Jak autyzm pozwolił mi być sobą

"Ludzie tak bardzo boją się różnorodności, że starają się zmieścić wszystko do małego pudełeczka z konkretną etykietą" - mówi 16-letnia Rosie King, która jest odważna, krzykliwa i autystyczna. Chce wiedzieć: "Czemu wszyscy tak bardzo przejmują się normalnością?". Rosie King wysyła głośny sygnał do każdego dziecka, nauczyciela i innych osób, by celebrowali wyjątkowość. Jest to górnolotne świadectwo potencjału ludzkiej różnorodności.

Mało komu o tym mówiłam,

ale mam w głowie

tysiące sekretnych światów,

działających równocześnie.

Jestem też autystyczna.

Ludzie często diagnozują autyzm

za pomocą precyzyjnych opisów
z polami do wyboru,

ale tak naprawdę
występujemy w wielu wariantach.

Przykładowo: mój młodszy brat,

który jest poważnie autystyczny.

Jest niewerbalny,
w ogóle nie potrafi mówić.

Ja z kolei uwielbiam mówić.

Ludzie często utożsamiają autyzm

z lubieniem tylko matematyki
i przedmiotów ścisłych,

jednak znam wielu autystycznych ludzi,

którzy uwielbiają tworzyć.

To jednak jest stereotyp,

a stereotypy są często,

jeśli nie zawsze, błędne.

Na przykład wielu ludzi

od razu kojarzy autyzm
z filmem "Rain Man".

To powszechne przekonanie,

że każda osoba z autyzmem
to Dustin Hoffman,

lecz nie jest to prawda.

Nie dotyczy to wyłącznie ludzi z autyzmem.

Spotyka to też osoby
o odmiennej seksualności,

kobiety, ludzi z innym kolorem skóry.

Ludzie boją się różnorodności

i starają się wpasować wszystko
do pudełeczka

z bardzo konkretnymi etykietami.

Coś takiego naprawdę

spotkało mnie w życiu.

Googlowałam: "ludzie autystyczni są..."

i pojawiały się sugestie tego,

co zamierzało się pisać.

Googlowałam:"ludzie autystyczni są..."

i na szczycie wyników było "demonami".

To pierwsza rzecz, o której myślą ludzie,

gdy myślą o autyzmie.

Oni wiedzą.

(Śmiech)

Jedną z cech,
którą posiadam dzięki autyzmowi,

to raczej zdolność niż wada,

jest bardzo bogata wyobraźnia.

Pozwólcie, że wyjaśnię.

To tak, jakbym była
w dwóch światach jednocześnie.

Jest ten prawdziwy świat,
który wszyscy ze sobą dzielimy,

i jest świat w mojej głowie

i ten świat jest często bardziej prawdziwy

niż rzeczywisty świat.

Łatwo mi puścić wodze wyobraźni,

bo nie próbuję
wpasować się do pudełeczka.

To jedna z zalet autyzmu.

Nie mam takiej potrzeby.

Odnajduję, co chcę zrobić,

jak to zrobić i biorę się do roboty.

Gdybym starała się wpasować w pudełko,

nie byłoby mnie tutaj,
nie osiągnęłabym

połowy rzeczy, które mam.

Istnieją jednak pewne problemy.

Autyzm ma też wady,

podobnie jak zbyt bujna wyobraźnia.

Szkoła jest problemem sama w sobie,

ale konieczność wyjaśniania nauczycielowi

dzień po dniu,

że jego lekcja jest niepojęcie nudna,

i że po kryjomu chronię się

w świecie w mojej głowie,
w którym nie ma mnie na tej lekcji,

to kolejny problem.

(Śmiech)

Gdy wyobraźnia przejmuje kontrolę,

ciało nabiera własnego życia.

Gdy coś ekscytującego
dzieje się w mym wewnętrznym świecie,

po prostu muszę uciekać.

Muszę kołysać się w przód i w tył,

czasem krzyczeć.

Daje mi bardzo dużo energii,

i muszę znaleźć dla niej upust.

Robię tak od dzieciństwa,

odkąd byłam małą dziewczynką.

Moi rodzice sądzili, że to słodkie,
więc nie zwracali mi uwagi,

lecz gdy poszłam do szkoły,

nie uważano tego za słodkie.

Było tak, że ludzie
nie chcieli się przyjaźnić

z dziewczyną,
która krzyczy na lekcji algebry.

W dzisiejszych czasach to rzadkie,

ale czasem ludzie nie chcieli
przyjaźnić się z autystyczną dziewczyną.

Może być tak, że ludzie
nie chcą się zadawać

z kimś, kto nie chce
albo nie potrafi się dopasować

do pudełka z nalepką "normalny".

Ale nie przeszkadza mi to,

bo oddziela ziarna od plew,

pozwala mi znaleźć
ludzi prawdziwych i szczerych,

których mogę uznać za przyjaciół.

Jak się tak zastanowić,
to co jest normalność?

Co to znaczy?

Wyobraźcie sobie,
że najlepszy komplement brzmiałby:

"Jesteś naprawdę normalna".

(Śmiech)

Jednak komplementy brzmią:

"Jesteś wyjątkowy"

lub "Wychodzisz poza schemat".

"Jesteś niezwykły".

Skoro jednak ludzie chcą tacy być,

to czemu tak wielu
stara się być normalnymi?

Czemu wlewają do foremki
genialne światło indywidualności?

Ludzie boją się różnorodności,
więc próbują i zmuszają wszystkich,

nawet tych, którzy nie chcą
lub nie potrafią, by stali się normalni.

Istnieją obozy
dla osób odmiennych seksualnie

lub autystyków,
gdzie próbuje się ich "unormalnić".

To straszne, że ludzie
robią to w dzisiejszych czasach.

Ja nie wymieniłabym za nic
swojego autyzmu i wyobraźni.

Z powodu autyzmu

prezentuję filmy dokumentalne na BBC,

jestem w połowie pisania książki.

Mówię tu do was, to fantastyczne,

a chyba największym moim osiągnięciem,

jak sądzę,

jest uzyskanie sposobów komunikacji

z moim młodszym bratem i siostrą,

którzy, jak wspomniałam,
są niewerbalni, nie potrafią mówić.

Ludzie często
skreślają kogoś, kto jest niewerbalny,

to jednak głupie,
gdyż mój brat i moja siostra

to najlepsze rodzeństwo,
jakie kiedykolwiek mogłabym mieć.

Są po prostu najlepsi,
bardzo ich kocham

i troszczę się o nich
bardziej niż o cokolwiek innego.

Zamierzam pozostawić was
z jednym pytaniem.

Skoro nie możemy
dostać się do czyjegoś umysłu,

czy to autystycznego czy nie,

zamiast karać wszystko,
co odbiega od normalności,

czemu nie celebrować wyjątkowości

i cieszyć się za każdym razem,
gdy ktoś puszcza wodze fantazji?

Dziękuję.

(Brawa)