Return to Video

Alex Laskey: Khoa học Hành vi giúp bạn giảm tiền điện thế nào?

  • 0:00 - 0:03
    Bao nhiêu quý vị ngồi đây đã kiểm tra email ngày hôm nay?
  • 0:03 - 0:05
    Xin hãy giơ tay lên ạ.
  • 0:05 - 0:07
    Vậy bao nhiêu quý vị đang kiểm tra email ngay lúc này?
  • 0:07 - 0:08
    (Tiếng cười)
  • 0:08 - 0:11
    Thế còn tài chính thì sao ạ? Đã có ai kiểm tra tài chính hôm nay chưa?
  • 0:11 - 0:13
    Còn cả thẻ tín dụng, tài khoản đầu tư?
  • 0:13 - 0:17
    Bạn đã kiểm tra chúng tuần này chưa?
  • 0:17 - 0:20
    Thế còn việc tiêu thụ điện của gia đình thì sao?
  • 0:20 - 0:22
    Đã có ai kiểm tra lượng sử dụng điện ngày hôm nay chưa?
  • 0:22 - 0:26
    Tuần này thế nào? Tuần trước ra sao?
  • 0:26 - 0:29
    Trong căn phòng này có một số chuyên gia về điện.
  • 0:29 - 0:32
    Thật vui khi được gặp các bạn ở đây.
  • 0:32 - 0:35
    Nhưng với những người còn lại - đây là căn phòng được lấp đầy bởi những người
  • 0:35 - 0:38
    đam mê về tương lai của hành tinh này,
  • 0:38 - 0:40
    và thậm chí chúng ta cũng không chú ý tới
  • 0:40 - 0:43
    việc sử dụng năng lượng đang gây ra sự thay đổi khí hậu.
  • 0:43 - 0:46
    Người phụ nữ đứng cạnh tôi trong bức ảnh là Harriet.
  • 0:46 - 0:48
    Chúng tôi gặp bà trong lần đi nghỉ đầu tiên của cả gia đình.
  • 0:48 - 0:51
    Harriet rất chú ý tới cách sử dụng điện năng,
  • 0:51 - 0:53
    bà rõ ràng không phải là chuyên gia về điện.
  • 0:53 - 0:59
    Đây là câu chuyện làm thế nào mà Harriet quan tâm tới việc sử dụng điện năng.
  • 0:59 - 1:01
    Đây là than đá,
  • 1:01 - 1:04
    nguồn cung cấp điện phổ biến nhất trên hành tinh này,
  • 1:04 - 1:07
    và lượng than đá này có đủ năng lượng
  • 1:07 - 1:11
    để thắp sáng chiếc bóng đèn này trong hơn một năm.
  • 1:11 - 1:13
    Nhưng, thật không may, giữa than đá và bóng đèn,
  • 1:13 - 1:15
    phần lớn năng lượng bị thất thoát qua những thứ
  • 1:15 - 1:18
    như sự tỏa nhiệt và rò rỉ qua quá trình truyền năng lượng.
  • 1:18 - 1:21
    Trong thực tế, chỉ 10 phần trăm năng lượng tạo ra ánh sáng.
  • 1:21 - 1:25
    Vì vậy than đá sẽ thắp sáng được hơn một tháng.
  • 1:25 - 1:28
    Nếu bạn muốn thắp sáng bóng đèn này trong một năm
  • 1:28 - 1:33
    bạn sẽ cần nhiều than đá như thế này.
  • 1:33 - 1:36
    Tin xấu là, để có được một đơn vị năng lượng mà chúng ta sử dụng,
  • 1:36 - 1:38
    chúng ta lãng phí mất chín đơn vị.
  • 1:38 - 1:40
    Nếu hiểu theo nghĩa tốt thì là,
  • 1:40 - 1:42
    vì mỗi đơn vị năng lượng chúng ta tiết kiệm được,
  • 1:42 - 1:46
    chúng ta tiết kiệm được chín đơn vị khác.
  • 1:46 - 1:51
    Vậy câu hỏi ở đây là, làm thế nào để chúng ta có thể kêu gọi những người trong căn phòng này
  • 1:51 - 1:54
    và trên toàn cầu bắt đầu chú ý đến
  • 1:54 - 1:56
    năng lượng mà chúng ta đang sử dụng,
  • 1:56 - 1:59
    và giảm việc lãng phí chúng?
  • 1:59 - 2:01
    Câu trả lời đến từ một thí nghiệm khoa học hành vi
  • 2:01 - 2:05
    được thực hiện vào một mùa hè oi ả, 10 năm về trước,
  • 2:05 - 2:07
    và chỉ cách đây 90 km,
  • 2:07 - 2:10
    ở San Marcos, California.
  • 2:10 - 2:13
    Các sinh viên đã dán các thông điệp lên cửa của từng ngôi nhà trong một khu phố,
  • 2:13 - 2:16
    yêu cầu mọi người tắt điều hòa
  • 2:16 - 2:18
    và bật quạt.
  • 2:18 - 2:20
    Một phần tư các gia đình nhận được thông điệp sau:
  • 2:20 - 2:22
    bạn có biết làm thế nào để tiết kiệm 54 đô la một tháng trong mùa hè này?
  • 2:22 - 2:24
    Hãy tắt điều hòa và bật quạt.
  • 2:24 - 2:26
    Một nhóm các gia đình khác nhận được thông điệp về môi trường.
  • 2:26 - 2:28
    Và nhóm gia đình còn lại nhận được thông điệp kêu gọi họ
  • 2:28 - 2:31
    trở thành công dân tốt và ngăn ngừa tình trạng mất điện.
  • 2:31 - 2:35
    Hầu hết mọi người đoán là thông điệp kêu gọi tiết kiệm tiền sẽ đạt được hiệu quả tốt nhất.
  • 2:35 - 2:37
    Nhưng thực tế, không có thông điệp nào trong số trên mang lại hiệu quả.
  • 2:37 - 2:40
    Các thông điệp không có tác động gì tới việc tiêu thụ năng lượng của người dân.
  • 2:40 - 2:44
    Cứ như thể là các sinh viên chưa hề truyền tải bất cứ một thông điệp nào tới họ.
  • 2:44 - 2:46
    Nhưng có một thông điệp thứ tư,
  • 2:46 - 2:48
    và thông điệp này rất chi là đơn giản,
  • 2:48 - 2:52
    "Khi được khảo sát, 77 phần trăm hàng xóm của bạn
  • 2:52 - 2:54
    cho biết họ tắt điều hòa và bật quạt.
  • 2:54 - 2:56
    Vì thế, xin hãy chung tay với những người hàng xóm. Hãy tắt điều hòa
  • 2:56 - 2:58
    và bật quạt."
  • 2:58 - 3:00
    Bạn sẽ không ngờ được là, thông điệp này đã có tác dụng.
  • 3:00 - 3:02
    Những người nhận được thông điệp này
  • 3:02 - 3:05
    đã thực hiện sự cắt giảm rõ rệt trong việc tiêu thụ năng lượng
  • 3:05 - 3:08
    chỉ đơn giản bằng việc được thông báo cái mà hàng xóm của họ làm.
  • 3:08 - 3:10
    Vậy chúng ta có thể thấy được gì từ cuộc thí nghiệm này?
  • 3:10 - 3:12
    Khi phải làm một việc bất tiện nào đó,
  • 3:12 - 3:14
    ngay cả khi chúng ta tin tưởng là nên làm,
  • 3:14 - 3:18
    những thuyết phục về đạo đức hay ưu đãi tài chính không có tác động nhiều đến chúng ta--
  • 3:18 - 3:22
    nhưng áp lực xã hội, là một thứ rất có quyền năng.
  • 3:22 - 3:25
    Và khi được khai thác một cách đúng đắn, nó có thể là một công cụ cực kỳ hữu ích để thực hiện những điều tốt đẹp.
  • 3:25 - 3:27
    Thực tế là áp lực xã hội đã làm được điều đó.
  • 3:27 - 3:30
    Với cảm hứng từ thực tế này, bạn tôi Dan Yates và tôi
  • 3:30 - 3:32
    đã bắt đầu một công ty có tên là Opower.
  • 3:32 - 3:35
    Chúng tôi xây dựng phần mềm và hợp tác với các công ty tiện ích
  • 3:35 - 3:37
    những công ty muốn giúp khách hàng của họ tiết kiệm năng lượng.
  • 3:37 - 3:41
    Chúng tôi cung cấp các bản báo cáo năng lượng gia đình được cá nhân hoá
  • 3:41 - 3:42
    giúp cho khách hàng so sánh lượng tiêu thụ điện của gia đình họ
  • 3:42 - 3:45
    với các gia đình khác có cùng số người trong khu phố họ sống.
  • 3:45 - 3:47
    Cũng giống như các sinh viên tham gia trong thí nghiệm trên,
  • 3:47 - 3:50
    chúng tôi giúp mọi người so sánh bản thân họ với hàng xóm,
  • 3:50 - 3:52
    và sau đó chúng tôi đưa ra những khuyến nghị mục tiêu cho tất cả mọi người
  • 3:52 - 3:54
    để giúp họ tiết kiệm điện.
  • 3:54 - 3:56
    Từ việc thực hiện thí nghiệm trên giấy tờ, chúng tôi chuyển sang sử dụng ứng dụng điện thoại di động,
  • 3:56 - 3:59
    web, và bây giờ thậm chí là một bộ điều chỉnh nhiệt,
  • 3:59 - 4:01
    và trong năm năm qua chúng tôi đã thực hiện
  • 4:01 - 4:06
    cuộc thử nghiệm khoa học hành vi lớn nhất trên thế giới.
  • 4:06 - 4:07
    Và nó đã có hiệu quả.
  • 4:07 - 4:09
    Những người chủ gia đình và người thuê nhà thông thường đã tiết kiệm
  • 4:09 - 4:13
    được hơn 250 triệu đô la trên hóa đơn điện của họ,
  • 4:13 - 4:14
    và chúng tôi mới chỉ đang bắt đầu.
  • 4:14 - 4:17
    Chỉ riêng năm nay, trong quan hệ đối tác với hơn 80 tiện ích
  • 4:17 - 4:20
    tại sáu quốc gia, chúng tôi sẽ tạo ra
  • 4:20 - 4:23
    thêm hai giờ terawatt tiết kiệm điện.
  • 4:23 - 4:25
    Những người chuyên về điện đang ngồi trong căn phòng này biết rõ thế nào là hai giờ terawatt,
  • 4:25 - 4:27
    còn với những người còn lại, hai giờ terawatt
  • 4:27 - 4:30
    có thể hiểu là vượt quá số năng lượng cần có để thắp sáng mỗi ngôi nhà
  • 4:30 - 4:33
    ở cả St. Louis và thành phố Salt Lake gộp lại
  • 4:33 - 4:35
    trong hơn một năm.
  • 4:35 - 4:37
    Hai giờ terawatt gần bằng một nửa
  • 4:37 - 4:40
    sản lượng điện năng mà ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Mỹ sản xuất được trong năm ngoái.
  • 4:40 - 4:43
    Hai giờ terawatt, nói về than đá,
  • 4:43 - 4:46
    chúng ta cần đốt cháy số than trên 34 xe cút kít
  • 4:46 - 4:50
    mỗi phút trong 24 giờ mỗi ngày trong suốt một năm
  • 4:50 - 4:52
    để có được hai giờ terawatt điện.
  • 4:52 - 4:54
    Chúng tôi sẽ không đốt cháy một xe than nào.
  • 4:54 - 4:55
    Chúng tôi sẽ chỉ thúc đẩy mọi người chú ý
  • 4:55 - 4:58
    và thay đổi hành vi của họ.
  • 4:58 - 5:01
    Nhưng chúng tôi chỉ là một công ty, và chỉ có thể
  • 5:01 - 5:03
    làm xước bề mặt tảng đá.
  • 5:03 - 5:06
    20% điện trong các hộ gia đình bị lãng phí,
  • 5:06 - 5:08
    và khi tôi nói lãng phí, tôi không ám chỉ là các gia đình sử dụng
  • 5:08 - 5:12
    các bóng đèn hoạt động không hiệu quả. Chúng có thể hiệu quả.
  • 5:12 - 5:15
    Ý tôi là chúng ta luôn để điện trong phòng ngay cả khi không sử dụng,
  • 5:15 - 5:18
    và để điều hòa bật dù không có ai ở nhà.
  • 5:18 - 5:21
    Như vậy, có 40 tỷ đô la đã bị lãng phí một năm
  • 5:21 - 5:24
    vào tiền điện. Việc này chẳng đóng góp được gì cho phúc lợi của chúng ta
  • 5:24 - 5:27
    mà góp phần vào sự thay đổi khí hậu.
  • 5:27 - 5:29
    Đấy là 40 tỷ
  • 5:29 - 5:31
    mỗi năm chỉ tính riêng ở Mỹ.
  • 5:31 - 5:35
    Sự lãng phí này chiếm tới một nửa việc sử dụng than đá của chúng ta.
  • 5:35 - 5:38
    May mắn là, một số nhà khoa học vật chất giỏi nhất thế giới
  • 5:38 - 5:41
    đang tìm kiếm để thay thế than bằng các nguồn tài nguyên bền vững
  • 5:41 - 5:42
    như thế này,
  • 5:42 - 5:46
    và điều này rất tuyệt vời và cần thiết.
  • 5:46 - 5:48
    Nhưng nguồn tài nguyên bị chúng ta bỏ qua nhiều nhất, thứ giúp chúng ta đạt đến
  • 5:48 - 5:51
    một tương lai năng lượng bền vững lại không xuất hiện trên slide này.
  • 5:51 - 5:56
    Nó ở ngay đây, trong căn phòng này. Đó là bạn, là tôi.
  • 5:56 - 5:59
    Chúng ta có thể khai thác tài nguyên này
  • 5:59 - 6:00
    mà không cần ngành khoa học vật chất mới
  • 6:00 - 6:04
    chỉ đơn giản bằng cách áp dụng khoa học hành vi.
  • 6:04 - 6:06
    Chúng ta có thể làm điều đó ngay hôm nay, chúng ta biết nó sẽ có hiệu quả,
  • 6:06 - 6:09
    và sẽ giúp chúng ta tiết kiệm tiền ngay lập tức.
  • 6:09 - 6:12
    Vậy, chúng ta còn chờ gì nữa?
  • 6:12 - 6:15
    Ở hầu hết mọi nơi, những quy định về sử dụng năng lượng
  • 6:15 - 6:19
    không thay đổi nhiều kể từ thời Thomas Edison.
  • 6:19 - 6:22
    Các dịch vụ tiện ích vẫn được cung cấp đầy đủ khi khách hàng
  • 6:22 - 6:24
    lãng phí năng lượng.
  • 6:24 - 6:28
    Các tiện ích nên được dùng như những phần thưởng để khuyến khích khách hàng tiết kiệm.
  • 6:28 - 6:31
    Nhưng câu chuyện lãng phí điện năng không chỉ xảy ra trong việc tiêu thụ năng lượng trong các hộ gia đình.
  • 6:31 - 6:33
    Hãy xem xét chiếc xe Prius này.
  • 6:33 - 6:36
    Chiếc xe này hoạt động hiệu quả không chỉ bởi vì Toyota đầu tư vào ngành khoa học vật chất
  • 6:36 - 6:38
    mà còn vì họ đã đầu tư vào khoa học hành vi.
  • 6:38 - 6:41
    Bảng điều khiển giúp người lái xe thấy được
  • 6:41 - 6:43
    họ tiết kiệm được bao nhiêu năng lượng
  • 6:43 - 6:44
    làm cho con quỷ tốc độ trước đây trong mỗi người
  • 6:44 - 6:47
    lái xe như những bà mẹ thận trọng.
  • 6:47 - 6:49
    Lại nói về Harriet.
  • 6:49 - 6:52
    Chúng tôi gặp bà vào kỳ nghỉ gia đình đầu tiên.
  • 6:52 - 6:54
    Trong một lần đến gặp đứa con gái nhỏ của tôi,
  • 6:54 - 6:56
    và cô ấy rất vui khi biết rằng tên của con gái tôi
  • 6:56 - 6:58
    cũng là Harriet.
  • 6:58 - 6:59
    Bà hỏi tôi đã làm gì để kiếm sống,
  • 6:59 - 7:01
    và tôi trả lời bà rằng, tôi làm việc với tiện ích
  • 7:01 - 7:03
    để giúp mọi người tiết kiệm năng lượng.
  • 7:03 - 7:05
    Ngay khi đó, mắt bà sáng lên.
  • 7:05 - 7:07
    Bà nhìn tôi, và nói,
  • 7:07 - 7:09
    "Anh chính là người mà tôi cần nói chuyện.
  • 7:09 - 7:11
    Hai tuần trước, chồng tôi và tôi nhận được một lá thư
  • 7:11 - 7:14
    từ dịch vụ tiện ích của chúng tôi.
  • 7:14 - 7:17
    Trong đó nói rằng rằng chúng tôi đang tiêu thụ điện nhiều gấp đôi hàng xóm."
  • 7:17 - 7:20
    (Tiếng cười)
  • 7:20 - 7:23
    "Và trong hai tuần qua, tất cả những gì mà chúng tôi nghĩ tới,
  • 7:23 - 7:25
    nói đến, và thậm chí tranh luận về,
  • 7:25 - 7:27
    là chúng tôi cần phải làm gì để tiết kiệm điện.
  • 7:27 - 7:30
    Chúng tôi đã làm tất cả mọi thứ lá thư khuyến nghị,
  • 7:30 - 7:33
    tôi biết là còn những thứ khác cần làm.
  • 7:33 - 7:35
    Giờ thì tôi đang ở đây với một chuyên gia chính hãng.
  • 7:35 - 7:39
    Hãy cho tôi biết tôi nên làm gì để tiết kiệm điện?"
  • 7:39 - 7:43
    Có nhiều chuyên gia có thể giúp Harriet trả lời câu hỏi này.
  • 7:43 - 7:45
    Mục tiêu của tôi là đảm bảo
  • 7:45 - 7:48
    rằng tất cả chúng ta đều đang đặt ra câu hỏi đó.
  • 7:48 - 7:49
    Cảm ơn quý vị đã lắng nghe.
  • 7:49 - 7:54
    (Vỗ tay)
Title:
Alex Laskey: Khoa học Hành vi giúp bạn giảm tiền điện thế nào?
Speaker:
Alex Laskey
Description:

Làm sao để giảm tải hóa đơn tiền điện? Bạn có tin chỉ cần bắt chước người hàng xóm của mình là bạn sẽ giảm được cơ số tiền điện? Alex Laskey sẽ chứng minh cho bạn thấy chỉ một thói quen trong hành vi con người có thể biến chúng ta thành những người sử dụng năng lượng tốt hơn, thông minh hơn với hóa đơn tiền điện thấp hơn.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:11

Vietnamese subtitles

Revisions