Versmoor skole kreatiwiteit?

Sir Ken Robinson lewer ’n vermaaklike en uiters roerende betoog vir die skep van ’n opvoedkunde stelsel wat kreatiwiteit koester (eerder as om dit te ondermyn).

Goeie môre. Hoe gaan dit?

(Gelag)

Dis fantasties sover, of hoe?

Die hele ding het my stomgeslaan.

Eintlik is ek op pad.

(Gelag)

Daar was drie temas sover,

deur die konferensie, wat relevant is
vir waaroor ek wil praat.

Een is die ongelooflike bewyse
van menslike kreatiwiteit

in al die aanbiedings

en in al die mense hier.

Net die blote verskeidenheid
en omvang daarvan.

Tweedens is ons op ’n plek

waar ons geen idee het
wat gaan gebeur nie,

ten opsigte van die toekoms.

Geen idee hoe dinge dalk kan verloop nie.

Ek't ’n belang by opvoedkunde.

Eintlik het ons almal
’n belang by opvoedkunde.

Het julle nie?

Ek vind dit baie interessant.

As jy by ’n ete is,

en jy sê jy werk in opvoedkunde --

eintlik, om die waarheid te sê,
is jy nie gereeld by etes nie.

(Gelag)

As jy in opvoedkunde werk,
word jy nie genooi nie.

(Gelag)

En jy word nooit teruggenooi nie, snaaks genoeg.
Dis vir my vreemd.

Maar as jy is, en jy sê vir iemand,

hulle sê mos: "Wat doen jy vir ’n lewe?"

en jy sê jy werk in opvoedkunde,

kan jy sien hoe hulle verbleek.

Hulle's soos: "Aggenee, hoekom ek?"

(Gelag)

"My een aand uit hierdie hele week."

(Gelag)

Maar as jy iemand vra oor hulle opvoeding,
druk hulle jou in 'n hoek vas.

Want dis een van daai dinge
wat mense na aan die hart lê, is ek reg?

Soos geloof, en geld en ander dinge.

Ek't ’n groot belang by opvoedkunde
en ek dink ons almal het.

Ons't 'n groot persoonlike belang daarby,

deels omdat dit opvoeding is
wat ons in hierdie toekoms moet in neem --

die onbegryplike toekoms.

Dink net,
kinders wat dié jaar skool begin

tree af in 2065.

Niemand het ’n idee --

t.s.v. al die kennis
wat die laaste vier dae hier vertoon is --

hoe die wêreld gaan lyk
oor vyf jaar nie.

En tog is ons veronderstel
om hulle daarvoor op te voed.

So die onvoorspelbaarheid
is ongelooflik.

En die derde deel hiervan is dat

ons almal nietemin saamgestem het oor die

werklik buitengewone kapasiteite
wat kinders het --

hulle kapasiteite vir innovasie.

Sirena gisteraand was ongelooflik.

Net om te sien wat sy kan doen.

En sy's uitsonderlik, maar ek dink nie

sy's uitsonderlik
in die geheel van kindwees nie.

Sy's ’n persoon met ongelooflike toewyding

wat ’n talent gevind het.

Ek voer aan dat alle kinders
geweldige talente het.

En ons vermors dit, nogal meedoënloos.

So ek wil praat oor opvoedkunde

en ek wil praat oor kreatiwiteit.

Kreatiwiteit is nou so belangrik
soos geletterheid in opvoeding

en ons moet dit dieselfde status toeken.

(Applous) Dankie.

(Applous)

Dit was dit, terloops.

Baie dankie.

(Gelag)

So, nog 15 minute.

(Gelag)

Wel, ek is gebore... nee.

(Gelag)

Ek't onlangs ’n goeie storie gehoor --
ek vertel dit graag --

van ’n klein dogtertjie in 'n tekenklas.

Sy was ses, agter in die klas,
aan't teken,

en die juffrou het gesê
dié kind het omtrent nooit aandag gegee nie,

maar in dié tekenklas het sy.

Die juffrou was gefassineerd.

Sy't haar gaan vra:
"Wat teken jy?"

Die kind sê toe:
"Ek teken ’n prentjie van God."

Die juffrou sê:
"Maar niemand weet hoe God lyk nie."

En die dogtertjie sê toe:
"Hulle sal nou-nou."

(Gelag)

Toe my seun vier was in Engeland --

eintlik was eerlikwaar oral vier.

(Gelag)

Strenggesproke, waarookal hy gegaan het,
was hy vier daai jaar.

Hy was in die Kersspel.
Onthou julle die storie?

(Gelag)

Dit was ’n grote.

Mel Gibson het die opvolg gedoen.

(Gelag)

"Kersspel II."

James was Josef;
ons was in ons noppies.

Een van die hoofrolle!

Ons't agente met T-hempde gehad:

"James Robinson IS Josef!" (Gelag)

Hy moes niks sê nie,
maar julle weet mos,

wanneer die drie wyse manne inkom?

Hulle bring geskenke:
goud, wierook [frankincense] en mirre.

Dit het rêrig gebeur.

Ek dink hulle't net uit beurt uit gegaan,

want ons't die seuntjie later gevra:

"Was jy OK daarmee?" En hy't gesê:
"Ja. Was dit dan verkeerd?"

Hulle't net geruil, dis al.

Die drie seuns kom in --

vierjariges met vatdoeke om hulle koppe --

en hulle sit die bokse neer,

en die eerste een sê:
"Ek bring vir U goud."

Die tweede een sê:
"Ek bring vir U mirre."

En die derde een sê:
"Frank sent this." (Gelag)

(Gelag)

Dit alles om te sê:
kinders sal ’n kans vat.

As hulle nie weet nie, sal hulle probeer.

Is ek reg? Hulle's nie bang
om verkeerd te wees nie.

Ek bedoel nie dat verkeerd wees
en kreatief wees dieselfde is nie.

Maar as jy nie bereid is
om verkeerd te wees nie,

sal jy nooit iets oorspronklik uitdink nie.

As jy nie bereid is om verkeerd te wees nie. En teen die tyd wat hulle grootmense is,

het meeste kinders daai kapasiteit verloor.

Hulle het bang geword om verkeerd te wees.

En ons bestuur ons maatskappye so, terloops.

Ons stigmatiseer foute. En nou bedryf ons

nasionale opvoedingstelsels waar

foute die ergste ding is wat ’n mens kan maak.

En die gevolg is dat ons mense uit hulle kreatiewe

kapasiteite uit opvoed. Picasso het dit gesê.

Hy't gesê dat alle kinders gebore kunstenaars is.

Die probleem is om een te bly soos ons grootword. Ek glo dit vas:

ons groei nie in kreatiwiteit in nie,

ons groei uit dit uit. Of eerder, ons word uit dit uit opgevoed.

So hoekom is dit so?

Ek het tot vyf jaar gelede op Stratford-op-Avon gewoon.

Ons het van Stratford na Los Angeles getrek.

So julle kan julle indink wat ’n seepgladde oorgang dit was.

(Gelag) Eintlik,

het ons in ’n plek genaamd Snitterfield gewoon,

net buite Stratford, en dit is waar

Shakespeare se pa gebore is. Is julle getref deur ’n nuwe gedagte? Ek is.

’n Mens dink nie aan Shakespeare as iemand met ’n pa nie, dink mens?

Dink mens? Want ’n mens dink nie aan

Shakespeare as ’n kind nie, of hoe?

Shakespeare op sewe? Ek't nooit daaraan gedink nie. Ek bedoel, hy was

sewe op een of ander stadium. Hy was in

iemand se Engelse klas, ne? Hoe irriterend moet dit nie wees nie?

(Gelag) "Moet harder probeer." Word bed toe gestuur deur sy pa, jy weet,

aan Shakespeare: "Gaan slaap, nou,"

aan William Shakespeare: "en sit neer die potlood.

En hou op om so te praat. Dit verwar almal."

(Gelag)

In elk geval, ons't getrek van Statford na Los Angeles,

en ek wil net iets sê oor die oorgang, eintlik.

My seun wou nie kom nie.

Ek het twee kinders. Hy's nou 21; my dogter is 16.

Hy wou nie Los Angeles toe kom nie. Hy was mal daaroor,

maar hy't ’n meisie in Engeland gehad. Die liefde van sy lewe, Sarah.

Hy't haar al ’n maand geken.

Maar sien, hulle't al hulle vierde herdenking gevier,

want dis ’n lang tyd as jy 16 is.

In elk geval, hy was rêrig ontsteld op die vliegtuig,

en hy't gesê: "Ek sal nooit weer ’n meisie soos Sarah kry nie."

Ons was nogals opgemaak daaroor, om die waarheid te sê,

want sy was die hoofrede hoekom ons landuit is.

(Gelag)

Maar iets tref jou wanneer jy Amerika toe trek

en wanneer jy om die wêreld reis:

Elke opvoedingstelsel op aarde het dieselfde hierargie van vakke.

Elke een. Maak nie saak waar jy gaan nie.

’n Mens sou dink dis anders, maar dit is nie.

Heel bo is wiskunde en tale,

dan die wysbegeerte, en heel onder is die kunste.

Orals op aarde.

En in min of meer elke stelsel

is daar ook ’n hierargie binne die kunste.

Kuns en musiek kry gewoonlik ’n hoër status in skole

as drama en dans. Daar is nie ’n opvoedingstelsel op die planeet

wat dans elke dag vir kinders leer

soos ons vir hulle wiskunde leer nie. Hoekom?

Hoekom nie? Ek dink dis nogal belangrik.

Ek dink wiskunde is belangrik, maar dans is ook.

Kinders dans heeltyd as hulle mag, ons almal doen dit.

Ons het almal liggame, of hoe? Het ek ’n vergadering misgeloop?

(Gelag) Inderwaarheid, wat gebeur is,

soos kinders grootword, begin ons hulle geleidelik

van die middellyf af boontoe opvoed. En dan fokus ons op hulle koppe.

En effens na een kant toe.

As jy opvoeding sou besoek, as 'n ruimtewese,

en sê: "Waarvoor is dit, openbare opvoeding?"

dink ek jy sou tot die gevolgtrekking moes kom -- as jy kyk na die uitset,

wie behaal werklik sukses hierdeur,

wie doen alles wat hulle moet,

wie kry al die "brownie points", wie is die wenners --

dink ek jy sou tot die gevolgtrekking moes kom dat die hele doel van openbare opvoeding

regoor die wêreld

is om universiteitsprofessors te lewer. Of hoe?

Hulle is die mense wat bo uitkom.

En ek was een, so vat so. (Gelag)

En ek hou van universiteitsprofessors, maar julle weet,

ons moet hulle nie as die hoogtepunt van alle menslike prestasie voorhou nie.

Hulle is net ’n vorm van lewe,

nog ’n vorm van lewe. Maar hulle's nogal vreemd,

en ek sê dit uit toegeneentheid vir hulle.

Daar's iets vreemd omtrent professors in my ervaring --

nie almal van hulle nie, maar tipies -- lewe hulle in hul koppe.

Hulle lewe daar bo, en effens na een kant toe.

Hulle's ontliggaam, julle weet, op ’n soortvan letterlike manier.

Hulle kyk na hul liggame

as ’n vervoermiddel vir hul koppe, of hoe?

(Gelag) Dis ’n manier om hul koppe by vergaderings te kry.

As julle ware bewys soek van buiteliggaamlike ervarings,

terloops, besoek ’n residensiële konferensie

van senior akademici,

en maak ’n draai by die sokkie op die laaste aand.

(Gelag) En daar sal julle dit sien -- volwasse mans en vroue

wat ritmeloos wriemel, terwyl hulle wag

vir dit om klaar te maak sodat hulle tuis ’n artikel daaroor kan gaan skryf.

Nou, ons opvoedingstelsel berus op die idee van akademiese vaardigheid.

En daar's ’n rede daarvoor.

Die hele stelsel is uitgedink -- regoor die wêreld, was daar, in werklikheid,

geen openbare opvoedingstelsels voor die 19de eeu nie.

Hulle het almal tot wording gekom

om in die behoeftes van industrialisme te voorsien.

So die hierargie is gewortel in twee idees.

Een, dat die mees nuttige vakke vir werk

heel bo is. So op skool is jy waarskynlik goedgunstiglik van

goed waarvan jy gehou het weggestuur,

op grond daarvan dat jy nooit

’n werk daardeur sou kry nie. Is dit reg?

Moenie musiek neem nie, jy gaan nie ’n musikant word nie;

moenie kuns neem nie, jy gaan nie ’n kunstenaar word nie.

Goedgunstige advies -- nou, uiters verkeerd. Die hele wêreld

is verswelg in ’n rewolusie.

En die tweede is akademiese vaardigheid, wat werklik ons idee

van intelligensie oorskadu,

omdat die universiteite die stelsel na hul eie beeld ontwerp het.

As ’n mens daaroor dink, die hele stelsel

van openbare opvoeding regoor die wêreld is ’n uitgerekte proses

van universiteitstoelating.

En die gevolg is dat baie hoogs talentvolle,

briljante, kreatiewe mense dink dat hulle nie is nie,

omdat die ding waarin hulle goed was op skool

nie waardeer is nie, of selfs gestigmatiseer is.

En ek dink nie ons kan bekostig om so voort te gaan nie.

In die volgende 30 jaar, volgens UNESCO,

gaan meer mense wêreldwyd deur

opvoeding gradueer as sedert die begin van geskiedenis.

Meer mense, en dis die kombinasie

van al die dinge waaroor ons gepraat het --

tegnologie en hoe dit werk getransformeer het, en demografie

en die massiewe bevolkingsontploffing.

Skielik is grade niks werd nie. Nie waar nie?

Toe ek ’n student was, as jy ’n graad gehad het, het jy ’n werk gehad.

As jy nie ’n werk gehad het nie wou jy nie een hê nie.

En ek wou nie een hê nie, om die waarheid te sê. (Gelag)

Maar deesdae is kinders met grade gereeld

oppad huis toe om verder te gaan TV speletjies speel,

omdat jy ’n MA nodig het waar die vorige posisie ’n BA vereis het,

en jy nou ’n PhD benodig vir die ander.

Dis ’n proses van akademiese inflasie.

En dit dui daarop dat die hele struktuur van opvoeding

besig is om onder ons voete te skuif. Ons moet drasties ons

siening van intelligensie hersien.

Ons weet drie dinge omtrent intelligensie.

Een, dis divers. Ons dink oor die wêreld op al die maniere

wat ons dit ervaar. Ons dink visueel,

ons dink in klank, ons dink kineties.

Ons dink in abstrakte terme, ons dink in beweging.

Tweedens, intelligensie is dinamies.

As ’n mens kyk na die interaksies van ’n menslike brein, soos ons gister

tydens heelwat aanbiedings gehoor het,

is intelligensie wonderlik interaktief.

Die brein is nie opgedeel in kompartemente nie.

Inderwaarheid, is kreatiwiteit -- wat ek definieer as die proses

van oorspronklike idees met waarde hê --

gewoonlik iets wat gebeur deur die interaksie

van verskillende dissiplinêre maniere van dinge sien.

Die brein is doelbewus -- terloops,

daar is ’n senuweebundel wat die twee helftes van die brein verbind,

genaamd die corpus callosum. Dis dikker by vrouens.

Om aan te sluit by Helen gister, dink ek

dis waarskynlik hoekom vrouens beter is met "multi-tasking".

Want julle is mos, ne?

Daar's baie navorsing, maar ek weet dit uit persoonlike ervaring.

As my vrou besig is om te kook by die huis --

wat nie baie is nie, dankie tog. (Gelag)

Maar julle weet, sy's besig -- nee, sy's goed met sommige dinge --

maar as sy kook, julle weet,

hanteer sy foonoproepe,

praat sy met die kinders, verf sy die plafon.

Sy doen 'n oophart-operasie hier.

As ek kook, is die deur toe, die kinders is uit,

die foon is van die mikkie af, as sy inkom raak ek geïrriteerd.

Ek sê: "Terry, asseblief, ek probeer ’n eier bak hier. Gee my ’n kans." (Gelag)

Eintlik ken julle daai ou filosofiese ding,

as ’n boom in die bos val en niemand hoor dit nie,

het dit gebeur? Onthou julle daai ou sê-ding?

Ek het onlangs ’n goeie T-hemp gesien wat gesê het: "As ’n man homself uitspreek

in ’n bos, en geen vrou hoor hom nie,

is hy steeds verkeerd?" (Gelag)

En die derde ding omtrent intelligensie is,

dis spesifiek. Ek is besig met ’n nuwe boek op die oomblik,

met die naam "Epiphany," wat gebaseer is op ’n reeks

onderhoude met mense oor hoe hulle hul talent

ontdek het. Ek vind hoe mense daar uitgekom het fassinerend.

Dit is aangespoor deur ’n gesprek wat ek gehad het

met ’n wonderlike vrou wat meeste mense miskien

nog nooit van gehoor het nie, haar naam is Gillian Lynne,

al van haar gehoor? Sommige het. Sy's ’n choreograaf

en almal ken haar werk.

Sy het "Cats," en "Phantom of the Opera" gedoen.

Sy's wonderlik. Ek was van te vore op die raad van die Koninklike Ballet, in Engeland,

soos julle kan sien.

In elk geval, Gillian en ek het eendag saam geëet en ek sê toe:

"Gillian, hoe het jy ’n danser geword?" En sy sê toe

dit was interessant, toe sy op skool was,

was sy rêrig hopeloos. En die skool, in die 30's,

skryf toe vir haar ouers en sê: "Ons dink

Gillian het ’n leerprobleem." Sy kon nie konsentreer nie,

sy het gevroetel. Ek dink deesdae sou hulle sê

sy't aandagafleibaarheid. Sou julle nie ook nie? Maar hierdie was die 1930's,

en aandagafleibaarheid was nog nie toe al uitgedink nie.

Dit was nie ’n beskikbare kwaal nie. (Gelag)

Mense was nie bewus hulle kon daaraan ly nie.

In elk geval, sy gaan sien toe hierdie spesialis. So, hierdie eikepaneel kamer,

en sy's daar saam met haar ma,

en sy's ingelei en sy't op ’n stoel op die punt gesit,

en op haar hande gesit vir 20 minute terwyl

hierdie man met haar ma gepraat het oor al

die probleme wat Gillian by die skool het. En na dit --

want sien sy het ander ontwrig,

haar huiswerk was altyd laat, ensovoorts,

klein kind van agt -- op die ou end, gaan sit die dokter

langs Gillian en sê: "Gillian,

ek't nou geluister na al die dinge wat jou ma

my vertel het, en ek moet nou privaat met haar gesels."

Hy sê toe: "Wag hier, ons is nou terug, ons sal nie lank wees nie."

en hulle't haar daar gelos.

Maar soos hulle uitgegaan het, het hy die radio wat op sy

lessenaar was aangesit. En toe hulle

uit die kamer is, sê hy vir haar ma,

"Hou haar net dop." En die oomblik toe hulle uit die kamer is,

sê sy, was sy op haar voete, besig om saam met die musiek te beweeg.

En hulle't vir ’n paar minute gekyk

en hy't na haar ma gedraai en gesê:

"Mev. Lynne, Gillian is nie siek nie, sy's 'n danser.

Neem haar na 'n dansskool."

Ek sê toe: "Wat het gebeur?"

En sy sê: "Sy het. Ek kannie vir jou sê hoe wonderlik dit was nie.

Ons't in hierdie kamer ingeloop en dit was vol

mense soos ek. Mense wat nie kon stilsit nie.

Mense wat moes beweeg om te dink." Wat moes beweeg om te dink.

Hulle het ballet gedoen, tap gedoen, jazz gedoen,

hulle het moderne en kontemporêre dans gedoen.

Sy het eindelik vir die Koninklike Ballet oudisie gedoen,

sy het ’n solois geword, sy het ’n wonderlike loopbaan gehad

by die Koninklike Ballet. Op die ou end het sy gegradueer

van die Koninklike Balletskool en

haar eie geselskap gestig -- die Gillian Lynne Dance Company --

en Andrew Lloyd Weber ontmoet. Sy was al vir van die mees

suksesvolle musikale teater produksies in die

geskiedenis verantwoordelik, sy't al aan miljoene plesier gegee,

en sy's ’n multi-millionêr. Iemand anders

sou haar dalk op medikasie gesit het en vir haar gesê het

om te kalmeer.

Nou, ek dink ... (Applous) Waarop dit neerkom is dit:

Al Gore het die ander aand gepraat

oor ekologie en die rewolusie wat ontketen is deur Rachel Carson.

Ek glo ons enigste hoop vir die toekoms

is om ’n nuwe idee van menslike ekologie aan te neem,

een waarin ons begin om ons konsep

van die rykdom van menslike kapasiteit te hersien.

Ons opvoedingstelsel het ons breine gemyn op die manier

wat ons die aarde stroopmyn: vir ’n spesifieke kommoditeit.

En vir die toekoms, sal dit ons nie dien nie.

Ons moet die fundamentele beginsels waarmee

ons ons kinders opvoed heroorweeg. Daar was

’n wonderlike aanhaling van Jonas Salk, wat gesê het: "As al die insekte

van die aarde af sou verdwyn,

sou alle lewe op aarde binne 50 jaar uitsterf.

As al die mense van die aarde af sou verdwyn,

sou alle vorms van lewe binne 50 jaar floreer."

En hy's reg.

Wat TED vier is die skat van die menselike verbeeldingsin.

Ons moet nou versigtig wees dat ons dit met wysheid

gebruik, en dat ons van die senarios vermy

senarios waaroor ons gepraat het. En die enigste manier

wat ons dit kan doen is deur ons kreatiewe kapasiteite

te sien vir die rykdom wat hulle is, en ons kinders

te sien vir die hoop wat hulle is. En ons opdrag

is om hul hele wese op te voed, sodat hulle hierdie toekoms kan ingaan.

Terloops -- ons sal dalk nie hierdie toekoms sien nie,

maar hulle sal. En ons plig is om hulle

te help om iets daarvan te maak. Baie dankie.