Problem connecting to Twitter. Please try again.
Problem connecting to Twitter. Please try again.
Problem connecting to Twitter. Please try again.
Problem connecting to Twitter. Please try again.
Problem connecting to Twitter. Please try again.

Return to Video

Eski lekol touy kreativite?

  • 0:00 - 0:05
    Bonzour. Ki manier?
  • 0:05 - 0:06
    (Riye)
  • 0:06 - 0:08
    Tousala extra, non?
  • 0:08 - 0:11
    Mo mem mo sou lemosion.
  • 0:11 - 0:12
    Ofet, mo bizin ale.
  • 0:12 - 0:18
    (Riye)
  • 0:18 - 0:21
    Trwa tem finn revini dan sa konferans la
  • 0:21 - 0:24
    ki an rapor avek saki mo anvi koze.
  • 0:24 - 0:28
    Premie, se sa prev
    extraordiner de kreativite
  • 0:28 - 0:31
    dan tou bann prezantasion ki nounn gete
  • 0:31 - 0:33
    ek dan tou bann dimounn ki isi.
  • 0:33 - 0:35
    Nek get sa kalite variete la.
  • 0:36 - 0:38
    Deziem zafer, sa met
    nou dan enn sitiasion
  • 0:38 - 0:41
    kot nou pa kone ki kapav arive
  • 0:41 - 0:42
    dan lefitir.
  • 0:42 - 0:45
    Aukenn lide kouma
    tousala kapav deroule.
  • 0:45 - 0:47
    Mo interese dan ledikasion.
  • 0:47 - 0:51
    Ofet, mo trouve ki tou dimounn
    interese ek ledikasion.
  • 0:51 - 0:52
    Pa ou?
  • 0:52 - 0:54
    Mo trouv sa bien interesan.
  • 0:54 - 0:55
    Kan ou dan enn dine,
  • 0:56 - 0:58
    ek ou dir ki ou travay dan ledikasion --
  • 0:58 - 1:01
    ofet, ou pa tro souvan
    invite a bann dine.
  • 1:01 - 1:05
    (Riye)
  • 1:05 - 1:07
    Si ou travay dan ledikasion,
    personn napa invit ou.
  • 1:07 - 1:10
    (Riye)
  • 1:10 - 1:14
    Ousua personn pa reinvit ou.
    Mo trouv sa bien etranz.
  • 1:14 - 1:16
    Si samem ou ka, ek ou
    dir sa kikenn, ou kone,
  • 1:16 - 1:18
    zot dimande, "Ki ou fer dan lavi?",
  • 1:18 - 1:20
    ek ou reponn ki ou dan ledikasion,
  • 1:20 - 1:22
    ou trouv disan desann depi zot figir.
  • 1:22 - 1:24
    Zot pense, "Ayo bondie, kifer mwa?"
  • 1:24 - 1:26
    (Riye)
  • 1:26 - 1:28
    "Sel zour mo sorti sa semenn la."
  • 1:28 - 1:30
    (Riye)
  • 1:30 - 1:34
    Si ou poz zot kestion lor
    ledikasion, zot irite.
  • 1:34 - 1:37
    Parski se enn size bien sansib
    pou dimounn, pa vre?
  • 1:37 - 1:41
    Kouma relizion ek larzan.
  • 1:41 - 1:45
    Alor mo bien interese ek ledikasion,
    ek mo panse ki nou tou interese.
  • 1:45 - 1:47
    Nou ena enn gran lintere ladan
  • 1:47 - 1:50
    an parti parski se ledikasion ki
    sipoze gid nou dan sa fitir
  • 1:50 - 1:52
    ki nou pa ankor konpran la.
  • 1:52 - 1:55
    Si ou reflesi, bann zanfan ki
    pe koumans lekol sa lane la
  • 1:55 - 1:59
    pou pran zot retret an 2065.
  • 2:00 - 2:02
    Personn pa kone,
  • 2:02 - 2:05
    malgre tou sa lexpertiz ki nounn
    finn trouve sa kat dernie zour la,
  • 2:05 - 2:08
    ki lemond pou resanble dan sink an.
  • 2:08 - 2:10
    Me nou sipoze edik zot
    pu fer fas sa lemond la.
  • 2:10 - 2:13
    Sa inprediktabilite la, li extraordiner.
  • 2:13 - 2:14
    Troiziem zafer
  • 2:14 - 2:16
    lor ki nou tou dakor
  • 2:16 - 2:22
    seki bann zanfan ena
    bann kapasite extraordiner --
  • 2:22 - 2:24
    bann kapasite pou inove.
  • 2:24 - 2:27
    Yer, Sirena ti extra, pa vre?
  • 2:27 - 2:28
    Dan nek gete ki li kapav fer.
  • 2:28 - 2:33
    Li li exsepsionel, me mo pa panse
  • 2:33 - 2:37
    ki li exsepsionel parmi tou bann zanfan.
  • 2:37 - 2:40
    Se zis enn dimounn avek
    enn dedikasion extraordiner
  • 2:40 - 2:41
    ki finn trouv so talan.
  • 2:41 - 2:44
    Ek mwa mo dir ki tou zanfan
    ena bann gran talan,
  • 2:44 - 2:46
    me nou gaspiy sa san aukenn pitie.
  • 2:46 - 2:48
    Alor, mo anvi koz lor ledikasion
  • 2:48 - 2:50
    ek mo anvi koz lor kreativite.
  • 2:50 - 2:56
    Mo konba se ki kreativite zordizour
    bizin osi inportan ki alfabetism
  • 2:56 - 2:59
    ek ki nou bizin tret li
    avek mem linportans.
  • 2:59 - 3:01
    (Aplodisman)
    Mersi.
  • 3:01 - 3:05
    (Aplodisman)
  • 3:05 - 3:07
    Bon, samem tou.
  • 3:07 - 3:08
    Mersi bokou.
  • 3:08 - 3:10
    (Riye)
  • 3:10 - 3:12
    Mo res 15 minit.
  • 3:12 - 3:15
    (Riye)
  • 3:15 - 3:16
    Alor, monn ne -- non.
  • 3:17 - 3:20
    (Riye)
  • 3:20 - 3:22
    Monn fek tann enn zoli zistwar
    ek mo kontan rerakont li.
  • 3:22 - 3:25
    Li lor enn tifi dan enn klas desin.
  • 3:25 - 3:27
    Li ena sizan ek pe asiz
    derier, pe desine.
  • 3:27 - 3:30
    So profeser dir ki zame li atentiv
  • 3:30 - 3:32
    sof dan klas desin.
  • 3:32 - 3:33
    Profeser la inn fasine.
  • 3:33 - 3:36
    Alor linn al dimann li, "Ki to pe desine?"
  • 3:36 - 3:39
    Tifi la reponn, "Mo pe desinn bondie."
  • 3:40 - 3:43
    Profeser dir, "Me personn napa
    kone bondie kouma resanble."
  • 3:43 - 3:45
    Li reponn, "Zot pou kone
    dan enn ti moman."
  • 3:45 - 3:52
    (Riye)
  • 3:57 - 3:59
    Kan mo garson ti ena
    katran dan Langleter --
  • 3:59 - 4:02
    ofet, li ti ena katran partou.
  • 4:02 - 4:03
    (Riye)
  • 4:03 - 4:07
    Bon, nimport kotsa li ti ete,
    li ti ena katran sa lane la.
  • 4:07 - 4:09
    Li ti pe zwe dan spektak Nativite.
    Zot rapel so zistwar?
  • 4:09 - 4:11
    (Riye)
  • 4:11 - 4:13
    Se enn gran zistwar.
  • 4:13 - 4:15
    Mel Gibson inn fer so laswit,
    kapav zot inn gete.
  • 4:15 - 4:16
    (Riye)
  • 4:16 - 4:17
    "Nativite 2".
  • 4:18 - 4:22
    James tinn gagn rol Zozef:
    nou ti bien kontan.
  • 4:22 - 4:24
    Nou ti konsider sa kouma
    enn bann rol prinsipal.
  • 4:24 - 4:27
    Lasal ti rampli ar bann azan
    ar bann t-shirt ki dir
  • 4:27 - 4:29
    "James Robinson LIMEM Zozef!"
    (Riye)
  • 4:29 - 4:31
    Li pa ti ena pou koze,
  • 4:31 - 4:33
    me zot konn sa parti kot
    trwa lerwa vini la?
  • 4:33 - 4:36
    Zot vini avek kado,
    lor ek lobann.
  • 4:36 - 4:37
    Sa inn vremem arive.
  • 4:37 - 4:40
    A enn moman mo panse
    ki zot inn bliye enn sekans
  • 4:40 - 4:43
    parski kan nounn dimann ti garson la apre,
  • 4:43 - 4:46
    "Tou korek?", linn reponn,
    "Wi, kifer? Sa pa ti bon?"
  • 4:46 - 4:47
    Zot inn zis fer melanz.
  • 4:47 - 4:48
    Trwa garson ti rantre.
  • 4:48 - 4:50
    Zot ena katran, ar zot
    ti serviet lor latet.
  • 4:50 - 4:52
    Zot poz bann bwat anba,
  • 4:52 - 4:54
    ek premie la dir,
    "Monn amenn lor."
  • 4:54 - 4:56
    Deziem la dir,
    "Monn amenn lobann."
  • 4:56 - 4:58
    Trwaziem la dir,
    "Frank inn avoy sa."
  • 4:58 - 5:01
    (Riye)
  • 5:11 - 5:14
    Saki bann zanfan la ena
    an komun, seki zot oze.
  • 5:14 - 5:16
    Si zot pa kone, zot nek seye.
  • 5:16 - 5:20
    Pa vre? Zot pa per
    tansion zot pena rezon.
  • 5:21 - 5:24
    Mo pa pe dir ki pena rezon
    se mem zafer ki et kreatif.
  • 5:25 - 5:28
    Saki nou kone se ki si ou
    pa pre pou pena rezon,
  • 5:28 - 5:30
    zame ou pa pou fer kitsoz orizinal.
  • 5:30 - 5:32
    Si ou pa pre pou fer erer.
  • 5:33 - 5:37
    Letan grandi vinn adilt, laplipar
    zanfan perdi sa kapasite la.
  • 5:37 - 5:40
    Zot per tansion zot fer "fot".
  • 5:40 - 5:42
    Koumsa mem ki nou diriz konpani.
  • 5:42 - 5:43
    Nou stigmatiz erer.
  • 5:43 - 5:46
    Ek aster nou diriz nou
    sistem ledikasion nasional
  • 5:46 - 5:48
    avek lide ki erer se pir
    zafer ki ou kapav fer.
  • 5:49 - 5:52
    Rezilta, se ki nou pe edik dimounn
  • 5:52 - 5:54
    pou pa servi zot kapasite kreatif.
  • 5:54 - 5:59
    Picasso ti dir ki tou zanfan ne artis.
  • 5:59 - 6:02
    Saki difisil se res enn
    artis letan nou grandi.
  • 6:02 - 6:05
    Mo vremem krwar sa,
    ki nou pa aprann me blie
  • 6:05 - 6:07
    kouma vinn kreatif.
  • 6:07 - 6:09
    Ou plito nou ledikasion fer nou bliye.
  • 6:09 - 6:11
    Kifer sa?
  • 6:11 - 6:15
    Ena sink an, mo ti pe viv
    Stratford-on-Avon.
  • 6:15 - 6:17
    Ofet nounn bouze al
    Los Angeles depi Stratford.
  • 6:18 - 6:21
    Zot kav imazine kouma
    sa tranzision la ti fasil.
  • 6:21 - 6:22
    (Riye)
  • 6:22 - 6:24
    Ofet, ou ti dan enn
    landrwa apel Snitterfield
  • 6:24 - 6:26
    zis andeor Stratford,
  • 6:26 - 6:28
    kot Shakespeare so papa ti ne.
  • 6:28 - 6:30
    Aster la zot pe realize?
    Ek mwasi ti parey.
  • 6:30 - 6:33
    Ki Shakespeare ti ena enn papa?
  • 6:33 - 6:37
    Parski zame zot inn panse ki
    Shakespeare ti enn zanfan, non?
  • 6:37 - 6:39
    Mazinn Shakespeare a set an?
  • 6:39 - 6:40
    Zame monn pans sa.
  • 6:40 - 6:42
    Anfin, li ti ena 7 an a enn moman.
  • 6:42 - 6:44
    Li ti dan kikenn so klas angle, pa vre?
  • 6:44 - 6:51
    (Riye)
  • 6:51 - 6:52
    Sa ti bizin amerdan, non?
  • 6:52 - 6:55
    (Riye)
  • 7:00 - 7:01
    "Fer plis zefor."
  • 7:01 - 7:05
    (Riye)
  • 7:05 - 7:08
    So papa dir li al dormi,
    "William, al dormi aster la mem!
  • 7:08 - 7:11
    Poz sa kreyon la."
  • 7:11 - 7:12
    (Riye)
  • 7:12 - 7:13
    "Ek aret koz koumsa."
  • 7:13 - 7:17
    (Riye)
  • 7:17 - 7:19
    "Personn napa pe konpran."
  • 7:19 - 7:24
    (Riye)
  • 7:24 - 7:29
    Bon, nounn bouz depi
    Stratford pu al Los Angeles,
  • 7:29 - 7:32
    ek mo zis anvi dir kitsoz
    lor sa tranzision la.
  • 7:32 - 7:33
    Mo garson pa ti anvi vini.
  • 7:33 - 7:36
    Mo ena de zanfan: mo garson ena
    21 an, mo tifi ena 16 an.
  • 7:36 - 7:38
    Li pa ti anvi vinn Los Angeles.
  • 7:38 - 7:41
    Li ti pou kontan, me li ti ena
    enn kopinn Langleter.
  • 7:41 - 7:45
    Ti lamour so lavi, Sarah.
  • 7:45 - 7:46
    Li ti konn li depi enn mwa.
  • 7:46 - 7:48
    (Riye)
  • 7:48 - 7:50
    Tansion, zot ti fek fet
    zot katriem laniverser,
  • 7:50 - 7:53
    ek se boukou kan ou ena 16 an.
  • 7:53 - 7:54
    Anfin, li ti bien boude dan avion.
  • 7:54 - 7:57
    Li dir, "Zame pou trouv
    enn lot tifi kouma Sarah."
  • 7:57 - 7:59
    Ek sa ti fer nou ase kontan, onetman --
  • 7:59 - 8:02
    (Riye)
  • 8:07 - 8:10
    Parski li ti prinsipal rezon
    kifer nou ti pe kit pei.
  • 8:10 - 8:13
    (Riye)
  • 8:16 - 8:18
    Enn zafer frap ou kan ou vinn Lamerik
  • 8:18 - 8:20
    ek kan ou voyaze dan lemond:
  • 8:20 - 8:23
    tou sistem ledikasion ena
    mem yerarsi dan bann size.
  • 8:24 - 8:25
    Tou sistem. Nimport kotsa dan lemond.
  • 8:26 - 8:28
    Ou panse lekontrer vre, me ofet non.
  • 8:28 - 8:30
    Lao ou trouv matematik ek langaz,
  • 8:30 - 8:32
    answit sians imenn, ek enba
    net bann size artistik.
  • 8:32 - 8:33
    Partou lor later.
  • 8:33 - 8:37
    Ek dan sak sistem ena mem enn
    lot yerasi ant sak size artistik.
  • 8:38 - 8:40
    Desin ek lamizik ena plis prestiz
  • 8:40 - 8:42
    ki teat ek danse.
  • 8:42 - 8:44
    Pena enn sistem ledikasion dan lemond
  • 8:44 - 8:46
    ki ansegn danse toulezour
  • 8:46 - 8:48
    kouma li ansegn matematik. Kifer?
  • 8:49 - 8:51
    Kifer non? Mo panse ki li ase inportan.
  • 8:51 - 8:54
    Mo panse matematik bien
    inportan, me danse osi.
  • 8:54 - 8:56
    Zanfan danse toultan si
    nou les zot, nousi parey.
  • 8:56 - 8:59
    Nou tou ena enn lekor, non?
    Ou eski monn rat kitsoz?
  • 8:59 - 9:02
    (Riye)
  • 9:03 - 9:05
    Anverite, saki arive, se ki
    kan nou edik zanfan,
  • 9:05 - 9:08
    nou koumans depi zot lipie
    nou mont ziska zot latet.
  • 9:08 - 9:09
    Apre nou nek konsantre lor latet.
  • 9:09 - 9:11
    Ek impe zis lor kote gos la.
  • 9:11 - 9:14
    Si ou enn alienn ek ou vizit sistem la
  • 9:14 - 9:17
    ek ou dimande,
    "Ledikasion piblik ki servi?",
  • 9:17 - 9:20
    mo panse ou konklizion,
    si ou get rezilta,
  • 9:20 - 9:21
    get bann ki resi dan sistem,
  • 9:21 - 9:23
    bann ki fer tou kouma bizin,
  • 9:23 - 9:26
    bann ki gagn tou bon pwin,
    bann gagnan --
  • 9:26 - 9:29
    mo panse konklizion se
    ki rol ledikasion piblik,
  • 9:29 - 9:30
    a traver lemond,
  • 9:30 - 9:32
    se prodir bann profeser liniversite.
  • 9:32 - 9:34
    Pa vre?
  • 9:34 - 9:36
    Zot mem ki ariv lao net.
  • 9:36 - 9:38
    Mo mem mo ti profeser.
  • 9:38 - 9:40
    (Riye)
  • 9:40 - 9:44
    Mo kontan bann profeser
    liniversite, me ou kone,
  • 9:44 - 9:45
    nou pa oblize pran zot
  • 9:45 - 9:48
    kouma meyer mezir pou reysit.
  • 9:48 - 9:50
    Zot zis enn form lavi,
  • 9:50 - 9:52
    enn lot kalite form lavi.
  • 9:52 - 9:55
    Me zot ase etranz, ek mo pe dir sa
    parski mo bien kontan zot.
  • 9:55 - 9:58
    Ena kitsoz etranz ar bann
    profeser, dapre mwa --
  • 9:58 - 10:01
    pa zot tou, me boukou, viv dan zot latet.
  • 10:01 - 10:03
    Zot viv lao isi, ek inpe lor kote gos la.
  • 10:03 - 10:07
    Zot pena lekor, ou kone, ase literalman.
  • 10:07 - 10:10
    Pou zot, zot lekor li enn form
    transpor pou zot latet.
  • 10:10 - 10:16
    (Riye)
  • 10:16 - 10:17
    Pa vre?
  • 10:17 - 10:19
    Se enn fason amenn zot
    latet dan bann reunion.
  • 10:19 - 10:25
    (Riye)
  • 10:25 - 10:29
    Si ou le kit prev lor bann
    lexperians andeor lekor,
  • 10:29 - 10:32
    nek al dan enn konferans
    avek bann akademik senior,
  • 10:32 - 10:35
    ek al dan enn diskotek dernie zour.
  • 10:35 - 10:37
    (Riye)
  • 10:37 - 10:39
    Lerla zot pou trouve.
  • 10:39 - 10:43
    Bann misie ek madam ki
    pe zigile san aukenn ritm.
  • 10:43 - 10:46
    (Riye)
  • 10:46 - 10:49
    Nek atann, kouma zot al lakaz
    zot pou ekrir enn lartik lor la.
  • 10:49 - 10:51
    (Riye)
  • 10:51 - 10:55
    Nou sistem ledikasion baze
    lor capasite akademik.
  • 10:55 - 10:56
    Ena enn rezon pou sa.
  • 10:56 - 11:00
    Dan lemond, pa ti ena okenn
    sistem ledikasion piblik
  • 11:00 - 11:02
    avan dizneviem siek.
  • 11:02 - 11:05
    Tousala finn arive akoz
    lindistrializasion ti bizin sa.
  • 11:05 - 11:07
    Alor sa yerarsi la baze lor de lide.
  • 11:07 - 11:12
    Premie, se ki bann size
    pli itil pu lao net.
  • 11:12 - 11:14
    Akoz samem kapav ou
    finn detourne depi
  • 11:14 - 11:17
    bann zafer ki ou ti
    kontan kan ou ti zanfan,
  • 11:17 - 11:20
    parski sanse pa pou gagn
    travay ou lavi avek sa, pa vre?
  • 11:20 - 11:23
    Pa pran lamizik, to pa pou vinn mizisien;
  • 11:23 - 11:25
    pa pran art, to pa pou vinn artis.
  • 11:25 - 11:28
    Bann konsey ki bien kouran
    me ki prondeman antor.
  • 11:28 - 11:30
    Lemond antie pe pas dan enn revolision.
  • 11:30 - 11:32
    Deziem lide, se ki capasite akademik
  • 11:32 - 11:35
    finn vinn definir saki
    nou apel lintelizans,
  • 11:35 - 11:38
    parski linversite finn kre
    sa sistem la dapre zot mem.
  • 11:38 - 11:42
    Kan ou panse, tou sistem
    ledikasion piblik dan lemond,
  • 11:42 - 11:44
    se enn long prosesis
    pou rant dan liniversite.
  • 11:44 - 11:46
    So konsekans se ki boukou
    dimounn ki ena talan,
  • 11:46 - 11:49
    ki briyan ek kreatif, napa
    panse ki zot koumsa
  • 11:49 - 11:51
    akoz sel zafer dan ki
    zot ti bon dan lekol
  • 11:51 - 11:53
    pa ti ena valer ou ti stigmatize.
  • 11:53 - 11:56
    Mo pa panse nou kapav kontinie koumsa.
  • 11:56 - 11:58
    UNESCO dir ki dan 30 an,
  • 11:58 - 12:01
    pli boukou dimounn pou gradwe
  • 12:01 - 12:04
    depi ledikasion piblik ki
    depi koumansman listwar.
  • 12:04 - 12:07
    Plis dimounn, ek se sa melanz
    de tou saki nounn koze --
  • 12:07 - 12:10
    teknolozi ek kouma li pe
    transform travay, ek demografi
  • 12:10 - 12:12
    avek so lexplozion popilasion.
  • 12:12 - 12:15
    Enn sel kout, diplom pa pou vo nanye.
  • 12:15 - 12:16
    Pa vre?
  • 12:17 - 12:19
    Kan mo ti etidian, si ou ti
    ena diplom, ou ti ena travay.
  • 12:20 - 12:22
    Si ou pa ti ena travay,
    se parski ou pa ti anvi travay.
  • 12:22 - 12:25
    Ek mwa mo pa ti anvi.
    (Riye)
  • 12:25 - 12:29
    Me aster bann zanfan diplome
  • 12:29 - 12:32
    souvan pe retourn kot paran
    pou kontign zwe video game,
  • 12:32 - 12:35
    akoz ou bizin enn MA
    kot avan ti bizin enn BA,
  • 12:35 - 12:37
    ek aster pe bizin PhD.
  • 12:37 - 12:39
    Se enn prosesis inflasion akademik.
  • 12:39 - 12:41
    Ek sa montre kouma striktir ledikasion
  • 12:41 - 12:43
    pe bouze anba nou prop lipie.
  • 12:43 - 12:45
    Nou bizin sanz nou definision lintelizans.
  • 12:46 - 12:47
    Nou konn trwa kitsoz lor lintelizans.
  • 12:48 - 12:49
    Premie, se ki li divers.
  • 12:49 - 12:52
    Nou persepsion lemond
    depann lor tou kalite lexperians.
  • 12:52 - 12:55
    Nou reflesi vizwelman, avek
    son, avek nou sans touse.
  • 12:55 - 12:57
    Nou reflesi de fason
    abstre ou an mouvman.
  • 12:57 - 12:59
    Deziem, lintelizans li dinamik.
  • 13:00 - 13:02
    Si ou get bann interaksion dan servo,
  • 13:02 - 13:05
    kouma nounn tande yer
    depi ennta prezantasion,
  • 13:05 - 13:07
    lintelizans extra interaktif.
  • 13:07 - 13:09
    Nou servo pa divize an konpartiman.
  • 13:10 - 13:13
    Anfet, kreativite -- ki mo
    defini kouma prosesis
  • 13:13 - 13:15
    gagn bann lide orizinal ki ena valer --
  • 13:15 - 13:18
    pli souvan arive atraver interaksion
  • 13:18 - 13:21
    ant diferan fason get bann zafer.
  • 13:22 - 13:26
    An pasan, ena enn colonn ner
    ki relie de lemisfer nou servo.
  • 13:26 - 13:27
    Li apel "corpus callosum".
  • 13:28 - 13:29
    Li pli epe kot bann madam.
  • 13:29 - 13:31
    Yer, dapre Helen,
  • 13:31 - 13:34
    se kitfwa akoz sa mem bann
    madam pli bon dan multi-tasking.
  • 13:34 - 13:36
    Parski zot kapav, pa vre?
  • 13:36 - 13:39
    Boukou resers lor la, me mo konn
    sa depi lexperians personel.
  • 13:40 - 13:45
    Si mo madam pe kwi lakaz --
    ki pa ariv souvan, erezman.
  • 13:45 - 13:48
    (Riye)
  • 13:48 - 13:50
    Non, ena zafer ki li fer bien --
    me kan li pe kwi,
  • 13:50 - 13:52
    an mem tan li kav lor telefonn,
  • 13:52 - 13:55
    li kav pe koz ek zanfan,
    li kav pe penn plafon,
  • 13:55 - 13:58
    li kav pe fer enn loperasion leker.
  • 13:58 - 14:01
    Si mwa mo pe kwi ...
    laport ferme, zanfan deor,
  • 14:01 - 14:04
    telefonn debranse, ek
    si li rantre mo agase.
  • 14:04 - 14:07
    Mo dir, "Terry, enn servis,
    mo pe sey frir enn dizef la."
  • 14:07 - 14:14
    (Riye)
  • 14:14 - 14:15
    "Les mwa trankil."
  • 14:15 - 14:17
    (Riye)
  • 14:17 - 14:20
    Ofet, ou konn sa vie koze ki dir si
  • 14:20 - 14:23
    enn pie tombe dan bwa ek personn
    pa tande, eski linn vremem arive?
  • 14:23 - 14:25
    Ou rapel sa zistwar la?
  • 14:25 - 14:27
    Monn trouv enn zoli t-shirt resaman ki dir
  • 14:27 - 14:31
    "Si enn misie dir so laverite dan enn
    bwa ek okenn madam pa tann li,
  • 14:31 - 14:32
    eski li ena kan mem tor?"
  • 14:32 - 14:38
    (Riye)
  • 14:40 - 14:42
    Trwaziem zafer lor lintelizans se ki
  • 14:42 - 14:43
    li ena plizir form.
  • 14:44 - 14:46
    Mo pe ekrir enn liv ki apel "Epifani"
  • 14:46 - 14:49
    lor enn seri interview
    avek bann dimounn
  • 14:49 - 14:51
    lor kouma zot finn dekouver zot talan.
  • 14:51 - 14:53
    Mo fasine par kouma
    zot inn arive dan lavi.
  • 14:53 - 14:56
    Lide la inn ne apre enn konversasion
    avek enn madam extraordiner
  • 14:56 - 14:59
    ki bokou dimounn pa kone, Gillian Lyne.
  • 14:59 - 15:01
    Ounn deza tande? Ena wi.
  • 15:01 - 15:03
    Dan domenn koregrafi,
    zot tou konn so travay.
  • 15:03 - 15:05
    Linn fer "Cats" ek "Phantom of the Opera".
  • 15:05 - 15:06
    Li extraordiner.
  • 15:06 - 15:08
    Avan, mo ti lor bord Royal Ballet,
  • 15:08 - 15:09
    kouma ou kav trouve.
  • 15:10 - 15:12
    Pandan enn dezene avek
    Gillian, monn dimann li,
  • 15:12 - 15:14
    "Kouma tonn al vinn enn danser?"
  • 15:14 - 15:15
    Ti bien interesan.
  • 15:15 - 15:17
    Kan li ti lekol, pa ti ena
    okenn lespwar pou li.
  • 15:17 - 15:21
    So lekol dan bann lane 30
    ti finn ekrir so paran pou dir ki
  • 15:21 - 15:23
    Gillian bizin ena enn
    problem aprantisaz.
  • 15:23 - 15:25
    Li pa ti pe kav konsantre:
    nek li bouzbouze.
  • 15:25 - 15:28
    Zordizour zot ti pou
    dir ki li ena ADHD, non?
  • 15:29 - 15:33
    Me sa ti dan bann lane 30,
    ek ADHD pa ti ankor invante.
  • 15:33 - 15:35
    Pa ti enn condision disponib.
  • 15:35 - 15:38
    (Riye)
  • 15:38 - 15:40
    Dimounn pa ti kone ki zot kapav ena sa.
  • 15:40 - 15:42
    (Riye)
  • 15:42 - 15:46
    Bon, linn al get enn spesialis.
  • 15:46 - 15:50
    Linn al ek so mama dan enn
    pies kouver ar dibwa senn,
  • 15:50 - 15:53
    kot zot inn fer li asiz lor
    enn sez dan fon lasal
  • 15:53 - 15:56
    pou vin minit pandan ki so
    mama koz ar dokter la
  • 15:56 - 15:59
    lor bann problem ki li gagne lekol.
  • 15:59 - 16:02
    Li ti pe deranz dimounn, li ti
    pe rann devwar an retar, etc.
  • 16:02 - 16:03
    Ti enn zanfan 8 an sa.
  • 16:03 - 16:06
    A la fin, dokter la leve,
    al asiz akot Gillian ek dir li,
  • 16:06 - 16:09
    "Monn ekout tou saki to mama finn dir,
  • 16:09 - 16:11
    mo bizin koz avek li an prive.
  • 16:11 - 16:13
    Atann isi, nou pou revini
    dan enn ti moman."
  • 16:13 - 16:16
    Ek zot inn kit li.
  • 16:16 - 16:17
    Me avan li sorti,
  • 16:17 - 16:20
    dokter la inn alim radio
    ki ti lor so latab.
  • 16:20 - 16:24
    Ek kan zot inn sorti, li dir
    mama la, "Nek deboute gete."
  • 16:24 - 16:27
    Kouma zot inn sorti,
  • 16:27 - 16:29
    tifi la inn debout, li koumans danse.
  • 16:30 - 16:33
    Zot obzerv li pandan kelke minit
    ek dokter la dir so mama,
  • 16:33 - 16:37
    "Madam Lynne, Gillian pa malad,
    li enn danser.
  • 16:37 - 16:39
    Amenn li lekol de dans."
  • 16:39 - 16:41
    Mo dimann li, "Lerla kinn arive?"
  • 16:41 - 16:44
    Li reponn, "Samem linn fer.
    Mo pa kav dir ou kouma sa ti merveye.
  • 16:44 - 16:47
    Nounn rant dan enn lasal
    kot zot tou ki kouma mwa.
  • 16:47 - 16:49
    Bann dimounn ki pa kav asiz trankil,
  • 16:49 - 16:54
    dimounn ki bizin bouze pou reflesi."
    Ki bizin bouze pou reflesi.
  • 16:54 - 16:57
    Zot inn aprann bale, tap, jazz,
    dans modern, dans contanporenn.
  • 16:57 - 17:00
    Linn al odision pou Royal Ballet School;
  • 17:00 - 17:04
    linn vinn danser solo --
    linn fer enn bel karyer kot Royal Ballet.
  • 17:04 - 17:06
    Finalman linn kit Royal Ballet School,
  • 17:06 - 17:08
    ek linn fond Gillian Lynne Dance Company,
  • 17:08 - 17:09
    linn zwen Andrew Lloyd Webber.
  • 17:10 - 17:11
    Li mem deryer
  • 17:11 - 17:14
    bokou bann prodiksion teat mizikal
    dan listwar,
  • 17:14 - 17:17
    linn fer bokou dimounn kontan,
    ek li enn multi-milioner.
  • 17:17 - 17:21
    Enn lot dimounn ti kav donn li medsinn
    ek dir li kalme.
  • 17:21 - 17:28
    (Aplodisman)
  • 17:29 - 17:30
    Vwala saki mo panse:
  • 17:30 - 17:32
    lot zour Al Gore ti koz
  • 17:32 - 17:36
    lor ekolozi ek revolision
    ki ti deklanse par Rachel Carson.
  • 17:37 - 17:39
    Mo panse nou sel lespwar
    pou le fitir
  • 17:39 - 17:43
    se ki nou bizin adopte
    enn nouvo konsepsion ekolozi imenn,
  • 17:43 - 17:46
    kot nou rekonstrir nou konsepsion
  • 17:46 - 17:48
    depi larises kapasite imenn.
  • 17:48 - 17:51
    Nou sistem ledikasion inn minn nou lespri
  • 17:52 - 17:55
    dan mem fason ki nou explwat later:
    pou enn komodite an partikilie.
  • 17:55 - 17:58
    Dan le fitir, sa pa pou servi nou.
  • 17:58 - 18:00
    Nou bizin repans bann prinsip fondamantal
  • 18:00 - 18:02
    ar ki nou pe edik nou bann zanfan.
  • 18:02 - 18:05
    Ena enn zoli sitasion par Jonas Salk
    ki dir,
  • 18:05 - 18:10
    "Si tou bann insek disparet depi later,
  • 18:10 - 18:13
    an mwins ki 50 an, tou lavi
    lor later pou disparet.
  • 18:14 - 18:17
    Si tou dimounn disparet depi later,
  • 18:17 - 18:19
    an mwins ki 50 an, tou lavi
    lor later pou epanwi."
  • 18:20 - 18:22
    Ek li ena rezon.
  • 18:22 - 18:26
    Saki TED selebre se le kado
    de limazinasion imenn.
  • 18:26 - 18:28
    Nou bizin fer atansion
  • 18:29 - 18:31
    ki nou servi sa kado la avek sazes
  • 18:31 - 18:34
    ek ki nou evit bann senario
    ki nounn koze talerla.
  • 18:34 - 18:38
    Sel fason nou kav fer sa se
    an rekonesan larises
  • 18:38 - 18:40
    de nou bann kapasite kreatif
  • 18:40 - 18:43
    ek an rekonesan nou bann zanfan
    kouma nou sours lespwar.
  • 18:43 - 18:45
    Nou travay se edik zot de fason olistik,
  • 18:45 - 18:47
    pou ki zot kav afront fitir la.
  • 18:47 - 18:49
    Kapav nou nou pa pou trouv sa fitir la,
  • 18:49 - 18:50
    me zot wi.
  • 18:50 - 18:54
    Nou devwar se ed zot fer kitsoz ar li.
  • 18:54 - 18:55
    Mersi boukou.
  • 18:55 - 18:58
    (Aplodisman)
Title:
Eski lekol touy kreativite?
Speaker:
Ken Robinson
Description:

Dan enn talk amizan ek tousan, Sir Ken Robinson explik nou kifer nou bizin enn system ledikasion ki promouvwar kreativite plito ki li etouf li.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:00

Mauritian Creole subtitles

Revisions Compare revisions