Diesel sinh học: Kiếp sau của dầu ăn - Natascia Radice

Xem đầy đủ bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/biodiesel-the-afterlife-of-oil-natascia-radice

Bạn sẽ xử lý dầu ăn dầu ăn thế nào sau khi nấu? Cách dễ nhất có lẽ là đổ nó xuống cống -- nhưng bạn có thể giữ nó lại và gửi cho một nhà máy xử lý, nó có thể có được vòng đời hữu dụng mới, đó là diesel sinh học, một nguồn năng lượng sinh học có thể chạy các động cơ diesel thay cho dầu mỏ tinh chế. Natascia Radice mô tả quá trình chuyển hoá dầu mỡ bẩn thành tốt đẹp.

Bài giảng bởi Natascia Radice, hoạt hoạ bởi Lippy.

Vừa mới phút trước,

chỗ dầu này đã giúp
làm một bữa ăn thêm ngon.

Nhưng giờ, nó chỉ là thứ dầu nhớt bẩn.

Chúng ta nên làm gì với nó?

À, dễ nhất là

đổ nó xuống ống thoát;

điều đó làm nó như thể đã biến mất,

nhưng thực sự thì không phải vậy.

Thay vào đó,
nó kéo theo những mẩu thức ăn

và những thứ khác,

tạo nên những khối chặn
nhớp nháp rất lớn

nó không chỉ chặn ống thoát

mà cả hệ thống thoát nước,

gây ra ngập lụt và ô nhiễm.

Rất nhiều nơi có luật riêng
cho việc thải loại mỡ thừa,

nhưng chúng ta có thể
đi một bước xa hơn thế.

Thay vì chỉ việc ném nó đi
một cách an toàn,

chúng ta có thể biến nó
thành thứ gì đó hữu dụng.

Và nếu bạn đang băn khoăn

liệu có ai lại có thể muốn

một đống dầu mỡ bẩn thỉu
đã qua sử dụng,

câu trả lời là: dầu sinh học.

Có lẽ bạn đã nghe tới động cơ diesel,

Chúng là nguồn năng lượng
của nông trường, thiết bị xây dựng,

các xe tải, xe buýt, tàu thuỷ,
tàu hoả, máy phát dự phòng,

và cả một vài loại xe hơi.

Hầu hết các loại nhiên liệu
dùng cho các động cơ này

đã được tinh chế từ dầu mỏ,

thứ đến từ xác khủng long
đã chết từ xưa

và những hoá thạch cổ đại khác.

Nhưng dầu diesel
cũng có thể chuyển hoá từ

những sinh vật chết gần đây hơn,

như cây và động vật.

Dạng nhiên liệu này là cái
mà chúng ta vẫn gọi là dầu sinh học.

Dầu sinh học
là một nguồn năng lượng sinh học,

làm từ dầu thực vật hoặc mỡ động vật,

nó có thể đốt trong
các động cơ diesel thông thường.

Bạn đã đoán đúng,

nó chính là phiên bản sinh học
của dầu diesel.

Nó sạch hơn dầu diesel thường,

nên đã có một động lực
để sản xuất nó

từ hoa màu như đậu nành.

Ngày nay, việc trồng cây làm nhiên liệu,

thay vì thực phẩm,
đi kèm những vấn đề riêng của nó.

Nhưng may thay, chúng ta đã có sẵn
lượng dầu mỡ ngay đây.

Chuẩn bị cho việc tái sử dụng
dầu ăn thừa

là dễ dàng.

Đầu tiên, hãy để nguội nó
xuống bằng nhiệt độ phòng.

Sau đó, chuyển nó tới
một dụng cụ chứa sạch.

Bạn có thể dùng những cái bình cũ
mà mình có xung quanh,

như bình sữa,

miễn là nó hoàn toàn không có gì bên trong,

sạch sẽ và khô ráo.

Dùng một cái phễu để tránh rơi vãi

và một cái muỗng để lọc ra
mọi mẩu vụn thức ăn.

Bạn có thể cho thêm cả
mỡ thịt xông khói

và các loại mỡ động vật khác

hoặc dầu mỡ thừa từ thức ăn đóng hộp,

như cá ngừ hay cá đóng hộp,

chỉ cần đảm bảo đó đúng là dầu
chứ không phải nước muối.

Vậy, giờ điều tiếp theo là gì
khi dầu của bạn đã được đựng an toàn?

À, rất nhiều thành phố có dịch vụ tái chế

sẽ thu nhặt lượng lớn dầu mỡ

từ các nhà hàng và
các cơ quan công cộng khác.

Nhưng cũng có những địa điểm

để các cá nhân có thể bỏ
các thùng chứa dầu của họ.

Tất cả lượng mỡ này sẽ được tập kết
tại một nhà máy chế biến,

nơi nó sẽ được chuyển hoá thành
dầu diesel sinh học sử dụng được.

Sự chuyển hoá này diễn ra như thế nào?

Oh, tất cả lượng dầu mỡ
mà bạn đóng góp

được làm từ chất béo(lipid) trung tính,

một phân tử glyxêrin
liên kết với

ba chuỗi axít-béo.

Để chuyển hoá mỡ thành nhiên liệu,

chúng phản ứng với rượu,

thường là rượu metanol hoặc etanol,

thứ tạo ra chuỗi êste và glyxêrin mạch dài.

Để so sánh, đây là vài phân tử

của nhiên liệu diesel.

Còn bây giờ,
đây là các phân tử mà chúng ta tạo ra

bằng cách phá vỡ các lipid trung tính.

Glyxêrin là kẻ khác loại,

nên nó bị loại bỏ ở cuối quá trình.

Nhưng hãy nhìn vào những êste!

Nếu chỉ nhìn sơ qua, cấu trúc của chúng
trông rất giống với

những chuỗi hydro-cacbon dài
trong dầu diêsel thường.

Và động cơ diesel,
với một vài thay đổi nhỏ,

cũng có thể được làm để phun

và đốt những êste này
như dầu diesel thông thường.

Úmbala! Diesel sinh học.

Giờ, có thể bạn đang băn khoăn
liệu tất cả những việc phức tạp

để tái chế dầu ăn đã qua sử dụng này

có đáng không.

Sau hết, có bao nhiêu năng lượng
có thể được tạo ra?

À, nếu thế cả lượng dầu mỡ
mà dân New York bỏ đi trong một ngày

được chuyển thành nhiên liệu máy bay,

nó có thể cung cấp năng lượng đủ
cho hàng trăm chuyến bay

từ NewYork tới Los Angeles.

Và đừng quên rằng
sử dụng dầu thải

thay vì đốt nhiều hơn
nhiên liệu hoá thạch

sẽ làm hạn chế tác động tiêu cực
tới môi trường.

Tái chế dầu ăn thừa

biến bẩn tưởi thành tốt tươi.

Bằng cách đóng góp một chút,

các cá nhân và doanh nghiệp
có thể giúp tạo ra

một nguồn thay thế ổn định cho dầu diesel,

trong khi vẫn bảo vệ môi trường

và giữ gìn thành phố của mình sạch sẽ.

Và điều đó thì khá là suôn sẻ.