Return to Video

Berberler erkeklerin nasıl sağlıklı kalmasını sağlar

  • 0:03 - 0:04
    Ne görüyorsunuz?
  • 0:06 - 0:09
    Çoğunuz bir berber dükkânı görüyorsunuz,
  • 0:09 - 0:12
    ama ben bir fırsat görüyorum:
  • 0:12 - 0:14
    Sağlık için bir fırsat,
  • 0:14 - 0:17
    sağlıkta eşitlik için bir fırsat.
  • 0:18 - 0:22
    Siyahi insanlar için berber
    dükkânı sadece saçlarını
  • 0:22 - 0:25
    veya sakallarını kestirecekleri
    bir yer değildir.
  • 0:25 - 0:27
    Hayır, bundan daha fazlası.
  • 0:28 - 0:32
    Tarih boyunca, berberler siyahi insanlarca
    sığınacak bir liman gibi görülmüştür.
  • 0:33 - 0:37
    Arkadaşlarımızı görmek, dayanışma kurmak
  • 0:37 - 0:39
    ve teselli olmak için gittiğimiz bir yer.
  • 0:40 - 0:44
    Yorucu işlerin ve bazen aile hayatının
  • 0:44 - 0:47
    stresinden uzaklaşmak için
  • 0:47 - 0:49
    gittiğimiz bir yer.
  • 0:50 - 0:52
    Dışarıdan nasıl göründüğümüzü
  • 0:52 - 0:55
    umursamak zorunda kalmayacağımız bir yer.
  • 0:56 - 1:00
    Kendimizi ne tehdit altında,
    ne de tehditkâr
  • 1:00 - 1:01
    olarak görmediğimiz bir yer.
  • 1:03 - 1:05
    Sadakat ve güven yeri.
  • 1:06 - 1:08
    İşte bu yüzden,
  • 1:09 - 1:12
    korkusuzca kendimiz olabildiğimiz
  • 1:12 - 1:15
    ve sadece konuştuğumuz
    nadir yerlerden biri.
  • 1:17 - 1:20
    Sohbet, dükkân konuşması, görüşme...
  • 1:20 - 1:22
    Siyahi bir berber dükkânının nitelikleri.
  • 1:23 - 1:26
    Çocukken, babamla berbere
    gittiğimizi hatırlayabiliyorum.
  • 1:27 - 1:31
    Her Cumartesi Mike Bey'in
    berberine giderdik.
  • 1:32 - 1:35
    Ve bir saat düzeneği gibi
    her gittiğimizde
  • 1:35 - 1:37
    aynı erkek grubu orada oluyordu,
  • 1:37 - 1:39
    ya sevdikleri berberde bekliyorlar
  • 1:39 - 1:42
    ya da sadece atmosferi soluyorlardı.
  • 1:43 - 1:47
    Her gittiğimizde neşeli bir karşılama
    ile içten bir hoş geldiniz dediklerini
  • 1:47 - 1:49
    hatırlayabiliyorum.
  • 1:50 - 1:53
    Babama "Hey Rev," diye sesleniyorlardı.
  • 1:54 - 1:57
    Yerel bir papazdı ama onlar ünlü
    biriymiş gibi davrandılar.
  • 1:58 - 2:00
    Bana da "Hey genç adam, nasılsın? "
  • 2:00 - 2:02
    diye seslenmişlerdi,
  • 2:02 - 2:04
    kendimi özel hissetmemi sağlıyordu.
  • 2:05 - 2:09
    Konuşulan konuların muazzam
    olduğunu hatırlıyorum.
  • 2:10 - 2:14
    Erkekler politika, spor,
    müzik, dünyadan haberler,
  • 2:15 - 2:19
    ulusal haberler ve mahalli haberler
  • 2:19 - 2:20
    hakkında konuşuyorlardı.
  • 2:21 - 2:23
    Kadınlar hakkında dedikodular ve
  • 2:24 - 2:27
    Amerika'da siyahi adam olmanın
    nasıl olduğu da vardı.
  • 2:29 - 2:31
    Birçok kez sağlık hakkında da
    konuşurlardı.
  • 2:33 - 2:36
    Sağlık hakkındaki konuşmalar
    ayrıntılı ve derindi.
  • 2:37 - 2:41
    Genelde doktorlarının tavsiyelerini
    anlatırlardı.
  • 2:41 - 2:43
    Mesela; diyette tuzun kesilmesi,
  • 2:43 - 2:45
    kızartılmış gıdaları daha az tüketme,
  • 2:45 - 2:48
    sigarayı bırakma
  • 2:48 - 2:49
    ya da stresi azaltma.
  • 2:50 - 2:53
    Stresi azaltabilmenin farklı
    yolları hakkında konuşurlardı;
  • 2:53 - 2:56
    birinin aşk hayatını
    kolaylaştırması gibi ---
  • 2:56 - 3:01
    (Kahkaha)
  • 3:01 - 3:04
    yüksek tansiyonu
    kontrol etmek için tüm yollar.
  • 3:06 - 3:09
    Berberde yüksek tansiyon
    hakkında birçok sohbet edilirdi.
  • 3:10 - 3:15
    Çünkü siyahi erkeklerin neredeyse
    yüzde 40'ında vardı.
  • 3:16 - 3:20
    Yani bu siyahi bir adamın
    ya yüksek tansiyona sahip olduğu
  • 3:20 - 3:22
    ya da sahip olan birini tanıdığı
  • 3:22 - 3:24
    anlamına gelir.
  • 3:26 - 3:29
    Bazen berberde, yüksek tansiyon
  • 3:29 - 3:32
    yeterince dikkate alınmadığında
    ne gibi problemler
  • 3:32 - 3:34
    yaratacağı hakkında konuşuluyordu.
  • 3:35 - 3:39
    "Söylesene, Jimmy'yi duydun mu?
    Felç geçirdi. "
  • 3:42 - 3:46
    "Eddie'yi duydun mu?
    Geçen hafta öldü.
  • 3:46 - 3:48
    Ağır kalp krizi.
  • 3:48 - 3:49
    50 yaşındaydı."
  • 3:51 - 3:55
    Tıbbi aklın ve bilimin yıllardır
    yüksek tansiyonun
  • 3:55 - 3:59
    erken tanı ve uygun tedavi ile
    önlenebileceğini
  • 3:59 - 4:03
    göstermiş olmasına rağmen
  • 4:03 - 4:06
    siyahi erkekler diğer şeylerden daha çok
    yüksek tansiyondan ölüyorlar.
  • 4:07 - 4:11
    Peki neden yüksek tansiyon
    siyahi erkekler için bu kadar ölümcül?
  • 4:12 - 4:16
    Çünkü genellikle siyahi erkeklerdeki
    yüksek tansiyon, düşük bir ağa sahip
  • 4:16 - 4:19
    olan temel sağlık sistemimiz yüzünden
  • 4:19 - 4:23
    ya tedavi edilmemiş
    ya da tedavisi yetersiz kalmıştır.
  • 4:25 - 4:28
    Siyahi erkeklerin, özellikle yüksek
    tansiyonu olanların
  • 4:28 - 4:30
    muhtemel diğerlerinden daha az oranda
  • 4:30 - 4:32
    temel bakım doktoru var.
  • 4:32 - 4:33
    Niçin ama?
  • 4:34 - 4:37
    Siyahi erkeklerin sağlığı üzerine
    yaptığımız ilk araştırmalarda
  • 4:38 - 4:42
    bunun birçok sebebini bulduk.
    Muayenehane korkusu,
  • 4:43 - 4:45
    güvensizlik,
  • 4:45 - 4:47
    saygısızlık
  • 4:47 - 4:49
    ve gereksiz tatsızlık.
  • 4:51 - 4:55
    Muayenehane sadece kendini iyi
    hissetmediğinde gittiğin bir yerdir.
  • 4:56 - 4:59
    Gittiğinde de doktorun
    seni başından savması için
  • 4:59 - 5:02
    saatlerce bekleyebilirsiniz.
  • 5:02 - 5:06
    Beyaz önlük içindeki
    soğukkanlı bir figür tarafından
  • 5:06 - 5:09
    size sadece 10 dakikada verilir
  • 5:09 - 5:12
    ve önem verilmeyen konuşmanızla
    değerlendirme yapılabilir.
  • 5:13 - 5:17
    Bu yüzden bazı erkeklerin
    rahatsız olmak istememesi
  • 5:17 - 5:20
    ve doktora gitme konusunu
    atlaması şaşırtıcı değil,
  • 5:20 - 5:22
    özellikle iyi hissediyorlarsa.
  • 5:23 - 5:25
    Ama bu nokta yanıltıcı oluyor.
  • 5:26 - 5:28
    Yüksek tansiyon sizin en
    hayati organlarınızı
  • 5:28 - 5:32
    harap ederken iyi hissedebilirsiniz.
  • 5:35 - 5:38
    Bu Denny Moe,
  • 5:38 - 5:41
    Harlem'deki Denny Moe's
    Superstar Barbershop'un sahibi.
  • 5:42 - 5:45
    Sekiz yıldır Denny berberim olduğu
    için oldukça şanslıyım.
  • 5:47 - 5:48
    Bir keresinde bana dedi ki,
  • 5:48 - 5:50
    "Hey Doktor, şunu bil,
  • 5:50 - 5:55
    birçok siyahi adam berberlerine
    doktorlarından daha çok güvenir."
  • 5:56 - 5:58
    Benim için ilk başta
  • 5:58 - 5:59
    şaşırtıcıydı
  • 6:00 - 6:02
    ama bunu düşündüğümde çok da değildi.
  • 6:03 - 6:06
    Siyahi erkeklerin benim Denny ile
  • 6:06 - 6:08
    olduğum kadar uzun süre
    berberleri olmuştur;
  • 6:08 - 6:09
    sekiz sene boyunca.
  • 6:10 - 6:14
    Siyahi erkekler her iki haftada bir
    berberlerine giderler.
  • 6:15 - 6:19
    Sadece görünüş ve tarzınızla
    berberinize güvenmiyorsunuz,
  • 6:19 - 6:23
    aynı zamanda sırlarınız ve
    bazen hayatınızla ona güveniyorsunuz.
  • 6:25 - 6:29
    Denny, çoğu berber gibi
    bir ustadan daha çok
  • 6:29 - 6:31
    bir işadamı ve dert ortağı.
  • 6:32 - 6:37
    Bir lider ve topluluğunun refahı için
    ateşli bir savunucu.
  • 6:39 - 6:42
    Denny Moe'nin dükkânına
    ilk kez girdiğimde
  • 6:42 - 6:43
    sadece saç kesmiyordu.
  • 6:44 - 6:48
    Aynı zamanda müşterileri ve
    topluluğuna kulak vermek için
  • 6:48 - 6:52
    bir seçmen kayıt kampanyası
    düzenliyordu.
  • 6:54 - 6:56
    Bu tür bir aktivizmle
  • 6:57 - 7:01
    ve siyahi berberleri tipik olarak
    anlatan toplumsal yatırımla,
  • 7:01 - 7:05
    tabii ki de berberler, toplumdaki
    yüksek tansiyon ve diğer sağlık
  • 7:05 - 7:09
    sorunlarının konuşulması için
    mükemmel bir yer.
  • 7:10 - 7:14
    İlk olarak berberler medikal
    kurumlar değiller,
  • 7:14 - 7:17
    bu yüzden beraberlerinde
    getirdikleri herhangi bir
  • 7:17 - 7:19
    psikolojik yükleri yok.
  • 7:19 - 7:21
    Berberde olduğunuzda,
  • 7:22 - 7:25
    kendi bölgenizdesiniz ve
    geçmişinizi, mücadelenizi
  • 7:25 - 7:27
    ve sağlık risklerinizi paylaşan
  • 7:27 - 7:31
    arkadaşlarınız arasındasınız.
  • 7:31 - 7:35
    İkincisi, berber iletişim, sadakat
  • 7:35 - 7:38
    ve güven yeri olduğundan,
  • 7:38 - 7:41
    sağlık ve özellikle de yüksek tansiyon
    konusunda insanların
  • 7:41 - 7:43
    rahat şekilde sohbet
    edebildiği bir yerdir.
  • 7:44 - 7:46
    Tüm bunlardan sonra,
  • 7:46 - 7:50
    yüksek tansiyon sohbetleri
    büyük bir sohbet unsuruna sahip olur:
  • 7:51 - 7:54
    Stres ve yüksek tansiyon,
  • 7:54 - 7:56
    yemekler ve yüksek tansiyon,
  • 7:56 - 7:59
    ilişkiler ve yüksek tansiyon
  • 7:59 - 8:03
    ve evet, Amerika'da siyahi bir adam olmak
  • 8:03 - 8:04
    ve yüksek tansiyon.
  • 8:06 - 8:09
    Fakat berberde yüksek tansiyonu
    konuşmaktan daha fazlasını
  • 8:09 - 8:10
    yapabilirsiniz.
  • 8:11 - 8:13
    Somut adımlar atabilirsin.
  • 8:14 - 8:19
    Denny Moe'nin dünyasında
    güçlü toplulukları net bir şekilde
  • 8:19 - 8:23
    etkileyen sağlık eşitsizliklerini
    gidermek adına
  • 8:23 - 8:24
    ortak bir şansımız var.
  • 8:25 - 8:29
    Topluluklar için 1960 ve 70'li yıllarda
    yüksek tansiyon taramaları
  • 8:29 - 8:32
    klinik ve hastanelerde genişletildiğinde,
  • 8:32 - 8:35
    Baltimore'daki Dr. Eli Saunders
    ve New Orleans'daki
  • 8:35 - 8:38
    Dr. Keith Ferdinand gibi siyahi doktorlar
  • 8:38 - 8:42
    siyahi mahallelerdeki topluluk
    merkezleri için sağlık teşviklerinin
  • 8:42 - 8:43
    geliştirilmesinde öncüydüler.
  • 8:44 - 8:49
    Bu öncüler, berber ve sağlıkla
    birlikte benim profesyonel kariyerimin
  • 8:49 - 8:51
    önünü açtılar ve
  • 8:51 - 8:54
    Şikago'da bir tıp fakültesine başladım.
  • 8:55 - 8:59
    Bir tıp öğrencisi olarak çalıştığım
    ilk araştırma projesi,
  • 8:59 - 9:01
    siyahi erkeklerin ilgisini çeken
    sağlık müdahalelerinin
  • 9:01 - 9:04
    dizaynına yardımcı olmaktı.
  • 9:05 - 9:08
    Bir düzine, tipik siyahi adam
  • 9:08 - 9:11
    odak grubunu yönlendirdik,
  • 9:11 - 9:13
    çünkü bunu onlar için öğrenmiştik,
  • 9:13 - 9:18
    Sağlıklı olmak, sağlıklı hissetmek kadar
  • 9:18 - 9:20
    sağlıklı olarak da görülmekti.
  • 9:20 - 9:24
    Bu güzel duygu, iyi bir
    görünümle ele ele devam etti.
  • 9:26 - 9:30
    Bu çalışma, Kardeşlik Projesi'nin
    gelişmesine yol açmıştır.
  • 9:30 - 9:33
    Dr. Eric Whitaker tarafından
    kurulan topluluk kliniğinde
  • 9:33 - 9:36
    siyahi adamlar için özel
    sağlık hizmeti sağlanmaktaydı.
  • 9:37 - 9:39
    Bu özel bakım bölümünün tesislerinde
  • 9:39 - 9:42
    tedavi için gelen erkekleri
  • 9:42 - 9:45
    bedava saç tıraşıyla
    ödüllendirmek için
  • 9:45 - 9:47
    bir berber de vardı.
  • 9:47 - 9:51
    Bu, onların nasıl hissettiğinin
    yanı sıra nasıl göründüklerini de
  • 9:51 - 9:53
    önemsediğimizi göstermek içindi.
  • 9:53 - 9:57
    Aynı zamanda, onlar için de
    bizim için de önemliydi.
  • 9:58 - 10:02
    Ama sadece bir tane Kardeşlik
    Projesi varken,
  • 10:02 - 10:05
    sağlık ve saç kesiminin kesiştiği yerde
  • 10:05 - 10:09
    etkili olabilecek
    binlerce siyahi berber var.
  • 10:11 - 10:14
    Bir sonraki durağım Dallas, Teksas'tı.
  • 10:14 - 10:17
    Berberlerin sadece istekli değil,
  • 10:17 - 10:21
    bunun yanında müşterilerinin ve
    topluluklarının sağlığını düzeltmek için
  • 10:21 - 10:27
    gerekli sağlık hizmetlerini sunma
    konusunda tam katılımlarıyla harekete
  • 10:27 - 10:29
    geçecek yeterlilikte olduğunu öğrendik.
  • 10:29 - 10:32
    Siyahi berberlerle inanılmaz
    bir takım oluşturduk.
  • 10:32 - 10:35
    Yüksek tansiyonun nasıl ölçüleceğini,
  • 10:35 - 10:36
    müşterilerine nasıl akıl vereceğini,
  • 10:36 - 10:38
    onları doktora yönlendirmesini
  • 10:38 - 10:40
    ve yüksek tansiyonu yönetmeyi öğrettik.
  • 10:41 - 10:43
    Berberler bunu yapmada
    sadece istekli değil,
  • 10:43 - 10:45
    bu konuda çok iyilerdi de.
  • 10:46 - 10:48
    Üç yıllık bir dönem boyunca,
  • 10:48 - 10:51
    berberler yüzlerce siyahi erkeğin
    ölçülen binlerce
  • 10:51 - 10:56
    tansiyonu sonucunda, yüksek
    tansiyonun tıbbi tedavisi için
  • 10:56 - 10:59
    onları doktorlara gönderdi.
  • 10:59 - 11:02
    Bu berber doktor ilişkisi,
  • 11:02 - 11:07
    hedeflenen tansiyon değerlerine
    ulaşabilme olanağındaki
  • 11:07 - 11:09
    erkek sayısının yüzde 20
    artışı ile sonuçlandı
  • 11:09 - 11:12
    ve de her katılımcının tansiyonu
  • 11:12 - 11:14
    ortalama üç puan azaldı.
  • 11:14 - 11:17
    Eğer Amerika'daki yüksek tansiyonu
    olan her siyahi adamdaki
  • 11:17 - 11:21
    üç puanlık düşüşü buna göre
    tahmin edersek,
  • 11:21 - 11:27
    sadece bir yıl içinde yüksek tansiyon
    sebebiyle meydana gelen
  • 11:27 - 11:29
    800 kalp krizi, 500 felç ve 900 ölümü
  • 11:29 - 11:31
    önlemiş olurduk.
  • 11:33 - 11:37
    Yolculuğumun beni şu anda
    getirdiği New York City'de
  • 11:37 - 11:39
    berberlerle deneyimimiz farklı olmadı.
  • 11:40 - 11:44
    Farklı araştırma görevlilerinden
    oluşan inanılmaz bir takım,
  • 11:44 - 11:47
    toplum sağlığı çalışanları ve
    gönüllülerle birlikte
  • 11:47 - 11:50
    7000'in üzerinde yaşlı
    siyahi erkeğe ulaşmak için
  • 11:50 - 11:53
    200 tane berber ve diğer güvenli
  • 11:53 - 11:56
    topluluk mekânlarıyla ortak olabildik.
  • 11:57 - 11:59
    Hepsine tek tek yüksek tansiyon
    taraması ve danışmanlık
  • 12:00 - 12:01
    teklif ettik.
  • 12:02 - 12:03
    Denny Moe
  • 12:04 - 12:07
    ve sayısı belli olmayan diğer berberler
    ve de toplum liderleri sayesinde,
  • 12:07 - 12:12
    kendi toplumlarında bir fark
    yaratmak için
  • 12:12 - 12:15
    fırsat ve güçlendirme
    vizyonlarını paylaşan,
  • 12:15 - 12:18
    katılımcılarımızın sadece
    küçük tansiyonlarını değil,
  • 12:18 - 12:19
    aynı zamanda diğer sağlık
  • 12:19 - 12:23
    sorunlarını da etkileyebildik.
  • 12:26 - 12:28
    Peki ne görüyorsunuz?
  • 12:30 - 12:31
    Sizin berberiniz ne?
  • 12:34 - 12:37
    Özgün bir problemden etkilenen insanların
  • 12:38 - 12:41
    özgün bir çözüme kavuştuğu
  • 12:41 - 12:43
    yer sizin için neresidir?
  • 12:46 - 12:50
    Orayı bulduğunda fırsatı gör.
  • 12:51 - 12:52
    Teşekkürler.
  • 12:52 - 12:55
    (Alkış)
Title:
Berberler erkeklerin nasıl sağlıklı kalmasını sağlar
Speaker:
Joseph Ravenell
Description:

Berber siyahi erkekler için dürüst konuşma ve güven adına güvenli bir sığınak olabilir -- ve Doktor Joseph Ravenell'in belirttiği gibi, sağlık hakkında sağlam konuların konuşulduğu iyi bir yer. O yerel berberini, istatistiksel olarak siyahi erkeklerin daha çok ve daha ciddi şekilde etkilendiği yüksek tansiyon gibi tıbbi konuların konuşulduğu bir yere döndürdü. Geniş uygulama alanıyla birlikte problemin çözümü için yeni bir yaklaşım olan "Berberin nedir?" sorusunu soruyor. "Sizin için özgün bir sorundan etkilenen insanların özgün bir çözümde buluştuğu yer neresidir?"

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:08

Turkish subtitles

Revisions