Return to Video

رمز مقاومت مؤثر بدون خشونت

  • 0:01 - 0:04
    از وقتی یادمه
    جنگ بخشی از زندگیم بوده.
  • 0:05 - 0:09
    من در افغانستان به دنیا اومدم،
    درست شش ماه پس از تجاوز شوروی،
  • 0:10 - 0:13
    و با اینکه خیلی بچه بودم واسه اینکه
    بفهمم چه اتفاقی داره می افته،
  • 0:13 - 0:16
    به شدت رنج کشیدم
    از ترس و وحشتی که منو احاطه کرده بود.
  • 0:17 - 0:22
    اون تجربههای اول اثر عمیقی گذاشته در اینکه
    حالا درباره جنگ و دعوا چه فکر میکنم.
  • 0:23 - 0:26
    یاد گرفتم که وقتی مردم
    به یک موضوع اساسی میرسند،
  • 0:27 - 0:28
    برای بیشتر اونها،
  • 0:28 - 0:29
    تسلیم شدنی در کار نیست.
  • 0:30 - 0:32
    در این نوع دعواها--
  • 0:32 - 0:33
    وقتی حق مردم پایمال میشه،
  • 0:33 - 0:35
    وقتی کشورشون اشغال میشه،
  • 0:35 - 0:37
    وقتی تعدی و تحقیر میشه--
  • 0:37 - 0:41
    روش پرقدرتی لازم دارند
    تا مقاومت و مبارزه کنند.
  • 0:41 - 0:46
    این یعنی هر قدر هم که خشونت
    مخرب و وحشتناک باشه،
  • 0:46 - 0:48
    اگه مردم راه دیگهای نداشته باشند،
  • 0:48 - 0:50
    ازش استفاده میکنند.
  • 0:50 - 0:54
    بیشتر ما نگران شدت خشونت در جهان هستیم.
  • 0:54 - 0:55
    اما نمیتونیم به جنگ خاتمه بدیم
  • 0:56 - 0:58
    با گفتن اینکه خشونت
    از نظر اخلاقی درست نیست.
  • 0:59 - 1:01
    به جاش، باید راهی پیشنهاد بدیم
  • 1:01 - 1:05
    که دست کم به اندازه خشونت
    قوی و مؤثر باشه.
  • 1:06 - 1:07
    این کاری که من انجام میدم.
  • 1:08 - 1:09
    طی ۱۳ سال گذشته،
  • 1:09 - 1:11
    دارم به مردم یاد میدم
  • 1:11 - 1:14
    که چطور در سختترین موقعیتها در جهان
  • 1:14 - 1:17
    میتونند بدون خشونت مبارزه کنند.
  • 1:18 - 1:23
    بیشتر مردم این کارها رو
    به گاندی و مارتین لوترکینگ ربط میدند.
  • 1:24 - 1:27
    اما هزاران ساله که مردم
    دارند بدون خشونت مبارزه می کنند.
  • 1:28 - 1:32
    در واقع، بیشتر حقوقی که ما
    امروز در این کشور داریم--
  • 1:32 - 1:33
    به عنوان زنان،
  • 1:33 - 1:35
    به عنوان اقلیتها،
  • 1:35 - 1:36
    به عنوان کارگران،
  • 1:36 - 1:38
    به عنوان افرادی که
    تمایلات جنسی متفاوت داریم
  • 1:38 - 1:41
    و شهروندانی که نگران محیط زیست هستند--
  • 1:41 - 1:43
    این حقوق به ما اعطا نشده.
  • 1:43 - 1:45
    اونها رو افرادی گرفتند
    که براشون مبارزه کردند
  • 1:45 - 1:47
    و در راهش قربانی شدند.
  • 1:47 - 1:50
    اما چون ازاین تاریخ عبرت نگرفتیم،
  • 1:50 - 1:54
    مبارزه بدون خشونت به عنوان یه تکنیک
    اغلب درست فهمیده نشده.
  • 1:54 - 1:58
    اخیراً با گروهی از فعالان اتیوپی
    دیدار کردم،
  • 1:58 - 2:01
    و اونها به من چیزی گفتن که
    زیاد شنیدم.
  • 2:01 - 2:03
    اونها گفتن که قبلاً اقدام
    بدون خشونت رو امتحان کردند،
  • 2:03 - 2:05
    و مؤثر نبوده.
  • 2:05 - 2:07
    سالها پیش پروژهای اجرا کردند.
  • 2:07 - 2:11
    دولت همه رو بازداشت کرد
    و آخرش این بود.
  • 2:11 - 2:15
    این ایده که مبارزه بدون خشونت
    معادل اعتراضات خیابانی است
  • 2:15 - 2:17
    یک مسئله بزرگه.
  • 2:17 - 2:22
    چون با اینکه اعتراضات میتونه راه خوبی باشه
    برای نشون دادن اینکه مردم تغییر میخواند،
  • 2:22 - 2:24
    به خودی خود نمیتونه
    عملاً باعث تغییر بشه--
  • 2:25 - 2:26
    دست کم تغییری که بنیادی باشه.
  • 2:27 - 2:28
    (خنده)
  • 2:28 - 2:31
    مخالفین قدرتمند نمیتونند چیزی رو که
    میخواند به مردم بدند
  • 2:31 - 2:33
    تنها به این دلیل که اونو
    با ظرافت درخواست کردن--
  • 2:34 - 2:35
    یا حتی نه تا این حد با ظرافت.
  • 2:35 - 2:37
    (خنده)
  • 2:37 - 2:40
    مبارزه بدون خشونت
    باعث تخریب رقیب میشه،
  • 2:40 - 2:41
    نه تخریب فیزیکی،
  • 2:41 - 2:46
    بلکه با شناسایی نهادهایی
    که رقیب برای بقاء لازم داره،
  • 2:46 - 2:48
    و بعد سلب اون منابع قدرت از اونها.
  • 2:48 - 2:51
    فعالان حرکت بدون خشونت
    میتونند ارتش رو خنثی کنند
  • 2:51 - 2:53
    با وادار کردن سربازان به تسلیم.
  • 2:54 - 2:57
    اونها میتونند با اعتصاب و تحریم
    اقتصاد رو مختل کنند.
  • 2:57 - 2:59
    و میتونند تبلیغات دولتی رو به چالش بکشند
  • 3:00 - 3:01
    با ایجاد رسانه های جایگزین.
  • 3:02 - 3:05
    راههای مختلفی برای این کار هست.
  • 3:05 - 3:08
    همکار و معلم من، جن شارپ،
  • 3:08 - 3:13
    ۱۹۸ راه برای اقدام بدون خشونت پیدا کرده.
  • 3:14 - 3:16
    و اعتراض فقط یکی از اونهاست.
  • 3:16 - 3:18
    بذارین یه مثال روز بزنم.
  • 3:19 - 3:20
    تا یکی دو ماه پیش،
  • 3:20 - 3:24
    گواتمالا در دست مقامات فاسد پیشین ارتش بود
  • 3:24 - 3:25
    که با جنایات
    سازمان یافته ارتباط داشتند.
  • 3:26 - 3:28
    مردم اغلب اینو میدونستند،
  • 3:28 - 3:31
    اما بیشتر اونها احساس میکردند
    نمیتونند کاری کنند--
  • 3:32 - 3:36
    تا اینکه گروهی از شهروندان،
    فقط ۱۲ فرد عادی،
  • 3:37 - 3:39
    در فیسبوک از دوستان خود خواستند
  • 3:39 - 3:43
    در میدان مرکزی جمع بشند،
    با در دست داشتن یه نوشته:
  • 3:43 - 3:44
    "Renuncia YA"--
  • 3:45 - 3:46
    یعنی زودتر استعفا بده.
  • 3:47 - 3:49
    با کمال تعجب،
  • 3:49 - 3:50
    سی هزار نفر جمع شدند.
  • 3:51 - 3:54
    اونها با گسترش اعتراضات به سراسر کشور
    ماهها اونجا موندند.
  • 3:55 - 3:56
    کار به جایی کشید
  • 3:56 - 4:00
    که برگزارکنندگان صدها تخم مرغ
    به ساختمانهای مختلف دولتی فرستادند
  • 4:00 - 4:01
    با این پیام که:
  • 4:02 - 4:04
    «اگه شما تخم ندارید»--
  • 4:04 - 4:05
    بیضه--
  • 4:05 - 4:08
    «که جلوی مقامات فاسد رو بگیرید،
  • 4:08 - 4:10
    میتونید مال ما رو قرض بگیرید.»
  • 4:10 - 4:11
    (خنده)
  • 4:11 - 4:15
    (تشویق)
  • 4:16 - 4:18
    رئیس جمهور مولینا پاسخ داد
  • 4:18 - 4:20
    با تأکید بر اینکه هرگز استعفا نمیده.
  • 4:21 - 4:24
    و فعالان متوجه شدند که
    نمی تونند اکتفا کنند به اعتراض
  • 4:24 - 4:26
    و درخواست استعفای رئیس جمهور.
  • 4:26 - 4:28
    باید هیچ راهی براش نمیگذاشتند.
  • 4:29 - 4:31
    پس یک اعتصاب عمومی ترتیب دادند،
  • 4:31 - 4:33
    تا همه مردم در سراسر کشور
    دست از کار بکشند.
  • 4:33 - 4:35
    تنها در شهر گواتمالا،
  • 4:35 - 4:38
    بیش از ۴۰۰ شرکت و مدرسه تعطیل شد.
  • 4:38 - 4:40
    در همین حال،
  • 4:40 - 4:42
    همه کشاورزان جادههای اصلی رو بستند.
  • 4:42 - 4:44
    در عرض ۵ روز،
  • 4:44 - 4:45
    رئیس جمهور،
  • 4:45 - 4:48
    همراه با دهها مقام دولتی دیگر،
  • 4:48 - 4:49
    بلافاصله استعفا دادند.
  • 4:49 - 4:53
    (تشویق)
  • 4:53 - 4:55
    من به شدت تحت تأثیر
  • 4:55 - 4:59
    خلاقیت و شجاعت مردمی قرار میگیرم
    که از اقدام بدون خشونت استفاده میکنند
  • 4:59 - 5:01
    تقریباً در هر کشوری در جهان.
  • 5:02 - 5:03
    مثلاً،
  • 5:03 - 5:05
    اخیراً گروهی از فعالان در اوگاندا
  • 5:05 - 5:08
    دستهای خوک رو در خیابانها رها کردند.
  • 5:08 - 5:12
    اینجا میتونید ببینید که
    پلیس نمیدونه با اونا چکار کنه.
  • 5:12 - 5:13
    (خنده)
  • 5:13 - 5:15
    خوکها رو به رنگ حزب حاکم
    رنگ آمیزی کردند.
  • 5:16 - 5:18
    یه خوک حتی کلاه داشت،
  • 5:18 - 5:20
    کلاهی که مردم میشناختند.
  • 5:20 - 5:21
    (خنده)
  • 5:22 - 5:26
    کم کم فعالان در همه جای جهان
    بهتر میتونند به صدر اخبار برند،
  • 5:26 - 5:28
    اما این اقدامات پراکنده کم اثر خواهد بود
  • 5:28 - 5:31
    اگه بخشی از یک راهبرد بزرگتر نباشه.
  • 5:31 - 5:33
    یه فرمانده نیروهاش رو وارد جنگ نمیکنه
  • 5:33 - 5:35
    مگر اینکه طرحی برای
    پیروز شدن در جنگ داشته باشه.
  • 5:35 - 5:38
    اما بیشتر حرکات بدون خشونت در جهان
    اینطوری انجام میشه.
  • 5:39 - 5:43
    مبارزه بدون خشونت
    درست به اندازه نبرد نظامی پیچیده است،
  • 5:43 - 5:44
    اگر پیچیدهتر از اون نباشه.
  • 5:44 - 5:49
    شرکت کنندگان باید کاملاً آموزش دیده باشند
    و اهداف روشنی داشته باشند،
  • 5:49 - 5:53
    و رهبران باید راهبردی
    برای دستیابی به اون اهداف داشته باشند.
  • 5:53 - 5:57
    فنون جنگی در عرض هزاران سال ایجاد شده
  • 5:57 - 5:58
    با منابع بیشمار
  • 5:58 - 6:01
    و برخی از بهترین فکرهای ما
    صرف فهمیدن
  • 6:01 - 6:03
    و ارتقای این فنون شده.
  • 6:04 - 6:08
    این در حالیه که، مبارزه بدون خشونت
    به ندرت مورد مطالعه جامع قرار گرفته،
  • 6:08 - 6:10
    و با وجودی که این تعداد در حال رشده،
  • 6:10 - 6:14
    تعداد افرادی که در جهان اون رو تدریس میکنند
    هنوز ده بیست نفره.
  • 6:15 - 6:16
    این خطرناکه،
  • 6:16 - 6:20
    چون حالا ما میدونیم که
    روشهای قدیمی برخورد با تعارض
  • 6:20 - 6:24
    برای چالشهای جدید پیش رو کافی نیست.
  • 6:24 - 6:26
    اخیراً دولت ایالات متحده پذیرفت
  • 6:26 - 6:29
    که در جنگ علیه داعش به بن بست رسیده.
  • 6:29 - 6:31
    اما چیزی که بیشتر مردم نمیدونند
  • 6:31 - 6:35
    اینه که مردم با روشهای بدون خشونت
    جلوی داعش ایستادند.
  • 6:35 - 6:39
    وقتی داعش در ژوئن ۲۰۱۴موصل رو گرفت،
  • 6:39 - 6:43
    اعلام کرد دروس جدیدی
    در مدارس ایجاد خواهد کرد
  • 6:43 - 6:45
    بر اساس ایدئولوژی افراطی خودش.
  • 6:46 - 6:47
    اما روز اول مدرسه،
  • 6:48 - 6:49
    حتی یه بچه حاضر نشد.
  • 6:50 - 6:53
    والدین صرفاً از فرستادن
    اونها خودداری کردن.
  • 6:53 - 6:56
    خبرنگاران گفتن ترجیح میدند
    خودشون تو خونه به بچههاشون درس بدند
  • 6:56 - 6:58
    تا اینکه اجازه بدند
    اونها شستشوی مغزی بشند.
  • 6:59 - 7:02
    این تنها یک مثال از مخالفت بود
  • 7:02 - 7:03
    تنها در یک شهر.
  • 7:04 - 7:05
    اما چی میشد اگه این حرکت هماهنگ بود
  • 7:05 - 7:08
    با دهها حرکت دیگه به روش
    مقاومت بدون خشونت
  • 7:08 - 7:10
    که مقابل داعش انجام شده؟
  • 7:10 - 7:13
    چی میشد اگه خودداری والدین
    بخشی از یک راهبرد بزرگتر بود
  • 7:13 - 7:18
    برای شناسایی و قطع منابعی
    که داعش برای حکومت لازم داره؛
  • 7:18 - 7:21
    نیروی کار ماهر مورد نیاز
    برای تولید غذا؛
  • 7:21 - 7:24
    مهندسین لازم برای استخراج و پالایش نفت؛
  • 7:24 - 7:27
    ابزار رسانهای و شبکههای ارتباطی
  • 7:27 - 7:29
    و سامانههای حمل و نقل،
  • 7:29 - 7:31
    و بازارهای منطقه ای که داعش
    به اونها وابسته س؟
  • 7:32 - 7:35
    ممکنه تصور شکست داعش سخت باشه
  • 7:35 - 7:37
    با اقداماتی که بدون خشونت باشه.
  • 7:38 - 7:41
    اما وقت اونه که نحوه ی تفکر خودمون
    درباره ی مبارزه رو به چالش بکشیم
  • 7:41 - 7:43
    و گزینههایی که در برخورد با اون داریم.
  • 7:44 - 7:46
    این ایدهای است
    که ارزش انتشار داره:
  • 7:46 - 7:50
    بیایید بیشتر بیاموزیم در اینباره که
    اقدامات بدون خشونت کجا مؤثره
  • 7:50 - 7:52
    و چطور میتونیم
    کاری کنیم که مؤثرتر باشه،
  • 7:52 - 7:55
    درست شبیه همون کاری که
    با سیستمها و فناوریهای دیگر میکنیم
  • 7:55 - 7:59
    که پیوسته در پاسخ به نیازهای بشر
    در حال بهتر شدن هستند.
  • 7:59 - 8:03
    ممکنه بتونیم حرکت بدون خشونت رو
  • 8:03 - 8:06
    به نقطه ای برسونیم که
    به طور فزاینده جای جنگ رو بگیره.
  • 8:07 - 8:11
    اون وقت خشونت به عنوان یک ابزار مبارزه
    میتونه کنار گذاشته بشه
  • 8:11 - 8:13
    همون طور که تیر و کمان کنار گذاشته شد،
  • 8:13 - 8:17
    چون سلاحهایی رو جایگزینش کردیم
    که مؤثرتر هستند.
  • 8:17 - 8:22
    ما با نوآوری انسان میتونیم
    مبارزه بدون خشونت را
  • 8:22 - 8:25
    از جدیدترین و پیشرفتهترین فناوریهای جنگی
    توانمندتر کنیم.
  • 8:26 - 8:30
    بزرگترین امید برای بشریت
    نه در محکومیت خشونت
  • 8:30 - 8:33
    بلکه در منسوخ کردن خشونت است.
  • 8:34 - 8:36
    متشکرم.
  • 8:36 - 8:44
    (تشویق)
Title:
رمز مقاومت مؤثر بدون خشونت
Speaker:
جمیله رقیب
Description:

جمیله رقیب، مدیر اجرایی انستیتو آلبرت انشتین، می‌گوید نمی‌توانیم با گفتن این واقعیت به مردم که خشونت از نظر اخلاقی نادرست است، به خشونت پایان دهیم. به جای آن، باید راههای جایگزینی برای مبارزه پیدا کنیم که به همان اندازه توانمند و مؤثر باشند. رقیب به مردمی که تحت سلطه زندگی می‌کنند، مقاومت بدون خشونت را توصیه می‌کند-- و این محدود به اعتراضات خیابانی نیست. او مثالهای انگیزه بخشی از راهبردهای خلاقانه می آورد که در جایجای دنیا منجر به تغییر شده‌اند و پیامی از امید برای آینده‌ای عاری از مبارزه مسلحانه. رقیب می‌گوید: «بزرگترین امید برای بشریت، نه در محکومیت خشونت، بلکه در منسوخ شدن آن است.»
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:57

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.