Return to Video

Czego nauczyłem się z 2000 nekrologów

  • 0:01 - 0:05
    Joseph Keller miał zwyczaj biegać
    dla zdrowia po kampusie Stanford
  • 0:05 - 0:10
    i zauroczyły go kobiety,
    które też tam biegały.
  • 0:10 - 0:13
    Dlaczego ich kitki kiwają się na boki?
  • 0:14 - 0:17
    Będąc matematykiem,
    postanowił to zrozumieć.
  • 0:17 - 0:18
    (Śmiech)
  • 0:18 - 0:21
    Profesora Kellera
    interesowało wiele rzeczy:
  • 0:21 - 0:23
    dlaczego z imbryków kapie
  • 0:23 - 0:24
    albo jak porusza się dżdżownica.
  • 0:25 - 0:28
    O Josephie Kellerze dowiedziałem się
    kilka miesięcy temu.
  • 0:29 - 0:31
    Czytałem o nim w New York Timesie
  • 0:31 - 0:33
    w dziele nekrologów.
  • 0:33 - 0:37
    The Times poświęcił mu
    połowę strony redakcyjnej
  • 0:37 - 0:41
    czyli, jak możecie sobie wyobrazić,
    zaszczytne miejsce w gazecie tej klasy.
  • 0:41 - 0:44
    Czytam nekrologi prawie codziennie.
  • 0:45 - 0:48
    Co zrozumiałe, moja żona uważa,
    że to trochę makabryczne,
  • 0:48 - 0:52
    by zaczynać dzień od jajecznicy
    i "Zobaczmy, kto tam dzisiaj zmarł".
  • 0:52 - 0:53
    (Śmiech)
  • 0:54 - 0:55
    Ale jeśli o tym pomyślicie,
  • 0:55 - 0:59
    pierwsze strony gazet
    to zwykle złe wieści,
  • 0:59 - 1:01
    które opisują ludzkie niepowodzenia.
  • 1:01 - 1:03
    Przypadki, kiedy złe wieści
    mówią o dokonaniach,
  • 1:03 - 1:07
    są na końcu gazety, w nekrologach.
  • 1:07 - 1:10
    W mojej firmie skupiamy się
  • 1:10 - 1:11
    na prognozowaniu trendów,
  • 1:11 - 1:14
    które sprzedawcy mogą
    wyciągnąć z posiadanych danych.
  • 1:14 - 1:17
    Jest to rodzaj analizy
    przez wsteczne lusterko.
  • 1:17 - 1:18
    Pomyśleliśmy:
  • 1:18 - 1:23
    a gdyby przyłożyć to lusterko
    do nekrologów w New York Timesie?
  • 1:25 - 1:28
    Czy można się nauczyć, jak doprowadzić
    do publikacji własnego nekrologu,
  • 1:28 - 1:30
    nawet jeśli się już nim nie nacieszymy?
  • 1:30 - 1:31
    (Śmiech)
  • 1:32 - 1:34
    Czy to lepiej pasuje do jajecznicy?
  • 1:34 - 1:35
    (Śmiech)
  • 1:36 - 1:39
    Przejrzeliśmy więc dane.
  • 1:40 - 1:44
    Artykuły na 2000 słów, bezpłatne nekrologi
  • 1:44 - 1:48
    przez 20 miesięcy między 2015 do 2016.
  • 1:48 - 1:53
    Czego uczą nas te 2000 śmierci,
    a raczej te życia?
  • 1:53 - 1:55
    Po pierwsze patrzymy na słowa.
  • 1:55 - 1:57
    [Lee Kuan Yew, założyciel
    i pierwszy premier Singapuru]
  • 1:57 - 1:58
    Nagłowek nekrologu.
  • 1:58 - 2:00
    To niesamowity Lee Kuan Yew.
  • 2:00 - 2:02
    Jeśli usunąć początek i koniec,
  • 2:02 - 2:05
    zostanie pięknie sformułowany opis,
  • 2:05 - 2:10
    próbujący zwięźle ująć dokonania życia.
  • 2:10 - 2:12
    Sam widok jest fascynujący.
  • 2:12 - 2:16
    Tu są przykłady sławnych ludzi,
    którzy odeszli przez ostatnie dwa lata.
  • 2:16 - 2:17
    Zgadnijcie, o kim mowa.
  • 2:17 - 2:18
    [Artysta ignorujący gatunki]
  • 2:18 - 2:20
    To Prince.
  • 2:20 - 2:22
    [Tytan boksu i XX wieku]
  • 2:22 - 2:24
    O tak.
  • 2:24 - 2:25
    [Muhammad Ali]
  • 2:25 - 2:26
    [Prekursor architektury]
  • 2:26 - 2:28
    Zaha Hadid.
  • 2:29 - 2:31
    Wzięliśmy te kluczowe słowa
  • 2:31 - 2:33
    i zastosowaliśmy przetworzenie
    języka naturalnego.
  • 2:33 - 2:35
    Wprowadzasz to do programu,
  • 2:35 - 2:37
    a on odrzuca zbyteczne słowa,
  • 2:37 - 2:41
    jak spójniki, które tak łatwo
    zobrazować w kalamburach,
  • 2:41 - 2:43
    i zostawia najwięcej znaczące słowa.
  • 2:43 - 2:45
    Zrobiliśmy to nie tylko dla tych kilku,
  • 2:45 - 2:48
    ale dla wszystkich 2000 opisów.
  • 2:48 - 2:49
    Oto jak to wygląda.
  • 2:51 - 2:56
    Film, teatr, muzyka, taniec
    i oczywiście sztuka dominują.
  • 2:56 - 2:58
    Mają ponad 40 procent.
  • 2:58 - 3:01
    Czy to nie dziwne,
    że w tak wielu społeczeństwach
  • 3:01 - 3:05
    upieramy się, że tylko kariera
    w inżynierii, medycynie lub prawie
  • 3:05 - 3:07
    przyniesie naszym dzieciom sukces.
  • 3:08 - 3:10
    A skoro mowa o zawodzie,
  • 3:10 - 3:11
    spójrzmy na wiek.
  • 3:11 - 3:13
    Średnia wieku osiągnięcia sukcesu
  • 3:13 - 3:15
    to 37 lat.
  • 3:16 - 3:20
    A to znaczy, że trzeba czekać 37 lat
  • 3:20 - 3:23
    na pierwsze istotne osiągnięcie,
    za które zostaniemy zapamiętani,
  • 3:23 - 3:25
    średnio,
  • 3:25 - 3:27
    44 lata później,
    po śmierci w wieku 81 lat...
  • 3:27 - 3:28
    średnio.
  • 3:28 - 3:29
    (Śmiech)
  • 3:29 - 3:31
    Trzeba być cierpliwym.
  • 3:31 - 3:32
    (Śmiech)
  • 3:32 - 3:34
    Oczywiście, wiele zależy od profesji.
  • 3:35 - 3:36
    Jeśli jesteś sportowcem,
  • 3:36 - 3:38
    najlepsze wyniki osiągniesz
    koło dwudziestki.
  • 3:38 - 3:41
    A kiedy masz około czterdziestki, jak ja,
  • 3:41 - 3:43
    możesz wejść w zabawny świat polityki.
  • 3:43 - 3:44
    (Śmiech)
  • 3:44 - 3:48
    Politycy czynią pierwszy, bywa że jedyny,
    chwalebny czyn po czterdziestce.
  • 3:48 - 3:49
    (Śmiech)
  • 3:49 - 3:51
    Jeśli się zastanawiacie, kim są ci "inni",
  • 3:51 - 3:52
    oto przykłady.
  • 3:52 - 3:53
    [Porzucił naukę dla voodoo]
  • 3:53 - 3:55
    [Krawiec dziewięciu prezydentów]
  • 3:55 - 3:56
    Czego też ludzie nie robią,
  • 3:56 - 3:58
    i co się im pamięta.
  • 3:58 - 3:59
    [Pionierka rozrywki topless]
  • 3:59 - 4:00
    (Śmiech)
  • 4:00 - 4:02
    Nasza ciekawość buzowała,
  • 4:02 - 4:06
    chcieliśmy analizować
    coś więcej niż kluczowe słowa.
  • 4:07 - 4:12
    Opracowaliśmy pierwsze
    akapity wszystkich 2000 nekrologów,
  • 4:12 - 4:15
    ale zrobiliśmy to oddzielnie
    dla dwóch różnych grup:
  • 4:15 - 4:18
    ludzi sławnych i zwykłych ludzi.
  • 4:18 - 4:20
    Sławni ludzie: Prince, Ali, Zaha Hadid.
  • 4:20 - 4:22
    Mało znane osoby to Jocelyn Cooper,
  • 4:22 - 4:24
    [Utorowała drogę
    pierwszej czarnej kongresmence]
  • 4:24 - 4:25
    wielebny Curry,
  • 4:25 - 4:26
    [reżyserią pomagał inwalidom]
  • 4:26 - 4:27
    czy Lorna Kelly.
  • 4:27 - 4:29
    [porzuciła aukcje, by pomóc biednym]
  • 4:29 - 4:30
    Raczej ich nie znacie.
  • 4:30 - 4:33
    Wspaniali ludzie, fantastyczne dokonania,
  • 4:33 - 4:34
    ale nie są sławni.
  • 4:35 - 4:38
    A gdyby przeanalizować ich oddzielnie,
  • 4:38 - 4:39
    sławnych i nieznanych.
  • 4:39 - 4:40
    Co to nam mówi?
  • 4:41 - 4:42
    Zobaczcie.
  • 4:45 - 4:46
    Wyróżniają się dwie rzeczy.
  • 4:47 - 4:48
    Po pierwsze:
  • 4:48 - 4:49
    "John".
  • 4:49 - 4:51
    (Śmiech)
  • 4:52 - 4:55
    Osoby o imieniu John
    powinny podziękować rodzicom.
  • 4:55 - 4:57
    (Śmiech)
  • 4:57 - 5:00
    I przypomnijcie dzieciom,
    żeby wycięły z gazety wasz nekrolog.
  • 5:01 - 5:02
    Druga rzecz:
  • 5:04 - 5:05
    "pomoc"
  • 5:07 - 5:10
    Odkryliśmy wiele lekcji dobrego życia
  • 5:10 - 5:13
    i to, czego ludzie upamiętnieni
    w druku mogli nas nauczyć.
  • 5:13 - 5:18
    Badanie było niesamowitym
    świadectwem kalejdoskopu życia,
  • 5:18 - 5:20
    a jeszcze bardziej fascynujący
  • 5:20 - 5:23
    jest fakt, że większość nekrologów
  • 5:23 - 5:26
    dotyczyła i sławnych i zwykłych ludzi,
  • 5:26 - 5:29
    którzy dokonywali rzeczy
    pozornie niesamowitych.
  • 5:30 - 5:33
    Pozostawili ślad w materii życia.
  • 5:33 - 5:34
    Pomagali.
  • 5:35 - 5:37
    Zanim wrócicie do codziennych zadań,
    zapytajcie siebie:
  • 5:37 - 5:40
    czy używam swoich talentów,
    by pomóc społeczeństwu?
  • 5:40 - 5:43
    Bo najważniejsza lekcja to ta,
  • 5:43 - 5:48
    że im więcej ludzi żyłoby tak,
    by pamiętano o nich po śmierci,
  • 5:48 - 5:50
    tym lepszy byłby świat.
  • 5:51 - 5:52
    Dziękuję.
  • 5:52 - 5:55
    (Brawa)
Title:
Czego nauczyłem się z 2000 nekrologów
Speaker:
Lux Narayan
Description:

Lux Narayan rozpoczyna swój dzień od jajecznicy i pytania: „Ciekawe, kto dziś umarł?”. Dlaczego? Analizując 2000 nekrologów w New York Times przez 20 miesięcy, Narayan ustalił, w zaledwie kilku słowach, jak wyglądają osiągnięcia życia po śmierci. Dzieli się z nami jak ci unieśmiertelnieni w druku mogą nas nauczyć czym jest dobrze przeżyte życie.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:08

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.