WEBVTT

00:00:09.416 --> 00:00:10.213
Hàng thế kỷ qua,

00:00:10.213 --> 00:00:12.148
con người đã tiêu thụ các loài côn trùng,

00:00:12.148 --> 00:00:13.497
mọi loài từ bọ cánh cứng

00:00:13.497 --> 00:00:14.454
tới sâu bướm,

00:00:14.454 --> 00:00:15.375
cào cào,

00:00:15.375 --> 00:00:16.206
châu chấu,

00:00:16.206 --> 00:00:17.500
mối,

00:00:17.500 --> 00:00:18.328
và chuồn chuồn.

00:00:18.328 --> 00:00:20.144
Tục lệ này còn có tên là:

00:00:20.144 --> 00:00:21.425
entomoghapy (tục ăn côn trùng).

00:00:21.425 --> 00:00:23.304
Những người sắn bắn-hái lượm thủa sơ khai 
có lẽ đã học được

00:00:23.304 --> 00:00:24.600
từ những động vật hay sục sạo

00:00:24.600 --> 00:00:26.318
tìm kiếm côn trùng giàu Prôtêin

00:00:26.318 --> 00:00:27.766
và làm theo chúng.

00:00:28.351 --> 00:00:29.089
Khi chúng ta tiến hoá

00:00:29.089 --> 00:00:31.531
sâu bọ trở thành một phần trong
thực đơn truyền thống của con người,

00:00:31.531 --> 00:00:32.557
chúng đóng vai trò

00:00:32.557 --> 00:00:34.025
của cả thức ăn hàng ngày

00:00:34.025 --> 00:00:35.392
lẫn các món ăn sang trọng.

00:00:35.392 --> 00:00:36.523
Thời Hi Lạp cổ đại,

00:00:36.523 --> 00:00:39.274
ve sầu được xem là đồ ăn vặt xa xỉ.

00:00:39.274 --> 00:00:41.312
Và cả người La Mã 
cũng cảm thấy ấu trùng bướm

00:00:41.312 --> 00:00:43.040
ngon tuyệt vời.

00:00:43.040 --> 00:00:45.149
Tại sao chúng ta lại lãng quên
khẩu vị ngon miệng từ sâu bọ?

00:00:45.149 --> 00:00:47.995
Lý do cho sự từ bỏ đó
liên quan đến lịch sử,

00:00:47.995 --> 00:00:49.565
và câu chuyện có lẽ bắt đầu từ

00:00:49.565 --> 00:00:52.797
khoảng 10,000 năm trước công nguyên
ở mảnh đất màu mỡ Crescent,

00:00:52.797 --> 00:00:54.272
là một nơi ởTrung Đông

00:00:54.272 --> 00:00:56.781
đó là cái nôi của nền nông nghiệp.

00:00:56.781 --> 00:00:59.331
Sau đó, những tổ tiến sống du mục 
của chúng ta

00:00:59.331 --> 00:01:01.357
bắt đầu định cư tại Crescent.

00:01:01.357 --> 00:01:03.048
Và khi họ học cách thu hoạch mùa màng

00:01:03.048 --> 00:01:04.670
và thuần hoá động vật tại đó,

00:01:04.670 --> 00:01:06.108
quan niệm của họ đã thay đổi,

00:01:06.108 --> 00:01:07.784
tạo nên một làn sóng hướng tới châu Âu

00:01:07.784 --> 00:01:09.554
và phần còn lại của thế giới phương Tây.

00:01:09.554 --> 00:01:10.863
Khi nông nghiệp phát triển,

00:01:10.863 --> 00:01:13.964
con người hắt hủi các loài sâu bọ 
như là những sinh vật gây hại

00:01:13.964 --> 00:01:15.532
đã phá phách mùa màng của mình.

00:01:15.532 --> 00:01:16.558
Dân số phát triển,

00:01:16.558 --> 00:01:18.391
phương Tây được đô thị hoá,

00:01:18.391 --> 00:01:21.192
những mối liên kết tìm kiếm thức ăn trong quá khứ 
yếu đi.

00:01:21.192 --> 00:01:23.779
Con người đơn giản là quên mất
lịch sử gắn liền với côn trùng của mình.

00:01:23.779 --> 00:01:26.687
Ngày nay, mọi người không quen 
với tục ăn côn trùng,

00:01:26.687 --> 00:01:28.280
sâu bọ chỉ là một thứ gây khó chịu.

00:01:28.280 --> 00:01:29.910
Chúng cắn, đốt

00:01:29.910 --> 00:01:31.240
và phá hoại thức ăn của chúng ta.

00:01:31.240 --> 00:01:33.716
Chúng ta cảm thấy 
tác nhân gây khó chịu

00:01:33.716 --> 00:01:34.552
gắn liền với chúng và ghét bỏ

00:01:34.552 --> 00:01:37.142
những đồ ăn từ côn trùng.

00:01:37.142 --> 00:01:40.465
Gần 2000 loài côn trùng 
được chế biến thành đồ ăn.

00:01:40.465 --> 00:01:42.566
tạo nên một phần lớn 
trong bữa ăn hàng ngày

00:01:42.566 --> 00:01:45.358
cho 2 tỷ người trên khắp thế giới.

00:01:45.358 --> 00:01:48.720
Các nước nhiệt đới 
là những khách hàng tiêu thụ côn trùng nhiều nhất

00:01:48.720 --> 00:01:50.376
bởi văn hoá của họ chấp nhận chúng.

00:01:50.376 --> 00:01:52.238
Các loài ở những khu vực này có số lượng,

00:01:52.238 --> 00:01:52.915
rất đa dạng,

00:01:52.915 --> 00:01:55.489
và hay tâp hợp thành từng nhóm hay từng đàn

00:01:55.489 --> 00:01:57.894
khiến chúng dễ thu hoạch.

00:01:57.894 --> 00:01:59.879
Như Campuchia ở Đông Nam Á

00:01:59.879 --> 00:02:02.344
là nơi loài nhện đen khổng lồ được thu lượm

00:02:02.344 --> 00:02:02.933
để rán,

00:02:02.933 --> 00:02:04.462
và đem bán trên thị trường.

00:02:04.462 --> 00:02:05.501
Ở Nam Phi,

00:02:05.501 --> 00:02:08.666
loài sâu bướm béo mọng 
là một món ăn chính ở đó,

00:02:08.666 --> 00:02:10.080
được nấu với nước sốt cay

00:02:10.080 --> 00:02:12.578
hoặc được phơi khô và ướp muối.

00:02:12.578 --> 00:02:14.404
Ở Mêxicô, bọ xít băm nhỏ

00:02:14.404 --> 00:02:17.253
nướng cùng tỏi, chanh và muối.

00:02:17.253 --> 00:02:19.654
Sâu bọ có thể để cả con để trang trí món ăn

00:02:19.654 --> 00:02:22.207
hoặc nghiền thành bột

00:02:22.207 --> 00:02:23.312
và trộn thêm vào đồ ăn.

00:02:23.312 --> 00:02:24.935
Nhưng chúng không chỉ ngon.

00:02:24.935 --> 00:02:26.443
Chúng còn rất bổ dưỡng.

00:02:26.443 --> 00:02:28.908
Thực tế, các nhà khoa học nói rằng
tục ăn côn trùng

00:02:28.908 --> 00:02:30.681
có thể là giải pháp kinh tế hiệu quả

00:02:30.681 --> 00:02:33.527
cho những nước đang phát triển
trong tình trạng thiếu thốn lương thực

00:02:33.527 --> 00:02:36.490
Côn trùng có thể chứa tới 80% Protein,

00:02:36.490 --> 00:02:38.337
thành phần cấu tạo chủ yếu của cơ thể,

00:02:38.337 --> 00:02:40.880
và cũng chứa nhiều chất béo giàu năng lượng,

00:02:40.880 --> 00:02:41.456
chất xơ,

00:02:41.456 --> 00:02:44.288
và các dinh dưỡng vi lượng 
như vitamin và khoáng chất.

00:02:44.288 --> 00:02:46.052
Bạn có biết rằng
hầu hết các loài côn trùng ăn được

00:02:46.052 --> 00:02:47.252
có chứa cùng hàm lượng sắt

00:02:47.252 --> 00:02:50.247
thậm chí là nhiều hơn so với thịt bò,

00:02:50.247 --> 00:02:52.254
khiến chúng trở thành 
nguồn tài nguyên lớn chưa được khai thác

00:02:52.254 --> 00:02:54.694
khi để ý rằng chứng thiếu sắt

00:02:54.694 --> 00:02:56.977
là vấn đề dinh dưỡng phổ biến nhất hiện nay

00:02:56.977 --> 00:02:58.422
trên thế giới không?

00:02:58.422 --> 00:03:00.555
Ấu trùng cũng là 
một ví dụ về dinh dưỡng khác.

00:03:01.492 --> 00:03:04.168
Ấu trùng vàng 
là loài quen sinh sôi tự nhiên ở Mỹ

00:03:04.168 --> 00:03:06.094
và dễ nuôi trồng.

00:03:06.094 --> 00:03:08.007
Chúng có hàm lượng vitamin cao,

00:03:08.007 --> 00:03:09.135
giàu khoáng chất,

00:03:09.135 --> 00:03:12.001
và có thể chứa tới 50% protein,

00:03:12.001 --> 00:03:15.254
gần bằng thịt bò với khối lượng tương đương.

00:03:15.254 --> 00:03:17.846
Để nấu, đơn giản chỉ cần xào với bơ và muối

00:03:17.846 --> 00:03:19.570
hoặc nướng và rắc sôcôla

00:03:19.570 --> 00:03:21.090
để có món snack giòn tan.

00:03:21.090 --> 00:03:22.808
Bạn cần phải vượt qua 
cái "cảm giác khó chịu"

00:03:22.808 --> 00:03:24.429
để có được dinh dưỡng

00:03:24.429 --> 00:03:25.509
và khẩu vị.

00:03:25.509 --> 00:03:27.273
Thực ra, sâu bọ có thể rất ngon.

00:03:27.273 --> 00:03:29.300
Các món nhộng có vị giống như 
hạt dẻ nướng.

00:03:29.300 --> 00:03:31.219
Châu chấu giống như tôm.

00:03:31.219 --> 00:03:32.853
Món dế, có người nói rằng,

00:03:32.853 --> 00:03:34.888
nó có hương vị của bỏng ngô.

00:03:34.888 --> 00:03:36.489
Nuôi trồng côn trùng làm thực phẩm

00:03:36.489 --> 00:03:38.611
gây ít tác động lên môi trường hơn

00:03:38.611 --> 00:03:40.389
các nông trại gia súc

00:03:40.389 --> 00:03:43.385
bởi vì côn trùng thải ra ít khí nhà kính hơn

00:03:43.385 --> 00:03:46.312
sử dụng ít diện tích, nước và thức ăn hơn.

00:03:46.312 --> 00:03:48.535
Nền kinh tế xã hội, nuôi trồng sâu bọ

00:03:48.535 --> 00:03:50.665
có thể nâng cao đời sống 
cho những người ở các đất nước đang phát triển

00:03:50.665 --> 00:03:53.123
vì nông trại nuôi côn trùng 
có thể có quy mô nhỏ,

00:03:53.123 --> 00:03:54.205
năng suất cao,

00:03:54.205 --> 00:03:57.073
và còn tương đối rẻ để quản lý.

00:03:57.073 --> 00:03:58.473
Côn trùng cũng có thể trở thành

00:03:58.473 --> 00:04:00.553
nguồn cung thức ăn ổn định cho gia súc

00:04:00.553 --> 00:04:02.759
và có thể tiêu thụ các bộ phận bỏ đi,

00:04:02.759 --> 00:04:04.132
như phần vỏ các loại rau khoai,

00:04:04.132 --> 00:04:07.022
những thứ không dùng 
sẽ phải chôn trong các bãi phế thải.

00:04:07.022 --> 00:04:08.664
Bạn đã thấy đói chưa?

00:04:08.664 --> 00:04:10.777
Đối diện với một đĩa dế chiên,

00:04:10.777 --> 00:04:12.801
hầu hết mọi người ngày nay 
đều thấy chùn bước,

00:04:12.801 --> 00:04:14.914
khi hình dung tất cả những cái chân và râu

00:04:14.914 --> 00:04:16.798
mắc vào kẽ răng.

00:04:16.798 --> 00:04:18.052
Nhưng hãy nghĩ đến món tôm hùm.

00:04:18.052 --> 00:04:20.223
Nó khá giống 
một con côn trùng khổng lồ

00:04:20.223 --> 00:04:22.407
với rất nhiều chân, râu

00:04:22.407 --> 00:04:23.436
nó cũng từng bị xem như

00:04:23.436 --> 00:04:25.611
một món ăn gớm guốc, thấp cấp.

00:04:25.611 --> 00:04:27.620
Giờ, tôm hùm là một món sang trọng.

00:04:27.620 --> 00:04:30.416
Liệu có thể có sự chuyển hoá tương tự
xảy ra với sâu bọ?

00:04:30.416 --> 00:04:31.655
Vậy hãy thử nó xem!

00:04:31.655 --> 00:04:33.043
Thả côn trùng vào miệng,

00:04:33.043 --> 00:04:35.087
và thưởng thức vị giòn tan.