Tại sao bạn nên đọc "Chiến tranh và Hòa bình" của Tolstoy? - Brendan Pelsue

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-tolstoy-s-war-and-peace-brendan-pelsue

"Chiến tranh và Hòa Bình". Một cuốn sách đồ sộ. Một hành trình mệt mỏi. Một kiểu sách bạn không nên ôm lên giường vì có khả năng nó sẽ khiến bạn bị sốc não nếu chẳng may bạn ngủ quên. Đúng chứ? Chỉ một phần nào đó thôi. "Chiến tranh và Hòa bình" là một quyển sách dài, chắc rồi, nhưng nó còn là một thử nghiệm li kì của lịch sử nổi tiếng với những nhân vật rất đời thực và vô cùng sâu sắc mà bạn có thể tìm thấy bất cứ đâu. Brendan Pelsue sẽ chia sẻ mọi điều bạn cần biết khi đọc cuốn sách kinh điển này.

Bài giảng của Brendan Pelsue, minh họa bởi Patrick Smith.

"Chiến tranh và Hòa bình" (CTVHB),

một cuốn sách đồ sộ,

một hành trình mệt mỏi.

một kiểu sách mà bạn không nên đọc
trên giường vì lỡ như ngủ quên,

nó có thể khiến bạn sốc não,
đúng chứ?

Một phần nào đó thôi.

CTVHB là một quyển sách dài, chắc rồi,

nhưng nó còn là một
thử nghiệm li kì của lịch sử,

nổi tiếng với những nhân vật đầy thực tế
và sâu sắc mà bạn có thể thấy bất cứ đâu.

Nhưng nếu độ dài của nó làm bạn hoảng,
nghĩ xem Tolstoy còn tội nghiệp thế nào.

Năm 1863, ông định viết tiểu thuyết ngắn
về một người chống đối chính quyền

lưu vong trở về từ Siberia.

5 năm sau, ông cho ra đời
bộ sử thi 1200 trang

gồm những câu chuyện tình,

chiến trận,

những vụ phá sản,

các tiểu đội xử bắn,

góc nhìn tôn giáo,

trận cháy Moscow,

và một chú gấu bán thuần,

mà không có lưu vong hay
ai đó chống đối chính quyền,

Chuyện diễn ra như sau.

Tolstoy, một tâm hồn sục sôi,
sinh ra

trong một gia đình quý tộc
nổi tiếng lập dị vào năm 1828.

Năm 30 tuổi, ông bỏ học ở
Đại học Kazan,

khuynh gia bại sản vì bài bạc,

tham gia vào quân đội,

viết hồi kí,

và từ chối giới văn học để
du lịch khắp châu Âu.

Sau đó ông định cư tại Yasnaya Polyana,
trong dinh thự của tổ tiên,

để viết về sự trở lại của
Những người tháng Chạp,

một nhóm những nhà cách mạng được ân xá
vào 1856 sau 30 năm tù đày.

Nhưng,
Tolstoy băn khoăn

làm thế nào ông có thể kể câu chuyện
về Những người tháng Chạp đó

mà không nói về chuyện năm 1825,

khi những người này nổi dậy chống lại
phe bảo thủ Tsar Nicholas II?

Và làm sao làm được điều đó
mà không kể câu chuyện năm 1812,

khi cuộc xâm chiếm Nga thảm khốc
của Napoleon

đã khơi mào chế độ độc tài mà
Những người tháng Chạp phản đối?

Và làm sao có thể kể chuyện năm 1812
mà không kể về năm 1805,

khi người dân Nga lần đầu biết tới
mối đe dọa của Napoleon

sau thất bại của họ ở
Trận Austerlitz?

Thế là Tolstoy bắt đầu viết,

về cả hai sự kiện lớn trong lịch sử

và những cuộc đời nhỏ bé
đi qua những sự kiện đó.

Ông tập trung vào quý tộc,
tầng lớp ông biết rõ nhất.

Cuốn sách chỉ đôi khi nhắc đến

cuộc sống của phần đông
người dân Nga,

những tá điền,
hay thậm chí nô lệ,

những nông dân phải hầu hạ địa chủ
trên mảnh đất mà mình sống.

CTVHB mở đầu vào
đêm trước chiến tranh Pháp-Nga.

Những quý tộc tại bàn tiệc cocktail
lo sợ về nguy cơ bạo lực,

nhưng sau đó chuyển sang những thứ
mà giới của họ có vẻ luôn quan tâm như:

tiền,

tình dục,

và cái chết.

Cảnh đầu tiên này là cách thức

mà cuốn sách sẽ dùng để qua lại
giữa những chính trị gia và cá nhân

trên một bức tranh dần được mở rộng.

Không có nhân vật chính trong CTVHB.

Thay vào đó, người đọc lạc vào
một mạng lưới liên kết rộng lớn

những quan hệ và nghi vấn.

Liệu người con trai ngoài giá thú
của một quý tộc

có cưới cô tiểu thư xinh đẹp
nhưng quỷ quyệt?

Người bạn duy nhất của anh có
sống sót qua những chiến trường Áo?

Và còn cô gái trẻ san sẻ tình cảm
cho cả hai chàng trai một lúc thì sao?

Các nhân vật lịch sử được trộn lẫn
với tất cả những hư cấu dân gian này,

Napoleon xuất hiện không ít lần,

và cả một người tổ tiên của Tolstoy
cũng tham gia như một diễn viên phụ.

Nhưng khi các nhân vật và tâm lí của họ
được liên kết chặt chẽ,

Tolstoy không ngại chèn vào giữa

để đặt ra những câu hỏi sâu sắc
về lịch sử.

Tại sao chiến tranh khởi phát?

Chiến thuật chiến tranh tốt phải thế nào?

Các quốc gia có nổi dậy và sụp đổ
trước những bước đi của Napoleon "vĩ đại"

hay còn có các thế lực văn hóa và kinh tế
lớn hơn đang lộng quyền?

Những mở rộng ngoài lề này
là một phần khiến CTVHB

bao quát được phạm vi rộng lớn.

Nhưng với vài nhà phê bình thế kỉ 19,

CTVHB không giống một tiểu thuyết cho lắm,

"một con quái vật khổng lồ, kềnh càng
và mơ hồ", theo lời của Henry James.

Thực tế, Tolstoy cũng đồng ý.

Với ông, tiểu thuyết là kiểu thức
của Tây Âu.

Nhưng các tác gia Nga phải viết khác đi
vì người dân Nga có cuộc sống khác.

"CTVHB là gì?", ông hỏi.

"Không là tiểu thuyết.

Không phải thơ sử thi.

Cũng không phải biên niên sử.

CTVHB là những gì tác giả muốn
và có khả năng thể hiện

trong dạng thức mà nó đã được sử dụng".

Mặt khác, cuốn sách là toàn bộ
năng lực tưởng tượng của Tolstoy

không hơn không kém.

Vào lúc CTVHB kết thúc,

Tolstoy đã mang nhân vật của mình
đến năm 1820,

36 năm trước khi những sự kiện
ông định viết ban đầu xảy ra.

Để cố gắng hiểu về thời của mình,

ông đã trở nên đắm mình
trong suốt những năm sau đó.

Để từ đó sinh ra câu hỏi lớn về lịch sử,

văn hóa,

triết học,

tâm lí học,

và phản ứng của con người
với chiến tranh.