Μπορεί η προκατάληψη να θεωρηθεί ποτέ κάτι καλό;

Συχνά σκεφτόμαστε ότι τη μεροληψία και η προκατάληψη πηγάζουν από την άγνοια. Εν τούτοις όπως ο ψυχολόγος Πωλ Μπλουμ δείχνει, η προκατάληψη είναι συχνά κάτι το φυσιολογικό, λογικό ακόμη και ηθικό. Το μυστικό βρίσκεται στην κατανόηση της λειτουργίας των προκαταλήψεων ώστε να τις ελέγχουμε όταν κάτι πάει στραβά.

Όταν σκεφτόμαστε τις έννοιες
προκατάληψη και μεροληψία

τείνουμε να φανταζόμαστε
ανόητους και κακούς ανθρώπους

να κάνουν ανόητες και σατανικές πράξεις

και αυτή η ιδέα συνοψίζεται όμορφα

από τον Βρετανό κριτικό Γουίλιαμ Χάζλιτ

που έγραψε το «Η προκατάληψη
είναι το παιδί της άγνοιας».

Θα προσπαθήσω να σας πείσω τώρα

ότι αυτό είναι λανθασμένο.

Θα ήθελα να δοκιμάσω να σας πείσω

ότι η προκατάληψη και η μεροληψία

είναι έννοιες φυσιολογικές,
συχνά λογικές

και συχνά είναι ακόμα και ηθικές.

Πιστεύω ότι μόλις το καταλάβουμε αυτό

θα είμαστε σε καλύτερη θέση να καταλάβουμε

πότε σφάλουν,

πότε θα έχουν φοβερές συνέπειες.

Θα ξέρουμε καλύτερα τι να κάνουμε

όταν συμβεί κάτι τέτοιο.

Aς αρχίσουμε λοιπόν με τα στερεότυπα.

Με βλέπετε, ξέρετε το όνομά μου
και κάποια στοιχεία για μένα

και μπορείτε να κάνετε
κάποιες κρίσεις.

Μπορείτε να μαντέψετε την εθνικότητά μου

τις πολιτικές και θρησκευτικές
πεποιθήσεις μου,

και συνήθως οι κρίσεις είναι ακριβείς.

Είμαστε πολύ καλοί στα συμπεράσματα

και είμαστε καλοί σε αυτό

γιατί η ικανότητά μας
να δημιουργούμε στερεότυπα

δεν αποτελεί κάποια
αυθαίρετη ιδιορρυθμία του νου

αλλά μάλλον είναι
μια συγκεκριμένη υποπερίπτωση

μιας πιο γενικής διαδικασίας.

Δηλαδή έχουμε εμπειρία

από καταστάσεις και ανθρώπους

που ταξινομούμε σε κατηγορίες

και από τα βιώματά μας
μπορούμε να γενικεύσουμε

για νέες περιπτώσεις
σε αυτές τις κατηγορίες.

Λοιπόν, όλοι εδώ έχετε αρκετή πείρα

από καρέκλες, μήλα και σκυλιά,

και με βάση αυτά,

θα βλέπατε άγνωστα παραδείγματα
και θα κάνατε υποθέσεις,

θα κάθεστε στην καρέκλα να φάτε το μήλο

και ο σκύλος θα γάβγιζε.

Όμως μπορεί να κάνουμε λάθος.

Η καρέκλα μπορεί να έσπαγε
όταν κάθεστε.

το μήλο να 'ταν δηλητηριασμένο,
ο σκύλος να μην γάβγιζε.

Και όντως,
η σκυλίτσα μου η Τέσσυ δεν γαβγίζει.

Κατά κύριο λόγο όμως,
είμαστε καλοί σε κάτι τέτοιο.

Συνήθως κάνουμε σωστές υποθέσεις

και στον κοινωνικό και στον ιδιωτικό βίο.

Εάν δεν τα καταφέρναμε

να υποθέσουμε τι θα συμβεί σε
νέες καταστάσεις που συναντάμε,

δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε.

Μάλιστα ο Χάζλιτ,
στο υπέροχο δοκίμιό του,

παραδέχεται ότι:

«Χωρίς τη βοήθεια της προκατάληψης
και της συνήθειας,

δε θα ήμουν σε θέση
να διασχίσω την αίθουσα,

δε θα ήξερα πως να φερθώ
σε καμία περίσταση,

ούτε τι να νιώσω
σε οποιαδήποτε σχέση στη ζωή».

Τώρα ας εξετάσουμε τη μεροληψία.

Μερικές φορές χωρίζουμε τον κόσμο

σε «εμάς» και «αυτούς»,
στους εντός και τους εκτός ομάδας,

και ενίοτε όταν το κάνουμε,

ξέρουμε ότι σφάλουμε

και σαν να ντρεπόμαστε λίγο.

Όμως άλλες φορές νιώθουμε περήφανοι.

Το αναγνωρίζουμε ανοικτά.

Το αγαπημένο μου σχετικό παράδειγμα

είναι μια ερώτηση του κοινού

από δημόσιο διάλογο Ρεπουμπλικανών
ενόψει των τελευταίων εκλογών.

(Βίντεο) Άντερσον Κούπερ:
Φτάνουμε στην ερώτηση από την αίθουσα

για την παροχή εξωτερικής βοήθειας;
Παρακαλώ, κυρία μου.

Γυναίκα: Ο Αμερικανικός λαός υποφέρει

στην πατρίδα μας αυτή τη στιγμή.

Γιατί συνεχίζουμε να στέλνουμε
βοήθεια στο εξωτερικό

σε άλλες χώρες

ενώ χρειαζόμαστε κάθε δυνατή
βοήθεια για εμάς τους ίδιους;

ΑΚ: Κυβερνήτη Πέρρυ,
τι έχετε να πείτε για αυτό;

(Χειροκρότημα)

Ρικ Πέρρυ: Βεβαίως, πιστεύω ότι...

Πωλ Μπλούμ: Όλα τα άτομα επί σκηνής

συμμερίζονταν τη βάση της ερώτησης,

ότι ως Αμερικανοί,
πρέπει να νοιαζόμαστε

περισσότερο για εμάς
παρά για άλλους ανθρώπους.

Πράγματι, γενικά οι άνθρωποι ταλαντεύονται

από συναισθήματα αλληλεγγύης, αφοσίωσης,
υπερηφάνειας και πατριωτισμού,

για την πατρίδα τους ή
για την εθνοτική τους ομάδα.

Ασχέτως πολιτικών πιστεύω,
πολλοί είναι περήφανοι ως Αμερικανοί

και ευνοούν τους Αμερικανούς
από άλλες χώρες.

Κάτοικοι άλλων χωρών
νιώθουν το ίδιο για την πατρίδα τους

και εμείς επίσης
για την εθνοτική μας καταγωγή.

Βέβαια, κάποιοι ίσως το απορρίπτετε.

Κάποιοι μπορεί να είστε τόσο κοσμοπολίτες

ώστε να πιστεύετε ότι
η εθνότητα και η ιθαγένεια

δεν πρέπει να ασκούν καμία ηθική επιρροή.

Αλλά ακόμη και εσείς
οι καλλιεργημένοι αποδέχεστε

ότι θα πρέπει να υπάρχει μια έλξη

προς την έσω-ομάδα
στον τομέα των φίλων και της οικογένειας

από τα κοντινά σας πρόσωπα,

και έτσι ακόμη και εσείς κάνετε διάκριση

σε «Εμάς» και «Αυτούς».

Τώρα αυτή η διάκριση
είναι αρκετά φυσιολογική

και συχνά αρκετά ηθική,
αλλά μπορεί να εκτραπεί,

και αυτό αποτέλεσε μέρος της έρευνας

του μεγάλου κοινωνικού
ψυχολόγου Χένρι Τάιζφελ.

Ο Τάιζφελ γεννήθηκε στην Πολωνία το 1919.

Έφυγε για σπουδές
σε πανεπιστήμια της Γαλλίας,

επειδή ως Εβραίος, αποκλειόταν
από πανεπιστήμιο της Πολωνίας

και μετά κατατάχθηκε στον Γαλλικό στρατό

στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Συνελήφθη και κατέληξε

σε ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου,

και ήταν τρομακτική περίοδος γι' αυτόν,

διότι εάν αποκαλυπτόταν ως Εβραίος,

θα μεταφερόταν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης

όπου πιθανότατα δεν θα επιβίωνε.

Πράγματι, μετά τον πολέμο
που απελευθερώθηκε

οι περισσότεροι φίλοι και
η οικογένειά του ήταν νεκροί.

Ασχολήθηκε με διάφορες δραστηριότητες.

Βοήθησε ορφανά πολέμου.

Εντούτοις είχε διαρκές ενδιαφέρον

για τη διερεύνηση της προκατάληψης,

έτσι όταν διατέθηκε
υποτροφία για τα στερεότυπα

από σημαντικό Βρετανικό φορέα,

υπέβαλε αίτηση και την κέρδισε.

Τότε ξεκίνησε μια εκπληκτική καριέρα.

Αυτό που ξεκίνησε
την καριέρα του ήταν η διαπίστωση

ότι η αντίληψη των περισσότερων ανθρώπων
για το Ολοκαύτωμα

ήταν λανθασμένη.

Πολλοί άνθρωποι εκείνη την εποχή

θεωρούσαν ότι το Ολοκαύτωμα
κάπως αντιπροσώπευε

ένα τραγικό λάθος εκ μέρους των Γερμανών,

κάποιο γενετικό ελάττωμα
ή αυταρχική προσωπικότητα.

Και ο Τάιζφελ το απέρριπτε.

Έλεγε ότι αυτό που βλέπουμε
στο Ολοκαύτωμα

είναι απλώς μια υπερβολή

φυσιολογικών ψυχολογικών διεργασιών

που συμβαίνουν σε όλους μας.

Για να το διερευνήσει,
έκανε μια σειρά κλασικές μελέτες

σε Βρετανούς εφήβους.

Σε μία από τις μελέτες,

έκανε διάφορες ερωτήσεις
στους Βρετανούς εφήβους

και μετά με βάση τις απαντήσεις τους,
τους είπε:

«Κοίταξα τις απαντήσεις σας

και με βάση αυτές αποφάσισα ότι»

είπε στους μισούς από αυτούς,

«είτε λατρεύετε τον ζωγράφο
Καντίνσκι και τα έργα του,

ή ότι λατρεύετε τον Κλέε και τα έργα του.»

Ήταν τελείως ψευδές.

Οι απαντήσεις δεν είχαν σχέση
με τον Καντίνσκι ή τον Κλέε.

Πιθανόν δεν είχαν καν ακούσει
τους καλλιτέχνες αυτούς.

Απλώς τους χώριζε αυθαίρετα σε ομάδες.

Αυτό όμως που ανακάλυψε ήταν ότι
ο διαχωρισμός σε ομάδες είχε σημασία

έτσι όταν αργότερα έδωσε
στα άτομα αυτά χρήματα,

αυτοί προτιμούσαν να δίνουν τα χρήματα

σε μέλη της δικής τους ομάδας

παρά σε μέλη της άλλης ομάδας.

Το χειρότερο ήταν
ότι ενδιαφέρονταν πολύ περισσότερο

για την καθιέρωση μιας διαφοράς

ανάμεσα στην ομάδα τους
και της άλλης ομάδας,

έτσι δεν αποδέχονταν
χρήματα για την ομάδα τους

εάν έτσι στερούσαν περισσότερα
από την άλλη ομάδα.

Η μεροληψία φαίνεται ότι
εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία.

Γι' αυτό η συνάδελφος και σύζυγός μου
Κάρεν Γουίν στο Γέιλ

έκανε μια σειρά μελέτες σε μωρά,

όπου βάζει τα μωρά μαζί με κούκλες

που έχουν διαφορετικές
προτιμήσεις στο φαγητό.

Στη μια κούκλα πιθανόν
να αρέσουν τα φασολάκια.

στην άλλη μπορεί να αρέσουν τα μπισκότα.

Πειραματίζονται στις διατροφικές
συνήθειες των μωρών

και βρέθηκε ότι γενικά
προτιμούν τα μπισκότα.

Αλλά το ερώτημα είναι:
Επηρεάζει η προτίμηση τα μωρά

στο πώς φέρονται στις κούκλες;
Τα επηρεάζει πολύ.

Τείνουν να προτιμούν τις κούκλες

που έχουν τα ίδια γούστα
στο φαγητό με αυτά,

και το χειρότερο είναι
ότι πραγματικά προτιμούν την κούκλα

που τιμωρεί την άλλη
με το διαφορετικό γούστο στο φαγητό.

(Γέλια)

Παρατηρούμε συνεχώς
τέτοια ενδο-ομαδική εξω-ομαδική ψυχολογία.

Παρατηρείται σε πολιτικές συγκρούσεις

μεταξύ ομάδων με διαφορετική ιδεολογία.

Τη βλέπουμε σε υπερβολή
σε περίπτωση πολέμου,

που δεν δίνεται απλώς
κάτι λιγότερο στην εξωομάδα

αλλά τους αφαιρείται η ανθρωπιά,

όπως με την Ναζιστική αντίληψη
περί των Εβραίων,

ως παράσιτα ή ψείρες,

ή σύμφωνα με την Αμερικανική αντίληψη
των Ιαπώνων ως αρουραίους.

Τα στερεότυπα μπορεί επίσης να εκτραπούν.

Έτσι συχνά είναι λογικά και χρήσιμα,

όμως κάποιες φορές γίνονται παράλογα,

δίνουν λάθος απαντήσεις,

και άλλες φορές

οδηγούν σε ξεκάθαρα ανήθικες συνέπειες.

Η περίπτωση που μελετήθηκε περισσότερο

είναι αυτή της φυλής.

Έγινε μια συναρπαστική μελέτη

πριν από τις εκλογές του 2008

κατά την οποία κοινωνικοί ψυχολόγοι

παρατηρούσαν τον βαθμό συσχέτισης
των υποψηφίων με την Αμερική,

όπως η ασυνείδητη συσχέτιση
με την Αμερικανική σημαία.

Σε μία από αυτές τις μελέτες

συνέκριναν τον Ομπάμα και τον Μακέιν
και ανακάλυψαν

ότι ο Μακέιν θεωρείται περισσότερο
Αμερικανός από τον Ομπάμα,

και κατά κάποιο τρόπο,
δεν εκπλησσόμαστε που το ακούμε.

Ο Μακέιν είναι φημισμένος
ήρωας πολέμου

και πολλοί θα έλεγαν ρητά

ότι έχει περισσότερο αμερικάνικο παρελθόν
από τον Ομπάμα.

Επίσης συνέκριναν τον Ομπάμα

με τον Βρετανό Πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ,

και ανακάλυψαν
ότι και ο Μπλερ θεωρούταν

περισσότερο Αμερικανός από τον Ομπάμα

παρόλο που τα άτομα σαφώς καταλάβαιναν

ότι δεν είναι καν Αμερικανός.

Φυσικά αντιδρούσαν

στο χρώμα δέρματος του Ομπάμα.

Τα στερεότυπα και η μεροληψία

έχουν πραγματικές συνέπειες

τόσο ανεπαίσθητες όσο και πολύ σημαντικές.

Σε μια πρόσφατη μελέτη

ερευνητές έβαλαν διαφημίσεις στο eBay
για πώληση καρτών του μπέιζμπολ.

Μερικές κάρτες τις κρατούσαν λευκά χέρια,

άλλες χέρια μαύρων ατόμων.

Ήταν οι ίδιες κάρτες.

Αυτές με τα χέρια μαύρων

έλαβαν σημαντικά χαμηλότερες προσφορές

απ' ό,τι εκείνες με τα χέρια λευκών.

Σε έρευνα του πανεπιστήμιου του Στάνφορντ,

ψυχολόγοι διερεύνησαν
την περίπτωση ανθρώπων

που είχαν καταδικαστεί για
τον φόνο κάποιου λευκού ατόμου.

Αποδεικνύεται ότι,
διατηρώντας τα υπόλοιπα σταθερά,

είναι αρκετά πιο πιθανό
να καταδικαστείτε σε θάνατο

εάν μοιάζετε με το άτομο στα δεξιά

παρά με το άτομο στα αριστερά,

και αυτό συμβαίνει κυρίως επειδή

το άτομο δεξιά
φαίνεται να πλησιάζει πάρα πολύ

το Αφροαμερικανικό πρότυπο,

και αυτό προφανώς επηρεάζει
τις αποφάσεις των ανθρώπων

για το πώς πρέπει να του συμπεριφερθούν.

Τώρα που το γνωρίζουμε αυτό,

πώς το καταπολεμούμε;

Υπάρχουν διάφοροι δρόμοι.

Ένας είναι να επικαλεστούμε

το συναίσθημα του άλλου,

δηλαδή να προκαλέσουμε ενσυναίσθηση.

Αυτό το κάνουμε συχνά με την αφήγηση.

Έτσι εάν είστε γονιός
με φιλελεύθερες αρχές

και θέλετε να ενθαρρύνετε τα παιδιά σας

προς τις αξίες
της μη παραδοσιακής οικογένειας,

δώστε τους ένα τέτοιο βιβλίο.
[Η Χέδερ έχει δύο μαμάδες]

Εάν είστε πιο συντηρητικοί,

ίσως να τους χαρίσετε κάτι τέτοιο.
(Γέλια)

[Βοήθεια! Φιλελεύθεροι
κάτω από το κρεββάτι μου!]

Γενικά όμως η αφήγηση
μπορεί να μεταμορφώσει

ανώνυμους αγνώστους σε ξεχωριστά άτομα,

και η ιδέα ότι νοιαζόμαστε για ανθρώπους

όταν επικεντρωνόμαστε σε αυτούς ατομικά

είναι ιδέα που εμφανίζεται
σε όλη την ιστορία.

Έτσι ο Στάλιν φαίνεται ότι είπε:

«Ένας μόνο θάνατος είναι τραγωδία,

ένα εκατομμύριο θάνατοι είναι στατιστική»

και η Μητέρα Τερέζα είπε:

«Αν κοιτάξω τη μάζα δεν θα δράσω ποτέ,

εάν κοιτάξω τη μονάδα,
θα δράσω!»

Ψυχολόγοι το έχουν διερευνήσει.

Για παράδειγμα σε μια έρευνα,

δινόταν σε ανθρώπους μια λίστα με
στοιχεία για κάποια κρίση

και έβλεπαν πόσα χρήματα δώριζαν τα άτομα

για την επίλυση της κρίσης.

Στην άλλη ομάδα
δεν έδιναν καθόλου στοιχεία

όμως τους έλεγαν για
κάποιο συγκεκριμένο άτομο,

έδιναν όνομα και έδειχναν το πρόσωπό του,

και αποδείχθηκε τελικά ότι έτσι δώριζαν
πολύ περισσότερα χρήματα.

Τίποτα από αυτά δεν είναι μυστικό

για τους ανθρώπους
που ασχολούνται με φιλανθρωπίες

Δεν συνηθίζουν να κατακλύζουν
τους ανθρώπους

με στοιχεία και στατιστικές.

Αντίθετα τους δείχνουν πρόσωπα,

τους δείχνουν ανθρώπους.

Πιθανόν,
εκφράζοντας τη συμπάθειά μας στο άτομο,

να επεκτείνεται και στην ομάδα

που το άτομο ανήκει.

Αυτή είναι η Χάριετ Μπήτσερ Στόου.

Η ιστορία που θα σας πω
είναι μάλλον απόκρυφη.

Ο Πρόεδρος Λίνκολν την προσκάλεσε

στον Λευκό Οίκο
κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου

και της είπε:

«Ώστε εσύ είσαι η μικρή κυρία
που ξεκίνησε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο».

Εννοούσε το βιβλίο της
«Η Καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά»

που δεν είναι κάποιο
σπουδαίο βιβλίο φιλοσοφίας

ή θεολογίας ούτε καν ίσως λογοτεχνίας,

όμως τα καταφέρνει εξαιρετικά

να μας κάνει να μπούμε
στη θέση άλλων ανθρώπων,

με τους οποίους δεν θα σχολούμαστε
σε άλλη περίπτωση,

μας βάζει στη θέση του σκλάβου.

Και αυτό θα μπορούσε
να λειτουργήσει ως καταλύτης

για μεγάλη κοινωνική αλλαγή.

Πιο πρόσφατα,
παρατηρώντας την Αμερική

τις τελευταίες δεκαετίες,

υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι σειρές
όπως η εκπομπή του Μπιλ Κόσμπι

άλλαξαν ριζικά την Αμερικανική στάση
ως προς τους Αφροαμερικανούς,

Ενώ σόου όπως τα «Γουίλ και Γκρέις»
και «Μοντέρνα Οικογένεια»

άλλαξαν τη στάση

προς τους γκέι άντρες και γυναίκες.

Δεν νομίζω ότι είναι υπερβολή να πω

ότι ο κύριος καταλύτης
για την αλλαγή στα ήθη της Αμερικής

ήταν οι κωμωδίες καταστάσεων.

Όμως δεν είναι μόνο το συναίσθημα,

και θα ήθελα να κλείσω

κάνοντας έκκληση στη δύναμη της λογικής.

Σε κάποιο σημείο του υπέροχου βιβλίου του

«Οι καλές εκφάνσεις της ανθρώπινης φύσης»

ο Στίβεν Πίνκερ λέει ότι,

η Παλαιά Διαθήκη
λέει να αγαπάς τον πλησίον σου,

και η Καινή Διαθήκη
να αγαπάς τον εχθρό σου,

αλλά εγώ δεν αγαπώ πραγματικά κανέναν τους

αλλά δεν θέλω και να τους σκοτώσω.

Ξέρω ότι έχω υποχρεώσεις απέναντί τους

αλλά το αίσθημα της ηθικής
και οι ηθικές μου αξίες

για την συμπεριφορά μου απέναντί τους

δεν βασίζονται στην αγάπη.

Βασίζονται στην κατανόηση
των ανθρώπινων δικαιωμάτων,

την πίστη ότι η ζωή τους
είναι τόσο πολύτιμη

όσο και η δική μου,

και για να το στηρίξει αυτό
λέει μια ιστορία

από τον μεγάλο φιλόσοφο Άνταμ Σμιθ,

Θέλω να σας πω αυτή την ιστορία,

παρόλο που θα την προσαρμόσω

στην σύγχρονη εποχή.

Λοιπόν ο Άνταμ Σμιθ
ζητάει να φανταστείτε

τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων

και ότι οι χιλιάδες αυτοί άνθρωποι

είναι σε μια άγνωστη σε σας χώρα.

Θα μπορούσε να είναι η Κίνα, η Ινδία
ή κάποια χώρα της Αφρικής.

Ο Σμιθ τότε ρωτάει: Πώς θα αποκριθείτε;

Θα λέγατε, είναι κρίμα,

και θα συνεχίζατε τη ζωή σας.

Εάν τύχαινε να διαβάσετε
τους Τάιμς της Νέας Υόρκης

και να το ανακαλύψετε,
φυσικά αυτό μας συμβαίνει συνεχώς,

συνεχίζουμε τη ζωή μας.

Αλλά φανταστείτε αντιθέτως,
λέει ο Σμιθ,

να μαθαίνατε ότι αύριο

θα σας έκοβαν το μικρό σας δάχτυλο.

Ο Σμιθ λέει ότι
αυτό θα σας ένοιαζε πολύ.

Δεν θα κοιμόσασταν εκείνη τη νύχτα

και θα το σκεφτόσασταν.

Έτσι προκύπτει το ερώτημα:

Θα θυσιάζατε χιλιάδες ζωές

για να σώσετε το μικρό σας δάχτυλο;

Απαντήστε το από μέσα σας,

αλλά ο Σμιθ απαντάει:
Φυσικά και όχι,

τι απαίσια σκέψη!

Έτσι τίθεται το ερώτημα,

όπως το θέτει ο Σμιθ:

«Όταν τα καταπιεσμένα μας συναισθήματα

είναι σχεδόν πάντα
τόσο φρικτά και εγωιστικά,

πώς γίνεται οι βασικές μας αρχές

να'ναι τόσο συχνά
γενναιόδωρες και ευγενικές;»

Η απάντηση του Σμιθ είναι ότι,

«Είναι η λογική, οι αρχές και η συνείδηση

που μας καλούν,

με φωνή ικανή να καταπλήξει
και τα πιο αλαζονικά μας πάθη,

και λένε ότι είμαστε ένας από το πλήθος,

σε καμία περίπτωση
καλύτεροι από τον άλλο».

Αυτό το τελευταίο κομμάτι
συχνά περιγράφεται

ως η αρχή της αμεροληψίας.

Η αρχή αυτή εκφράζεται

στις όλες τις θρησκείες παγκοσμίως,

σε όλες τις εκφάνσεις του χρυσού κανόνα,

και σε όλες τις θεωρίες ηθικής
φιλοσοφίας του κόσμου,

που διαφέρουν σε πολλά σημεία

αλλά έχουν κοινή προϋπόθεση ότι
πρέπει να κρίνουμε την ηθική

με κατά κάποιο τρόπο αμερόληπτη άποψη.

Η καλύτερη άρθρωση αυτής της άποψης

είναι για μένα πράγματι
ούτε από θεολόγο, ούτε φιλόσοφο,

αλλά από τον Χάμφρι Μπόγκαρτ

στο τέλος της «Καζαμπλάνκα».

Ναι, θα σας πω το τέλος,
λέει στην ερωμένη του

ότι πρέπει να χωρίσουν

για το «γενικό καλό».

Επίσης της λέει,
δεν θα κάνω την προφορά του,

«Δεν χρειάζεται και πολύ για να δεις

ότι τα προβλήματα τριών ανθρώπων

είναι ασήμαντα σ'αυτόν τον τρελό κόσμο».

Η λογική μπορεί να υπερισχύει των παθών.

Η λογική μπορεί να μας παρακινήσει

να εκφράσουμε την κατανόησή μας,

να γράψουμε ή να διαβάσουμε βιβλία

όπως «Η καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά».

Η λογική μπορεί να μας
παρακινήσει στη δημιουργία

εθίμων, ταμπού και νόμων

που θα μας περιορίζουν

να ενεργούμε παρορμητικά

όταν ως λογικά όντα νιώθουμε

ότι έτσι πρέπει να γίνει.

Αυτό ονομάζεται σύνταγμα.

Το σύνταγμα είναι κάτι
που συστάθηκε στο παρελθόν

και εφαρμόζεται στο παρόν.

Αυτό που λέει είναι ότι,

ανεξάρτητα πόσο θα θέλαμε να επανεκλέξουμε

έναν δημοφιλή πρόεδρο για τρίτη φορά,

ανεξάρτητα πόσο οι λευκοί Αμερικανοί

μπορεί να ήθελαν να επαναφέρουν
το θεσμό της δουλείας, δεν μπορούν.

Έχουμε δεσμευτεί με το σύνταγμα.

Έχουμε όμως δεσμευτεί
και με άλλους τρόπους.

Ξέρουμε ότι όταν φτάνει η στιγμή
να επιλέξουμε κάποιον

για κάποια δουλειά ή για κάποιο βραβείο,

προκαταβαλόμαστε έντονα
από τη φυλή τους,

επηρεαζόμαστε από το φύλο τους,

από το πόσο ελκυστικοί είναι,

και μερικές φορές μπορεί να πούμε:
«Έτσι πρέπει να είναι».

Όμως άλλες φορές παραδεχόμαστε το λάθος.

Για να το καταπολεμήσουμε αυτό

δεν κάνουμε μεγαλύτερη προσπάθεια,

παρά μάλλον δημιουργούμε καταστάσεις

όπου αυτές οι πηγές πληροφόρησης
δεν θα μπορούν να μας επηρεάσουν.

Αυτός είναι ο λόγος που ορχήστρες

κάνουν οντισιόν πίσω από παραβάν,

ώστε οι μόνες πληροφορίες που λαμβάνουν

να είναι αυτές που πιστεύουν ότι αξίζουν.

Πιστεύω ότι η προκατάληψη και η μεροληψία

ουσιαστικά φανερώνουν την
δυαδικότητα της ανθρώπινης φύσης.

Έχουμε διαισθήσεις,
ένστικτα, συναισθήματα,

που επηρεάζουν την κρίση
και τις πράξεις μας

απέναντι στο καλό και το κακό,

αλλά είμαστε επίσης ικανοί
για ορθολογική συζήτηση

για έξυπνο προγραμματισμό.

Αυτά τα χρησιμοποιούμε
σε μερικές καταστάσεις

για να επιταχύνουμε,
να δυναμώνουμε τα συναισθήματά μας

και άλλες φορές να τα καθηλώνουμε.

Και με αυτόν τον τρόπο,

η λογική μας βοηθάει να δημιουργήσουμε
έναν καλύτερο κόσμο!

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)