Chúng ta có nên ăn sâu bọ? - Emma Bryce
-
0:09 - 0:10Hàng thế kỷ qua,
-
0:10 - 0:12con người đã tiêu thụ các loài côn trùng,
-
0:12 - 0:13mọi loài từ bọ cánh cứng
-
0:13 - 0:14tới sâu bướm,
-
0:14 - 0:15cào cào,
-
0:15 - 0:16châu chấu,
-
0:16 - 0:18mối,
-
0:18 - 0:18và chuồn chuồn.
-
0:18 - 0:20Tục lệ này còn có tên là:
-
0:20 - 0:21entomoghapy (tục ăn côn trùng).
-
0:21 - 0:23Những người sắn bắn-hái lượm thủa sơ khai
có lẽ đã học được -
0:23 - 0:25từ những động vật hay sục sạo
-
0:25 - 0:26tìm kiếm côn trùng giàu Prôtêin
-
0:26 - 0:28và làm theo chúng.
-
0:28 - 0:29Khi chúng ta tiến hoá
-
0:29 - 0:32sâu bọ trở thành một phần trong
thực đơn truyền thống của con người, -
0:32 - 0:33chúng đóng vai trò
-
0:33 - 0:34của cả thức ăn hàng ngày
-
0:34 - 0:35lẫn các món ăn sang trọng.
-
0:35 - 0:37Thời Hi Lạp cổ đại,
-
0:37 - 0:39ve sầu được xem là đồ ăn vặt xa xỉ.
-
0:39 - 0:41Và cả người La Mã
cũng cảm thấy ấu trùng bướm -
0:41 - 0:43ngon tuyệt vời.
-
0:43 - 0:45Tại sao chúng ta lại lãng quên
khẩu vị ngon miệng từ sâu bọ? -
0:45 - 0:48Lý do cho sự từ bỏ đó
liên quan đến lịch sử, -
0:48 - 0:50và câu chuyện có lẽ bắt đầu từ
-
0:50 - 0:53khoảng 10,000 năm trước công nguyên
ở mảnh đất màu mỡ Crescent, -
0:53 - 0:54là một nơi ởTrung Đông
-
0:54 - 0:57đó là cái nôi của nền nông nghiệp.
-
0:57 - 0:59Sau đó, những tổ tiến sống du mục
của chúng ta -
0:59 - 1:01bắt đầu định cư tại Crescent.
-
1:01 - 1:03Và khi họ học cách thu hoạch mùa màng
-
1:03 - 1:05và thuần hoá động vật tại đó,
-
1:05 - 1:06quan niệm của họ đã thay đổi,
-
1:06 - 1:08tạo nên một làn sóng hướng tới châu Âu
-
1:08 - 1:10và phần còn lại của thế giới phương Tây.
-
1:10 - 1:11Khi nông nghiệp phát triển,
-
1:11 - 1:14con người hắt hủi các loài sâu bọ
như là những sinh vật gây hại -
1:14 - 1:16đã phá phách mùa màng của mình.
-
1:16 - 1:17Dân số phát triển,
-
1:17 - 1:18phương Tây được đô thị hoá,
-
1:18 - 1:21những mối liên kết tìm kiếm thức ăn trong quá khứ
yếu đi. -
1:21 - 1:24Con người đơn giản là quên mất
lịch sử gắn liền với côn trùng của mình. -
1:24 - 1:27Ngày nay, mọi người không quen
với tục ăn côn trùng, -
1:27 - 1:28sâu bọ chỉ là một thứ gây khó chịu.
-
1:28 - 1:30Chúng cắn, đốt
-
1:30 - 1:31và phá hoại thức ăn của chúng ta.
-
1:31 - 1:34Chúng ta cảm thấy
tác nhân gây khó chịu -
1:34 - 1:35gắn liền với chúng và ghét bỏ
-
1:35 - 1:37những đồ ăn từ côn trùng.
-
1:37 - 1:40Gần 2000 loài côn trùng
được chế biến thành đồ ăn. -
1:40 - 1:43tạo nên một phần lớn
trong bữa ăn hàng ngày -
1:43 - 1:45cho 2 tỷ người trên khắp thế giới.
-
1:45 - 1:49Các nước nhiệt đới
là những khách hàng tiêu thụ côn trùng nhiều nhất -
1:49 - 1:50bởi văn hoá của họ chấp nhận chúng.
-
1:50 - 1:52Các loài ở những khu vực này có số lượng,
-
1:52 - 1:53rất đa dạng,
-
1:53 - 1:55và hay tâp hợp thành từng nhóm hay từng đàn
-
1:55 - 1:58khiến chúng dễ thu hoạch.
-
1:58 - 2:00Như Campuchia ở Đông Nam Á
-
2:00 - 2:02là nơi loài nhện đen khổng lồ được thu lượm
-
2:02 - 2:03để rán,
-
2:03 - 2:04và đem bán trên thị trường.
-
2:04 - 2:06Ở Nam Phi,
-
2:06 - 2:09loài sâu bướm béo mọng
là một món ăn chính ở đó, -
2:09 - 2:10được nấu với nước sốt cay
-
2:10 - 2:13hoặc được phơi khô và ướp muối.
-
2:13 - 2:14Ở Mêxicô, bọ xít băm nhỏ
-
2:14 - 2:17nướng cùng tỏi, chanh và muối.
-
2:17 - 2:20Sâu bọ có thể để cả con để trang trí món ăn
-
2:20 - 2:22hoặc nghiền thành bột
-
2:22 - 2:23và trộn thêm vào đồ ăn.
-
2:23 - 2:25Nhưng chúng không chỉ ngon.
-
2:25 - 2:26Chúng còn rất bổ dưỡng.
-
2:26 - 2:29Thực tế, các nhà khoa học nói rằng
tục ăn côn trùng -
2:29 - 2:31có thể là giải pháp kinh tế hiệu quả
-
2:31 - 2:34cho những nước đang phát triển
trong tình trạng thiếu thốn lương thực -
2:34 - 2:36Côn trùng có thể chứa tới 80% Protein,
-
2:36 - 2:38thành phần cấu tạo chủ yếu của cơ thể,
-
2:38 - 2:41và cũng chứa nhiều chất béo giàu năng lượng,
-
2:41 - 2:41chất xơ,
-
2:41 - 2:44và các dinh dưỡng vi lượng
như vitamin và khoáng chất. -
2:44 - 2:46Bạn có biết rằng
hầu hết các loài côn trùng ăn được -
2:46 - 2:47có chứa cùng hàm lượng sắt
-
2:47 - 2:50thậm chí là nhiều hơn so với thịt bò,
-
2:50 - 2:52khiến chúng trở thành
nguồn tài nguyên lớn chưa được khai thác -
2:52 - 2:55khi để ý rằng chứng thiếu sắt
-
2:55 - 2:57là vấn đề dinh dưỡng phổ biến nhất hiện nay
-
2:57 - 2:58trên thế giới không?
-
2:58 - 3:01Ấu trùng cũng là
một ví dụ về dinh dưỡng khác. -
3:01 - 3:04Ấu trùng vàng
là loài quen sinh sôi tự nhiên ở Mỹ -
3:04 - 3:06và dễ nuôi trồng.
-
3:06 - 3:08Chúng có hàm lượng vitamin cao,
-
3:08 - 3:09giàu khoáng chất,
-
3:09 - 3:12và có thể chứa tới 50% protein,
-
3:12 - 3:15gần bằng thịt bò với khối lượng tương đương.
-
3:15 - 3:18Để nấu, đơn giản chỉ cần xào với bơ và muối
-
3:18 - 3:20hoặc nướng và rắc sôcôla
-
3:20 - 3:21để có món snack giòn tan.
-
3:21 - 3:23Bạn cần phải vượt qua
cái "cảm giác khó chịu" -
3:23 - 3:24để có được dinh dưỡng
-
3:24 - 3:26và khẩu vị.
-
3:26 - 3:27Thực ra, sâu bọ có thể rất ngon.
-
3:27 - 3:29Các món nhộng có vị giống như
hạt dẻ nướng. -
3:29 - 3:31Châu chấu giống như tôm.
-
3:31 - 3:33Món dế, có người nói rằng,
-
3:33 - 3:35nó có hương vị của bỏng ngô.
-
3:35 - 3:36Nuôi trồng côn trùng làm thực phẩm
-
3:36 - 3:39gây ít tác động lên môi trường hơn
-
3:39 - 3:40các nông trại gia súc
-
3:40 - 3:43bởi vì côn trùng thải ra ít khí nhà kính hơn
-
3:43 - 3:46sử dụng ít diện tích, nước và thức ăn hơn.
-
3:46 - 3:49Nền kinh tế xã hội, nuôi trồng sâu bọ
-
3:49 - 3:51có thể nâng cao đời sống
cho những người ở các đất nước đang phát triển -
3:51 - 3:53vì nông trại nuôi côn trùng
có thể có quy mô nhỏ, -
3:53 - 3:54năng suất cao,
-
3:54 - 3:57và còn tương đối rẻ để quản lý.
-
3:57 - 3:58Côn trùng cũng có thể trở thành
-
3:58 - 4:01nguồn cung thức ăn ổn định cho gia súc
-
4:01 - 4:03và có thể tiêu thụ các bộ phận bỏ đi,
-
4:03 - 4:04như phần vỏ các loại rau khoai,
-
4:04 - 4:07những thứ không dùng
sẽ phải chôn trong các bãi phế thải. -
4:07 - 4:09Bạn đã thấy đói chưa?
-
4:09 - 4:11Đối diện với một đĩa dế chiên,
-
4:11 - 4:13hầu hết mọi người ngày nay
đều thấy chùn bước, -
4:13 - 4:15khi hình dung tất cả những cái chân và râu
-
4:15 - 4:17mắc vào kẽ răng.
-
4:17 - 4:18Nhưng hãy nghĩ đến món tôm hùm.
-
4:18 - 4:20Nó khá giống
một con côn trùng khổng lồ -
4:20 - 4:22với rất nhiều chân, râu
-
4:22 - 4:23nó cũng từng bị xem như
-
4:23 - 4:26một món ăn gớm guốc, thấp cấp.
-
4:26 - 4:28Giờ, tôm hùm là một món sang trọng.
-
4:28 - 4:30Liệu có thể có sự chuyển hoá tương tự
xảy ra với sâu bọ? -
4:30 - 4:32Vậy hãy thử nó xem!
-
4:32 - 4:33Thả côn trùng vào miệng,
-
4:33 - 4:35và thưởng thức vị giòn tan.
- Title:
- Chúng ta có nên ăn sâu bọ? - Emma Bryce
- Speaker:
- Emma Bryce
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/should-we-eat-bugs-emma-bryce .
Liệu có món gì ngon miệng, phong phú và giàu protein? Sâu bọ! Mặc dù ít phổ biến bên ngoài các nước nhiệt đới, tục ăn côn trùng, thói quen ăn các loại sâu bọ, đã từng rất phổ biến ở khắp các nền văn hoá. Bạn có thể cảm thấy khó chịu khi nhai những loài côn trùng nay, nhưng chúng là thực phẩm hằng ngày của khoảng 2 tỷ người (Mmm,những con nhện chiên ngon tuyệt). Chúng cũng rất hứa hẹn đối với an ninh lương thực và môi trường. Emma Bryce đã đưa ra một tình huống hấp dẫn về một bữa tiệc côn trùng thịnh soạn.
Bài giảng bởi Emma Bryce, hoạt hình bởi NEIGHBOR.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:52
TED Translators admin edited Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
TED edited Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
Nhu PHAM accepted Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? | ||
nguyen hieu edited Vietnamese subtitles for Should we eat bugs? |
Vietnamese subtitles
Revisions Compare revisions
-
Revision 7 APITED Translators admin
-
Revision 6 EditedTED
-
Revision 5 Edited (legacy editor)Nhu PHAM