masum çocukluğuna

dehşet verici bir yaklaşım getirdiği
düşünülebilir

ama Jason teşrihleriyle ilgili diyor ki;

"Korku, çocukların benim işime verdiği
tepkilerden biri değil."

Merak,

büyülenme

ve keşfetme isteği...

Anatomi korkusu öğrenilmiş bir tepkidir.

Bu teşrih politik ve sosyal objelere
kadar genişlemiş.

Noah Scalin'in "Savaş Anatomisi"nde,

insan organlarını göstermek için
açılmış bir tabanca görüyoruz.

Eğer yakından incelerseniz,

beyni olmadığını göreceksiniz.

Bakmaya devam ederseniz,

Noah'ın bağırsağı çok anlamlı olarak

namlunun ucuna koyduğunu da göreceksiniz.

Sıradaki sanatçıyı yıllardır takip ediyor,

toplumu anatomiye karşı
meraklandırmasını izliyorum.

Danny Quirk, çizimlerinde
"Öz teşrih"'i inceleyen

genç bir sanatçı.

Tıbbi çizimin sınırlarını,

çalışmalarına hareketli ışık ve gölgeler
ekleyerek aşıyor.

Bu da insan derisine işlenebilecek,

3 boyutlu bir illüzyon yaratıyor.

Danny, insan derisini gerçekten
yüzülmüş gibi gösteriyor.

Havalı ve dövmeye benzeyen

bu efekt,

tıbbi çizime aktarılabiliyor.

Danny şimdi dünyayı dolaşıyor

ve vücut boyamalarıyla halka
anatomiyi tanıtıyor.

Tıbbi çizim programları
tarafından reddedilmesi

bu yüzden şok edici.

Ama idare ediyor.

Bazı sanatçılarsa,

anatomiyi hem tıp hem sanat
dünyasından ayırıp,

ona sokaklarda yer veriyorlar.

Londra'dan SHOK-1, popüler kültür
ikonlarının dev X-ray'lerini resmediyor.

Çalışmaları, kültürün bir anatomiye nasıl
sahip olabileceğini

ya da kültürün nasıl insan anatomisinin
bir parçası olabileceğini gösteriyor.

Çalışmalarına hayranlık duyabilirsiniz

çünkü röntgen filmlerini,
bırakın sprey boyayla,

elle çizmek bile oldukça zor.

Ama tabi o, elinde kimya derecesi olan

bir sokak sanatçısı.

Nychos, insan ve hayvan vücudu
teşrihlerini,

tüm dünyada duvarlara serpiştirerek
"parçalanmış görünüş" terimini

bambaşka boyutlara taşıyan
Avustralyalı bir sokak sanatçısı.

Dergi ve ağır metalden etkilenen Nychos,

anatomiye benim de çok sevdiğim

dinç ve çekici bir enerji katıyor.

Sokak sanatçıları sanatın halka
ait olduğuna inanırlar.

Bu sokak anatomisi çok büyüleyici

çünkü tıptan çok ayrı bir noktada.

Sizi ona bakmaya zorluyor

ve anatomi algınız nasıl olursa olsun,

güzel,

çirkin,

korkunç

ya da benimki gibi büyüleyici,
sizi onunla yüzleştiriyor.

Bu tepkilerin tümünün meydana çıkması,

anatomiyle bizim aramızdaki yakın ve çokça
değişken ilişkiden kaynaklanıyor.

Bugün burada size gösterdiğim
sanatçıların tümü,

tıbbi çizim sanatları için başvurmuşlar.

Ama onlar için anatomi,

sadece ezberlenmesi gereken bir şey değil,

insan vücudunu hatırı sayılır bir düzeyde
anlayıp, ilgi duyabileceğimiz,

çizgi film,

vücut boyamaları

veya sokak sanatı gibi

kanallarla anlatabilmek için bir temel.

Anatomi sanatının,

tıp kitaplarının sayfalarından
çok daha ileri gidip

toplumda bir merak uyandırmak

ve tıp dünyasında bir hevesi canlandırmak,

nihayetinde kendimizi en içten şekilde
vücutlarımıza bağlamak gibi bir gücü var.

Teşekkürler.

(Alkışlar)