لەناو شانشینی مێروولەدا
-
0:07 - 0:09بیر لە هەموو ئەو شتانە بکەنەوە
کە دەبێت ڕوو بدەن -
0:09 - 0:12بۆ پەرەپێدانی جێگیر بوونی مرۆڤ:
-
0:12 - 0:13بەدەست هێنانی خۆراك
-
0:13 - 0:14درووست کردنی پەناگە
-
0:14 - 0:17بەخێو کردنی منداڵ، و شتی تریش.
-
0:17 - 0:19دەبێت ڕێگەیەك هەبێت
بۆ دابەش کردنی سامان، -
0:19 - 0:21ڕێکخستنی ئەرکە سەرەکییەکان
-
0:21 - 0:23و دابەش کردنی کار بە کارامەیی.
-
0:23 - 0:26ئێستاش بیر بکەنەوە هەموو ئەمانە بکەین
بەبێ بوونی پلان -
0:26 - 0:28یاخود گفتوگۆیەکی
ئاست بەرز -
0:28 - 0:30بەخێر بێن بۆ شانشینی مێروولە.
-
0:30 - 0:34مێروولەکان خاوەن ئاڵۆزترین
ڕێکخراوی کۆمەڵایەتین -
0:34 - 0:35لە شانشینی ئاژەڵان،
-
0:35 - 0:37لە کۆمەڵەیەکی ڕێکدا دەژین
-
0:37 - 0:39کە چەندین ئەندامی جیاوازی
لەخۆ دەگرێت -
0:39 - 0:41هەر یەکەو ڕۆڵێکی تایبەتی هەیە
-
0:41 - 0:44ئەگەر چی ئەمە بە چەند
کۆمەڵگەیەکی مرۆڤ دەچێت -
0:44 - 0:48بەڵام ئەم کۆمەڵگەیە هیچ کات
سەری هەڵنەداوە بە بڕیارێکی پلە بەرز -
0:48 - 0:52بەڵکو پەیوەستە بە کارنامەیەکی بایەلۆژی.
-
0:52 - 0:53لە زۆرینەی جۆرەکان
-
0:53 - 0:56باڵدارە نێڕ و مێیەکان
-
0:56 - 0:59لە هەموو کۆمەڵەکانەوە
-
0:59 - 1:01هەر یەکەو لە هێلانەی جیاوازەوە
دەچنە دەرەوە -
1:01 - 1:04و لە شوێنێك یەك دەگرن
بۆ جووت بوون -
1:04 - 1:08و فێرمۆن بەکار دەهێنن بۆ
ناسینەوەی شوێنی یەکتری -
1:08 - 1:10دوای جووت بوون، نێرەکان دەمرن،
-
1:10 - 1:13مێییەکانیش هەوڵی دادەمەزراندنی
کۆمەڵەی نوێ دەدەن. -
1:13 - 1:16ئەوانەی سەر دەکەون لەم کارە
لە شوێنێكی گونجاو دەمێننەوە، -
1:16 - 1:18باڵەکانیان لە دەسەت دەدەن،
-
1:18 - 1:20و دەست بە هێلکە دان دەکەن،
-
1:20 - 1:25هێلکەکان بە پیت دەکرێن لە ڕێگەی
تۆوە هەڵگیراوەکان لەکاتی جووت بوون. -
1:25 - 1:28هێلکە بەپیت کراوەکان دەبن بە کارمەندی مێ
-
1:28 - 1:30کە ئاگایان لە شاژن و هێلکەکانی دەبێت.
-
1:30 - 1:32و بەرگری لە کۆمەلەکە دەکەن
-
1:32 - 1:34بەدوای خواردنیشدا دەگەڕێن،
-
1:34 - 1:37بەڵام هێلکە بەپیت نەکراوەکان دەبن بە نێر
-
1:37 - 1:40کە تاکە ئەرکیان چاوەڕێ کردنە
تاوەکو شانەکە جێ دێڵن -
1:40 - 1:43و دەست بە زاوزێ بکەن
و خولەکە دووبارە دەکەنەوە. -
1:43 - 1:46کەواتە چۆن مێرووە کرێکارەکان
بڕیار دەدەن چی بکەن و کەی بیکەن؟ -
1:46 - 1:48لە ڕاستیدا، بڕیار نادەن.
-
1:48 - 1:51هەرچەندە هیچ جۆرێك
لە گفتوگۆ نییە لە ناویان، -
1:51 - 1:54بەڵام جۆرێك لە پەیوەندی
نێوان تاکی مێرولەکان هەیە -
1:54 - 1:57لە ڕێگەی دەست لێدان، دەنگ،
و ئاماژەی کیمیایی. -
1:57 - 1:59ئەم ئاماژانە چەندین ئەرك ئەنجام دەدەن
-
1:59 - 2:03وەك ئاگاداریەك بۆ مێروولەکان
کاتێك یەکێکیان دەمرێت، -
2:03 - 2:07یاخود ئاماژەیەك
کەوا بەپیت کردنی شاژن کۆتایی دێت. -
2:07 - 2:11بەڵام یەکێك لە سەرنجڕاکێشترین
تواناکانی کۆمەڵەی مێرولە -
2:11 - 2:14ئەوەیە کە دەتوانن بە وردی
لە شوێنە فراوانەکان بگەڕێن -
2:14 - 2:17بەبێ هیچ بڕیارێکی پێشەکی.
-
2:17 - 2:20زۆربەی جۆرەکانی مێرولە
نابینان یاخود کەم دەبینن -
2:20 - 2:23و تەنها دەتوانن بۆنی شتی نزیك بکەن.
-
2:23 - 2:25لەگەڵ بوونی کەمی هەماهەنگی،
-
2:25 - 2:28وەك گەڕیدەیەکی خراپ
دەردەکەوەن، -
2:28 - 2:30بەڵام شێوازێكی ناوازە هەیە
-
2:30 - 2:33کەوا توانای گەڕان
لای مێرولە زیاد دەکات؛ -
2:33 - 2:34بە ڕێگەی گۆڕانی شێوازی جوڵەکانیان
-
2:34 - 2:37لە کارلێکە تاکە کەسییەکان.
-
2:37 - 2:39کە دوو مێروولە یەکتر دەبینن،
-
2:39 - 2:41هەست بە یەکتری دەکەن
لە ڕێگەی ڕیشاڵی هەستەوە. -
2:41 - 2:45و ئەمە زیاتر ڕوودەدات
لە شوێنێ بچووكی پڕ مێروو -
2:45 - 2:47و وادەکات بجووڵێن
-
2:47 - 2:52بەرەو شوێنی جیاواز
تاکو ئاسانتر بگەڕێن. -
2:52 - 2:56بەڵام لە شوێنی فراواندا
کاتێك لێکدان کەمترە، -
2:56 - 2:59دەتوانن بە هێڵێکی ڕاست بڕۆن
تاکو زۆرترین خاك داپۆشن. -
2:59 - 3:01کاتێك لە ژینگەکەیان دەکۆڵیتەوە،
-
3:01 - 3:04دەبینیت مێروولە تووشی زۆر شت دەبێت،
-
3:04 - 3:07وەك ترساندن، دووژمن،
یان دۆزینەوەی هێلانەی نوێ. -
3:07 - 3:12و هەندێك جۆر تایبەتمەندییەکیان هەیە
بە ناوی سەربازگیری. -
3:12 - 3:14کاتێك مێروولەیەك خواردن دەدۆزێتەوە،
-
3:14 - 3:18بە هەمان شوێندا دەگەڕێتەوە
و بۆنێکی کیمیایی جێ دەهێلێت. -
3:18 - 3:21و مێروولەکانی تر شوێنی فێرمۆنەکە دەکەون،
-
3:21 - 3:25و بۆنەکە نوێ دەکەنەوە
هەر کات خواردن دەدۆزنەوە. -
3:25 - 3:27و کاتێك خواردن کەم دەبێتەوە،
-
3:27 - 3:29چیتر ڕێگەکە نیشانە ناکەن.
-
3:29 - 3:34بۆنەکە نامێنێت وچیتر
بەم ڕێگەیەدا ناڕۆن. -
3:34 - 3:37ئەم شێوازەی گەڕان و
پشکنینە ئاسانە -
3:37 - 3:41لە ڕاستیدا، زۆر بەسودن کەوا
لە کۆمپیوتەریش بەکاردێت -
3:41 - 3:45بۆ چارەسەر کردنی کێشە لاوەکییەکان،
-
3:45 - 3:48کە بە شێوازێکی هەڕەمەکی
وئاسان زانیاری دەگوازنەوە. -
3:48 - 3:51ئەمە چەندین بەکارهێنانی
بیردۆزی و کرداری هەیە، -
3:51 - 3:54وەك چارەسەری کێشەی
فرۆشیارە ناودارەکە، -
3:54 - 3:58و ڕێكخستنی ئەرکەکانی کۆمپیوتەر
و بەهێزکردنی گەڕان لە ئینتەرنێت، -
3:58 - 4:01و بۆ دۆزینەوەی مین
لە ڕێگەی ڕۆبۆتەکان -
4:01 - 4:05یاخود ئاگردان لە باڵەخانەیەك
بەبێ چاودێری سەرەکی. -
4:05 - 4:09دەتوانی ڕاستەوخۆ ئەم کردارە ئاسان
و کاریگەرە ببینیت -
4:09 - 4:11لە ڕێگەی هەندێك تاقی کردنەوە،
-
4:11 - 4:15بە خستنی کۆمەڵێك مێروولە
بۆ چەند جۆرە شوێنێك -
4:15 - 4:17و بایەخ بدەێتە ڕەفتاریان.
-
4:17 - 4:21ڕەنگە مێروولەکان نەتوانن دەنگ بدەن،
یان کۆببنەوە و پلان دابڕێژن، -
4:21 - 4:24بەڵام ئێمەی مرۆڤ
دەتوانین شتێك لەوان فێربین -
4:24 - 4:26بە جۆرێک کە ئەم بونەوەرە سادانە
-
4:26 - 4:30دەتوانن ئەم کارانە بەم ڕێگە قورسانە
بە کارامەیی بکەن.
- Title:
- لەناو شانشینی مێروولەدا
- Speaker:
- دێبرۆ گۆردن
- Description:
-
more » « less
مێروولەکان خاوەن یەکێك لە ئاڵۆزترین ڕێکخراوە کۆمەڵایەتییەکانن لە شانشینی ئاژەڵاندا؛
لەناو کۆمەڵەیەکی ڕێکخراودا دەژین کە جۆرەها ئەندام لەناویدا هەر یەکەو خاوەن ڕۆڵێکی تایبەتە. دێبرۆ م. گۆردن باس لەوە دەکات چۆن ئەم ئاژەڵە سەرنج ڕاکێشانە گفتوگۆ دەکەن، خواردن دەدۆزنەوە، وجەخت دەکاتە سەر ئەوەی چالاکی ئەوان دەکرێت ئاماژەیەك بێت بۆ ژیانی ئێمەی مرۆڤ. - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:47
|
Daban Q Jaff approved Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
Ayan Organization accepted Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
|
Ayan Organization edited Kurdish subtitles for Inside the ant colony | |
|
AhMaD N edited Kurdish subtitles for Inside the ant colony |