Return to Video

چۆن ئامێری ساس کار دەکات - ئەل کانۆن

  • 0:09 - 0:13
    چی ئەلقەی زریکە دەداتە زوڕنایەکە
  • 0:13 - 0:17
    و ئامێرەکە لە ناو سک
    دەلەرێتەوە "ئوم پا پا؟"
  • 0:17 - 0:21
    و چی وا لە ترۆمبۆن دەکات
    کە زۆر بە جۆش بێت؟
  • 0:21 - 0:25
    وەڵامەکە لە مسی زەرد نییە،
    ئەم ئامێرانەی لێی دروست کراون
  • 0:25 - 0:27
    بەڵام لە گەشت هەوا دەبات
  • 0:27 - 0:31
    لە سییەکانی مۆسيقاژەن بۆ
    ناو زەنگی ئامێرەکە.
  • 0:31 - 0:36
    وەک هەر دەنگێک مۆسیقا
    پێکدێت لە لەرینەوەی هەوادا.
  • 0:36 - 0:40
    ئامێرەکان پۆلێن کراون لەسەر بنەمای
    چۆن ئەو لەرینەوانە بەرهەم دەهێنرێت.
  • 0:40 - 0:42
    ئامێرەکانی لێدان لێدەدرێن.
  • 0:42 - 0:45
    ئامێرەکانی دەزوو لێدەدرێت
    یان دەچەمێندرێتەوە.
  • 0:45 - 0:50
    هەوایان لێدا لە دژی
    قەراغێکی تیژ یان بە پێچ.
  • 0:50 - 0:51
    بەڵام، بۆ ئامێری مس،
  • 0:51 - 0:55
    لەرینەوەکە ڕاستەوخۆ دێت
    لە دەمی مۆسیقاژەنەکە.
  • 0:55 - 1:01
    یەکێک له یەکەم شت یاریزانێکی مس
    دەبێت فێربێت بە قوڵی هەناسە بدات،
  • 1:01 - 1:06
    هەتا هەموو تەنۆلکەیەکی گونجاوی
    هەوا پڕ بووە لە سییەکان.
  • 1:06 - 1:09
    کاتێک هەموو ئەو هەوایە لە ژوورەوەیە
    دەبێت لە دەمەوە بێتە دەرەوە،
  • 1:09 - 1:13
    بەڵام لەوێ، شەڕی ناوخۆیی دروست دەبێت
  • 1:13 - 1:17
    وەک مۆسیقاژەنێک لە هەمان کاتدا هەوڵ دەدات
    بۆ ئەوەی لێوەکانیان بە پتەوی یەک بگرن
  • 1:17 - 1:21
    لە کاتی هەوا دانەوە بۆ ئەوەی
    ناچاریان بکات کە بیانکەنەوە.
  • 1:21 - 1:24
    هەوای دەربازبوو بەرەنگاری یەک
    دەگرێت لە ماسولکەکانی لێوەوە،
  • 1:24 - 1:27
    کردنەوەیەک دروست دەکات
    پێی دەوترێت کون
  • 1:27 - 1:32
    و لەرینەوەکە دروست دەکات کە
    یاریزانانی مس بە "گیزەکە" ناوی دەبەن
  • 1:32 - 1:35
    کاتێک تەنێک بەرز دەگیرێت
    بۆ ئەو لێوانەی کە دەلەرنەوە،
  • 1:35 - 1:38
    کەمێک گیزەکە چاک دەکاتەوە،
  • 1:38 - 1:41
    لەرینەوەکە گەورە دەکات
    لە چەند لەرەلەرێک.
  • 1:41 - 1:43
    بەڵام شتەکان زۆر سەرنج ڕاکێش دەبن
  • 1:43 - 1:46
    دەکەوێتە سەر ئەوەی چ
    ئامێرێک بە دەمەوە بەسترابێت.
  • 1:46 - 1:49
    لەشی ئامێری مس
    لە بنەڕەتدا بۆڕیەکە
  • 1:49 - 1:53
    کە لەگەڵ هەواکەدا دەجوڵێت
    ئەستوونەکە لە ناو ئەودا دەتەقێتەوە.
  • 1:53 - 1:55
    بەو شێوەی شەپۆلەکانی دەنگ بەناو
    ستوونەکە گەشت دەکەن
  • 1:55 - 2:00
    شێوازێکی سنورداری گۆڕەپانیەکان پێکدەهێنن
    بە زنجیرەی هارمۆنیک ناسراوە،
  • 2:00 - 2:03
    لەگەڵ تێبینیەکان دوور لە یەک
    لە کۆتایی خوارەوە،
  • 2:03 - 2:06
    بەڵام نزیک بوونەوە لە یەکتر
    لەگەڵ بەرزبوونەوەی چینەکە.
  • 2:06 - 2:09
    مۆسیقاژەنەکە دەتوانێت
    ئاوازی چینەکە بگۆرێت
  • 2:09 - 2:15
    لە ڕێگەی گرێدانێکی کەم لە لێوەکان و
    گۆڕانکاریەکان بۆ قەبارەی هەوا و خێرایی.
  • 2:15 - 2:18
    هێواشتر، هەوای گەرم هەڵمژ
    بەرهەم دەهێنێتە خوارەوەی چینەکە،
  • 2:18 - 2:24
    و خێراتر، سارد، هەوا دەڕوات لە
    زنجیرەکە چینەکان زیاتر بەرهەم دەهێنێت
  • 2:24 - 2:28
    بەڵام هەر زنجیرە هارمۆنیەک کەلێنی
    هەیە کە تیایدا گۆڕەپانی ونبوو
  • 2:28 - 2:30
    و بەهاوبەریەتی ئامێرەکانی مس
  • 2:30 - 2:34
    دەکەوێتە توانایان بۆ گۆڕین
    لە نێوان زنجیرەی هەمەجۆردا.
  • 2:34 - 2:37
    لە ئامێرەکانی وەک زوڕنا،
    دەمەکانی دەکرێت دابەزبن
  • 2:37 - 2:41
    بۆ زیادکردنی درێژی تیوب
    هەوایەکە گەشت دەکات،
  • 2:41 - 2:46
    لە کاتێکدا لەسەر ترۆمبۆن ئەمە
    بە درێژکردنەوەی سلایدەکەی ئەنجام درا.
  • 2:46 - 2:49
    درێژکردنەوەی بۆرییە
    ستوونە هەواییە لەرینەوەکە،
  • 2:49 - 2:54
    کەمکردنەوەی لەرەلەری لەرینەوەی
    و ئەنجامی خوارەوەی چینەکە
  • 2:54 - 2:57
    لەبەر ئەوەیە توباکە
    گەورەترین ئامێری مسیە،
  • 2:57 - 3:01
    هەروەها توانای ژەنینی
    کەمترین نۆتەکانی ھەیە.
  • 3:01 - 3:05
    بۆیە گۆڕینی درێژی ئامێری
    زنجیرە هارمۆنییەکەی دەگوازرێتەوە،
  • 3:05 - 3:08
    لە کاتێک کە جیاوازی کەم لە لێشاوی
    هەوا و لێوەکانی مۆسیقاژەن
  • 3:08 - 3:11
    نۆتی جیاواز دروست دەکات.
  • 3:11 - 3:16
    و ئەو تێبینیانە لە کۆتای بە نێو
    زەنگی گەشاوەی دێنە دەرەوە.
  • 3:16 - 3:20
    ئەوەی وەک هەناسەیەکی قووڵ دەستی پێکرد
    و گیزەیەکی لەرزۆکە لەسەر لێوەکان
  • 3:20 - 3:24
    ئێستا گۆڕدراوە
    بۆ ئاوازێکی تۆخ و گەورە.
  • 3:24 - 3:28
    کارتێکردنی لێهاتووی مۆسیقاژەن
    لە هەموو بەشێکی پرۆسەکە
  • 3:28 - 3:29
    لە سییەکان،
  • 3:29 - 3:30
    بۆ لێوەکان،
  • 3:30 - 3:31
    بۆ ئامێرەکە،
  • 3:31 - 3:35
    بۆ ئامێرەکە خۆی چینێکی سەرسوڕهێنەری
    تەختەی پێکان دروست دەکات
  • 3:35 - 3:39
    دەکرێت لە ژانرە میوزیکیەکان ببیسترێت
    لە سەرتاسەری جیهان.
  • 3:39 - 3:42
    بە دەستبەسەراگرتنی هێز
    لە دووبارەبوونی سروشتی
  • 3:42 - 3:44
    بە شێوەیێکی نەرم و کۆنترۆڵکراو،
  • 3:44 - 3:48
    ئامێری مسی نمونەی زۆر باشن
    لە تێکەڵبوونی داهێنانی مرۆڤ
  • 3:48 - 3:51
    لەگەڵ فیزیای جیهانی ئێمە.
Title:
چۆن ئامێری ساس کار دەکات - ئەل کانۆن
Description:

بینینی وانەی تەواو: http://ed.ted.com/lessons/how-brass-instruments-work-al-cannon

چی ئەلقەی زریکە دەداتە زوڕنایەکە و ئامێرەکە لە ناو سک دەلەرێتەوە "ئوم پا پا؟" و چی وا لە زوڕنایەکە دەکات
 کە زۆر بە جۆش بێت؟ ئەل کانۆن نیشانی دەدات کە چۆن ئەو وەڵامانە لە ئامێری مس نین لەو ئامێرانەی لێی دروست کراون، بەڵکو لەو گەشتەی کە هەوا لە سییەکانی مۆسیقاژەنەوە بۆ زەنگی ئامێرەکەی دەبات.

وانە لەلایەن ئەل کانۆن، وێنەی جوڵاو لەلایەن TED-Ed

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:12

Kurdish (Central) subtitles

Revisions