0:00:00.879,0:00:04.951
Joseph Keller miał zwyczaj biegać[br]dla zdrowia po kampusie Stanford

0:00:04.975,0:00:09.692
i zauroczyły go kobiety,[br]które też tam biegały.

0:00:09.716,0:00:13.305
Dlaczego ich kitki kiwają się na boki?

0:00:13.867,0:00:17.005
Będąc matematykiem,[br]postanowił to zrozumieć.

0:00:17.029,0:00:18.180
(Śmiech)

0:00:18.204,0:00:20.510
Profesora Kellera[br]interesowało wiele rzeczy:

0:00:20.534,0:00:22.501
dlaczego z imbryków kapie

0:00:22.525,0:00:24.355
albo jak porusza się dżdżownica.

0:00:24.847,0:00:27.895
O Josephie Kellerze dowiedziałem się[br]kilka miesięcy temu.

0:00:28.581,0:00:31.433
Czytałem o nim w New York Timesie

0:00:31.457,0:00:32.889
w dziele nekrologów.

0:00:32.913,0:00:36.685
The Times poświęcił mu[br]połowę strony redakcyjnej

0:00:36.709,0:00:40.631
czyli, jak możecie sobie wyobrazić,[br]zaszczytne miejsce w gazecie tej klasy.

0:00:41.368,0:00:43.710
Czytam nekrologi prawie codziennie.

0:00:44.690,0:00:47.712
Co zrozumiałe, moja żona uważa,[br]że to trochę makabryczne,

0:00:47.736,0:00:52.136
by zaczynać dzień od jajecznicy[br]i "Zobaczmy, kto tam dzisiaj zmarł".

0:00:52.160,0:00:53.310
(Śmiech)

0:00:54.025,0:00:55.317
Ale jeśli o tym pomyślicie,

0:00:55.341,0:00:58.754
pierwsze strony gazet[br]to zwykle złe wieści,

0:00:58.778,0:01:00.753
które opisują ludzkie niepowodzenia.

0:01:00.777,0:01:03.443
Przypadki, kiedy złe wieści[br]mówią o dokonaniach,

0:01:03.467,0:01:06.702
są na końcu gazety, w nekrologach.

0:01:07.405,0:01:09.919
W mojej firmie skupiamy się

0:01:09.919,0:01:11.173
na prognozowaniu trendów,

0:01:11.173,0:01:13.713
które sprzedawcy mogą[br]wyciągnąć z posiadanych danych.

0:01:13.737,0:01:16.681
Jest to rodzaj analizy[br]przez wsteczne lusterko.

0:01:17.092,0:01:18.247
Pomyśleliśmy:

0:01:18.271,0:01:23.389
a gdyby przyłożyć to lusterko[br]do nekrologów w New York Timesie?

0:01:24.514,0:01:27.982
Czy można się nauczyć, jak doprowadzić[br]do publikacji własnego nekrologu,

0:01:28.006,0:01:29.983
nawet jeśli się już nim nie nacieszymy?

0:01:30.007,0:01:31.491
(Śmiech)

0:01:31.515,0:01:34.143
Czy to lepiej pasuje do jajecznicy?

0:01:34.167,0:01:35.317
(Śmiech)

0:01:36.163,0:01:39.161
Przejrzeliśmy więc dane.

0:01:39.869,0:01:44.363
Artykuły na 2000 słów, bezpłatne nekrologi

0:01:44.387,0:01:48.029
przez 20 miesięcy między 2015 do 2016.

0:01:48.053,0:01:52.877
Czego uczą nas te 2000 śmierci,[br]a raczej te życia?

0:01:52.901,0:01:54.644
Po pierwsze patrzymy na słowa.

0:01:54.644,0:01:57.314
[Lee Kuan Yew, założyciel[br]i pierwszy premier Singapuru]

0:01:57.314,0:01:58.398
Nagłowek nekrologu.

0:01:58.398,0:01:59.749
To niesamowity Lee Kuan Yew.

0:01:59.749,0:02:01.585
Jeśli usunąć początek i koniec,

0:02:01.609,0:02:04.943
zostanie pięknie sformułowany opis,

0:02:04.967,0:02:09.642
próbujący zwięźle ująć dokonania życia.

0:02:09.666,0:02:11.827
Sam widok jest fascynujący.

0:02:12.061,0:02:15.596
Tu są przykłady sławnych ludzi,[br]którzy odeszli przez ostatnie dwa lata.

0:02:15.620,0:02:16.939
Zgadnijcie, o kim mowa.

0:02:16.963,0:02:18.403
[Artysta ignorujący gatunki]

0:02:18.427,0:02:19.612
To Prince.

0:02:20.497,0:02:22.334
[Tytan boksu i XX wieku]

0:02:22.358,0:02:23.518
O tak.

0:02:23.542,0:02:24.766
[Muhammad Ali]

0:02:24.790,0:02:26.336
[Prekursor architektury]

0:02:26.360,0:02:27.611
Zaha Hadid.

0:02:28.843,0:02:30.591
Wzięliśmy te kluczowe słowa

0:02:30.615,0:02:33.139
i zastosowaliśmy przetworzenie[br]języka naturalnego.

0:02:33.163,0:02:34.934
Wprowadzasz to do programu,

0:02:34.958,0:02:36.823
a on odrzuca zbyteczne słowa,

0:02:36.847,0:02:41.070
jak spójniki, które tak łatwo[br]zobrazować w kalamburach,

0:02:41.094,0:02:43.221
i zostawia najwięcej znaczące słowa.

0:02:43.221,0:02:45.132
Zrobiliśmy to nie tylko dla tych kilku,

0:02:45.156,0:02:47.675
ale dla wszystkich 2000 opisów.

0:02:47.699,0:02:49.442
Oto jak to wygląda.

0:02:51.004,0:02:55.831
Film, teatr, muzyka, taniec[br]i oczywiście sztuka dominują.

0:02:56.485,0:02:58.431
Mają ponad 40 procent.

0:02:58.455,0:03:00.983
Czy to nie dziwne,[br]że w tak wielu społeczeństwach

0:03:01.007,0:03:05.166
upieramy się, że tylko kariera[br]w inżynierii, medycynie lub prawie

0:03:05.166,0:03:07.053
przyniesie naszym dzieciom sukces.

0:03:07.871,0:03:09.564
A skoro mowa o zawodzie,

0:03:09.588,0:03:10.739
spójrzmy na wiek.

0:03:10.763,0:03:13.273
Średnia wieku osiągnięcia sukcesu

0:03:13.297,0:03:15.143
to 37 lat.

0:03:16.274,0:03:19.930
A to znaczy, że trzeba czekać 37 lat

0:03:19.954,0:03:23.349
na pierwsze istotne osiągnięcie,[br]za które zostaniemy zapamiętani,

0:03:23.373,0:03:24.524
średnio,

0:03:24.548,0:03:27.026
44 lata później,[br]po śmierci w wieku 81 lat...

0:03:27.050,0:03:28.218
średnio.

0:03:28.242,0:03:29.243
(Śmiech)

0:03:29.267,0:03:30.951
Trzeba być cierpliwym.

0:03:30.975,0:03:32.032
(Śmiech)

0:03:32.056,0:03:34.145
Oczywiście, wiele zależy od profesji.

0:03:34.566,0:03:35.759
Jeśli jesteś sportowcem,

0:03:35.783,0:03:37.910
najlepsze wyniki osiągniesz[br]koło dwudziestki.

0:03:37.934,0:03:40.579
A kiedy masz około czterdziestki, jak ja,

0:03:40.603,0:03:42.594
możesz wejść w zabawny świat polityki.

0:03:42.618,0:03:43.674
(Śmiech)

0:03:43.698,0:03:47.613
Politycy czynią pierwszy, bywa że jedyny,[br]chwalebny czyn po czterdziestce.

0:03:47.637,0:03:48.698
(Śmiech)

0:03:48.698,0:03:50.719
Jeśli się zastanawiacie, kim są ci "inni",

0:03:50.719,0:03:51.521
oto przykłady.

0:03:51.521,0:03:52.933
[Porzucił naukę dla voodoo]

0:03:52.933,0:03:54.685
[Krawiec dziewięciu prezydentów]

0:03:54.685,0:03:56.280
Czego też ludzie nie robią,

0:03:56.280,0:03:57.880
i co się im pamięta.

0:03:57.880,0:03:59.302
[Pionierka rozrywki topless]

0:03:59.302,0:04:00.089
(Śmiech)

0:04:00.136,0:04:01.980
Nasza ciekawość buzowała,[br]

0:04:02.004,0:04:05.792
chcieliśmy analizować[br]coś więcej niż kluczowe słowa.

0:04:06.998,0:04:11.944
Opracowaliśmy pierwsze[br]akapity wszystkich 2000 nekrologów,

0:04:11.968,0:04:14.742
ale zrobiliśmy to oddzielnie[br]dla dwóch różnych grup:

0:04:14.766,0:04:17.543
ludzi sławnych i zwykłych ludzi.

0:04:17.567,0:04:19.780
Sławni ludzie: Prince, Ali, Zaha Hadid.

0:04:19.780,0:04:21.549
Mało znane osoby to Jocelyn Cooper,

0:04:21.549,0:04:23.849
[Utorowała drogę[br]pierwszej czarnej kongresmence]

0:04:23.849,0:04:24.641
wielebny Curry,

0:04:24.641,0:04:26.044
[reżyserią pomagał inwalidom]

0:04:26.044,0:04:26.837
czy Lorna Kelly.

0:04:26.837,0:04:28.997
[porzuciła aukcje, by pomóc biednym]

0:04:28.997,0:04:30.138
Raczej ich nie znacie.

0:04:30.138,0:04:32.780
Wspaniali ludzie, fantastyczne dokonania,

0:04:32.780,0:04:34.200
ale nie są sławni.

0:04:34.720,0:04:37.508
A gdyby przeanalizować ich oddzielnie,

0:04:37.532,0:04:39.057
sławnych i nieznanych.

0:04:39.081,0:04:40.500
Co to nam mówi?

0:04:40.524,0:04:41.764
Zobaczcie.

0:04:44.556,0:04:46.025
Wyróżniają się dwie rzeczy.

0:04:46.569,0:04:47.739
Po pierwsze:

0:04:48.106,0:04:49.304
"John".

0:04:49.328,0:04:50.628
(Śmiech)

0:04:51.914,0:04:55.302
Osoby o imieniu John[br]powinny podziękować rodzicom.

0:04:55.326,0:04:56.655
(Śmiech)

0:04:56.679,0:04:59.761
I przypomnijcie dzieciom,[br]żeby wycięły z gazety wasz nekrolog.

0:05:01.061,0:05:02.417
Druga rzecz:

0:05:03.849,0:05:05.003
"pomoc"

0:05:06.524,0:05:09.989
Odkryliśmy wiele lekcji dobrego życia

0:05:10.013,0:05:12.849
i to, czego ludzie upamiętnieni[br]w druku mogli nas nauczyć.

0:05:12.873,0:05:17.611
Badanie było niesamowitym[br]świadectwem kalejdoskopu życia,

0:05:17.635,0:05:20.350
a jeszcze bardziej fascynujący

0:05:20.374,0:05:23.462
jest fakt, że większość nekrologów

0:05:23.466,0:05:26.484
dotyczyła i sławnych i zwykłych ludzi,

0:05:26.488,0:05:28.921
którzy dokonywali rzeczy[br]pozornie niesamowitych.

0:05:29.574,0:05:32.684
Pozostawili ślad w materii życia.

0:05:32.708,0:05:33.945
Pomagali.

0:05:34.772,0:05:37.363
Zanim wrócicie do codziennych zadań,[br]zapytajcie siebie:

0:05:37.387,0:05:40.307
czy używam swoich talentów,[br]by pomóc społeczeństwu?

0:05:40.331,0:05:43.304
Bo najważniejsza lekcja to ta,

0:05:43.328,0:05:47.664
że im więcej ludzi żyłoby tak,[br]by pamiętano o nich po śmierci,

0:05:47.688,0:05:50.293
tym lepszy byłby świat.

0:05:51.062,0:05:52.231
Dziękuję.

0:05:52.255,0:05:55.103
(Brawa)