Return to Video

Carlos Reif - Tại sao chúng ta lại hôn nhau dưới cây tầm gửi?

  • 0:07 - 0:10
    Khi thấy nhánh tầm gửi, bạn có thể bỏ chạy
  • 0:10 - 0:12
    hoặc nếu bạn đang để mắt đến ai đó,
  • 0:12 - 0:15
    bạn nôn nóng đứng chờ một nụ hôn
    dưới nhánh tầm gửi đầy quả mọng,
  • 0:15 - 0:19
    Nhưng truyền thống hôn dưới nhánh tầm gửi
    vào ngày Giáng Sinh này
  • 0:19 - 0:20
    được bắt nguồn từ đâu?
  • 0:20 - 0:24
    Truyền thống lâu đời này kết hợp
    từ nguồn gốc thần thoại và cả sinh học
  • 0:24 - 0:26
    xoay quanh loài cây đáng tò mò này.
  • 0:26 - 0:29
    Có hơn khoảng 1000 chủng loại cây tầm gửi
  • 0:29 - 0:31
    mọc quanh khắp trái đất.
  • 0:31 - 0:34
    Vào thời Châu Âu cổ đại, con người
    bị quyến rũ
  • 0:34 - 0:36
    bởi sự phát triển kì lạ của chúng
  • 0:36 - 0:39
    đến mức họ đã tạo ra truyền thuyết và
    huyền thoại dựa trên loài cây này.
  • 0:39 - 0:41
    Vào thời Rô Ma cổ đại,
  • 0:41 - 0:44
    Trưởng lão Pliny kể về việc
    các mục sư Druid ở Anh Quốc cổ
  • 0:44 - 0:49
    đã tin rằng tầm gửi là loài cây
    được các vị thần đánh rơi từ thiên đàng.
  • 0:49 - 0:53
    Điều đó giải thích cho vị trí kì lạ
    của tầm gửi giữa những nhánh trên cùng
  • 0:53 - 0:55
    của vài loài cây.
  • 0:55 - 0:57
    Họ còn tin rằng tầm gửi có năng lực
    chữa lành
  • 0:57 - 0:59
    và tăng cường khả năng thụ thai.
  • 0:59 - 1:03
    Truyền thuyết vùng Scan-đi-na-vi (bắc âu)
    kể về phẩm chất huyền bí của loài cây này.
  • 1:03 - 1:08
    Tích kể về thần Baldr và mẹ Frigg
  • 1:08 - 1:11
    là nữ thần tình yêu, hôn nhân và sinh nở.
  • 1:11 - 1:15
    Thần Frigg yêu con mình đến mức,
    bà đã ra lệnh cho tất cả loài cây,
  • 1:15 - 1:16
    động vật,
  • 1:16 - 1:20
    và tất cả vật vô tri thề
    không được làm tổn thương con mình.
  • 1:20 - 1:23
    Vì bất cẩn, nữ thần đã quên mất
    về loài tầm gửi.
  • 1:23 - 1:26
    Thần Loki nhận ra sự sai sót này
    của bà
  • 1:26 - 1:29
    và đã bắn xuyên qua tim của Baldr
    bằng mũi tên
  • 1:29 - 1:31
    được khắc ra từ 1 nhánh tầm gửi.
  • 1:31 - 1:33
    Trong nỗi đau mất con,
    nước mắt của bà
  • 1:33 - 1:36
    đã tạo ra các quả
    trên loài tầm gửi,
  • 1:36 - 1:40
    khiến các vị thần khác cảm động
    và đồng ý cho hồi sinh Baldr.
  • 1:40 - 1:43
    Biết được điều đó, Frigg vô cùng
    vui mừng
  • 1:43 - 1:47
    khiến bà chuyển cây tầm gửi
    từ biểu tượng của cái chết
  • 1:47 - 1:49
    thành biểu tượng của hòa bình
    và tình yêu.
  • 1:49 - 1:52
    Bà đã ra chỉ thị một ngày đình chiến
    với tất cả các cuộc chiến
  • 1:52 - 1:56
    và yêu cầu rằng mọi người phải
    ôm nhau dưới nhánh tầm gửi khi họ đi qua
  • 1:56 - 1:59
    để ban phát tình yêu đi khắp thế giới.
  • 1:59 - 2:00
    Vào thế kỉ 17,
  • 2:00 - 2:03
    thực dân Anh khi đặt chân đến Châu Mỹ
  • 2:03 - 2:05
    đã tìm thấy một loài rất lạ,
    nhưng vẻ ngoài tương tự
  • 2:05 - 2:07
    một loài tầm gửi.
  • 2:07 - 2:11
    Họ đưa chúng vào trong truyện cổ tích
    về phép thuật, sự sinh nở và tình yêu
  • 2:11 - 2:16
    lan rộng phong tục treo cây tầm gửi
    từ Châu Âu sang Châu Mỹ.
  • 2:16 - 2:18
    Vào thế kỷ thứ 18,
  • 2:18 - 2:21
    Người Anh đã đưa phong tục đó
    trở thành truyền thống vào Giáng sinh
  • 2:21 - 2:25
    nhưng phong tục này lại mờ nhạt
    hơn sự tưởng tượng của con người.
  • 2:25 - 2:28
    Tất cả đều lấy cảm hứng từ
    sự hấp dẫn sinh học của loài cây này.
  • 2:28 - 2:31
    Chúng ta biết đến loài tầm gửi
    như loài cây trang trí trong lễ hội,
  • 2:31 - 2:37
    nhưng là loài thân bám trong tự nhiên,
    nó được biết đến như một loài cây kí sinh.
  • 2:37 - 2:40
    Cây tầm gửi dựa vào loại rễ biến dạng
    được gọi là giác mút
  • 2:40 - 2:42
    bám vào vỏ thân cây
  • 2:42 - 2:44
    hút hết nước và khoáng chất
  • 2:44 - 2:47
    các loài cây mang thân của chúng
  • 2:47 - 2:49
    Để thụ phấn với những cây gần đó,
  • 2:49 - 2:52
    loài tầm gửi phụ thuộc vào
    chim và các sinh vật khác
  • 2:52 - 2:54
    để mang phấn đi.
  • 2:54 - 2:57
    Những loài chim ăn những trái tầm gửi
    dính nhớp màu trắng
  • 2:57 - 3:01
    thi thoảng sẽ loại bỏ những hạt dính
    bằng cách lau chúng lên vỏ cây
  • 3:01 - 3:05
    Hoặc là với một chút may mắn,
    chúng sẽ bài tiết ra các hạt đó lên cây
  • 3:05 - 3:09
    nơi chúng sẽ nảy mầm và bắt đầu phát triển
  • 3:09 - 3:11
    Với khả năng phục hồi
    và tán lá tươi tốt
  • 3:11 - 3:14
    kể cả khi những cây xung quanh
    đã rụng hết lá,
  • 3:14 - 3:18
    bạn vẫn có thể thấy tại sao tầm gửi
    lại hấp dẫn tổ tiên ta đến mê mẩn.
  • 3:18 - 3:23
    Họ thấy đó là dấu hiệu về phẩm chất
    kì diệu và sự sinh nở của loài cây này.
  • 3:23 - 3:26
    Kể cả ngày nay, cây tầm gửi vẫn
    là nguồn cảm hứng diệu kì
  • 3:26 - 3:30
    về sự đa dạng của thế giới tự nhiên.
  • 3:30 - 3:34
    Hơn cả một loài cây kí sinh, tầm gửi
    còn được biết đến như một loài chủ chốt
  • 3:34 - 3:36
    Nó là thức ăn của nhiều loài động vật,
  • 3:36 - 3:37
    bao gồm nai,
  • 3:37 - 3:38
    nai sừng tấm,
  • 3:38 - 3:39
    sóc,
  • 3:39 - 3:39
    sóc chuột,
  • 3:39 - 3:40
    nhím,
  • 3:40 - 3:41
    chim họa mi,
  • 3:41 - 3:42
    chim xanh,
  • 3:42 - 3:43
    bồ câu bi ai,
  • 3:43 - 3:47
    và loài bướm thuộc chi Delias.
  • 3:47 - 3:49
    Một số loài tầm gửi tạo ra
    những bụi cây rậm rạp
  • 3:49 - 3:53
    trở thành những tổ chim tuyệt vời
    cho rất nhiều loài chim
  • 3:53 - 3:57
    Và mặc dù chúng có mối quan hệ
    kí sinh với các loài cây,
  • 3:57 - 4:00
    loài tầm gửi cũng giúp các loài cây khác
    phát triển.
  • 4:00 - 4:03
    Ví dụ, mầm cây bách xù gần
    cây tầm gửi
  • 4:03 - 4:06
    có được là nhờ những chú chim ăn quả mọng
    mang tới.
  • 4:06 - 4:10
    Nhờ những lợi ích mà nó mang lại,
    tầm gửi có ảnh hưởng đến sự đa dạng loài,
  • 4:10 - 4:12
    và làm cho hệ sinh thái phát triển.
  • 4:12 - 4:16
    Bạn còn có thể nói như vậy với loài cây
    này, cuộc sống đi ra từ huyền thoại
  • 4:16 - 4:20
    Trong tự nhiên, tầm gửi có sức mạnh
    đưa mọi vật đến với nhau.
  • 4:20 - 4:23
    và trong truyền thống loài người,
    điều đó cũng xảy ra.
Title:
Carlos Reif - Tại sao chúng ta lại hôn nhau dưới cây tầm gửi?
Speaker:
Carlos Reif
Description:

Xem toàn bộ tại: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-kiss-under-mistletoe-carlos-reif
Khi thấy nhánh tầm gửi, bạn có thể bỏ chạy, hoặc là nếu bạn đang thích một ai đó, bạn đang chờ đợi một nụ hôn dưới những nhánh tầm gửi đầy quả mọng. Nhưng truyền thống hôn nhau dưới cây tầm gửi là từ đâu mà có? Carlos Reif sẽ giải thích phong tục lâu đời này trong sự kết hợp giữa cả thần thoại và sinh học về loài cây đầy hấp dẫn này.
Bài học: Carlos Reif,
Họa hình: CUB Animation.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:42

Vietnamese subtitles

Revisions