Լռության վտանգը

"Մենք այնքան շատ ժամանակ ենք անցկացնում մարդկանց խոսքերը լսելով, որ հազվադեպ ենք ուշադրություն դարձնում այն բաներին, ինչի մասին նրանք չեն խոսում", - ասում է քննադաատական բանաստեղծ և ուսուցիչ Քլինթ Սմիթը: Կարճ, ազդեցիկ, սրտից բխող մի ելույթ անիրազեկության և անարդարության դեմ բարցրախոսելու համար համարձակություն գտնելու մասին:

Դոկտոր Մարտին Լութեր Քինգ կրտսերը,

1968 թվականի քաղաքական իրավունքներին
նվիրված ելույթի ժամանակ,

ասաց. <<Վերջում,

մենք կհիշենք ոչ թե մեր թշնամիների խոսքերը,

այլ մեր ընկերների լռությունը>>:

Դասատու լինելով,
ես յուրացրել եմ այս խոսքը:

Ամեն օր մեր շուրջը

մենք տեսնում ենք,
ինչպես են լռության հետևանքները

դրսևորվում խտրականության,

բռնության, ցեղասպանության
և պատերազմի ձևով:

Դասարանում ես կոչ եմ անում իմ աշակերտներին

իրենց կյանքի լռությունը ուսումնասիրել

պոեզիայի միջոցով:

Մենք միասին աշխատում ենք
լռեցնել այդ տարածությունները,

ճանաչել նրանց, անվանել,

հասկանալ, որ նրանք չպետք է
ամոթանքի աղբյուր լինեն:

Փորձելով իմ դասարանում
ստեղծել մի մշակույթ,

որտեղ ուսանողները կկարողանան կիսվեն

իրենց լռություններով,

ես ստեղծեցի չորս հիմնական սկզբունք,

որոնք փակցված են
դասարանիս առջևում դրված տախտակի վրա,

և ամեն ուսանող
այն ստորագրում է տարվա սկզբին`

կարդա՛ քննադատորեն, գրի՛ր գիտակցաբար,

խոսի՛ր պարզ, պատմի՛ր քո ճշմարտությունը:

Եվ ես հաճախ եմ մտածում
այդ վերջին կետի մասին.

պատմիր քո ճշմարտությունը:

Եվ ես հասկացել եմ, որ

եթե ես ուսանողներիցս պահանջում եմ
անկեղծորեն արտահայտվել,

ապա ես պետք է ինքս պատմեմ
իմ ճշմարտությունը,

և անկեղծ լինեմ այն ժամանակների մասին,

երբ չեմ կարողացել կատարել դա:

Այդպես ես պատմեցի նրանց, որ փոքր ժամանակ`

Նոր Օռլեանի
կաթոլիկ մի ընտանիքի որդի լինելով,

մեծ պասի ժամանակ ես միշտ սովորել եմ,

որ ամենանշանակալից բանը,
որ մարդ կարող է անել,

որևէ բանից հրաժարվելն է,

այն, ինչով սովորաբար տարվում ես,
զոհաբերելն է,

որպիսի Աստծուն ապացուցես,
որ հասկանում ես նրա սրբությունը:

Ես հրաժարվեցի լիմոնադից,
ՄաքԴոնալդսից, կարտոֆիլի ֆրիից,

ֆրանսիական համբույրներից և շատ այլ բաներից:

Եվ մի տարի ես հրաժարվեցի խոսելուց:

Ես կարծում էի, ամենաթանկ բանը,
որ ես կարող եմ զոհաբերել,

իմ սեփական ձայնն է,
բայց ես կարծես թե չէի հասկանում,

որ ես դրանից արդեն վաղուց հրաժարվել եմ:

Ես ամբողջ կյանքս անց էի կացրել

մարդկանց ասելով այն,
ինչ նրանք ուզում էին լսել,

ոչ թե այն, ինչ նրանց անհրաժեշտ էր:

Ես ինքս ինձ ասում էի,
որ մտադրված չեմ որևէ մեկի խիղճը լինեմ,

քանի որ ես դեռ պետք է իմը հասկանամ:

Այսպիսով, հաճախ,
ես ուղղակի ոչինչ չէի ասում՝

իմ լռությամբ հանդարտեցնելով
անիրազեկությունը,

չհասկանալով, որ ապացույցը
բառերի կարիքը չունի

իր գոյությունը հաստատելու համար:

Երբ մի արվամոլ քրիստոնյա ծեծվել էր,

ես ձեռքերս գրպաններս դրեցի

և գլուխս կախ հեռացա,
կարծես թե նույնիսկ չէի նկատել:

Ես շաբաթներով չէի կարողանում օգտագործեմ
պահարանս, քանզի վրայի կողպեքը

հիշեցնում էր ինձ իմ կողպված շուրթերը,

երբ փողոցի անկյունում մի անտուն մարդ

պարզապես նայեց ինձ` հայացքով փնտրելով

հաստատում, որ նա արժանի էր, որ իրեն տեսնեն:

Ես ավելի մտահոգված էի
իմ Apple-ի էկրանին նայելով,

քան նրան մի խնձոր տալով:

Երբ մի կին բարեգործական
տոնակատարության ժամանակ

ասաց. <<Ես այնքան հպարտ եմ ձեզանով.

Դա երևի դժվար է՝
դաս տալ այդ խեղճ, տգետ երեխաներին>>,

ես ինձ զսպեցի,
քանի որ մեզ պետք էր նրա փողը

ավելի շատ, քան ուսանողներիս
պետք էր իրենց արժանապատվությունը:

Մենք այնքան շատ ժամանակ ենք անցկացնում

մարդկանց խոսքերը լսելով,

որ հազվադեպ ենք ուշադրություն դարձնում
այն բաներին, ինչի մասին նրանք չեն խոսում:

Լռությունը վախի մնացորդն է:

Դա այն է, երբ զգում ես,
ինչպես են քո թերությունները

կախաղան բարձրացնում լեզուդ:

Դա օդն է, որ նահանջում է
քո կրծքավանդակից,

քանի որ ապահով չի քո թոքերում:

Լռությունը Ռուանդայի ցեղասպանությունն է:
Լռությունը Կատրինա փոթորկն է:

Դա այն է, ինչ լսում ես, երբ բավականաչափ
պարկ չկա դիակները փոխադրելու համար:

Դա կապված խեղդօղակի ձայնն է:

Դա այրվածք է: Դա կապանք է:
Դա առավելություն է: Դա ցավ է:

Ուշ է ընտրել ձեր կռիվները,

երբ կռիվները արդեն ձեզ են ընտրել:

Ես թույլ չեմ տա, որ լռությունը
փաթաթվի իմ անվճռականության շուրջ:

Ես քրիստոնյաին կասեմ, որ նա առյուծ է.

քաջության և պայծառության սրբոց:

Ես կհարցնեմ այն անտուն մարդուն,
թե ինչ է նրա անունը

և ինչպես է անցել նրա օրը, քանի որ երբեմն

մարդկանց պարզապես
մարդկային վերաբերմունք է պետք:

Ես կասեմ այն կնոջը,
որ իմ ուսանողները խոսում են

տրանսցենդենտալիզմից այնպես,
կարծես նրանք Թորոն են,

և այն փաստը, որ դու
Գազտնալսում ֆիլմից մի դրվագ ես դիտել,

դեռ չի նշանակում,
որ դու որևէ բան գիտես երեխաներիս մասին:

Այսպիսով, այս տարի`

ոիևէ բանից հրաժարվելու տեղը,

ես ամեն օր կապրեմ այնպես, կարծես թէ

լեզվիս տակ մի բարձրախոս է դրված,

արգելակումիս ներքևն ել մի բեմ է:

Որովհետև ու՞մ է պետք հորինված մի ճառաբեմ

երբ այն, ինչ քեզ միշտ պետք էր,
քո ձայնն է:

Շնորհակալություն:

(Ծափահարություններ)