วิถีในการเชี่ยวชาญในสัมผัสการรับรู้กลิ่นของคุณ - อเล็กซานดรา โฮโรวิทซ์ (Alexandra Horowitz)
-
0:07 - 0:10นักปรุงน้ำหอมสามารถเรียนรู้
ที่จะแยกแยะกลิ่นแต่ละชนิด -
0:10 - 0:14จากน้ำหอมที่ประกอบไปด้วย
กลิ่นหลายร้อยชนิดได้ -
0:14 - 0:16ผู้เชี่ยวชาญด้านชา
เป็นที่รู้กันว่าแยกแยะกลิ่นได้ -
0:16 - 0:18ไม่ใช่เพียง
สถานที่ต้นกำเนิดของชาเท่านั้น -
0:18 - 0:23แต่รวมถึงฤดูกาลที่เก็บเกี่ยว และ
ชาชนิดนั้นถูกปลูกจากต้นพลัมหรือไม่ -
0:23 - 0:25อีกทั้งระบบขนส่งมวลชนนครนิวยอร์ก
-
0:25 - 0:29ครั้งหนึ่งเคยมีพนักงานผู้มีหน้าที่
เพียงแค่ดมหากลิ่นแก๊สรั่ว -
0:29 - 0:31ในระบบรถไฟใต้ดินเท่านั้น
-
0:31 - 0:35แล้วใคร ๆ จะสามารถเรียนรู้ที่จะดมกลิ่น
ได้แม่นยำอย่างผู้เชี่ยวชาญเหล่านั้นไหม -
0:35 - 0:39สำหรับพวกเราส่วนใหญ่แล้ว
สิ่งที่เราได้กลิ่นนั้นมักจะไม่ได้ตั้งใจ -
0:39 - 0:41ไม่ว่าจะเป็นขยะหลังร้านอาหาร
-
0:41 - 0:44หรือแชมพูของผู้หญิงที่สวนออกมา
ตอนที่คุณก้าวเข้าไปในลิฟต์ -
0:44 - 0:46หรือกลิ่นขนมปังสดใหม่จากร้านเบเกอรี
-
0:46 - 0:50ด้วยเซลล์ประสาทรับกลิ่น
หลายล้านเซลล์ในจมูกของคนเรา -
0:50 - 0:52เห็นได้ชัดว่า เราไม่ได้ไร้ความสามารถ
ในการรับรู้กลิ่นได้ดีเลย -
0:52 - 0:56เพียงแต่เราอาจไม่ได้ให้ความใส่ใจมากพอ
ก็เท่านั้น -
0:56 - 0:59ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าเสียดาย
เพราะเราอาจจะพลาดโอกาส -
0:59 - 1:02ในการสร้างสายสัมพันธ์
ทางอารมณ์ความรู้สึกที่แข็งแกร่ง -
1:02 - 1:04กลิ่นนั้นเชื่อมโยงกับ
อารมณ์ความรู้สึกอย่างแน่นแฟ้น -
1:04 - 1:07ทั้งยังสามารถกระตุ้นความทรงจำ
ของสถานที่ที่เราจากมาแสนนาน -
1:07 - 1:09และคนที่เรารักได้
-
1:09 - 1:13แต่ทว่า โชคดีที่มันเป็นไปได้ที่จะ
ฝึกฝนสมองเราให้รับรู้กลิ่นได้ดียิ่งขึ้น -
1:13 - 1:17ตัวอย่างเช่น เฮเลน เคลเลอร์ สามารถ
จะแยกแยะผลงานของแต่ละท่านได้ -
1:17 - 1:19และในความหมายของเธอนั้น
-
1:19 - 1:22ก็คือ การแยกช่างไม้ออกจาก
ช่างตีเหล็ก -
1:22 - 1:24แยกศิลปินออกจากช่างก่ออิฐ
หรือนักเคมี -
1:24 - 1:27ด้วยการสูดลมหายใจเท่านั้น
-
1:27 - 1:32ทำตามขั้นตอนเหล่านี้สิ แล้วคุณก็จะสามารถ
เปลี่ยนกลิ่นของโลกที่คุณเคยได้สัมผัส -
1:32 - 1:35ขั้นแรก นำจมูกเข้าไปจนชิด
-
1:35 - 1:37สัตว์บางชนิด ที่รู้กันดีว่าเป็น
"นักดมตัวยง" -
1:37 - 1:39เช่น สุนัขที่สามารถตามกลิ่น
วัตถุระเบิดได้ -
1:39 - 1:42และสุกรที่สามารถหาเห็ดที่
อยู่ใต้พื้นดินจนเจอได้ -
1:42 - 1:46ด้วยการนำจมูกเข้าไปใกล้
ตรงตำแหน่งที่พวกมันอยากจะสูดดม -
1:46 - 1:50ในขณะที่จมูกมนุษย์นั้น
สูดดมอยู่แต่กลางอากาศ -
1:50 - 1:52ทำให้เรามีข้อบกพร่องทางกายภาพ
-
1:52 - 1:56ฉะนั้น จงนำจมูกเข้าไปใกล้
โลกแวดล้อมรอบตัวคุณ -
1:56 - 1:57พื้นดิน
-
1:57 - 1:58พื้นผิว
-
1:58 - 1:59สิ่งของ
-
1:59 - 2:00อาหารที่อยู่ในมือคุณ
-
2:00 - 2:02เข้าไปใกล้เจ้าตูบของคุณ
-
2:02 - 2:03คู่คิด คนรู้ใจคุณ
-
2:03 - 2:04หนังสือที่คุณอ่าน
-
2:04 - 2:07ไม่เพียงแต่จมูกของคุณจะเข้าใกล้
ที่มาของกลิ่นได้มากขึ้น -
2:07 - 2:11แต่ไออุ่นจากลมหายใจคุณจะทำให้
ได้กลิ่นต่าง ๆ ง่ายยิ่งขึ้น -
2:11 - 2:14ขั้นที่สอง ดมแบบตั้งใจที่สุด
-
2:14 - 2:17จริง ๆ แล้ว การดมกลิ่นเกิดขึ้นภายใน
ด้านบนใกล้กับสันจมูกของคนเรา -
2:17 - 2:23ในเนื้อเยื่อขนาดเท่ากับแสตมป์
ที่เรียกว่า ออลแฟกทอรี เอพิเธเลียม
(เนื้อเยื่อในโพรงจมูก) -
2:23 - 2:27ยามที่เราสูดกลิ่น โมเลกุลของกลิ่น
จะลอยขึ้นมาในรูจมูก -
2:27 - 2:29จนกว่าจะถึงเนื้อเยื่อนี้
-
2:29 - 2:34ที่ที่พวกมันจะไปจับกับ
เซลล์ประสาทรับกลิ่นของเรา -
2:34 - 2:37เวลาที่เราสูดดมไปตามปกติ จะมี
อากาศเพียงเล็กน้อยเท่านั้นที่ไปถึง -
2:37 - 2:40แต่การสูดหายใจเข้าลึก ๆ
หนึ่งหรือสองครั้ง -
2:40 - 2:43จะช่วยให้แน่ใจว่า มีอากาศเข้าไปถึง
เซลล์ประสาทรับกลิ่นเพิ่มมากขึ้น -
2:43 - 2:45หลังจากที่ได้สูดดมไป
สักสองสามครั้งแล้ว -
2:45 - 2:48เซลล์ประสาทรับกลิ่น ซึ่ง
เชี่ยวชาญในการจดจำกลิ่นใหม่ ๆ -
2:48 - 2:50จะหยุดทำงานลงชั่วคราว
-
2:50 - 2:54ฉะนั้น คุณก็ให้จมูกได้พักสักหน่อย
แล้วค่อยสูดกลิ่นใหม่อีกทีคราวหน้า -
2:54 - 2:57ขั้นสุดท้าย คือการอยู่กับกลิ่นนั้น ๆ
-
2:57 - 3:00กลิ่นส่วนใหญ่จะผ่านไป
โดยที่เราไมได้ใส่ใจนัก -
3:00 - 3:02แต่แค่การสังเกตสิ่งที่คุณได้กลิ่น
-
3:02 - 3:05และการพยายามพรรณนามัน
ตั้งชื่อมัน และบอกถึงแหล่งที่มาของมัน -
3:05 - 3:09เท่านี้ คุณก็สามารถเพิ่มพูนคำศัพท์
ของกลิ่นได้แล้ว -
3:09 - 3:12เมื่อโมเลกุลของกลิ่นผนึกเข้ากับ
เซลล์ประสาทรับกลิ่นแล้ว -
3:12 - 3:15มันจะส่งสัญญาณกระแสไฟฟ้าจาก
เซลล์ประสาทรับความรู้สึก -
3:15 - 3:18ไปยังส่วนของออลแฟกทอรีบัล์บในสมอง
-
3:18 - 3:20จากนั้นสัญญาณก็จะส่งต่อ
ไปยังส่วนอื่น ๆ ของสมอง -
3:20 - 3:22ที่ที่มันจะผสานเข้ากับรสชาติ
-
3:22 - 3:23ความทรงจำ
-
3:23 - 3:25หรือข้อมูลทางอารมณ์
-
3:25 - 3:28ก่อนที่จะถ่ายทอดออกมา
ให้เรารับรู้ว่าเป็นกลิ่นหนึ่ง ๆ -
3:28 - 3:32จากการศึกษาภาพ fMRI ได้ชี้ให้เห็นว่า
การใช้เวลาไปกับการดมกลิ่นมากขึ้น -
3:32 - 3:35ได้เปลี่ยนแปลงสมองของ
นักดมผู้มากประสบการณ์ -
3:35 - 3:39สำหรับพวกเขาแล้ว จินตภาพและ
การรับรู้กลิ่นนั้นเป็นไปอย่างอัตโนมัติ -
3:39 - 3:41มากกว่าผู้ที่ไม่เชี่ยวชาญ
-
3:41 - 3:44ในการเริ่มต้นด้วยตนเอง
ให้นำส่วนผสมอาหารจากในครัวออกมา -
3:44 - 3:45เครื่องเทศ
-
3:45 - 3:46วานิลลา
-
3:46 - 3:47หรือผลไม้
-
3:47 - 3:49แต่ห้ามอะไรก็ตามที่เป็นพิษนะ
-
3:49 - 3:52หลับตาลง แล้วให้ใครสักคน
นำสิ่งเหล่านั้นมาถือไว้ใต้จมูกคุณ -
3:52 - 3:56สูดกลิ่นและพยายามทายกลิ่นนั้น ๆ
-
3:56 - 3:59นานวันเข้า คุณจะเริ่มซึมซาบถึง
ความต่างอันน้อยนิดของกลิ่นที่คุ้นเคย -
3:59 - 4:04และจดจำลักษณะพิเศษของกลิ่นใหม่ ๆ
รวมทั้งกลิ่นที่แปลกไป -
4:04 - 4:08นักปรุงน้ำหอมได้ฝึกฝนขั้นตอนเหล่านี้
มากพอจนได้เป็นถึงศิลปินแห่งสุคนธรส -
4:08 - 4:11แต่ต่อให้คุณไม่เคยรับรู้กลิ่นได้ถึงขั้นนั้น
-
4:11 - 4:14ผลลัพธ์ที่น่าตราตรึงใจจากการกระทำ
อันมิพึงปรารถนา -
4:14 - 4:18จะแปรเปลี่ยนวิถีที่คุณสัมผัสและ
หล่อหลอมประสบการณ์ในวันคืนของคุณ
- Title:
- วิถีในการเชี่ยวชาญในสัมผัสการรับรู้กลิ่นของคุณ - อเล็กซานดรา โฮโรวิทซ์ (Alexandra Horowitz)
- Description:
-
more » « less
ชมบทเรียนเต็มได้ที่ http://ed.ted.com/lessons/how-to-master-your-sense-of-smell-alexandra-horowitz
นักปรุงน้ำหอมบางท่านสามารถแยกแยะกลิ่นเฉพาะตัวในน้ำหอมที่มีส่วนประกอบของกลิ่นหลากร้อยชนิดได้
ผู้เชี่ยวชาญด้านชาเป็นที่รู้กันดีว่าสามารถระบุสถานที่ปลูกชาชนิดนั้น ๆ ได้อย่างแม่นยำ
ระบบขนส่งมวลชนแห่งมหานครนิวยอร์ก (NYC Transit Authority) ครั้งหนึ่งเคยมีพนักงานผู้มีหน้าที่รับผิดชอบเพียงอย่างเดียว คือการตามกลิ่นแก๊สรั่วเท่านั้นเอง
ทว่าใคร ๆ จะสามารถเรียนรู้การดมกลิ่นด้วยสัมผัสพิเศษแบบเดียวกับผู้เชี่ยวชาญเเหล่านั้นได้หรือไม่
อเล็กซานดรา โฮโรวิทซ์ จะพาคุณไปรู้จักกับสามขั้นตอนง่าย ๆ เพื่อให้มีจมูกที่รับรู้กลิ่นได้ดียิ่งขึ้นบทเรียนโดย Alexandra Horowitz แอนิเมชันโดย Black Powder Design
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:34
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
Pitipa Chongwatpol accepted Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
|
Pitipa Chongwatpol edited Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
Retired user edited Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
|
Pitipa Chongwatpol declined Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
|
Pitipa Chongwatpol edited Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz | |
|
|
Pitipa Chongwatpol edited Thai subtitles for How to master your sense of smell - Alexandra Horowitz |