Ile ludzkiej historii spoczywa na dnie oceanu? - Peter Campbell

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/how-much-of-human-history-is-on-the-bottom-of-the-ocean-peter-campbell

Zatopione relikty, upiorne wraki i zaginione miasta to nie tylko cuda z powieści przygodowych. Pod powierzchnią oceanu kryją się ruiny, po których niegdyś chodzili ludzie oraz statki wyładowane przedmiotami z dawnych epok. Peter Campbell zabiera nas do ogromnego podwodnego muzeum, które kryje się w oceanie, abyśmy zobaczyli, co te artefakty mogą nam powiedzieć o ludzkości.

Lekcja: Peter Campbell, animacja: Blind Pig.

Zatopione relikty,

upiorne wraki

i zaginione miasta.

To nie tylko cuda z powieści przygodowych.

Pod powierzchnią oceanu

są ruiny, po których
niegdyś chodzili ludzie

i wraki statków, pełne artefaktów
z dawnych czasów.

Tym zajmuje się podwodna archeologia,

badacze odkrywają i badają
ludzkie wytwory, które wpadły do morza.

Nie poszukują oni skarbów.

Podwodna archeologia
odkrywa ważne informacje

o dawnym klimacie i linii brzegowej,

jak ludzie przemierzali morza

i jakie było życie tysiące lat temu.

Co właściwie możemy znaleźć?

W płytkich wodach, pośród
przedmiotów współczesnych,

odkryliśmy całą gamę
starożytnych artefaktów.

W tej strefie są świadectwa tego,
w jaki sposób dawniej łowiono ryby,

jak naprawiano statki,

wyrzucano śmieci,

a nawet jak skazani na śmierć piraci,
byli grzebani pośród fal.

To nie tylko najnowsza historia.

W Norfolk w Wielkiej Brytanii znaleziono
ślady stóp liczące sobie 800 000 lat.

W tych płytkich wodach

pozostałości zatopionych miast
majaczą na dnie morza,

zalane przez trzęsienia ziemi,

tsunami,

czy obniżające się płyty tektoniczne.

Niemal każde zatopione miasto
da się znaleźć w tych płyciznach,

bo poziom morza niewiele
się zmienił przez ostatnie tysiące lat,

kiedy istniały cywilizacje,
które je zbudowały.

Na przykład w płytkich wodach
wybrzeża Włoch leżą Baje,

rzymskie miasto nadmorskie,
liczące sobie 2000 lat.

Można tam pływać pomiędzy ruinami budynków

zbudowanych przez rzymskich notabli,
senatorów i cesarzy.

I wreszcie wraki statków.

Kiedy statek się zużywa,
zwykle porzuca się go przy brzegu.

Tak, by nikomu nie zawadzał,
w ujściach rzek czy płytkich zatoczkach.

Archeologowie określają dzięki nim
zmiany linii brzegowej w czasie

oraz dowiadują się,
jak dawniej budowano łodzie.

W Roskilde w Danii
pięć zatopionych celowo okrętów

pokazało, jak Wikingowie 1000 lat temu
budowali swoje siejące postrach statki.

Jeśli zejdziemy nieco głębiej,

dotrzemy do miejsca, gdzie leżą
najgłębiej zachowane ludzkie wyroby,

jak starożytne mury portowe i klucze.

Widać też więcej wraków zatopionych
przez sztormy, wojny czy zderzenia.

Wciąż eksplorujemy wiele z nich.

Jak statek Czarnobrodego,

ujawniający tajemnice życia
XVIII-wiecznego pirata.

Ale poniżej 15 metrów, jeszcze głębiej,
są nawet lepiej zachowane wraki,

jak wrak na Antykithirze,

który zatonął w I wieku p.n.e.

Znaleziono na nim statuy,

ładunek towarów

oraz najstarszy znany komputer,

tajemnicze urządzenie zwane
mechanizmem z Antykithiry,

śledzące zmiany astronomiczne i zaćmienia.

Daje ono archeologom ważne informacje

na temat poziomu wiedzy
starożytnych Greków.

Na tej głębokości znajdziemy też
samoloty i łodzie podwodne,

na przykład z wojen światowych.

Nurkując poniżej 60 metrów,

możemy natrafić na najwcześniejsze
i najrzadsze ślady ludzkiej historii.

Przed 5000 lat było
znacznie więcej suchego lądu,

bo lodowce więziły wodę,
która podwyższyła poziom morza.

Nasi przodkowie osiedlali się
na tych terenach,

na dnie morza odnajdujemy ich obozy,

kamienne narzędzia

i kości zwierząt, na które polowali.

Te miejsca pozwalają nam się dowiedzieć
o ścieżkach migracji naszych przodków,

metodach polowań

i rozwijanych technikach.

Po największych głębinach
nigdy nie stąpał człowiek.

Te obszary były zalane
zanim wyewoluowaliśmy.

Jedyne przedmioty tu znalezione
opadły tu z powierzchni,

jak na przykład silniki rakiety NASA
Saturn V na 4000 metrach,

i najgłębiej zatopione statki.

Ocean to ogromne podwodne muzeum,

stale rozwijające
naszą wiedzę o ludzkości.

Zbadaliśmy jedynie niewielki fragment,

więc czeka nas z pewnością
wiele nowych wspaniałych odkryć.