Чаму я лічу, што дрэннае абыходжанне з жанчынамі з’яўляецца парушэннем нумар адзін у галіне правоў чалавека.

Былы прэзідэнт ЗША Джымі Картэр з рашучасцю паглыбляецца ў тры нечаканыя прычыны, чаму жорсткае абыходжанне з жанчынамі і дзяўчатамі працягваецца ў розных праявах ў многіх частках свету, як развітых, так і тых, якія развіваюцца. Апошняя прычына, якую ён прапануе: "Агулам, мужчынам напляваць."

На самой справе,

я спрабаваў думаць аб сваёй кар'еры
з тых часоў як я пакінуў Белы дом,

і найлепшы прыклад, які я маю --
карыкатура ў The New Yorker пару год таму.

Маленькі хлопчык, гледзячы на бацьку,

гаворыць: "Тата, калі я вырасту,
я хачу быць экс-прэзідэнтам."

(Смех)

Я меў вялікае блаславенне,
як былы прэзідэнт,

таму што я меў доступ,

які нешматлікія людзі ў свеце
мелі калі-небудзь,

пазнаёміцца з людзьмі з усяго свету.

Я знаёмы не толькі з 50 штатамі у Амерыцы,

але мы з жонкай наведалі
больш за 145 краін свету,

ў Цэнтры Картэра былі
рэгулярныя праграмы ў 80 краінах на Зямлі.

Шмат разоў, калі мы едзем у краіну,

мы не толькі сустракаемся
з каралём або прэзідэнтам,

але таксама наведваем жыхароў вёсак,
якія жывуць у самых далекіх раёнах Афрыкі.

Такім чынам, абавязкам Цэнтра Картэра

з'яўляецца прасоўванне правоў чалавека,

і, ведаючы свет так, як ведаю яго я,
магу сказаць без аніякай двухсэнсоўнасці,

што нумар адзін у парушэнні
правоў чалавека на Зямлі,

на які так часта закрываюць вочы, --
гэта гвалт над жанчынамі і дзяўчатамі.

(Плясканні)

Ёсць некалькі прычын, якія я згадаю.

Перш за ўсё, гэта няправільнае тлумачэнне
рэлігійных пісанняў, святых пісанняў,

у Бібліі, Старым Запавеце, Новым Запавеце,
Каране і гэтак далей,

яны былі няправільна зразуметы мужчынамі,
якія знаходзяцца на ўзыходзячых пазіцыях

у сінагогах, цэрквах і ў мячэцях.

Яны інтэрпрэтуюць гэтыя правілы,
каб пераканацца, што жанчынам

звычайна адводзяцца
другарадныя пазіцыі

у параўнанні з мужчынамі ў вачах Бога.

Гэта вельмі сур'ёзная праблема,
якую як праблему звычайна не разглядаюць.

Некалькі год таму назад, у 2000 годзе,

Я быў баптыстам, паўднёвым баптыстам
на працягу 70 гадоў --

Шчыра кажучы, я дагэтуль выкладаю
ў нядзельнай школе кожную нядзелю;

У гэтую нядзелю я таксама буду выкладаць --

але Паўднёвая баптысцкая канвенцыя
ў 2000 годзе вырашыла,

што жанчыны павінны граць на другіх ролях,

падуладных мужчынам.

Такім чынам, яны выдалі ўказ, які, па сутнасці,

перашкаджае жанчынам быць святарамі,
пастарамі, дыяканамі ў царкве,

або святарамі ў арміі,

калі жанчына навучае ў класе

ў Паўднёвай баптысцкай семінарыі,

яна не можа выкладаць,
калі хлопчык у пакоі,

таму што вы можаце знайсці вершы ў Бібліі,

а ў Бібліі больш за 30,000 вершаў,

дзе сказана, што жанчына
не павінна вучыць мужчыну, і гэтак далей.

Але асноўнае, гэта тое,
што пісанні няправільна патлумачаныя,

каб трымаць мужчын
ў больш высокім становішчы.

Гэта распаўсюджаная праблема,

таму што мужчыны могуць ужываць сілу,
напрыклад, тады,

калі зняважлівы муж або працадаўца
хоча падмануць жанчын,

яны могуць сказаць, што,
калі жанчыны не роўныя ў вачах Бога,

чаму я павінен ставіцца да іх як да роўных?

Чаму я павінен плаціць ім такое ж узнагароджанне
за выкананне аднолькавай працы?

Іншая вельмі сур'ёзная шкода,

якую выклікае гэтая праблема --
празмерны зварот да гвалту,

гэта надзвычайна павялічваецца
ва ўсім свеце.

У ЗША, напрыклад, мы мелі

велізарнае павелічэнне
абразы беднякоў,

у асноўным цёмнаскурых людзей і меншасцяў,
якія былі пасаджаны ў турмы.

Калі я быў у адміністрацыі ў якасці
губернатара Джорджыі,

1 з 1000 амерыканцаў знаходзіўся ў турме.

Цяпер 7,3 чалавекі з 1000 знаходзяцца ў турмах.

Гэта сяміразовае павелічэнне.

З таго часу як я пакінуў Белы дом,

адбылося павелічэнне на 800 адсоткаў

цёмнаскурых жанчын ў турмах.

Мы адна з нямногіх краін на Зямлі,

якая дагэтуль мае смяротнае пакаранне,
з'яўляючыся развітой краінай.

Мы займаем месца ў адным шэрагу з краінамі,
якія найбольш зняважлівыя

ва ўсіх адносінах да правоў чалавека
ў дачыненні падтрымкі смяротнага пакарання.

Мы зараз у Каліфорніі,
і я даведаўся на днях,

што Каліфорнія змарнавала
4 мільярды даляраў

на асуджэнне 13 чалавек
да смяротнага пакарання.

Гэта значыць, што 307 мільёнаў даляраў
каштуе ў Каліфорніі

адправіць чалавека на пакаранне.

Небраска на гэтым тыдні прыняла закон,
які адмяняе смяротнае пакаранне,

таму што гэта каштуе замнога.
(Плясканні)

Зварот да гвалту і жорсткага абыходжання
з беднякамі і бездапаможнымі людзьмі

з'яўляецца яшчэ адной прычынай павелічэння
гвалту над жанчынамі.

Дазвольце мне прывесці прыклады парушэнняў,
якія тычацца жанчын,

што мяне больш за ўсё турбуюць,

я буду даволі кароткім,

таму што абмежаваны часам, як вы ведаеце.

Адным з іх з'яўляецца абразанне палавых органаў.

Абразанне геніталій жудасна
і невядома амерыканкам,

але ў некаторых краінах, у многіх краінах,

калі нараджаецца дзяўчынка, хутка ў яе жыцці

яе геніталіі будуць выразаныя так званым разаком,

які мае лязо, нестэрыльным чынам,

яны здымаюць вонкавыя часткі жаночых геніталій.

Часам, у больш экстрэмальных выпадках,

але не надта рэдкіх выпадках,

зашываюць адтуліну так,
што дзяўчына можа

толькі памачыцца і для менструацыі.

А потым, калі яна выходзіць замуж, такі ж разак

адчыняе адтуліну, каб можна было займацца сэксам.

Гэта не рэдкасць, хаця гэта і супраць закону

ў большасці краінах.

У Егіпце, напрыклад,

91 адсоткі ўсіх жанчын, якія жывуць у Егіпце сёння,

былі сэксуальна знявечаныя такім чынам.

У некаторых краінах
гэта больш за 98 адсоткаў

жанчын, абрэзаных гэтак
да дасягнення сталасці.

Гэта жудаснае бедства

для ўсіх жанчын,
якія жывуць у тых краінах.

Яшчэ адна вельмі сур'ёзная рэч --

гэта забойства гонару,

дзе сям'я з няправільным тлумачэннем,

зноў жа, святога пісання --

няма нічога ў Каране, што загадвае гэта --

заб'е дзяўчыну са сваёй сям'і,

калі яна была згвалтаваная

або калі яна выходзіць замуж

за чалавека, якога яе бацька не прымае,

або, часам, нават калі яна носіць

неадпаведнае адзенне.

Гэта робіцца членамі сваёй сям'і,

так сям'я становіцца забойцамі,

калі дзяўчына прыносіць
так званую ганьбу ў сям'ю.

Не так даўно аналіз ААН
быў праведзены ў Егіпце.

Ён паказаў, што 75 адсоткаў
гэтых забойстваў дзяўчат

здзяйсняюцца бацькам,
дзядзькам або братам,

25 адсоткаў забойстваў
праводзяцца жанчынамі.

Іншая праблема, якая існуе ў свеце

ў дачыненні да жанчын -- гэта рабства,

ці гандаль людзьмі,
як гэта называецца цяпер.

Каля 12.5 мільёнаў чалавек
былі прададзеныя

з Афрыкі ў рабства

ў Новы Свет яшчэ ў 19 і ў 18 стагоддзях.

30 мільёнаў чалавек
жывуць сёння ў рабстве.

Дзяржаўны дэпартамент ЗША мае

мандат ад Кангрэсу,

каб даваць справаздачу кожны год,

і Дзяржаўны дэпартамент паведамляе,

што 800 тысяч чалавек прадаюцца ў рабства

праз міжнародныя межы кожны год,

80 адсоткаў з тых прададзеных -- жанчыны,

якія трапляюць у сэксуальнае рабства.

У Злучаных Штатах менавіта ў гэты момант,

60 тысяч чалавек жывуць пад гнётам
або ў рабстве.

Атланта, Джорджыя,
дзе знаходзіцца Цэнтр Картэра

і дзе я выкладаю ва Універсітэце Эмары,

паміж 200 і 300 жанчын, людзей

прадаюцца ў рабства штомесяц.

Гэта месца нумар адзін
у краіне з-за гэтага.

У Атланце знаходзіцца

самы загружаны аэрапорт у свеце,

Маецца таксама шмат пасажыраў,

якія прыехалі з Паўднёвага паўшар'я.

Калі ўладальнік бардэля

хоча купіць дзяўчыну,
якая мае карычневы

або чорны колер скуры,

яны могуць зрабіць гэта за 1000 даляраў.

Беласкурая дзяўчына прыносіць

у некалькі разоў больш,

сярэдні ўладальнік бардэля ў Атланце

і ў Злучаных Штатах

можа зарабіць каля $ 35000 з рабыні.

Сэкс-гандаль у Атланце, штат Джорджыя,

перавышае агульны
гандаль наркотыкамі ў Атланце.

Так што гэта яшчэ адна
вельмі сур'ёзная праблема,

а асноўнай праблемай
з'яўляецца прастытуцыя,

таму што няма бардэляў у Амерыцы,

якія невядомыя мясцовым чыноўнікам,

мясцоваму паліцэйскаму,
або начальніку паліцыі,

або мэру і г.д.

Гэта прыводзіць да адной
з найгоршых праблемаў,

жанчыны купляюцца і прадаюцца

ў сэксуальнае рабства ўсё часцей,

ва ўсіх краінах свету.

Швецыя мае добры падыход да гэтага.

15-20 год таму Швецыя
вырашыла змяніць закон,

і жанчыны больш
не пераследуюцца па законе,

калі яны знаходзяцца
ў сэксуальным рабстве,

але ўладальнікі бардэляў, суценёры

і кліенты-мужчыны пераследуюцца,

і -- (Плясканні) --
прастытуцыя пайшла на спад.

У Злучаных Штатах,

мы прытрымліваемся супрацьлеглай пазіцыі.

На аднаго мужчыну, арыштаванага

за незаконны сэкс-гандаль,

25 жанчын былі арыштаваныя ў ЗША.

Канада, Ірландыя, я ўжо сказаў, Швецыя,

Францыя і іншыя краіны
рухаюцца цяпер да гэтай,

так званай шведскай мадэлі.

Гэта іншая справа,
якая можа быць зроблена.

Мы маем два вялікія інстытуты ў краіне,

якімі ўсе мы захапляемся:

наша армія і выдатная ўніверсітэцкая сістэма.

У арміі аналізуецца,

колькі здарылася сэксуальных нападаў.

Апошні даклад, які я атрымаў,
кажа, што

26 000 выпадкаў сэксуальных нападаў

адбылося ў арміі --

26,000.

Толькі 3000, нямногім больш за 1 адсотак,

на самай справе
крымінальна пераследуецца,

і прычына ў тым,
што камандзір любой арганізацыі --

карабля, як мая падводнай лодка,

або батальёну ў арміі,

або экіпажу ў марской пяхоце --

камандзір мае права па закону на рашэнне

аб узбуджэнні крымінальнай справы

ў адносінах да гвалтаўніка або не,

і, вядома, апошняе, што яны хочуць,

каб хто-небудзь даведаўся,

што пад іх камандаваннем

адбываюцца сэксуальныя напады,

такім чынам, яны не робяць гэтага.

Гэты закон павінен быць зменены.

Адна з чатырох дзяўчат,

якія навучаюцца
ў амерыканскіх універсітэтах,

будзе сэксуальна згвалтаваная
да заканчэння,

гэта цяпер мае шмат галоснасці,

часткова з-за маёй кнігі,
але і з-за іншых рэчаў,

такім чынам 89 універсітэтаў
у Амерыцы асуджаныя

аддзелам адукацыі
ў адпаведнасці з Раздзелам IX,

таму што службовыя асобы ВНУ

не клапоцяцца пра жанчын,

каб абараніць іх ад сэксуальнага гвалту.

Міністэрства юстыцыі кажа,

што больш за палову згвалтаванняў

на тэрыторыі ўніверсітэцкага
кампуса здзяйсняецца

серыйнымі гвалтаўнікамі,

таму што па-за ўніверсітэцкай сістэмай,

калі яны гвалцяць кагосьці,

яны будуць прыцягнутыя да адказнасці,

але калі яны апынаюцца
ва ўніверсітэцкім кампусе,

яны могуць згвалціць беспакарана.

Яны не пераследуюцца.

Гэта рэчы, якія адбываюцца
ў нашым грамадстве.

Іншая вельмі сур’ёзная справа ў дачыненні

да дрэннага абыходжання
з жанчынамі і дзяўчатамі --

гэта адсутнасць роўнага ўзнагароджання

за аднолькавую працу,

як вы ведаеце. (Плясканні)

І гэта часам няправільна ўспрымаецца,

але за поўную занятасць

жанчына ў Злучаных Штатах атрымлівае

на 23 адсоткі менш за мужчыну.

Калі я стаў прэзідэнтам,
розніца была 39 адсоткі.

Такім чынам, мы дамагліся
пэўнага прагрэсу,

збольшага таму, што я быў прэзідэнтам,

і гэтак далей -- (Плясканні) (Смех) --

але за апошнія 15 гадоў,

не было дасягнута аніякага прагрэсу,

было толькі каля 23 або 24 адсоткі розніцы

за апошнія 15 гадоў.

Гэта тое, што адбываецца зараз.

Калі ўзяць 500 кампаній,

ў 23 з іх жанчыны-кіраўніцы,

з 500,

і гэтыя кіраўніцы, я скажу вам,

зарабляюць у сярэднім менш

за астатніх кіраўнікоў.

Гэта тое, што адбываецца ў нашай краіне.

Яшчэ адна праблема са Злучанымі Штатамі:

мы самая ваяўнічая краіна на Зямлі.

Мы знаходзіліся
ў стане вайны прыкладна

з 25 рознымі краінамі

з часоў Другой сусветнай вайны.

Часам нашы салдаты былі на месцы баёў.

Іншым разам, мы лёталі над галовамі,

скідаючы бомбы на людзей.

Часам, вядома,
цяпер у нас ёсць беспілотнікі,

якія атакуюць людзей і гэтак далей.

Мы былі ў стане вайны з 25 рознымі краінамі

ці больш пасля Другой сусветнай вайны.

На працягу чатырох гадоў,
я не буду казаць якіх,

мы не ваявалі --

(Плясканні) --
мы не скінулі ніводнай бомбы,

мы не запусцілі ніводнай ракеты,

мы не стралялі.

Але ў любым выпадку, тыя рэчы,
зварот да гвалту

і няправільнае тлумачэнне святых пісанняў --

асноўныя прычыны гвалту над жанчынамі.

Яшчэ адна грунтоўная прычына,

якую я не згадаў, --

Агулам, мужчынам напляваць.

(Плясканні)
Гэта праўда.

Звычайны мужчына, які можа сказаць:

Я супраць жорсткага
абыходжання з жанчынамі

спакойна прымае
прывілеяванае становішча,

якое ён займае,

гэта вельмі падобна на тое, калі я быў малы,

калі раздзяленне і роўнасць суіснавалі.

Расавая дыскрымінацыя

юрыдычна праіснавала 100 гадоў,

з 1865, канца вайны паміж штатамі,
грамадзянскай вайны,

аж да 1960-х гадоў,

калі Ліндан Джонсан увёў законапраекты

аб роўных правах.

Але на працягу гэтага часу
было шмат белых людзей,

якія не лічылі,
што дыскрымінацыя прымальна,

але яны маўчалі,

таму што карысталіся прывілеямі

лепшых працоўных месцаў,

унікальным доступам да суда прысяжных,

лепшых школ і ўсяго астатняга.

Гэта тое ж самае, што існуе сёння,

таму што звычайнага мужчыну,
на самой справе,

гэта не хвалюе.

Нават калі яны кажуць:
"Я супраць дыскрымінацыі

ў адносінах да дзяўчат і жанчын,"

яны карыстаюцца прывілеяваным становішчам.

Вельмі цяжка пераканаць большасць мужчын,

якія кантралююць універсітэцкую сістэму,

большасць мужчын,
кантралюючых ваенную сістэму,

большасць мужчын,
якія кантралююць ўладу ў свеце,

і большасць мужчын,
якія кантралююць вялікія рэлігіі.

Якую асноўную рэч
мы павінны зрабіць сёння?

Я б сказаў, самае лепшае,
што мы маглі б зрабіць

для жанчын з магутных краін

як гэта, і адкуль вы родам,

Еўропа і гэтак далей, хто мае ўплыў

і хто мае свабоду гаварыць і дзейнічаць,

неабходна прыняць адказнасць на сябе,

каб быць больш пераканаўчымі

ў сваіх патрабаваннях,

каб скончыць расавую дыскрымінацыю

ў адносінах да дзяўчат і жанчын

ва ўсім свеце.

Звычайная жанчына ў Егіпце

не мае што сказаць

аб знявечанні генеталіяў яе дачкі.

Я нават не паглыбляюся ў дэталі аб гэтым.

Але я спадзяюся,
што пасля гэтай канферэнцыі,

жанчыны пераканаюць сваіх мужэй,

аб гвалтах у кампусах каледжаў
і ў арміі і г.д.,

і ў будучыні на рынку працы,

неабходна абараніць сваіх дачок і ўнучак.

У мяне 12 унукаў, чацвёра дзяцей
і 10 праўнукаў,

я часта думаю пра іх,

і аб гаротным становішчы,

з якім яны будуць сутыкацца ў Амерыцы,

не толькі, калі яны жылі б у Егіпце

або ў іншай краіне за мяжой,

з тым каб мець роўныя правы,

і я спадзяюся, што ўсе вы далучыцеся да мяне

каб стаць чэмпіёнамі для жанчын
ва ўсім свеце,

і абараніць іх правы чалавека.

Вялікі дзякуй.

(Плясканні)