Ebeveynler için mutluluk çok yüksek bir çıta

Yazar Jennifer Senior'un dediği gibi, kitabevinin ebeveynlik bölümü kahredici. —bizim ortak endişemiz için devasa bir renkli şeker abidesi— Neden ebeveynlik çok fazla kaygı dolu? Çünkü modern, orta sınıf ailelerde —mutlu çocuklar büyütmek için— hedefin yakalanması çok zor. Bu dürüst konuşmada, bize biraz daha sevecen ve daha ulaşılabilir hedefleri sunuyor.

Ben doğduğum zaman,

çocukların nasıl yetiştirileceği konusunda

sadece bir kitap vardı

ve o da Dr. Spock tarafından yazılmıştı.

(Gülüşmeler)

Hoş gördüğünüz için teşekkür ederim.

Bunu hep yapmak istemiştim.

Hayır, o Benjamin Spock'tı

ve kitabının adı da:
"Bebek ve Çocuk Bakımı Sağduyu Kitabı"

Öldüğü zaman neredeyse
50 milyon satmıştı.

Bugün, 6 yaşında bir çocuğun annesi olarak

Barnes ve Noble'a girdiğimde,

şu görüntüyle karşılaşıyorum.

Bu raflarda bulabileceğiniz

çeşitlilik gerçekten de müthiş.

Çocuğunuzu nasıl çevre dostu,
glutenden uzak,

hastalıktan uzak yetiştireceğiniz

konusunda yol gösterici kitaplar var.

Bana sorarsınız, bu biraz ürkütücü.

Evde tek dil konuşsanız bile, çift dilli

çocuk yetiştirebilme kılavuzları var.

Ekonomik algısı yüksek,
aklı bilime çalışan ve

yogada usta olacak çocuklar yetiştirmenize

kılavuzluk eden kitaplar var.

Yeni yürümeye başlayan çocuğunuza

bir nükleer bombayı

nasıl etkisiz hâle getireceğini öğreten,
hemen hemen her şey için bir kılavuz var.

Tüm bu kitapların niyetleri oldukça iyi.

Eminim ki birçoğu da gerçekten harikadır.

Ama birlikte ele alındıklarında, üzgünüm.

Bu rafa baktığımda

herhangi bir yardım göremiyorum.

Endişe görüyorum.

Bizim toplu paniğimiz için yapılmış

devasa şeker renkli bir anıt görüyorum.

Bu da soru işaretleri doğuruyor.

Çocuklarımızı yetiştirmek neden

bu kadar keder ve kafa karışıklığıyla

ilişkilendiriliyor?

Niçin yıllardır insanların başarılı

bir şekilde yapmaya devam ettiği

bir şey hakkında allak bullağız,

ebeveynlik mesaj panoları ve

bağımsız değerlendirilen çalışmalar
ortaya çıkmadan çok önce?

Neden birçok anne ve baba

ebeveynliği bir tür kriz
olarak yaşıyorlar?

Kriz güçlü bir kelime olarak görülebilir,

ama bunun öyle olmadığını
gösteren veriler var.

Hatta tam şöyle adı olan bir gazete vardı,

"Kriz Olarak Ebeveynlik" makalesi,
1957 yılında yayınlandı.

Bu makaleden 50 yıl sonra da

ebeveynlerin bu keder örüntüsünü

açık olarak belgeleyen

birçok makale yayınlanmıştır.

Ebeveynler ebeveyn olmayanlara
göre daha çok stres yaşamaktadırlar.

Evlilik tatmini daha düşüktür.

Çocuklarıyla vakit geçirirken,

nasıl hissettiklerini

inceleyen birçok araştırma var.

Sonuçları genelde çok da mükemmel değil.

Geçen yıl, Matthew Killingsworth adında

bir araştırmacıyla konuştum.

Kendisi oldukça yaratıcı bir
proje kapsamında

insanların mutluluklarını izlemişti

ve bulgularından biri şuydu:

"Arkadaşlarınızla etkileşiminiz,

eşinizle etkileşiminizden daha iyidir.

Bu da diğer akrabalarınızla
iletişiminizden daha iyidir.

Bu da diğer tanıdıklarınızla
iletişiminizden daha iyidir.

Bu da ebeveynlerinizle
iletişiminizden daha iyidir.

Bu da çocuklarınızla
iletişiminizden daha iyidir.

Yani yabancılarla aynı değerdedirler."

(Gülüşmeler)

Ama şu var,

3 yıldır, bu verilerin altında

nelerin yattığına bakıyorum

ve asıl problem çocuklar değil.

Tam da bu noktada asıl problem

ebeveynlikle ilglili bir şey.

Ebeveynliğin ne olması gerektiğini

bildiğimizi sanmıyorum.

Ebeveynlik, fiil olarak,

1970 yılında yaygın olarak
kullanılmaya başlanılmıştır.

Anneler ve babaların rolleri değişmiştir.

Çocuklarımızın rolleri de değişti.

Herhangi bir senaryonun olmadığı

durumlarda öfkeyle

doğaçlama yapıyoruz.

Eğer mükemmel bir caz müzisyeniyseniz,

doğaçlama müthiştir,

ancak diğerleri için,

bu kriz gibi hissettirebilir.

Peki bu hâle nasıl geldik?

Çocuk yetiştirme dünyasında,
bize rehberlik edecek

herhangi bir model yokken,

nasıl yol alıyoruz?

Yeni başlayanlar için, bu konuda

temel tarihsel değişiklikler olmuştur.

Oldukça yakın döneme kadar

çocuklar öncelikle tarlalar, fabrikalar,

atölyeler ve madenlerde çalışıyorlardı.

Çocuklar ekonomik servet
olarak görülüyordu.

İleri Çağ döneminde,

bu düzenlemeye bir son verdik.

Çocukların da hakları olduğunu fark ettik,

çocuk işçiliğini yasakladık.

Bunun yerine eğitime odaklandık ve

böylece okul çocuğun
yeni işi hâline geldi.

Tanrı'ya şükür böyle oldu.

Ama bu da ebeveynlerin rolünü

daha da karıştırdı.

Bu eski düzenleme tam olarak

etik olmayabilir ancak karşılıklıydı.

Biz çocuklarımıza yiyecek, giyecek,

barınma imkânı ve ahlaki
bir temel sağlarken

onlar da karşılığında gelir
getiriyorlardı.

Çocuklar çalışmayı bıraktığında,

ebeveynliğin ekonomisi de değişmişti.

Çocuklar, dünyanın en zeki ancak
en acımasız sosyoloğu tarafından

"ekonomik olarak değersiz ancak

duygusal olarak paha biçilemez"
olarak görülmeye başlanmıştı.

Bizim için çalışmak yerine,

kendileri için çalışmaya başlamışlardı,

çünkü yıllar içinde açıkça

ortaya çıkan şey şuydu:

Çocuklarımızın başarılı
olmasını istiyorsak,

okul yeterli değildi.

Günümüzde, ders programı
dışındaki aktiviteler çocukların yeni işi

ancak bunlar bizim de işimiz.

Çünkü onları futbol antremanına
götüren biziz.

Bir yığın ödev de çocukların yeni işi,

ayrıca bizim de işimiz.

Çünkü o ödevleri kontrol
etmemiz gerekiyor.

3 yıl önce, Teksaslı bir kadın

beni gerçekten üzen

bir şey söyledi.

Oldukça sıradan bir şekilde,

"Ödevler, yeni akşam yemekleri."

Orta sınıf artık tüm zamanını, enerjisini

ve kaynaklarını çocuklarına veriyor.

Verecekleri daha az zaman,

enerji ve kaynakları olsa bile.

1965 yılına göre anneler çocuklarıyla

daha çok zaman geçiriyorlar.

Üstelik o zamanki kadınların
çoğu çalışmıyordu.

Ebeveynlerin yeni rollerine girmeleri

çocuklarını neye hazırladıklarını

bildiklerinde daha kolay olacaktır.

Bu da modern ebeveynliği daha

karışık yapan şeylerden biri.

Bilgimizin ne kadarının çocukların
kullanımı için

olduğuna dair bir fikrimiz yok.

Bunu söylemek mümkün değil,

çünkü dünya çok hızlı değişiyor.

Bu, ben gençken de doğruydu.

Ben çocukken, özellikle lise dönemimde,

eğer Japoncayı bilmeseydim,

yeni global ekonomide,

kaybolacağım söylenmişti.

Japonlara saygım sonsuz

ancak söylendiği gibi olmadı.

Şimdi orta sınıf ebeveynler,

çocuklarına Mandarin
öğretmeye takıntılılar

ya da kesin olarak bilemediğimiz

başka bir şeye takılmışlar.

Geleceği tahmin edebilmeden yoksun

iyi ebeveynler olarak, yaptığımız şey,

çocuklarımızı her türlü gelecek

ihtimaline karşı hazırlamak

ve bir gün çabalarımızın sonuç
vermesini ummak.

Belki analitik yeteneklere

ihtiyaç duyarlar diye
çocuklarımıza satranç öğretiriz.

İşbirliği için gerekli yeteneklere

ihtiyaç duyarlar diye takım
sporlarına yazdırırız.

Örneğin; Harvard İşletme
Okulu'na gittiklerinde.

Onların maddi olarak anlayışlı olmalarını,

bilimsel düşünmelerini,
çevre dostu olmalarını

ve glutensiz olmalarını öğretmek isteriz.

Sanırım size çocukken çevre dostu

ve glutensiz olmadığımı söylemek
için doğru bir zaman.

Kavanoz kavanoz püre makarna ve et yerdim.

Aslında şu an, gayet de iyiyim.

Vergilerimi ödüyorum.

Sabit bir işe sahibim.

Hatta TED'e bile konuşmaya çağrıldım.

Ancak sanırım olay şu,

benim için ya da ailem için
yeterince iyi olan şey,

artık o kadar da iyi değil.

Hâliyle o kitap rafına
deli gibi dalıyoruz,

çünkü her şeyi denemezsek

sanki hiçbir şey yapmıyormuşuz

ve çocuklarımıza karşı yükümlülüklerimizi
yerine getirmemiş gibi oluyor.

Anneler ve babalar olarak yeni rollerimizi

bulmamız zor.

Şimdi bu probleme başka bir şey
daha ekleyelim:

Aynı zamanda eşler olarak da

yeni rol bulmaya çalışıyoruz.

Çünkü günümüzde kadınların çoğu çalışıyor.

Bence bu da, ebeveynliği bir kriz

olarak görmemize neden oluyor.

Bir çocuğun, anne babasının ikisinin de

çalıştığını anladığında ne yapacağına dair

bir kural, senaryo ve norm yok.

Yazar Michael Lewis bunu

çok güzel anlatmış.

Bir çiftin kavga etmeye başlamaları için

en kesin yol,

iş bölümleri onlarınkinden

biraz daha farklı olan

bir çiftle yemeğe çıkmalarıdır.

Böylece eve dönerken arabadaki konuşma

şöyle olur:

"Dave'in onlarla her sabah okula

yürüdüğünü duydun mu?"

(Gülüşmeler)

Kimin neyi yapacağının söylenmediği

bu yeni cesur dünyada, eşler kavga eder,

hem anneler hem babalar

haklı yakınmalara sahip olur.

Anneler evdeyken aynı anda

daha çok işle uğraşırlar.

Babalar evdeyken,

genellikle tek bir işle ilgilenirler.

Evde bulduğunuz bir adam,

bir seferde tek bir şey yapıyor olur.

Aslında, UCLA yeni çalışmasında

orta sınıf aile üyelerinin

en yaygın yapılanmalarını inceledi.

Bilin bakalım nasılmış?

Baba bir odada tek başına.

Amerikan Zaman Kullanma Anketi
sonuçlarına göre;

anneler, babaların iki katı
kadar çocuk bakıyorlar.

Bu, Erma Bombeck zamanından daha iyi

ama yine de yazdığı şeyin
konuyla son derece

alakalı olduğunu düşünüyorum:

"Ekim'den beri banyoda yalnız kalmadım."

(Gülüşmeler)

Ama bakın: Erkekler birçok şey yapıyorlar.

Kendi babalarına göre, çocuklarıyla

daha çok zaman geçiriyorlar.

Eşlerine göre, günde ortalama olarak

daha uzun süre çalışıyorlar.

Gerçekten de iyi, ilgili

babalar olmak istiyorlar.

Genellikle en çok iş-yaşam çatışmasını

yaşadığını belirten babalardır,
anneler değil.

Bu arada, her iki şekilde de,

bu yeni rollerin anlaşılmasının
geleneksel aileler için

zor olacağını düşünüyorsanız,

sadece geleneksel olmayan aileler için

nasıl olduğunu hayal edin:

2 babalı, 2 anneli aileler,

tek ebeveynli evler.

İlerlerken gerçekten de
doğaçlama yapıyorlar.

Daha yenilikçi bir ülkede,

böyle bir klişeye teslim olduğum
için beni bağışlayın.

Mesela İsveç'i düşünün,

ebeveynler destek için

devlete güvenebiliyorlar.

Annelerin ve babaların değişen rollerini

ve buna bağlı endişeleri

kabul eden ülkeler var.

Maalesef, Birleşik Devletler
bunlardan biri değil.

Amerika'nın, Papua Yeni Gine
ve Liberya ile

ortak noktasını merak ediyorsanız,

söyleyeyim:

Bizim de paralı doğum izni
politikamız yok.

Bunu yapmayan 8 ülkeden biriyiz.

Böyle yoğun bir karışıklık döneminde,

tüm ebeveynlerin anlaşabileceği

tek bir hedef olabilir.

Kaplan anne mi,
hippi anne mi oldukları ya da

helikopter mi, arı mı oldukları değil,

en önemli şey çocuklarımızın mutluluğudur.

Bunun anlamı,

çocuklarımızın ekonomik olarak
değersiz ama

duygusal olarak paha biçilemez
olduğu çağda

çocuk yetiştirmektir.

Biz kendilerine saygılarında sorumluyuz.

Şu cümleyi hiçbir ebeveyn sorgulamaz:

"Çocuğum için tek istediğim şey,
onun mutlu olması."

Beni yanlış anlamayın.

Bence mutluluk, çocuk için
mükemmel bir hedef.

Ancak bu çabucak elde edilemeyen bir şey.

Mutluluk ve özgüveni,

çocuklara bir tarlayı sürmeyi öğrettiğiniz

gibi öğretemezsiniz.

Bu onlara bisiklete binmeyi
öğretmek gibi bir şey değil.

Bunun için bir ders programı yok.

Mutluluk ve özgüven, başka şeylerin
yan ürünleri olabilir

ama kendileri direkt hedef olamaz.

Bir çocuğun mutluluğu,

ebeveyn için oldukça adaletsiz
bir yük olur.

Hatta mutluluk, bir çocuk için oldukça

adaletsiz bir yüktür.

Şunu söylemeliyim ki,

bence bu durum garip bir şekilde
aşırıya kaçabilir.

Çocuklarımızı dünyanın çirkinliklerinden

korumak için o kadar endişeliyiz ki,

şu an onları, "Susam Sokağı"'ndan
korumaya çalışıyoruz.

Bu konuda şaka yaptığımı
söylemeyi çok isterdim

ama eğer benim gibi gidip

nostalji olsun diye "Susam Sokağı"'nın
ilk birkaç bölümünün

DVD'sini alırsanız,

başlarken bu içeriğin çocuklar için

uygun olmadığını söyleyen

bir uyarıyla karşılaşırsınız.

(Gülüşmeler)

Tekrar edebilir miyim?

Orijinal Susam Sokağı'nın içeriği

çocuklar için uygun değil.

New York Times'ın sorusuna karşılık,

serinin yapımcısı bu duruma
birçok açıklama getirmişti.

Biri, bir skeçte Kurabiye Canavarı'nın

pipo içmesi ve onu yutmasıydı.

Kötü bir örnek. Bilmiyorum.

Ama benim aklımda kalan şey,

bugün olsa Kırpık'ın

yaratılıp yaratılmayacağını bilmediğiydi.

Çünkü Kırpık çok depresif bir karakterdi.

Bunun beni ne kadar üzdüğünü anlatamam.

(Gülüşmeler)

Şu anda kuklalarının periyodik tablosu,

küçük odasının duvarından sarkan

bir kadına bakıyorsunuz.

Kırıcı kukla, tam orada.

Bu, oğlumun doğduğu gün.

Morfinin etkisiyle uçurtma gibi uçuyordum.

Beklenmeyen bir sezaryen geçirmiştim.

Fakat sersem hâlime rağmen,

onu kucağıma aldığımda

tek bir şeyi net olarak düşünebildim.

Kulağına eğilip fısıldadım.

"Seni kırmamak için
çok çalışacağım" dedim.

Hipokrat yeminiydi

ve söylediğimde bunu bile bilmiyordum.

Ama şu an fark ediyorum ki,

Hipokrat yemini

mutluluk hedefinden çok daha gerçekçi.

Aslında herhangi bir ebeveynin size
söyleyebileceği gibi,

bu son derecede zor.

Hepimiz Tanrı'nın
geri almasını dilediğimiz,

can acıtıcı şeyler söylemişiz
ya da yapmışızdır.

Bence başka bir devirde,

kendimizden bu kadar şey beklemiyorduk.

Önemli olan şey, bir dahaki sefere

o kitap raflarının önünde
kalplerimiz atarken

bunları hatırlamak.

Bu dünya için yeni kuralların
nasıl oluşturulacağı konusunda

emin değilim

ama mutlu çocuklar yetiştirmek için

umutsuz bir arayış içinde
olduğumuzu düşünüyorum.

Belki de yanlış bir ahlaki yükü
taşıyor olabiliriz.

Benim için daha iyi bir hedef,

erdemli bir çocuk yetiştirmektir.

Daha yaratıcı ve ahlaklı çocuklar

yetiştirmeye odaklanmak

ve mutluluğun yaptıkları
iyilikler ve başarıları

ve bizden hissettikleri

sevgi aracılığıyla

onları bulmasını ummak.

Bu, hiç olmazsa, senaryosuz bir tepki.

Yeni senaryoların yokluğunda,

kitaptaki en eskileri takip ederiz --

nezaket, iş etiği, sevgi -

ve bırakın mutluluk ve özgüvenle
başlarının çaresine baksınlar.

Eğer hepimiz bunu yaparsak,

çocuklar yine de iyi olacaklardır.

Hâliyle ebeveynleri de,

büyük bir olasılıkla iki taraf da
daha iyi olacaktır.

Teşekkürler.

(Alkışlar)