Return to Video

Hoe je beter kunt leren ruiken - Alexandra Horowitz

  • 0:07 - 0:10
    Parfumeurs kunnen leren
    om individuele geuren te onderscheiden
  • 0:10 - 0:14
    uit een parfum van honderden geuren.
  • 0:14 - 0:16
    Thee-experts kunnen niet alleen ruiken
  • 0:16 - 0:18
    waar de thee vandaan komt,
  • 0:18 - 0:23
    maar ook het oogstseizoen
    en of het naast een pruimenboom stond.
  • 0:23 - 0:25
    En het vervoersbedrijf van New York
  • 0:25 - 0:27
    had ooit iemand in dienst
  • 0:27 - 0:30
    om naar gaslekken
    te snuffelen in de metro.
  • 0:30 - 0:35
    Kan iedereen leren ruiken
    met de gevoeligheid van deze experts?
  • 0:35 - 0:39
    Voor de meesten van ons is
    dat wat we ruiken vaak onvrijwillig,
  • 0:39 - 0:41
    of het nou restaurant-afval is,
  • 0:41 - 0:44
    de shampoo van een vrouw
    die uit de lift stapt,
  • 0:44 - 0:46
    of vers brood in een bakkerij.
  • 0:46 - 0:50
    Met een paar miljoen
    geur-receptoren in je neus,
  • 0:50 - 0:53
    heb je alles om goed te ruiken.
  • 0:53 - 0:56
    We schenken er alleen
    niet altijd genoeg aandacht aan.
  • 0:56 - 0:59
    Dat is zonde, want daarmee
    missen we de kans
  • 0:59 - 1:02
    om sterke emotionele connecties te maken.
  • 1:02 - 1:04
    Geuren zijn sterk verbonden met emoties
  • 1:04 - 1:07
    en herinneren je aan plaatsen
    waar je ooit bent geweest
  • 1:07 - 1:09
    en aan oude geliefden.
  • 1:09 - 1:13
    Maar gelukkig kan je
    je hersenen oefenen om beter te ruiken.
  • 1:13 - 1:17
    Helen Keller kon bijvoorbeeld
    iemands beroep herkennen
  • 1:17 - 1:19
    en volgens haar
  • 1:19 - 1:22
    een timmerman
    van een metaalbewerker onderscheiden,
  • 1:22 - 1:24
    en een kunstenaar
    van een metselaar of apotheker
  • 1:24 - 1:26
    door gewoon in te ademen.
  • 1:26 - 1:32
    Als je het volgende doet, kan ook jij
    veranderen hoe de wereld je toegeurt.
  • 1:32 - 1:34
    Ten eerste: steek je neus erin.
  • 1:34 - 1:37
    Sommige dieren die goed kunnen ruiken,
  • 1:37 - 1:39
    zoals honden
    die explosieven kunnen opsporen
  • 1:39 - 1:42
    en varkens die truffels vinden,
  • 1:42 - 1:46
    steken hun neus
    op de plek waar ze willen ruiken.
  • 1:46 - 1:50
    Mensenneuzen zoeken koortsachtig
    midden in de lucht,
  • 1:50 - 1:52
    wat een anatomisch nadeel is.
  • 1:52 - 1:56
    Breng je neus dus dicht
    bij de wereld om je heen.
  • 1:56 - 1:58
    De grond, oppervlaktes, voorwerpen,
  • 1:58 - 2:00
    het eten in je hand.
  • 2:00 - 2:01
    Ga dichter naar je hond toe,
  • 2:01 - 2:02
    je partner,
  • 2:02 - 2:04
    het boek dat je leest.
  • 2:04 - 2:07
    Je neus komt niet alleen
    dichter bij de geurbron,
  • 2:07 - 2:11
    door de warmte van je adem
    is de geur ook beter te ruiken.
  • 2:11 - 2:14
    Ten tweede: ruik alsof je het meent.
  • 2:14 - 2:17
    Ruiken gebeurt helemaal bovenin
    bij de brug van je neus
  • 2:17 - 2:23
    met een stukje weefsel zo groot
    als een postzegel dat reuk-epitheel heet
  • 2:23 - 2:27
    Als we snuiven worden moleculen
    opgezogen in de neusgaten
  • 2:27 - 2:29
    totdat ze op het weefsel stoten
  • 2:29 - 2:33
    waar ze in contact komen
    met de olfactorische of geurreceptoren.
  • 2:33 - 2:37
    Als we normaal inademen
    bereikt dat maar weinig lucht.
  • 2:37 - 2:39
    Maar een of twee keer goed snuiven
  • 2:39 - 2:43
    zorgt dat er genoeg lucht
    bij de geurreceptoren komt.
  • 2:43 - 2:45
    Na nog een paar keer snuiven
  • 2:45 - 2:48
    worden de receptoren
    die het best zijn in nieuwe geuren,
  • 2:48 - 2:50
    tijdelijk uitgeschakeld.
  • 2:50 - 2:54
    Geef je neus even rust
    en ga later nog eens snuiven.
  • 2:54 - 2:57
    Sta ten slotte even stil bij de geur.
  • 2:57 - 3:00
    De meeste geuren
    gaan gedachteloos aan ons voorbij
  • 3:00 - 3:02
    maar door te bemerken wat je ruikt
  • 3:02 - 3:05
    en door te proberen het te beschrijven,
    te benoemen en te localiseren,
  • 3:05 - 3:09
    kan je je woordenschat
    aan geuren uitbreiden.
  • 3:09 - 3:12
    Als een geurmolecuul
    zich bindt met een geur-receptor,
  • 3:12 - 3:15
    zendt het een elektrisch signaal
    van de gevoelige zenuwcellen
  • 3:15 - 3:18
    naar de geurkwabben in de hersenen.
  • 3:18 - 3:20
    Het signaal gaat gelijk
    naar andere delen in de hersenen,
  • 3:20 - 3:22
    waar het samengaat met smaak,
  • 3:22 - 3:24
    herinnering of emotionele informatie.
  • 3:24 - 3:28
    voordat het bij ons
    als geur wordt geregistreerd.
  • 3:28 - 3:32
    FMRI-research toont aan dat de extra tijd
    die aan de geur besteed wordt,
  • 3:32 - 3:35
    de hersenen van ervaren ruikers verandert.
  • 3:35 - 3:39
    Bij hen gebeurt dat in kaart brengen
    van geuren automatischer
  • 3:39 - 3:41
    dan bij niet-experts.
  • 3:41 - 3:44
    Om zelf te beginnen,
    neem je ingrediënten uit je keuken:
  • 3:44 - 3:46
    kruiden, vanille of fruit,
  • 3:46 - 3:48
    maar nooit iets giftigs.
  • 3:48 - 3:52
    Doe je ogen dicht en laat iemand het
    onder je neus houden.
  • 3:52 - 3:56
    Snuif en probeer het te benoemen.
  • 3:56 - 3:59
    Na een tijdje ga je de nuances
    in bekende geuren waarderen
  • 3:59 - 4:03
    en herken je de eigenschappen
    van nieuwe en onbekende geuren.
  • 4:03 - 4:08
    De parfumeur heeft dit genoeg geoefend
    om geur-kunstenaar te worden,
  • 4:08 - 4:11
    maar zelfs als je dat niveau niet haalt,
  • 4:11 - 4:14
    zal het spectaculaire resultaat
    van een niet-spectaculaire handeling
  • 4:14 - 4:18
    de beleving en ervaring
    van je dagen veranderen.
Title:
Hoe je beter kunt leren ruiken - Alexandra Horowitz
Description:

Volledige les: http://ed.ted.com/lessons/how-to-master-your-sense-of-smell-alexandra-horowitz

Sommige parfumeurs kunnen individuele geuren uit een geurenpallet van honderden geuren onderscheiden; er zijn thee-experts die de precieze plek van herkomst kunnen ruiken van een bepaalde thee; en het vervoersbedrijf van New York had ooit iemand in dienst die niets anders deed dan gaslekken opsporen met zijn neus.
Kan iemand leren ruiken met de gevoeligheid van zulke experts? Alexandra Horowitz deelt drie simpele stappen met ons om een betere neus te krijgen.

Les: Alexandra Horowitz. Animatie: Black Powder Design.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:34

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.