Otizm nasıl kendim olmamı sağladı?
-
0:01 - 0:02Çoğu insana söylemedim
-
0:02 - 0:05ama kafamın içinde
-
0:05 - 0:07aynı anda devam eden binlerce
-
0:07 - 0:09gizli dünyalar var.
-
0:09 - 0:12Ayrıca otistiğim.
-
0:12 - 0:14İnsanlar otizmi çok kesin
-
0:14 - 0:17ve kısıtlı tariflerle
tanımlama eğilimindeler -
0:17 - 0:20ancak gerçek hayatta, bizle ilgili
bir çok farklılık mevcut. -
0:20 - 0:22Örneğin, küçük kardeşim
-
0:22 - 0:23şiddetli otizm hastası.
-
0:23 - 0:26Sössüz iletişim kuruyor.
Hiç konuşamıyor. -
0:26 - 0:28Ancak ben konuşmayı seviyorum.
-
0:28 - 0:31İnsanlar otizmi sıklıkla
-
0:31 - 0:34sadece matematik ve
bilimi sevmekle ilişkilendiriyor -
0:34 - 0:36halbuki ben yaratıcı olmayı
-
0:36 - 0:38seven bir çok otistik insan tanıyorum.
-
0:38 - 0:41Ancak bu bir basmakalıp
-
0:41 - 0:43ve basmakalıp tanımlar
-
0:43 - 0:46her zaman olmasa da çoğu zaman yanlıştır.
-
0:46 - 0:48Örnek olarak, bir çok insan
-
0:48 - 0:52otizm dendiğinde hemen
"Yağmur Adam" filmini düşünüyor. -
0:53 - 0:54Genel kanı bu, yani
-
0:54 - 0:57her otistik insan Dustin Hoffman
-
0:57 - 1:00ve bu doğru değil. (Gülüşmeler)
-
1:00 - 1:03Bu durum sadece otistik
insanlara özgü de değil. -
1:03 - 1:05Bunu LGBT konusunda,
-
1:05 - 1:08kadınlarda ve beyaz
olmayanlarda da gördüm. -
1:08 - 1:10İnsanlar çeşitlilikten
o kadar korkuyorlar ki -
1:10 - 1:13her şeyi belirli etiketleri olan
-
1:13 - 1:16küçük kutucuklara sığdırmaya çalışıyorlar.
-
1:16 - 1:17Bu gerçek hayatta
-
1:17 - 1:20başımdan geçen bir şey aslında:
-
1:20 - 1:23Google'da "otistik insanlar" diye aradım
-
1:23 - 1:25ve yazacaklarımla ilgili
-
1:25 - 1:27önerilerde bulundu bana.
-
1:27 - 1:28"Otistik insanlar" yazdım
-
1:28 - 1:32ve en üst sonuç "şeytandır" oldu.
-
1:32 - 1:34Otizmi düşündüklerinde insanların
-
1:34 - 1:36aklına gelen ilk şey bu.
-
1:36 - 1:38Gerçeği biliyorlar.
-
1:38 - 1:41(Kahkahalar)
-
1:45 - 1:47Otistik olduğum için
yapabildiğim şeylerden birisi -
1:47 - 1:50- engelden çok bir kabiliyet aslında -
-
1:50 - 1:53çok, çok canlı bir hayal
gücüne sahip olmam. -
1:53 - 1:55Bunu biraz açıklayayım size.
-
1:55 - 1:57Çoğu zaman iki dünyada
birden yürüyormuşum gibi. -
1:57 - 2:00Bir tarafta gerçek dünya var,
hepimizin paylaştığı dünya -
2:00 - 2:02ve bir de kafamdaki dünya var
-
2:02 - 2:05ve kafamdaki dünya çoğunlukla
-
2:05 - 2:07gerçek dünyadan çok daha gerçek.
-
2:07 - 2:11Aklımı serbest bırakmam çok kolay
-
2:11 - 2:13çünkü kendimi küçük bir kalıba
sığdırmaya çalışmıyorum. -
2:13 - 2:16Otistik olmanın en iyi
yanlarından birisi bu. -
2:16 - 2:18Bunun için dürtüye sahip değilsiniz.
-
2:18 - 2:20Ne yapmak istediğinizi buluyorsunuz
-
2:20 - 2:23onu yapmak için bir yol
bulup sonra da yapıyorsunuz. -
2:23 - 2:25Kendimi bir kalıba sokmaya çalışsaydım
-
2:25 - 2:27burada olmazdım, şimdi yaptıklarımın
-
2:27 - 2:30yarısını bile yapamazdım.
-
2:30 - 2:31Tabii sorunlar da var.
-
2:31 - 2:34Otistik olmakla ilgili ve
-
2:34 - 2:36çok fazla hayal gücüne sahip
olmakla ilgili sorunlar var. -
2:36 - 2:38Okul genel olarak bir sorun olabiliyor
-
2:38 - 2:42ancak bir öğretmene
-
2:42 - 2:45günlük olarak
-
2:45 - 2:48derslerinin açıklanamayacak
kadar sıkıcı olduğunu -
2:48 - 2:51ve gizlice kafanızda derste
-
2:51 - 2:55olmadığınız bir dünyaya
sığındığınızı anlatmak zorunda olmak, -
2:55 - 2:58bu sorunları daha da arttırıyor.
-
2:58 - 3:00(Gülüşmeler)
-
3:00 - 3:05Üstelik, hayal gücüm kontrole geçtiğinde
-
3:05 - 3:07vücudum da kendi başına hareket ediyor.
-
3:07 - 3:09İç dünyamda çok heyecanlı
bir şey olduğu zaman -
3:09 - 3:11koşmam gerekiyor.
-
3:11 - 3:13İleri geri sallanmam ya da
-
3:13 - 3:15bazen bağırmam gerekiyor.
-
3:15 - 3:17Bu bana çok fazla enerji veriyor
-
3:17 - 3:20ve bütün bu enerjiyi
dışarı vurmam gerekiyor. -
3:20 - 3:22Ancak bunu çocukluğumdan
beri yapıyorum, -
3:22 - 3:23küçücük bir kız olduğumdan beri.
-
3:23 - 3:26Ebeveynlerim bunun şirin olduğunu
düşünüp sözünü etmediler -
3:26 - 3:28ancak okula başladığım zaman
-
3:28 - 3:30oradakiler şirin olduğuna katılmadılar.
-
3:30 - 3:33Bunun sebebi insanların
matematik dersinin ortasında -
3:33 - 3:36bağırmaya başlayan kızla
arkadaşlık etmek istememesi olabilir. -
3:36 - 3:40Bu bugün bu zamanda
normalde olan bir şey değil -
3:40 - 3:43ama insanlar otistik bir kızla
arkadaş olmak istemiyor olabilir. -
3:43 - 3:47İnsanlar kendini normal
olarak etiketlenmiş bir kalıba -
3:47 - 3:49sokamayan ya da sokmayacak birisiyle
-
3:49 - 3:52ilişkilendirilmek istemiyor da olabilirler.
-
3:52 - 3:54Ben buna aldırmıyorum
-
3:54 - 3:57çünkü bu sapı samandan ayırıyor
-
3:57 - 3:59ve hangi insanın özgün ve gerçek
olduğunu anlayabiliyorum -
3:59 - 4:02böylece arkadaş olarak
bu insanları seçebiliyorum. -
4:02 - 4:05Düşünecek olursak, normal nedir ki?
-
4:05 - 4:07Ne ifade ediyor?
-
4:07 - 4:10Aldığınız en iyi iltifatın
bu olduğunu düşünün bir. -
4:10 - 4:12"Vay, sen çok normalsin."
-
4:12 - 4:14(Kahkahalar)
-
4:14 - 4:16Ancak iltifatlar
-
4:17 - 4:18"olağanüstüsün" ya da
-
4:18 - 4:20"alışılmışın ötesindesin"
şeklindedir. -
4:20 - 4:22"Mükemmelsin" şeklindedir.
-
4:22 - 4:24İnsanlar bu şeyleri olmak istiyorsa
-
4:24 - 4:26neden o kadar insan
normal olmaya çabalıyor? -
4:26 - 4:31İnsanlar neden kendi parlak
ışıklarını bir kalıba sıkıştırıyor? -
4:31 - 4:36İnsanlar çeşitlilikten öylesine
korkuyorlar ki, herkesi, -
4:36 - 4:40normal olmak istemeyen ya da olamayanları
bile normal olmaya zorluyorlar. -
4:40 - 4:43İnsanları bu "normal"e
dönüştürmek için -
4:43 - 4:46LGBT ya da otistik insanlara
özel kamplar var, -
4:46 - 4:50ve bugün ve zamanda insanların
bunu yapıyor olması ürkütücü. -
4:51 - 4:55Sonuç olarak, otizmi ve
hayal gücümü dünyalara değişmem. -
4:55 - 4:57Otistik olduğumdan dolayı
-
4:57 - 5:00BBC'de belgeseller sundum,
-
5:00 - 5:03bir kitap yazmanın ortasındayım,
-
5:03 - 5:05bunu gerçekleştiriyorum
- bu mükemmel - -
5:05 - 5:08ve başardığım şeylerden, başardığımı
-
5:08 - 5:11düşündüğüm şeylerden en iyisi
-
5:11 - 5:12küçük erkek ve kız kardeşimle
-
5:12 - 5:14iletişim kurmanın yollunu
bulmuş olmam, -
5:14 - 5:18dediğim gibi sözsüz iletişim kuruyorlar,
konuşamıyorlar. -
5:18 - 5:21İnsanlar sözsüz iletişim kuran birini
sıklıkla hayatlarından çıkarırlar -
5:21 - 5:23ancak bu aptalca çünkü
küçük kardeşlerim -
5:23 - 5:26sahip olmayı dileyebileceğiniz
en iyi kardeşler. -
5:26 - 5:28Onlar en iyisi
ve onları çok seviyorum -
5:28 - 5:31onları her şeyden
çok önemsiyorum. -
5:32 - 5:35Sizi bir soruyla bırakacağım:
-
5:35 - 5:38Eğer bir insanın aklını göremiyorsak,
-
5:38 - 5:40otistik olsun ya da olmasın fark etmez,
-
5:40 - 5:43normalin dışına çıkan
her şeyi cezalandırmaktansa -
5:43 - 5:45neden özgünlüğü kutlamayalım
-
5:45 - 5:49ve birisi hayal gücünü özgür
bıraktığı zaman sevinmeyelim? -
5:49 - 5:50Teşekkürler.
-
5:50 - 5:55(Alkışlar)
- Title:
- Otizm nasıl kendim olmamı sağladı?
- Speaker:
- Rosie King
- Description:
-
“İnsanlar çeşitlilikten öylesine korkuyorlar ki her şeyi belirli bir etiketi olan küçük bir kutuya sığdırmaya çalışıyorlar” diyor 16 yaşındaki cesur, atılgan ve otistik Rosie King. Herkesin neden normal olmak için bu kadar endişelendiğini öğrenmek istiyor. Her çocuk, ebeveyn, öğretmen ve bireyi özgünlüğü kutlamaya çağırıyor. Birey çeşitliğinin gizli gücüne adanmış yüce bir ahit.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 06:08
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Ramazan Şen accepted Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Meric Aydonat rejected Turkish subtitles for How autism freed me to be myself | ||
Elif Ozcelik accepted Turkish subtitles for How autism freed me to be myself |