Return to Video

Alex Laskey: Jak psychologia behawioralna może zmiejszyć rachunek za energię

  • 0:00 - 0:03
    Jak wielu z was
    sprawdzało dzisiaj pocztę?
  • 0:03 - 0:05
    Podnieście ręce.
  • 0:05 - 0:07
    Jak wielu sprawdza ją teraz?
  • 0:07 - 0:08
    (Śmiech)
  • 0:08 - 0:11
    Co z kontem bankowym?
    Ktoś dzisiaj sprawdzał?
  • 0:11 - 0:13
    Karty kredytowe,
    rachunek inwestycyjny?
  • 0:13 - 0:17
    A w tym tygodniu?
  • 0:17 - 0:20
    A co ze zużyciem energii
    w waszych domach?
  • 0:20 - 0:22
    Ktoś dzisiaj sprawdzał?
  • 0:22 - 0:26
    W tym tygodniu? Zeszłym?
  • 0:26 - 0:29
    Kilku eko-maniaków jest wśród nas.
  • 0:29 - 0:32
    Dobrze was widzieć.
  • 0:32 - 0:35
    Ale reszta... To pasjonaci zainteresowani
  • 0:35 - 0:38
    przyszłością tej planety,
  • 0:38 - 0:40
    a mimo wszystko
    nie zwracający uwagi
  • 0:40 - 0:43
    na zużycie energii,
    katalizator zmian klimatycznych.
  • 0:43 - 0:46
    Kobieta na zdjęciu to Harriet.
  • 0:46 - 0:48
    Spotkaliśmy ją podczas
    pierwszych wakacji rodzinnych.
  • 0:48 - 0:51
    Harriet zwraca uwagę
    na zużycie energii,
  • 0:51 - 0:53
    a nie jest eko-maniakiem.
  • 0:53 - 0:59
    To opowieść o tym, jak Harriet
    zaczęła zwracać na to uwagę.
  • 0:59 - 1:01
    To węgiel,
  • 1:01 - 1:04
    powszechne źródło
    energii elektrycznej na świecie.
  • 1:04 - 1:07
    Ma wystarczająco dużo energii,
  • 1:07 - 1:11
    żeby ta żarówka świeciła ponad rok.
  • 1:11 - 1:13
    Ale niestety pomiędzy tym a tym,
  • 1:13 - 1:15
    większość energii zostaje utracona
  • 1:15 - 1:18
    ze względu na utratę
    przepływu i ciepła.
  • 1:18 - 1:21
    W rzeczywistości tylko 10 procent
    przechodzi w światło.
  • 1:21 - 1:25
    Ta ilość węgla wystarczy
    na trochę ponad miesiąc.
  • 1:25 - 1:28
    Żeby ta żarówka świeciła przez rok,
  • 1:28 - 1:33
    potrzeba by tyle węgla.
  • 1:33 - 1:36
    Zła wiadomość jest taka,
    że na każdą jednostkę zużytej energii
  • 1:36 - 1:38
    dziewięć marnujemy.
  • 1:38 - 1:40
    Może to oznaczać
    również dobrą nowinę,
  • 1:40 - 1:42
    bo każdą zaoszczędzoną jednostką,
  • 1:42 - 1:46
    możemy uratować pozostałych dziewięć.
  • 1:46 - 1:51
    Pytanie zatem, jak możemy sprawić,
    aby ludzie zebrani tutaj
  • 1:51 - 1:54
    i na całym świecie,
    zaczęli zwracać uwagę
  • 1:54 - 1:56
    na zużycie energię,
  • 1:56 - 1:59
    i zaczęli ją oszczędzać.
  • 1:59 - 2:01
    Odpowiedź znajdujemy
    w eksperymencie behawioralnym
  • 2:01 - 2:05
    przeprowadzonym pewnego
    gorącego lata,10 lat temu,
  • 2:05 - 2:07
    zaledwie 90 km stąd,
  • 2:07 - 2:10
    w San Marcos w Kalifornii.
  • 2:10 - 2:13
    Doktoranci umieścili znaki
    na każdych drzwiach w okolicy,
  • 2:13 - 2:16
    prosząc ludzi,
    aby wyłączyli klimatyzację
  • 2:16 - 2:18
    a włączyli wentylatory.
  • 2:18 - 2:20
    Jedna czwarta domów
    otrzymała wiadomość o treści:
  • 2:20 - 2:22
    "Czy wiesz, że możesz zaoszczędzić
    54 dolary miesięcznie tego lata?
  • 2:22 - 2:24
    Wyłączy klimatyzację, włącz wentylator".
  • 2:24 - 2:26
    Druga grupa otrzymała informację
    o ochronie środowiska.
  • 2:26 - 2:28
    A trzecia dostała wiadomość,
    że jako dobrzy obywatele,
  • 2:28 - 2:31
    będą tak zapobiegać
    przerwom w dostawie energii.
  • 2:31 - 2:35
    Większość pewnie pomyślała, że wiadomość
    o oszczędzaniu podziała najlepiej.
  • 2:35 - 2:37
    W rzeczywistości
    żadna z nich nie zadziałała.
  • 2:37 - 2:40
    Zero wpływu na zużycie energii.
  • 2:40 - 2:44
    Tak, jakby studenci
    w ogóle się tam nie pojawili.
  • 2:44 - 2:46
    Ale wysłano też czwartą wiadomość,
  • 2:46 - 2:48
    prostą informację:
  • 2:48 - 2:52
    "77 procent waszych
    sąsiadów powiedziało w ankietach,
  • 2:52 - 2:54
    że wyłączają klimatyzację i włączają wentylatory.
  • 2:54 - 2:56
    Dołącz do nich.
    Wyłącz klimatyzację
  • 2:56 - 2:58
    i włącz wentylatory".
  • 2:58 - 3:00
    Nie zgadlibyście, zrobili to.
  • 3:00 - 3:02
    Domy ludzi,
    którzy otrzymali tą wiadomość,
  • 3:02 - 3:05
    wykazały znaczny spadek
    zużycia energii.
  • 3:05 - 3:08
    Dzięki prostej informacji,
    żeby zrobili to, co sąsiedzi.
  • 3:08 - 3:10
    Czego to dowodzi?
  • 3:10 - 3:12
    Jeśli coś jest niewygodne,
  • 3:12 - 3:14
    nawet jeśli w to wierzymy
  • 3:14 - 3:18
    perswazja, zachęty finansowe,
    nie skłonią nas do zrobienia czegoś.
  • 3:18 - 3:22
    Ale presja społeczna,
    to potężne narzędzie.
  • 3:22 - 3:25
    Użyta poprawnie,
    może być potężną siłą, czyniąca dobro.
  • 3:25 - 3:27
    Tak właśnie jest.
  • 3:27 - 3:30
    Zainspirowani tym,
    mój przyjaciel Dan Yates i ja
  • 3:30 - 3:32
    założyliśmy firmę Opower.
  • 3:32 - 3:35
    Tworzymy programy i współpracujemy
    z przedsiębiorstwami usług komunalnych,
  • 3:35 - 3:37
    które chcą pomóc klientom
    zaoszczędzić energię.
  • 3:37 - 3:41
    Opracowujemy indywidualne raporty
    zużycia energii,
  • 3:41 - 3:42
    żeby pokazać ludziom,
    jak wygląda ich zużycie
  • 3:42 - 3:45
    w porównaniu z sąsiadami
    z domów o podobnej wielkości.
  • 3:45 - 3:47
    Podobnie jak w przypadku tych wiadomości,
  • 3:47 - 3:50
    porównujemy ludzi
    do ich sąsiadów,
  • 3:50 - 3:52
    i dajemy każdemu
    ukierunkowane zalecenia,
  • 3:52 - 3:54
    jak zaoszczędzić.
  • 3:54 - 3:56
    Zaczęliśmy na papierze,
    przenieśliśmy to do aplikacji komórkowych,
  • 3:56 - 3:59
    internetowych, a teraz nawet
    sterujemy zdalnie termostatami.
  • 3:59 - 4:01
    Od pięciu lat prowadzimy
  • 4:01 - 4:06
    największy eksperyment behawioralny
    na świecie.
  • 4:06 - 4:07
    I to działa.
  • 4:07 - 4:09
    Właściciele domów
    i najemcy zaoszczędzili
  • 4:09 - 4:13
    ponad 250 mln dolarów
    na rachunkach za energię,
  • 4:13 - 4:14
    a to dopiero początek.
  • 4:14 - 4:17
    W tym roku,
    we współpracy z ponad 80 firmami
  • 4:17 - 4:20
    z sześciu krajów będziemy generować
  • 4:20 - 4:23
    kolejne dwie terawatogodziny
    oszczędności energii.
  • 4:23 - 4:25
    Eko-maniacy na sali,
    wiedzą co to oznacza,
  • 4:25 - 4:27
    ale dla reszty z nas,
    dwie terowatogodziny,
  • 4:27 - 4:30
    to więcej niż potrzeba,
    żeby zasilić w energię wszystkie domy
  • 4:30 - 4:33
    w St. Louis i Salt Lake City razem
  • 4:33 - 4:35
    przez ponad rok.
  • 4:35 - 4:37
    Dwie terawatogodziny,
    to mniej więcej połowa
  • 4:37 - 4:40
    energii słonecznej wyprodukowanej
    w USA w ubiegłym roku.
  • 4:40 - 4:43
    Gdyby przełożyć dwie terawatogodziny
    na ilość węgla,
  • 4:43 - 4:46
    musielibyśmy spalać 34 takie taczki
  • 4:46 - 4:50
    na minutę, 24 godziny,
    codziennie przez cały rok.
  • 4:50 - 4:52
    na minutę, 24 godziny,
    codziennie przez cały rok.
  • 4:52 - 4:54
    A my nie spalamy nic.
  • 4:54 - 4:55
    Motywujemy jedynie ludzi
    do zwrócenia uwagi
  • 4:55 - 4:58
    i zmiany zachowania.
  • 4:58 - 5:01
    Ale jesteśmy tylko jedna firmą,
  • 5:01 - 5:03
    to zaledwie muśnięcie
    istoty problemu.
  • 5:03 - 5:06
    20 procent energii elektrycznej
    w domach jest marnowana,
  • 5:06 - 5:08
    i nie chodzi tu o to,
    że ludzie nie mają
  • 5:08 - 5:12
    energooszczędnych żarówek.
    Mogą je mieć.
  • 5:12 - 5:15
    Chodzi o to, że zostawiamy światła
    wychodząc z pokojów
  • 5:15 - 5:18
    i włączoną klimatyzacji,
    gdy nikogo nie ma w domu.
  • 5:18 - 5:21
    To zmarnowane 40 miliardów dolarów rocznie
  • 5:21 - 5:24
    na energię elektryczną,
    która wcale nie zapewnia nam dobrego samopoczucia,
  • 5:24 - 5:27
    a przyczynia się do zmian klimatu.
  • 5:27 - 5:29
    To 40 miliardów przez duże M
  • 5:29 - 5:31
    Co roku w samych tylko USA.
  • 5:31 - 5:35
    To polowa naszego zużycia węgla.
  • 5:35 - 5:38
    Na szczęście,
    niektórzy najlepsi materiałoznawcy
  • 5:38 - 5:41
    szukają możliwości zastąpienia węgla
    zasobami odnawialnymi,
  • 5:41 - 5:42
    jak te,
  • 5:42 - 5:46
    i to jest fantastyczne i istotne.
  • 5:46 - 5:48
    Ale najbardziej pomijanego zasobu,
  • 5:48 - 5:51
    istotnego dla zrównoważonej przyszłości energetycznej
    nie ma na tym slajdzie.
  • 5:51 - 5:56
    Jest tym pomieszczeniu.
    To wy i ja.
  • 5:56 - 5:59
    I mamy możemy korzystać z tego zasobu
  • 5:59 - 6:00
    bez żadnej nauki o materiałach,
  • 6:00 - 6:04
    stosując po prostu zasady psychologii
    zachowań ludzkich.
  • 6:04 - 6:06
    Możemy to zrobić już dziś,
    wiemy, że to działa,
  • 6:06 - 6:09
    i pozwoli nam zaoszczędzić pieniądze.
  • 6:09 - 6:12
    Na co zatem czekamy?
  • 6:12 - 6:15
    W wielu miejscach rozporządzenia
    dotyczące firm energetycznych
  • 6:15 - 6:19
    nie zmieniły się zbytnio
    od czasów Edisona.
  • 6:19 - 6:22
    Firmy wciąż nagradza się,
    gdy ich klienci
  • 6:22 - 6:24
    marnują energię.
  • 6:24 - 6:28
    Powinni być nagradzane
    za pomoc w oszczędzaniu.
  • 6:28 - 6:31
    Ale chodzi o coś więcej
    niż zużycie energii w domach.
  • 6:31 - 6:33
    Spójrzmy na Priusa.
  • 6:33 - 6:36
    Jest skuteczny, nie tylko dlatego, że Toyota
    zainwestowała w nowoczesne materiały,
  • 6:36 - 6:38
    ale również dlatego, że zainwestowano
    w badania behawioralne.
  • 6:38 - 6:41
    Panel wskazujący, jak wiele energii
  • 6:41 - 6:43
    zostaje zaoszczędzone,
  • 6:43 - 6:44
    sprawia, że byli piraci drogowi
  • 6:44 - 6:47
    jeżdżą teraz jak ostrożne babcie.
  • 6:47 - 6:49
    Co prowadzi nas z powrotem do Harriet.
  • 6:49 - 6:52
    Spotkaliśmy ją w trakcie
    pierwszych wakacji rodzinnych.
  • 6:52 - 6:54
    Podeszła do mojej młodszej córki
  • 6:54 - 6:56
    i spodobało się jej,
    że nazywa się tak samo,
  • 6:56 - 6:58
    Harriet.
  • 6:58 - 6:59
    Zapytała mnie czym się zajmuję,
  • 6:59 - 7:01
    a ja opowiedziałem, że współpracuję
    z firmami energetycznymi,
  • 7:01 - 7:03
    żeby pomóc ludziom
    oszczędzać energię.
  • 7:03 - 7:05
    Oczy się jej zaświeciły.
  • 7:05 - 7:07
    Spojrzała na mnie i powiedziała:
  • 7:07 - 7:09
    "Jesteś osobą
    z którą powinnam porozmawiać.
  • 7:09 - 7:11
    Dwa tygodnie temu
    dostaliśmy z mężem
  • 7:11 - 7:14
    list od firmy energetycznej,
  • 7:14 - 7:17
    stanowiący, że zużywamy dwa razy energii
    niż nasi sąsiedzi".
  • 7:17 - 7:20
    (Śmiech)
  • 7:20 - 7:23
    "W ciągu dwóch tygodni
    jedyne o czym myślimy,
  • 7:23 - 7:25
    rozmawiamy,
    a nawet kłócimy się o to,
  • 7:25 - 7:27
    co powinniśmy zrobić,
    żeby zaoszczędzić energię.
  • 7:27 - 7:30
    Zrobiliśmy wszystko, co nam kazano,
  • 7:30 - 7:33
    a ciągle wydaje mi się,
    że to za mało.
  • 7:33 - 7:35
    Teraz mam przed sobą
    prawdziwego eksperta.
  • 7:35 - 7:39
    Powiedz mi: Co należy zrobić,
    żeby oszczędzać energię?".
  • 7:39 - 7:43
    Jest wielu ekspertów, którzy mogą odpowiedzieć
    na pytanie Harriet.
  • 7:43 - 7:45
    Moim celem jest sprawić,
  • 7:45 - 7:48
    żebyśmy wszyscy o to pytali.
  • 7:48 - 7:49
    Dziękuję.
  • 7:49 - 7:54
    (Brawa)
Title:
Alex Laskey: Jak psychologia behawioralna może zmiejszyć rachunek za energię
Speaker:
Alex Laskey
Description:

Czy jest jakiś sprawdzony sposób, żeby obniżyć koszty energii? Wystarczy dowiedzieć się, jakie rachunki płaci sąsiad. Alex Laskey pokazuje, jak dziwaczna ludzka natura może uczynić nas lepszymi, mądrzejszymi użytkownikami energii, do tego z niższymi rachunkami.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:11

Polish subtitles

Revisions