Ne görüyorsunuz? Çoğunuz bir berber dükkânı görüyorsunuz, ama ben bir fırsat görüyorum: Sağlık için bir fırsat, sağlıkta eşitlik için bir fırsat. Siyahi insanlar için berber dükkânı sadece saçlarını veya sakallarını kestirecekleri bir yer değildir. Hayır, bundan daha fazlası. Tarih boyunca, berberler siyahi insanlarca sığınacak bir liman gibi görülmüştür. Arkadaşlarımızı görmek, dayanışma kurmak ve teselli olmak için gittiğimiz bir yer. Yorucu işlerin ve bazen aile hayatının stresinden uzaklaşmak için gittiğimiz bir yer. Dışarıdan nasıl göründüğümüzü umursamak zorunda kalmayacağımız bir yer. Kendimizi ne tehdit altında, ne de tehditkâr olarak görmediğimiz bir yer. Sadakat ve güven yeri. İşte bu yüzden, korkusuzca kendimiz olabildiğimiz ve sadece konuştuğumuz nadir yerlerden biri. Sohbet, dükkân konuşması, görüşme... Siyahi bir berber dükkânının nitelikleri. Çocukken, babamla berbere gittiğimizi hatırlayabiliyorum. Her Cumartesi Mike Bey'in berberine giderdik. Ve bir saat düzeneği gibi her gittiğimizde aynı erkek grubu orada oluyordu, ya sevdikleri berberde bekliyorlar ya da sadece atmosferi soluyorlardı. Her gittiğimizde neşeli bir karşılama ile içten bir hoş geldiniz dediklerini hatırlayabiliyorum. Babama "Hey Rev," diye sesleniyorlardı. Yerel bir papazdı ama onlar ünlü biriymiş gibi davrandılar. Bana da "Hey genç adam, nasılsın? " diye seslenmişlerdi, kendimi özel hissetmemi sağlıyordu. Konuşulan konuların muazzam olduğunu hatırlıyorum. Erkekler politika, spor, müzik, dünyadan haberler, ulusal haberler ve mahalli haberler hakkında konuşuyorlardı. Kadınlar hakkında dedikodular ve Amerika'da siyahi adam olmanın nasıl olduğu da vardı. Birçok kez sağlık hakkında da konuşurlardı. Sağlık hakkındaki konuşmalar ayrıntılı ve derindi. Genelde doktorlarının tavsiyelerini anlatırlardı. Mesela; diyette tuzun kesilmesi, kızartılmış gıdaları daha az tüketme, sigarayı bırakma ya da stresi azaltma. Stresi azaltabilmenin farklı yolları hakkında konuşurlardı; birinin aşk hayatını kolaylaştırması gibi --- (Kahkaha) yüksek tansiyonu kontrol etmek için tüm yollar. Berberde yüksek tansiyon hakkında birçok sohbet edilirdi. Çünkü siyahi erkeklerin neredeyse yüzde 40'ında vardı. Yani bu siyahi bir adamın ya yüksek tansiyona sahip olduğu ya da sahip olan birini tanıdığı anlamına gelir. Bazen berberde, yüksek tansiyon yeterince dikkate alınmadığında ne gibi problemler yaratacağı hakkında konuşuluyordu. "Söylesene, Jimmy'yi duydun mu? Felç geçirdi. " "Eddie'yi duydun mu? Geçen hafta öldü. Ağır kalp krizi. 50 yaşındaydı." Tıbbi aklın ve bilimin yıllardır yüksek tansiyonun erken tanı ve uygun tedavi ile önlenebileceğini göstermiş olmasına rağmen siyahi erkekler diğer şeylerden daha çok yüksek tansiyondan ölüyorlar. Peki neden yüksek tansiyon siyahi erkekler için bu kadar ölümcül? Çünkü genellikle siyahi erkeklerdeki yüksek tansiyon, düşük bir ağa sahip olan temel sağlık sistemimiz yüzünden ya tedavi edilmemiş ya da tedavisi yetersiz kalmıştır. Siyahi erkeklerin, özellikle yüksek tansiyonu olanların muhtemel diğerlerinden daha az oranda temel bakım doktoru var. Niçin ama? Siyahi erkeklerin sağlığı üzerine yaptığımız ilk araştırmalarda bunun birçok sebebini bulduk. Muayenehane korkusu, güvensizlik, saygısızlık ve gereksiz tatsızlık. Muayenehane sadece kendini iyi hissetmediğinde gittiğin bir yerdir. Gittiğinde de doktorun seni başından savması için saatlerce bekleyebilirsiniz. Beyaz önlük içindeki soğukkanlı bir figür tarafından size sadece 10 dakikada verilir ve önem verilmeyen konuşmanızla değerlendirme yapılabilir. Bu yüzden bazı erkeklerin rahatsız olmak istememesi ve doktora gitme konusunu atlaması şaşırtıcı değil, özellikle iyi hissediyorlarsa. Ama bu nokta yanıltıcı oluyor. Yüksek tansiyon sizin en hayati organlarınızı harap ederken iyi hissedebilirsiniz. Bu Denny Moe, Harlem'deki Denny Moe's Superstar Barbershop'un sahibi. Sekiz yıldır Denny berberim olduğu için oldukça şanslıyım. Bir keresinde bana dedi ki, "Hey Doktor, şunu bil, birçok siyahi adam berberlerine doktorlarından daha çok güvenir." Benim için ilk başta şaşırtıcıydı ama bunu düşündüğümde çok da değildi. Siyahi erkeklerin benim Denny ile olduğum kadar uzun süre berberleri olmuştur; sekiz sene boyunca. Siyahi erkekler her iki haftada bir berberlerine giderler. Sadece görünüş ve tarzınızla berberinize güvenmiyorsunuz, aynı zamanda sırlarınız ve bazen hayatınızla ona güveniyorsunuz. Denny, çoğu berber gibi bir ustadan daha çok bir işadamı ve dert ortağı. Bir lider ve topluluğunun refahı için ateşli bir savunucu. Denny Moe'nin dükkânına ilk kez girdiğimde sadece saç kesmiyordu. Aynı zamanda müşterileri ve topluluğuna kulak vermek için bir seçmen kayıt kampanyası düzenliyordu. Bu tür bir aktivizmle ve siyahi berberleri tipik olarak anlatan toplumsal yatırımla, tabii ki de berberler, toplumdaki yüksek tansiyon ve diğer sağlık sorunlarının konuşulması için mükemmel bir yer. İlk olarak berberler medikal kurumlar değiller, bu yüzden beraberlerinde getirdikleri herhangi bir psikolojik yükleri yok. Berberde olduğunuzda, kendi bölgenizdesiniz ve geçmişinizi, mücadelenizi ve sağlık risklerinizi paylaşan arkadaşlarınız arasındasınız. İkincisi, berber iletişim, sadakat ve güven yeri olduğundan, sağlık ve özellikle de yüksek tansiyon konusunda insanların rahat şekilde sohbet edebildiği bir yerdir. Tüm bunlardan sonra, yüksek tansiyon sohbetleri büyük bir sohbet unsuruna sahip olur: Stres ve yüksek tansiyon, yemekler ve yüksek tansiyon, ilişkiler ve yüksek tansiyon ve evet, Amerika'da siyahi bir adam olmak ve yüksek tansiyon. Fakat berberde yüksek tansiyonu konuşmaktan daha fazlasını yapabilirsiniz. Somut adımlar atabilirsin. Denny Moe'nin dünyasında güçlü toplulukları net bir şekilde etkileyen sağlık eşitsizliklerini gidermek adına ortak bir şansımız var. Topluluklar için 1960 ve 70'li yıllarda yüksek tansiyon taramaları klinik ve hastanelerde genişletildiğinde, Baltimore'daki Dr. Eli Saunders ve New Orleans'daki Dr. Keith Ferdinand gibi siyahi doktorlar siyahi mahallelerdeki topluluk merkezleri için sağlık teşviklerinin geliştirilmesinde öncüydüler. Bu öncüler, berber ve sağlıkla birlikte benim profesyonel kariyerimin önünü açtılar ve Şikago'da bir tıp fakültesine başladım. Bir tıp öğrencisi olarak çalıştığım ilk araştırma projesi, siyahi erkeklerin ilgisini çeken sağlık müdahalelerinin dizaynına yardımcı olmaktı. Bir düzine, tipik siyahi adam odak grubunu yönlendirdik, çünkü bunu onlar için öğrenmiştik, Sağlıklı olmak, sağlıklı hissetmek kadar sağlıklı olarak da görülmekti. Bu güzel duygu, iyi bir görünümle ele ele devam etti. Bu çalışma, Kardeşlik Projesi'nin gelişmesine yol açmıştır. Dr. Eric Whitaker tarafından kurulan topluluk kliniğinde siyahi adamlar için özel sağlık hizmeti sağlanmaktaydı. Bu özel bakım bölümünün tesislerinde tedavi için gelen erkekleri bedava saç tıraşıyla ödüllendirmek için bir berber de vardı. Bu, onların nasıl hissettiğinin yanı sıra nasıl göründüklerini de önemsediğimizi göstermek içindi. Aynı zamanda, onlar için de bizim için de önemliydi. Ama sadece bir tane Kardeşlik Projesi varken, sağlık ve saç kesiminin kesiştiği yerde etkili olabilecek binlerce siyahi berber var. Bir sonraki durağım Dallas, Teksas'tı. Berberlerin sadece istekli değil, bunun yanında müşterilerinin ve topluluklarının sağlığını düzeltmek için gerekli sağlık hizmetlerini sunma konusunda tam katılımlarıyla harekete geçecek yeterlilikte olduğunu öğrendik. Siyahi berberlerle inanılmaz bir takım oluşturduk. Yüksek tansiyonun nasıl ölçüleceğini, müşterilerine nasıl akıl vereceğini, onları doktora yönlendirmesini ve yüksek tansiyonu yönetmeyi öğrettik. Berberler bunu yapmada sadece istekli değil, bu konuda çok iyilerdi de. Üç yıllık bir dönem boyunca, berberler yüzlerce siyahi erkeğin ölçülen binlerce tansiyonu sonucunda, yüksek tansiyonun tıbbi tedavisi için onları doktorlara gönderdi. Bu berber doktor ilişkisi, hedeflenen tansiyon değerlerine ulaşabilme olanağındaki erkek sayısının yüzde 20 artışı ile sonuçlandı ve de her katılımcının tansiyonu ortalama üç puan azaldı. Eğer Amerika'daki yüksek tansiyonu olan her siyahi adamdaki üç puanlık düşüşü buna göre tahmin edersek, sadece bir yıl içinde yüksek tansiyon sebebiyle meydana gelen 800 kalp krizi, 500 felç ve 900 ölümü önlemiş olurduk. Yolculuğumun beni şu anda getirdiği New York City'de berberlerle deneyimimiz farklı olmadı. Farklı araştırma görevlilerinden oluşan inanılmaz bir takım, toplum sağlığı çalışanları ve gönüllülerle birlikte 7000'in üzerinde yaşlı siyahi erkeğe ulaşmak için 200 tane berber ve diğer güvenli topluluk mekânlarıyla ortak olabildik. Hepsine tek tek yüksek tansiyon taraması ve danışmanlık teklif ettik. Denny Moe ve sayısı belli olmayan diğer berberler ve de toplum liderleri sayesinde, kendi toplumlarında bir fark yaratmak için fırsat ve güçlendirme vizyonlarını paylaşan, katılımcılarımızın sadece küçük tansiyonlarını değil, aynı zamanda diğer sağlık sorunlarını da etkileyebildik. Peki ne görüyorsunuz? Sizin berberiniz ne? Özgün bir problemden etkilenen insanların özgün bir çözüme kavuştuğu yer sizin için neresidir? Orayı bulduğunda fırsatı gör. Teşekkürler. (Alkış)